2015-01-09 19:56:18

Reklama

BLOG Maciej Krupa

ZACZĘŁO SIĘ OD MAŁEJ APOKALIPSY

Pewnie nie jestem wyjątkiem – moja znajomość z twórczością Tadeusza Konwickiego zaczęła się od "Małej Apokalipsy". Pamiętam to bardzo dobrze, bo była to pierwsza książka bezdebitowa jaką miałem w ręku. Wyjaśnienie dla młodszych czytelników – bezdebitowa, czyli wydana w podziemiu, poza oficjalnymi wydawnictwami, bez ingerencji cenzury, ale w kiepskiej jakości (papieru i druku). Wtedy nie mogła ukazać się oficjalnie, dziś jest podobno na liście lektur w szkole średniej. Dostałem ją od mojej koleżanki Kasi na jedną noc, rano musiałem zwrócić. Czytałem do późna, z narastającą emocją, zachwytem, zdumieniem – że tak można. Ta książka otwierała oczy.

Okładka 10 numeru "Zapisu" z roku 1979 z "Małą Apokalipsą" Tadeusza Konwickiego

To było wydanie Małej Apokalipsy jako specjalnego numeru pisma „Zapis” ukazującego się pod koniec lat 70. w podziemiu, pisma poświęconego literaturze i kulturze niezależnej. Przygotowywali je młodzi redaktorzy i wybitni pisarze m.in. Jerzy Andrzejewski, Stanisław Barańczak, Jacek Bocheński, Kazimierz Brandys. Mała Apokalipsa ukazała się jako numer 10 „Zapisu” w roku 1979. Do Zakopanego docierało wówczas niewiele książek wydawanych w podziemiu, może zresztą do kogoś docierały, ale ja nie miałem do nich dostępu. Pod koniec lat 70. od czasu do czasu docierały tu pisma: „Biuletyn Informacyjny”, „Robotnik”, „Głos”. Kiedy zacząłem studiować w Krakowie, z dostępem do literatury bezdebitowej było już łatwiej. Tak więc Tadeusz Konwicki zawsze będzie mi się kojarzył z podziemnym ruchem wydawniczym – tak zasłużonym dla polskiej kultury.

A po Małej Apokalipsie zacząłem czytać Konwickiego łapczywie. Wszystko – jak idzie. Od wczesnych powieści: Sennika współczesnego, Rojstów i Dziury w niebie, przez pozycje wydane najpierw w podziemiu: Kompleks polski, Wschody i zachody księżyca, po najnowsze – Bohiń, Nowy Świat i okolice, Czytadło. Znakomita bez wyjątku proza pełna ważnych pytań, ironii, sceptycyzmu, dystansu. Tak pisał w roku 1981, roku przełomowym, w dokumentalnej prozie Wschody i zachody księżyca: „Nas uratuje cud. Kolejny realny cud. Polska żyje cudami. Inne kraje potrzebują dla swej egzystencji dobrych granic, rozumnych sojuszów, zdyscyplinowanych społeczeństw, a nam wystarczy przyzwoity cud. Raz na pół wieku solidny cud na pograniczu niecudu. Jeszcze nie wiem, co to będzie. Niesłychany zbieg okoliczności, zdumiewający układ planet, albo nagły powiew wichru z głębi kosmosu. Ten cud nakarmi nas boską ektoplazmą na następne pięćdziesiąt lat. A potem zobaczymy”. No i wykrakał! Jego literackie dzieło uzupełniają – poza powieściami – wspaniałe quasi-dzienniki i kilka wywiadów-rzek. Warto czytać Konwickiego. Trawestując przedwojenne hasło Wańkowicza: „Konwicki krzepi!”

Ale nie można nie pamiętać o Konwickim reżyserze. To rzadkość, żeby ktoś osiągnął wybitność w dwóch tak odległych formalnie dziedzinach. Tadeusz Konwicki napisał scenariusze do kilkunastu filmów, w tym kilku bardzo popularnych, ale – co ważniejsze – kilka wybitnych filmów reżyserował; były wśród nich: Ostatni dzień lata, Salto, Dolina Issy, Lawa.

Żył 89 lat. W trudnych latach był autorytetem nie tylko literackim, ale moralnym. Żołnierzem Armii Krajowej, współpracownikiem opozycji demokratycznej w PRL-u, choć w latach pięćdziesiątych – jak wielu innych – nie oparł się heglowskiemu ukąszeniu. Był animatorem ostatniego bodaj w tym kraju legendarnego kawiarnianego stolika, działającego przez kilkadziesiąt lat w kawiarni „Czytelnika” przy Wiejskiej, gdzie jego stałym partnerem był Gustaw Holoubek.

Przełom roku zaznaczył się odejściem kilku bardzo znaczących osób – Krzysztofa Krauzego, Stanisława Barańczaka, a teraz Tadeusza Konwickiego. Bez nich świat będzie uboższy. Źle zaczyna się ten rok.

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Jurajczyk 2015-01-15 02:17:03

P.S.W sumie jak lubisz...;) ;) ;)

Jurajczyk 2015-01-15 02:13:57

@rys,widzę nadal swoje czyli ma sny o ludziach w sukienkach.To trochę takie zastanawiające ale chyba nie chodzi o Grodzką vel Bęgowski?

rys 2015-01-10 21:18:41

gosc- o jakich urokach piszesz . Nie masz juz internetu czy zolozyles sukienke ?

gosc 2015-01-10 17:30:55

Oj @rys oduraczencu, jeszcze ty niemoto do tego calego nieszczescia.

Maciej Krupa 2015-01-10 15:27:25

Szanowny Panie Marcinie-O
Może i ma Pan rację, że przesadziłem z przymiotnikami. Ale "Miazga" Andrzejewskiego była onegdaj wydarzeniem i to nie tylko towarzyskim, ale również literackim. Z czasem Andrzejewski "zbladł" nieco - zgoda. Co do filmów, też się zgadzam, że "Dolina Issy" i "Lawa" to nie ten poziom co "Ostatni dzień lata", "Salto", czy wspomniana "Matka Joanna od aniołów". Chociaż - jak widać w komentarzu poniżej - opinie są rozmaite. Jednak kiedy pomyślę o współczesnej produkcji filmowej, tak zwanym kinie popularnym, tych wszystkich komediach romantycznych, "Kacach Wawa", "Lejdis" itp. to "Dolina Issy" jest przy nich arcydziełem. Na szczęście normalne polskie kino ma się dobrze - patrz chociażby tryumfalny pochód "Idy" przez świat. Serdecznie pozdrawiam.

korniszon 2015-01-10 10:06:40

Do Marcina.Nie zgadzam sie film Dolina Issy to jeden z lepszych filmow polskich pozdrawiam

marcin-o 2015-01-09 22:14:24

Panie Macieju,

wspomnienie b. ciekawe, z jedną uwagą - nieco tu za wiele szafowania "wybitnością". Andrzejewski wybitnym pisarzem? Ekhem... Dolina Issy i Lawa wybitnymi filmami? Ekhem... Salto i Ostatni dzień lata to obrazy faktycznie kapitalne, ale jeżeli określimy je wybitnymi, to gdzie skala dla Faraona i Matki Joanny - które na potrzeby kina adaptował właśnie Konwicki? Takie to nasunęły mi się niewielkie wątpliwości.

Pozdrawiam

rys 2015-01-09 20:39:42

"Zle zaczyna sie ten rok".- zgadzam sie - jeszcze nam sie szykuje cenzura internetu .
Czyzby klerokomuna?

Galerie

Ostry zakręt w Hyrnym

Wieczór autorski Angeliki Chrapkiewicz-Gądek

Dyplomowa wystawę w Szkole Kenara

Szkoła Kenara po wielkim remoncie

Tatromaniacy pod Giewontem

Jubileuszowa Gala Szpitala na Ciągłówce

Na Kamieńcu w Zakopanem stanie dom wielofunkcyjny

Małopolska Wspiera Talenty

Zakopane, święconka w parafii Świętego Krzyża

Święcenie pokarmów z Majerankami przy rabczańskim, starym kościółku

Stanisław Kulon w Salonie Marcowym

Konwencja wyborcza Maciej Tokarz i Nowy Targ zasługuje na więcej

Marka Tatrzańska 2023 w Teatrze Witkacego

Jubileuszowa Wiosna Jazzowa Zakopane 2024

Świat, w którym nie widać nic czyli Barbara Sowińska w przedszkolu

Luna czyli spektakl bez słów dla najmłodszych widzów

Konwencja wyborcza Grzegorza Watychy i komitetu Nasze Miasto

Przyszłość Powiatu Nowotarskiego przedstawia

Biały Miś - jeden i tylko jeden, prawdziwy

Podhalańczycy pod Giewontem

Kto krzyż odgadnie, ten nie upadnie

Przedszkolaki na stoku

Karnawał na Śniegu czyli Mali Śwarni na natach

Ach co to był za bal

Grupa exMaanam w Nosalowym Dworze

Pnioki, Krzoki, Ptoki

Obrazy Natalii Kuropki w "Kmicicu"

Kolędowanie Martyny Kasprzyckiej i Macieja Czemplika

Hanna Zbyryt u Ojców Jezuitów na Górce

Mateusz Ziółko dla Centrum Pomocy Dzieciom

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

USŁUGI | budowlane
ŁAZIENKI KUCHNIE PLYTKI INSTALACJE MONTAZ MEBLI ARMATURY. 602839607
Tel.: 602839607
PRACA | dam
Centralny Ośrodek Sportu w Zakopanem zatrudni Kasjera. 725300144 https://bip.cos.pl/1509/zakopane praca.zakopane@cos.pl
Tel.: 725300144
USŁUGI | budowlane
WYKONCZENIA I REMONTY. 602839607
Tel.: 602839607
SPRZEDAŻ | budowlane
ŁAZIENKI KUCHNIE PLYTKI INSTALACJE MONTAZ MEBLI ARMATURY. 602839607
Tel.: 602839607
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, SPRZĄTANIE. 796 358 958.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
SZCZENIAKI SHIH TZU. 730 519 594.
PRACA | dam
Przyjmę Cieślę - budowa w Kluszkowcach Stawka do uzgodnienia Proszę dzwonić - 788 624 940. 788 624 940 aleksandra@tatrastyle.pl
Tel.: 788
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL NA PIZZERIĘ W ZAKOPANEM. 502 658 638
SPRZEDAŻ | różne
SPRZEDAM SIANO W BALACH. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA PLAC POD MAGAZYN. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALE NA WARSZTAT SAMOCHODOWY, LAKIERNIĘ, PRALNIE, HURTOWNIĘ, MAGAZYN. 502 658 638
USŁUGI | budowlane
USŁUGI REMONTOWO-BUDOWLANE, ŁAZIENKI, ZABUDOWY, ADAPTACJA PODDASZY, REMONTY, DOCIEPLENIA BUDYNKÓW, FASADY. 693 206 403.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI REMONTOWO-BUDOWLANE, DOMY OD PODSTAW, POKRYCIA DACHOWE, SZALUNKI STROPOWE. 693 206 403.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI MINIKOPARKĄ 2.5 TONY - 722 307 227.
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY i OPAŁ - 788 344 233.
PRACA | dam
PENSJONAT "Willa Park" W CENTRUM ZAKOPANEGO ZATRUDNI OSOBĘ DO SPRZĄTANIA I RZYGOTOWYWANIA ŚNIADAŃ. 509 578 689.
PRACA | dam
Kucharz al'a carte- Restauracja Górska w Białce Tatrzańskiej Do uzupełnienia zespołu poszukujemy osoby na stanowisko: KUCHARZ. Oferta pracy dla kucharza z doświadczeniem zawodowym. Praca na stałe, bardzo dobre warunki pracy. Więcej informacji pod nr. 518 259 536 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
Tel.: 518 259 536
E-mail: rest.gorska@gmail.com
WWW: www.restauracjagorska.pl
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Działka pow. 41ar do zabudowy położona w Lipnicy Wielkiej pod Babią Górą. 603071487, 609325040.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Las z drzewostanem pow. 41ar w Lipnicy Wielkiej 603071487, 609325040.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
APARTAMENT Za Strugiem, Zakopane - 607 506 428.
USŁUGI | inne
PROFESJONALNA WYCINKA DRZEW, GAŁĘZI Z PODNOŚNIKA I Z UŻYCIEM LINY. 889 105 476
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
NAUKA
NATIVE SPEAKER - JĘZYK ANGIELSKI - nauka face to face lub online, PRZYGOTOWANIE DO MATURY - Zakopane, okolice - 605 069 173
USŁUGI | budowlane
TYNKI MASZYNOWE. 604 857 880.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.