SZALONA ZOCHA

Wydawnictwo Czarne, Muzeum Tatrzańskie oraz Fundacja „Zakopiańczycy. W poszukiwaniu tożsamości” zapraszają na promocję książki Angeliki Kuźniak "Stryjeńska. Diabli nadali". Spotkanie odbędzie się w środę 3 lutego 2016 roku o godzinie 18:00 w Willi Oksza, oddziale Muzeum Tatrzańskiego, przy ulicy Zamoyskiego 25 w Zakopanem. Przyjść warto, bo autorka napisała niezwykłą książkę o niezwykłej kobiecie i artystce.

Biografia Zofii Stryjeńskiej napisana przez Angelikę Kuźniak, opublikowana przez Wydawnictwo Czarne, w ciągu kilku tygodni wspięła się na szczyty list bestsellerów w Polsce. Nie bez przyczyny – to znakomita książka o niezwykłej, nieco szalonej i nietuzinkowej artystce. Znacząca część życia Zofii to związek z Karolem Stryjeńskim, a poprzez niego z Zakopanem, Tatrami, miejscową kulturą i góralskim folklorem. Nieprzypadkowo zakopiańskie spotkanie z autorką tej biografii odbędzie się w willi Oksza – Galerii Sztuki Współczesnej Muzeum Tatrzańskiego. Tam właśnie wiszą prace Zofii Stryjeńskiej, obok obrazów i rzeźb jej przyjaciół i jej współczesnych.

Można chyba powiedzieć, że w kraju trwa swoista moda na Stryjeńską. Jedna z najwybitniejszych artystek dwudziestolecia międzywojennego, która leitmotivem swojej twórczości uczyniła mity i bożki słowiańszczyzny oraz piękny polski – również góralski – lud w kolorowych strojach, znakomicie wpisuje się, jak można by sądzić, w nową politykę historyczną i kulturalną. Ale to tylko pozór, bowiem Zofia Stryjeńska była osobą niepokorną, idącą konsekwentnie własną drogą, zarówno życiową jak i twórczą.

Pochodzi z solidnej, mieszczańskiej, rzemieślniczej i kupieckiej rodziny Lubańskich, ale już w wieku dwudziestu lat wybiera życie artystki. Jesienią 1911 roku ścina bujne włosy i w przebraniu swojego brata Tadeusza i z jego dokumentami w kieszeni, rozpoczyna studia w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, gdzie wówczas jeszcze nie przyjmują kobiet. Przez całe życie będzie ciągle zmieniać środowiska i miasta – Kraków, Monachium, Warszawa, Paryż, Zakopane, Bruksela, Londyn, Genewa. W 1916 roku Zofia Lubańska poślubi Karola Stryjeńskiego, projektanta i grafika, późniejszego dyrektora Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem. Urodzi mu troje dzieci – córkę Magdę oraz bliźniaków Jasia i Jacka. Przez męża zwiąże się z zakopiańską kolonią artystyczną, będzie bywać w Zakopanem i na Podhalu, ale także przeżyje tu ciężkie chwile.

W 1925 roku podczas Międzynarodowej Wystawy Sztuk Dekoracyjnych i Przemysłu Współczesnego w Paryżu jej prace malarskie zostaną entuzjastycznie przyjęte zarówno przez publiczność jak i krytyków. Stryjeńska zdobędzie w Paryżu cztery grands prix, wyróżnienie specjalne i Legię Honorową. Zostanie gwiazdą. Ale życie prywatne Zochy – bo tak każe do siebie mówić – się rozpadnie. Jesienią 1927 roku, na skutek zabiegów Karola, Stryjeńska trafi na krótko do zakładu psychiatrycznego. Pierwszy, ale nie ostatni raz.

Rozstaje się z mężem, zostaje sama, dziećmi zajmuje się rodzina Karola. W jej życiu pojawiają się mężczyźni, ale nie są to związki szczęśliwe. Choć ma status artystycznej gwiazdy, sporo pracuje i nieźle zarabia, to ciągle brak jej pieniędzy. Coś gna ją po kraju i świecie. Już nigdy nie zazna spokoju. Wozi z sobą teki rysunków, osobiste archiwum, dziennik, pamiątki i zdjęcia. Walizki deponuje w dworcowych lub hotelowych przechowalniach. Maluje coraz więcej, czasem niestety chałturzy. Świadomie i niechętnie. Po ciężkich latach wojny i wkroczeniu Rosjan do Krakowa decyduje się na emigrację, wcześniej załatwia dzieciom szwajcarskie obywatelstwo.

Wciąż gdzieś ją nosi i gna. Dziś bez wątpienia zdiagnozowano by u niej ADHD. W tym rozedrganiu, napięciu i biedzie, coraz bardziej osobna i samotna zostanie umieszczona przez syna w klinice psychiatrycznej w Bel-Air. Umrze tam na atak serca 28 lutego 1976 roku. Jan Stryjeński postawi na jej grobie własnoręcznie wyrzeźbiony, drewniany zakopiański krzyż.

Angelika Kuźniak starannie wybiera bohaterki swoich książek. Są to kobiety silne, ale naznaczone zarazem pewną słabością. Wyraziste i twórcze, samodzielne i niezależne, ale jakoś skrzywdzone i dotknięte przez ludzi, przez los. Samotne. Także w życiu Zochy Stryjeńskiej jest tajemnica. Dzięki jej rękopiśmiennej spuściźnie i starannie skonstruowanej narracji Kuźniak, jakoś zbliżamy się do tej tajemnicy. Autorka nie komentuje, nie ocenia, pozostawia to czytelnikowi. Ale zdołała wypracować na potrzeby tej opowieści własny język, ton przystający do losu i charakteru swojej bohaterki. To wielka zaleta książki. Otrzymaliśmy wyrazisty portret – artystki, żony, matki, kobiety niezwykłej, godnej przypomnienia. Dzięki książce Angeliki Kuźniak Zocha Stryjeńska zostanie w naszej pamięci na długo.

Angelika Kuźniak jest autorką reporterskich opowieści o Marlenie Dietrich Marlene (Czarne 2009), o cygańskiej poetce Bronisławie Wajs Papusza (Czarne 2013) oraz o Ewie Demarczyk Czarny Anioł (wraz z Eweliną Karpacz-Oboładze, Znak 2014). Trzykrotnie otrzymała nagrodę Grand Press; za wywiad z Hertą Müller uhonorowana w 2010 roku Nagrodą im. Barbary Łopieńskiej.

Promocja książki Angeliki Kuźniak Stryjeńska. Diabli nadali odbędzie się 3 lutego 2016 roku (środa) o godzinie 18:00 w Willi Oksza, oddziale Muzeum Tatrzańskiego, przy ulicy Zamoyskiego 25 w Zakopanem. W trakcie spotkania będzie można nabyć książkę w promocyjnej cenie i z dedykacją autorki.

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

majachogori 2016-02-14 16:46:14

Malarstwo Zofii Stryjeńskiej jest olśniewająco piękne, szczególnie bóstwa słowiańskie, dynamiczne postacie górali, obrzędy, tańce. Szkoda, że jej życie osobiste było nieudane, natrafiła na beznadziejnego faceta, bawidamka i utracjusza, który nie doceniał jej wspaniałej kreatywności. Zakopane powinno wystawić jej spiżowy pomnik, bo rozsławiła to miasto na świecie. Książka musi być bardzo interesująca, warto ją kupić.

SZALONA ZOCHA

Dyplomowa wystawę w Szkole Kenara

Szkoła Kenara po wielkim remoncie

Tatromaniacy pod Giewontem

Jubileuszowa Gala Szpitala na Ciągłówce

Na Kamieńcu w Zakopanem stanie dom wielofunkcyjny

Małopolska Wspiera Talenty

Zakopane, święconka w parafii Świętego Krzyża

Święcenie pokarmów z Majerankami przy rabczańskim, starym kościółku

Stanisław Kulon w Salonie Marcowym

Konwencja wyborcza Maciej Tokarz i Nowy Targ zasługuje na więcej

Marka Tatrzańska 2023 w Teatrze Witkacego

Jubileuszowa Wiosna Jazzowa Zakopane 2024

Świat, w którym nie widać nic czyli Barbara Sowińska w przedszkolu

Luna czyli spektakl bez słów dla najmłodszych widzów

Konwencja wyborcza Grzegorza Watychy i komitetu Nasze Miasto

Przyszłość Powiatu Nowotarskiego przedstawia

Biały Miś - jeden i tylko jeden, prawdziwy

Podhalańczycy pod Giewontem

Kto krzyż odgadnie, ten nie upadnie

Przedszkolaki na stoku

Karnawał na Śniegu czyli Mali Śwarni na natach

Ach co to był za bal

Grupa exMaanam w Nosalowym Dworze

Pnioki, Krzoki, Ptoki

Obrazy Natalii Kuropki w "Kmicicu"

Kolędowanie Martyny Kasprzyckiej i Macieja Czemplika

Hanna Zbyryt u Ojców Jezuitów na Górce

Mateusz Ziółko dla Centrum Pomocy Dzieciom

Kolędowanie z "Krywaniem"

Szkolne urodziny w "Kmicicu"

Zobacz pozostałe galerie