Reklama

2017-08-02 15:03:25

Nowy Targ

Ośmieszanie historii (felieton)

Reklama

Jedna rocznica uczczona przez trzy grupy ludzi i na trzy sposoby. Na to, by się zjednoczyć ponad podziałami i nie ośmieszać narodowych świąt, w Nowym Targu szans nie ma.

Pod Krzyżem Katyńskim obchody wczorajszej rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego zorganizowała Nowotarska Grupa Mieszkańców „Pamięć” ze swoją liderką Jadwigą Nieckarz. W tych uroczystościach udział wzięli m.in. PiS-owscy parlamentarzyści - senator Hamerski i poseł Siarka, przedstawiciele władz powiatu i Związku Podhalan. Potem była rekonstrukcja w wykonaniu Podhalańskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznych "Błyskawica", o której już stało się głośno w internecie za sprawą wywieszonych z okien gimnazjum nr 1 flag ze swastyką (o tym - tutaj: http://24tp.pl/n/41140).

Na rocznicowe obchody pod Kopcem Wolności zaprosili główni antagoniści Jadwigi Nieckarz. Za organizatorów - „Nowotarskich synów żołnierzy AK” - podpisał się  Maciej Downar Zapolski - prezes Zarządu Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego i rodzin AK ze Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Warszawie. W tych uroczystościach uczestniczyła wiceburmistrz Joanna Iskrzyńska-Steg, dyrektor MOK Bolesław Bara oraz naczelnik wydziału kultury, sportu i promocji urzędu miasta Katarzyna Put.

Ich obecność jednak - jak brzmi dziś oficjalne stanowisko władz, przekazane przez Andrzeja Rajskiego - przewodniczącego rady miasta - miała charakter prywatny, a samo miasto żadnych uroczystości nie organizowało. 

Tłumaczenie to dla wielu jest niezrozumiałe - trójka ważnych miejskich urzędników razem na obchodach… prywatnie? O co w tym chodzi? 

Ci, którzy troszkę w miejskiej polityce siedzą, przypominają sobie spór między magistratem a Jadwigą Nieckarz o pewną niezapłaconą przez miasto fakturę z ubiegłego roku. Nieckarzowa organizowała jedno z wydarzeń związanych z jubileuszem 670-lecia Nowego Targu. Według urzędników - wydała znacznie więcej, niż mogła, kasy jej nie zwrócili, więc sprawa będzie miała swój finał w sądzie. I tą właśnie historią podejrzliwi tłumaczą sobie obecność odpowiedzialnych właśnie za promocję i kulturę pracowników magistratu na wczorajszych uroczystościach organizowanych przez przeciwników Nieckarzowej. Zwyczajnie - zrobić kobiecie na złość. Ale jeśli tak rzeczywiście było, to taka urzędnicza demonstracja osiąga poziom zabawy przedszkolaków.

Sam Andrzej Rajski natomiast, wraz z burmistrzem Grzegorzem Watychą na żadne uroczystości nie przyszli, w południe za to złożyli kwiaty na grobach nowotarżan - powstańców warszawskich na miejskiej nekropolii. 

Wczorajsza rocznica po raz kolejny udowadnia, że podziałów w stolicy Podhala nie da się zniwelować, choć z drugiej strony dlaczego od Nowego Targu wymagać więcej, niż od innych? W końcu to właśnie polityczne podziały - takie jak nigdy od 89 roku - są dziś podstawowym elementem społecznego, ba, nawet rodzinnego życia. A chociaż może się wydawać, że nowotarskie konflikty to znacznie niższy szczebel, jednak analizując je głębiej, przekonanie to może okazać się błędne. W końcu genezą wojny między obu zwalczającymi się nowotarskimi grupami jest stosunek do sylwetki kontrowersyjnego gorczańskiego partyzanta Józefa Kurasia „Ognia”, któremu w lutym tego roku minister Macierewicz uznał stopień majora. Ku radości grupy Nieckarzowej i oburzeniu „Nowotarskich synów żołnierzy AK”. A spory wokół „żołnierzy wyklętych” to już działka nie tylko lokalnych środowisk i polityków.

Piotr Dobosz

***

Poniżej obszerny wywiad z przewodniczącym nowotarskiej rady miasta Andrzejem Rajskim na temat patriotycznych rocznic, przeprowadzony przez Tygodnik w kwietniu tego roku.

Rocznice pod lupą radnych- Nie należy eksponować różnic, tylko to, co ludzi łączy - mówi Andrzej Rajski, przewodniczący rady miasta w rozmowie z Tygodnikiem Podhalańskim.

- Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych w marcu, Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej połączony z obchodami 7. rocznicy  katastrofy smoleńskiej w kwietniu. I ta druga już bez udziału delegacji i sztandaru miasta. Obu rocznicom - organizowanym przez Nowotarską Grupę Mieszkańców „Pamięć” - towarzyszy atmosfera skandalu - w tle znowu spór o kontrowersyjnego gorczańskiego partyzanta Józefa Kurasia „Ognia” i jego oddział. A gdzie „powaga nad trumną”? I co robi miasto?

Andrzej Rajski: - Samorząd reprezentuje wszystkich mieszkańców. Jeśli są jakieś sprawy niewyjaśnione, kontrowersyjne, inaczej przez różne grupy ludzi odbierane, to nie należy eksponować różnic, tylko to, co ludzi łączy. Bo te spory obniżają powagę uroczystości. 

- W tej marcowej władze miasta uczestniczyły, za co od Tadeusza Morawy - syna żołnierza Armii Krajowej i przeciwnika „Ognia” - dostały ostre pro memoria na sesji. Chodziło o Apel Poległych i wymienienie w nim partyzantów Kurasia, którzy uczestniczyli w mordach na ludności cywilnej. Padło ostre sformułowanie o profanacji Krzyża Katyńskiego.

AR: - To bardzo poważne oskarżenia, wszystko powinno zostać dogłębnie zbadane przez Instytut Pamięci Narodowej i sądy. Ja nie jestem w stanie ocenić, która postawa jest właściwa, mogę opierać się tylko na relacjach ludzi, którzy wtedy żyli, albo na badaniach naukowych. Ten historyczny podział w Nowym Targu jest bardzo silny, dlatego pomnik „Ognia” stanął w Zakopanem, a nie u nas. A przecież Kuraś działał głównie na naszym terenie. To też o czymś świadczy. Ale faktycznie, wymienianie w Apelu Poległych ludzi, co do których są wątpliwości, nie powinno mieć miejsca. 

- I dlatego sztandaru miasta, władz i radnych nie było podczas następnej, kwietniowej rocznicy?

AR: - Nie było podczas obchodów organizowanych przez jedną ze stron konfliktu, czyli Nowotarską Grupę Mieszkańców „Pamięć”. Dopóki wszystko nie zostanie wyjaśnione, to uważam, że samorząd nie powinien brać w takich uroczystościach udziału. Ale byliśmy - jako władze miasta - z wiązankami pod Krzyżem Katyńskim i pomnikiem na cmentarzu. 

- Przebiegli sobie szybko, po kryjomu i po cichu złożyli wiązanki kupione za pieniądze podatników, nikogo nie poinformowali. W czyim imieniu to zrobili, bo chyba nie mieszkańców - to słowa Jadwigi Nieckarz, liderki NGM „Pamięć”.

AR: - Uważam, że w godny sposób uczciliśmy tę rocznicę, tak, jak powinniśmy. Pani Jadwiga ma prawo prezentować swoje poglądy, ale nie ma prawa oczekiwać od samorządu, by jej pomysłom bezkrytycznie się podporządkował. Jeżeli miasto ma coś firmować, to scenariusz ma być z miastem uzgodniony. I przede wszystkim musi to być do przyjęcia przez wszystkich mieszkańców, bo samorząd wszystkich reprezentuje. Nie poszczególne grupy. Przy organizowaniu takich uroczystości powinno się ważyć nastroje społeczne, nikt nie może zawłaszczać narodowych symboli w imię tego, że „tylko on ma rację”.

- Ale tych grup nie da się pogodzić i robi się wielka rocznicowa szopka. 

AR: - Faktycznie, konflikt widać na każdym kroku, chociażby przy okazji dyskusji o sprawie pomnika Bohaterów Września na Kowańcu, pod którym do niedawna obchodzono rocznicę wybuchu II wojny światowej. Teren ma nowego właściciela, ale staramy się wykupić część działki z monumentem. Jeśli to się nie uda, pomnik trzeba będzie przenieść. I na tym tle - mimo że żadnych rozstrzygnięć nie ma - obie grupy już się zdążyły pokłócić. Jedni chcą, by stanął na Kopcu Wolności, drudzy - na Placu Kombatantów. Ale przecież takie decyzje należą tylko do rady miasta.

- Może więc miasto przy organizacji obchodów rocznicowych też powinno wykazać się inicjatywą? Może warto - by uniknąć konfliktów i ośmieszania się - wziąć na siebie odpowiedzialność za więcej rocznic niż tylko uchwalenie Konstytucji 3 maja, odzyskania niepodległości czy wybuchu II wojny światowej? Robert Kowalski - nowy szef Muzeum Podhalańskiego, jest również prezesem nowotarskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, które mogłoby zadbać o to, by nie było merytorycznych wpadek.

AR: - Też uważam, że miasto powinno coś z tym zrobić. Rozmawiałem już z przewodniczącym komisji kultury rady miejskiej Leszkiem Pustówką i mam nadzieję, że jakaś formuła zostanie wypracowana. A różne stowarzyszenia mogą nam oczywiście pomagać, ale scenariusze powinny być zaakceptowane przez radę. Tylko wtedy możemy je traktować jako oficjalne, brać w nich udział wraz z miejskim sztandarem. Taka najbliższa uroczystość - po 3 maja - to 1 sierpnia - rocznica wybuchu powstania warszawskiego. Mam nadzieję, że komisja kultury przedstawi jakieś pomysły i sama rada zadba już o godne uczczenie tej rocznicy. A potem o kolejne. I że rocznice te - wraz z informacją, gdzie i jak są obchodzone - trafią w przyszłości do corocznie wydawanych miejskich kalendarzy.

- Jadwiga Nieckarz twierdzi, że nieobecność władz na kwietniowych obchodach katyńskich i smoleńskich to zemsta za konflikt, w jaki popadła z miastem po ubiegłorocznych obchodach roku jubileuszowego. To właśnie ona organizowała jedno z jubileuszowych wydarzeń, konkretnie - obchody 75-lecia powstania Konfederacji Tatrzańskiej. Między nią a urzędnikami doszło do sporu, którego przyczyną była zakwestionowana przez magistrat i niezapłacona faktura za materiały promocyjne, a teraz sprawą zajmuje się sąd.

AR: - Z tą sprawą nasza nieobecność nie miała nic wspólnego, ale skoro pan już o to pyta, to rzeczywiście, nie było tak, jak być powinno. Ze spotkań i zapadających na nich decyzji powinny być zawsze sporządzane notatki służbowe, protokoły. Nie może być ustnych ustaleń, zwłaszcza gdy w grę wchodzą miejskie pieniądze. Pani Nieckarz powinna mieć na piśmie, ile i na co może wydać. Zawiniły tu obie strony, choć myślę, że większa jest wina urzędu, który ma doświadczenie w sprawach finansowych i to on powinien wszystkiego dopilnować. Wtedy tego sądu by nie było. Mogę jednak zapewnić, że nieobecność samorządu na katyńskich obchodach zorganizowanych przez Nowotarską Grupę Mieszkańców „Pamięć” z tą sprawą w żaden sposób się nie wiąże. Tu chodziło tylko o kwestie bezstronności miasta w historycznym konflikcie. Bo tę bezstronność musimy zachować i - mam nadzieję - komisja kultury poradzi sobie z tym problemem.

Rozmawiał Piotr Dobosz

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Patryjota 2017-08-03 08:29:45
Tylko budowa pomnika Lecha i Marii Kaczyńskiej w miejscu gdzie stał pomnik Orkana może pogodzić zwaśnione strony w Nowym Targu.
miejscowy turysta 2017-08-02 20:04:59
To wiadomo od wieków, Polacy jednoczą się tylko wtedy gdy mają wspólnego wroga. Zostawić nas samym sobie to się rychło pożremy nawzajem.
Taki klimat :D
lili 2017-08-02 15:50:03
świetny felieton, nic dodac nic ująć nowotarskie piekiełko

Reklama
  • PRACA | dam
    Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 665 602 766.
  • PRACA | dam
    Hotel **** w Zakopanem zatrudni PRACOWNIKA TECHNICZNEGO /zmiany dzienne i nocne/. Tel. (w godz: 8:00-15:00) + 48 665 678 182.
  • USŁUGI | budowlane
    WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
  • SPRZEDAŻ | różne
    OPAŁ BUK. 660 079 941.
  • PRACA | dam
    ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERKĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
  • PRACA | dam
    Cukiernia Samanta zatrudni Sprzedawcę, Barsitę, Pracownika zaplecza. Oferujemy elastyczny czas pracy, wynagrodzenie od 4800 zł brutto oraz szkolenia. Miejsca pracy: Krupówki 4a, Kasprusie 34 tel. 666 387 888 (9-18).
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • SPRZEDAŻ | różne
    STOJAK DLA KOTA wysoki 1,70CM, stan bardzo dobry, czarno-kremowy, mało używany. Cena 100zł. 605 564 271
  • PRACA | dam
    Hotel **** w Zakopanem zatrudni KUCHARZA a la Carte tel. + 48 792 276 261
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MAŁY APARTAMENT (KAWALERKA) 26 m2, w centrum Nowego Targu, w pełni wyposażonym. Więcej informacji 601 45 63 77. Polecam oglądać.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    WYDZIERŻAWIĘ DZIAŁKĘ W LUDŻMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
  • PRACA | dam
    PRZYJMĘ MURARZY, DEKARZY, CIESLI DACHOWYCH. PRACA POLSKA-NIEMCY. 608 729 122
  • PRACA | dam
    Hotel Redyk w Zębie zatrudni Konserwatora (1 lub 2 dni w tygodniu). Tel. 604 224 334, praca@redyk.pl
  • PRACA | dam
    Hotel Redyk w Zębie zatrudni Recepcjonistkę. Tel. 604 224 334, CV na praca@redyk.pl
  • PRACA | dam
    NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    Sprzedam klacz rasy śląskiej 1.5 roku. 782049935
    Tel.: 782049935
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    BORDER COLLIE szczenięta. 791 669 932.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
  • PRACA | dam
    Zatrudnię MAGAZYNIERA DO HURTOWNI SPOŻYWCZEJ na terenie Zakopanego - oferty: gobo10@wp.pl, 602 74 31 38.
  • PRACA | dam
    KONSERWATORA/PRACE PORZĄDKOWE PRZY PENSJONACIE. Zakopane. 602 74 31 38
  • ANTYKI
    Do sprzedania PIĘKNY ANTYK - KREDENS ORZECHOWY W OKRESU MIĘDZYWOJENNEGO. Rozmiar 200 × 160 x 67. Cena do negocjacji. Odbiór: Zakopane. Kontakt: podhale2025@onet.pl
  • SPRZEDAŻ | różne
    Sprzedam piękny STóŁ KONFERENCYJNO-BILARDOWY (10 osób) z krzesłami. Wymiary stołu: 280 x 150 x 82. Cena do negocjacji. Odbiór: Zakopane. Kontakt: podhale2025@onet.pl
  • USŁUGI | budowlane
    TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa. +436606388124 office@mpabau.at
    Tel.: +436606388124
    E-mail: office@mpabau.at
  • PRACA | dam
    Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-10-02 21:00 Gmina SPytkowice wyróżniona 2025-10-02 20:00 Akcja charytatywna Przyjaźń Łączy - Wspólnie dla Zwierząt 2025-10-02 19:30 Jesienne Biegi Przełajowe "Pod Trzema Koronami" 2025-10-02 19:00 Utrudnienia drogowe w Tunelu na zakopiance 2025-10-02 18:30 O małym Ignasiu, ale wielkim Polaku. Mamy dla Was książki 2025-10-02 18:00 Pacjenci zostawiają auta gdzie popadnie, wierni nie mogą wyjechać spod kościoła 2 2025-10-02 17:30 Przez żołądek do... Szczawnicy 2 2025-10-02 17:00 MIeszkańcy Zębu domagają się od władz gminy budowy przejścia dla pieszych 2 2025-10-02 16:32 Badania okulistyczne - dlaczego należy pojawiać się regularnie u okulisty? 2025-10-02 16:00 Spotkanie na styku kultur 2025-10-02 15:22 Praca i pasja: jak łączyć zainteresowania z życiem zawodowym? 2025-10-02 15:06 Chemia basenowa do basenów stelażowych - co wybrać i jak stosować bezpiecznie 2025-10-02 15:00 Zlikwidować dwie małe tężnie na rabczańskich bulwarach? 4 2025-10-02 14:37 Zaproszenie na wernisaż wystawy Węglem i kredką rysowane 2025-10-02 14:30 Pierwsze Święto Karpat w Ludźmierzu 2025-10-02 14:30 W sobotę Przegląd Artystyczny Kół Gospodyń Wiejskich 2025-10-02 14:00 POLKI FOLKI w Nosalowym Dworze w złotym wydaniu 2025-10-02 13:00 Stypendia i nagrody sportowe dla uczniów i młodych zawodników 2025-10-02 12:01 Doczepianie włosów - jaką metodę wybrać? 2025-10-02 12:00 Konkurs historyczny o rodzinie Zamoyskich w stulecie Fundacji Zakłady Kórnickie 2025-10-02 11:18 Audiobooki na wieczór - dlaczego warto słuchać książek przed snem? 2025-10-02 11:00 Nauczycielski awans dla dziewiątki nauczycieli 2025-10-02 09:42 Pożar w Białym Dunajcu 2025-10-02 09:30 Kolumna informacyjna Urzędu Miasta Zakopane 2025-10-02 09:00 Okradli autokar 1 2025-10-02 08:30 W Zakopanem działa już ogrzewalnia 1 2025-10-02 08:30 Bogusław Linda w najnowszym filmie Władysława Pasikowskiego. Mamy dla Was bilety 2 2025-10-02 08:00 Grupa do Spraw Cudzoziemców Placówki SG w Zakopanem przeniesiona do Nowego Targu 2 2025-10-01 21:00 Złote Krokusy rozdane 2025-10-01 20:00 Budowa boiska w Zarytem ciągnie się już cztery lata 3 2025-10-01 19:30 "Punkt Styku". Wernisaż w Galerii Antoniego Rząsy 2025-10-01 19:00 Mamy premierowy teledysk od FiśBandy do piosenki "Duszo ma" (WIDEO) 1 2025-10-01 18:30 Macierzyństwo w obrazach na szkle i w rzeźbie 2025-10-01 18:02 Wybił szybę w autobusie, bo kierowca zwrócił mu uwagę 5 2025-10-01 17:32 Samochód zatrzymał się dopiero na ogrodzeniu 2 2025-10-01 17:29 Krzysztof "Puma" Piasecki zagra w Karczmie pod Gontem 2025-10-01 17:01 Festiwal Inspirowane Górami już niebawem, są nowości i wiele atrakcji 2025-10-01 16:30 Spór o Portugalską Chatę zaostrza się 6 2025-10-01 16:00 Odbierak odpowie za oszustwo "na legendę" 2025-10-01 14:47 Wypadek na "patelniach" na zakopiance. Są utrudnienia w ruchu 2025-10-01 14:30 Koncert urodzinowy u Karola z Atmy 2025-10-01 14:00 Sukces nowotarżan na Triennale Sztuki Naiwnej i Art Brut Pogranicza Polsko-Słowackiego 2025-10-01 13:30 Trwa nabór wniosków na przydomowe kompostowniki 1 2025-10-01 13:09 Pierwszy stopień zagrożenia lawinowego w Tatrach (WIDEO) 2025-10-01 12:00 Pobieranie opłaty miejscowej to nie przywiej, ale obowiązek jaki ma Zakopane (WIDEO) 10 2025-10-01 11:00 Nowe nazwy ulic w Dzianiszu, nie trzeba wymieniać dowodów osobistych 3 2025-10-01 10:00 Przybyło śniegu w Tatrach 2025-10-01 10:00 Tu nauka jest magiczna - Małopolska Noc Naukowców 2025 już za nami 2025-10-01 09:00 Sterylizacja wolno żyjących, dzikich kotów i nie tylko 2025-10-01 08:00 Przeziyracka w Czarnym Dunajcu
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-10-02 21:02 1. Inicjatorzy jako mieszkańcy wnioskują o cokolwiek progi,pasy, znaki,ograniczenia. Zobaczymy co z tego wyjdzie. Jaka będzie pomoc gminy i innych urzędów. 2025-10-02 20:55 2. Nie da się tego gielikoptera zajumać? I taki ładny, taki francuski i taki amełykański. Jak 20minutowy prezydencik nie z Woly tylko Kabat. 2025-10-02 20:49 3. Autobus z kabiną to wystarczyło napisać Osinobus i wszystko wiadomo 2025-10-02 20:05 4. redyk w scownicak promuje nosel ,wypier.... z radia ZET za epatowanie wad i przywar Polalow , super dzienikarza wybral burmistrz 2025-10-02 19:50 5. Poseł broniący nas roboli przed wyzyskawaczami z PiSu niejaki Kszaczasty ,pseudonim rewolucyjny, przytulił bańkę z HeLIKOPTERA. A jego sojusznik partyjny poseł Oncki, pseudonim rewolucyjny, podobno najbiedniejszy z biednych bo wszystko poświęcił ludowi pracującemu stolycy, także przytulił bańkę. Z mojego HELIKOPTERA. W ferworze walki PiSoskie pomylili sygnał swój-obcy. 2025-10-02 18:58 6. Chciałbym tylko przypomnieć, P.T szanownym wiernym, że ich ukochany Jezus chodził wszędzie piechotą. Raz tylko pojechał na osiołku i to go zgubiło. Może więc wierni wezmą przykład ze swojego Pana. 2025-10-02 18:36 7. Do kosciola sie chodzi . Ksiadz chce przejac parking, a potem zarabiac na nim. Pazernosc nie zna granic. 2025-10-02 18:26 8. To będzie restrukturyzacja przez likwidację. 2025-10-02 18:22 9. ... aaale to boisko będzie na skos po długości czy pod górkę do przerwy a z górki po przerwie? A trybuny? Najpierw trzeba zadbać o bezpieczeństwo na zaryckiej autostradzie. Stanowczo za dużo wypadków. W takim tempie nie będzie komu z tego przybytku korzystać. 2025-10-02 18:07 10. Szczawnica stolica korków od lat ,to napewno
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama