2017-09-19 20:19:47

BLOG Maciej Krupa

Blog

KARŁOWICZ, TATRY, FOTOGRAFIA

Reklama

Rok po śmierci Mieczysława Karłowicza pod lawiną u stóp Małego Kościelca, w 1910, Sekcja Turystyczna Towarzystwa Tatrzańskiego wydała tom jego pism taternickich i fotografii zatytułowany "Mieczysław Karłowicz w Tatrach", z krzyżykiem niespodzianym na okładce, dziś bibliofilski rarytas. Później wznawiano ten tom dwukrotnie w 1957 i 1968 roku, uzupełniając go przedmową Jerzego Młodziejowskiego, drobnymi tekstami niezamieszczonymi w pierwszym wydaniu, kroniką życia autora oraz relacją Mariusza Zaruskiego "Ostatnim śladem", w której pierwszy naczelnik TOPR opisał wyprawę poszukiwawczą i znalezienie ciała Karłowicza.

Po latach przerwy, w 2016 ukazały się dwie książki upamiętniające sto czterdziestą rocznicę urodzin kompozytora, przypominające go jako fotografa, publicystę górskiego, taternika i narciarza. Wydawnictwo Astraia zdecydowało się wznowić tom z roku 1910 i sygnuje swoje wydawnictwo jako drugie (czemu nie czwarte?) wydanie tej książki. Dobór i kolejność tekstów i zdjęć są powielone z pierwszego wydania, a uzupełnia je wstęp wydawcy, przedmowa napisana przez muzykologa i taternika Władysława Malinowskiego oraz przygotowany przezeń szczegółowy wykaz tatrzańskich przejść Karłowicza.

Teksty te, publikowane za życia kompozytora w czasopismach – „Taterniku”, „Pamiętniku Towarzystwa Tatrzańskiego”, „Wędrowcu” i „Słowie Polskim” – weszły do kanonu klasycznej tatrzańskiej publicystyki przełomu XIX i XX stulecia. Z jednej strony są świadectwem romantycznego, pełnego emocji, entuzjastycznego stosunku do gór ich autora, z drugiej zaś wyraża w nich Karłowicz ducha modernizmu z jego pierwiastkiem sportowym, zdobywczym.

Opisuje wycieczkę na Gerlach w towarzystwie przewodnika Jędrzeja Wali, epicką dziewięciodniową wycieczkę w towarzystwie legendarnego Klimka Bachledy, w czasie której wszedł na szereg wybitnych tatrzańskich szczytów; wejścia na Ostry Szczyt, Kościelec, Rohacze; wycieczki samotne na Kieżmarski i Jaworowy. Warto na nowo przeczytać te teksty, bo nic nie straciły ze swej urody, opisują ważne rozdziały turystycznej eksploracji Tatr i dają świadectwo znaczenia Tatr w życiu kompozytora.

Wracając po dziewięciu dniach z Klimkiem z gór pisze Karłowicz: „Z przełęczy między Kopami ujrzałem Zakopane. Schodziłem niechętnie, czując coraz bardziej ciężar nizinnego powietrza. A jednocześnie za mną zapuszczała się kurtyna z chmur, zakrywając cuda, na które przez dni dziewięć dane mi było patrzeć.

Otuliły się tym razem góry już na dobre; gdy po paru tygodniach ukazały się znowu, ułożone były do snu zimowego pod zwartym całunem śnieżnym. Pożegnałem je na długi przeciąg szarej, chmurnej zimy miejskiej.” Minęło ponad sto lat, zmieniła się konwencja, stylistyka, środki wyrazu, ale szkoda, że nikt już dziś nie pisze o Tatrach z takim uczuciem, wrażliwością i troską.

Druga książka – Widok piękny bez zastrzeżeń Polskiego Wydawnictwa Muzycznego – poświęcona jest fotografii tatrzańskiej Karłowicza. Był w tej dziedzinie mistrzem, ba, w pewnym momencie nawet, w obliczu kłopotów związanych z recepcją swojej muzyki, rozważał możliwość zostania zawodowym fotografem. Na starannie wydany i ze smakiem zaprojektowany tom składa się pięćdziesiąt zdjęć autorstwa Mieczysława Karłowicza, trzy jego teksty, które są zamieszczone także w wyżej omówionej książce i wspomniany już tekst Zaruskiego Ostatnim śladem. Książkę uzupełnia kronika wydarzeń z życia Karłowicza i spis literatury.

Elementem nowym i dla tej publikacji – poza zdjęciami – kluczowym, jest wstępny esej Justyny Nowickiej Mieczysław Karłowicz jako fotograf. Wybrane konteksty. Autorka kompetentnie, choć w dużym skrócie przypomina ostatnią wyprawę Karłowicza nad Czarny Staw Gąsienicowy, opisuje podejście do zjawiska fotografii na przełomie XIX i XX stulecia, rekapituluje początki fotografii górskiej na świecie i w Polsce. Fragmenty zachowanych listów pozwalają autorce na pokazanie praktyki fotograficznej Karłowicza. Nowicka podkreśla wyjątkowość zdjęć artysty i jego znaczenie w historii fotografii tatrzańskiej. A dobrze zeskanowane i starannie wydrukowane zdjęcia pozwalają podziwiać znakomite oko i warsztat autora, szczególnie widoczny w ostrych, wyrazistych konterfektach tatrzańskich turni: Zadniego Mnicha, Giewontu, Zamarłej, Małej Pośredniej Grani.

Warto poświęcić tym fotografiom nieco czasu. Na stronie szóstej – maleńka sylwetka Klimka Bachledy stojącego na dnie Doliny Batyżowieckiej, u stóp potężnej południowej ściany Batyżowieckiego Szczytu, stanowi barthesowskie punctum tego zdjęcia. Ciekawe byłoby studiowanie całego albumu zdjęć Karłowicza, jego autorskiego wyboru. Trzy takie albumy przez niego stworzone i zakomponowane, zachowały się w zbiorach Centralnej Biblioteki Górskiej PTTK w Krakowie. W książce zobaczyć można stronę tytułową albumu z roku 1906 zatytułowanego Tatry. Staranne ręczne pismo, dwa zakopiańskie widoczki, ostre, starannie wykadrowane, z nieodłącznym Giewontem i reglami w tle.

Jak to możliwe, że znani zakopiańczycy tamtej epoki tak hojnie zostali obdarowani licznymi talentami? Tytus Chałubiński, Witkiewiczowie, Mariusz Zaruski, Rafał Malczewski. Wszechstronnie utalentowany Mieczysław Karłowicz był jednym z nich. Znalazł on trwałe miejsce nie tylko w dziejach muzyki, ale także w historii tatrzańskiego piśmiennictwa i fotografii. Wszechstronność to nader rzadka i godna podziwu. Obydwie starannie i ładnie wydane książki dowodzą tego w pełni. Szkoda tylko, że częściowo się powielają.

Mieczysław Karłowicz w Tatrach. Pisma taternickie i zdjęcia fotograficzne. Kraków: „Astraia”, 2016, 152 s.: il.; 24 cm – zł 39,-

Widok piękny bez zastrzeżeń. Fotografia tatrzańska Mieczysława Karłowicza. Kraków: „Polskie Wydawnictwo Muzyczne”, 2016, 152 s.: il.; 24 cm – zł 39,-

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Góral z Trójmiasta 2017-09-20 21:57:56

Mieczysław Karłowicz robił naprawdę dobre zdjęcia. A także bardzo interesująco pisał. Kto nie zna - polecam.
Zawsze idąc nad Czarny Staw Gąsienicowy lub stamtąd wracając zatrzymuję się choć na chwilę by spojrzeć kolejny raz na Kamień.

krzysiek z G. 2017-09-19 21:22:55

Niby nic nowego , ale zawsze . Każda taka publikacja jest bezcenna wobec tego , co oferuje "kultura współczesna " / szczególnie ta obrazkowa - infantylna , głośna , przygłupia .Tamci zakopiańczycy byli chojnie obdarzeni talentami - TAK ! Kiedyś maturzysta miał jakąś wiedzę a co ma dzisiejszy magister / inżynier/ ?- dyplom ! Jest specjalistą , ale o podstawach , dorobku ojczystej / co to jest ta "ojczysta "? / kultury nie wie nic , bo na fejsszajsbuku nie było !

Galerie

SOSW świętuje 50 lat

Zbójnicek ze Zębu tańczy, śpiewa i gra już 60 lat

Maraton folklorystycznych widowisk w Ludźmierzu

Moda i biżuteria w Witkacym

Sportowo-filmowy skarb Krzeptowskiego

Prace inspirowane naturą w "Opolance"

Przeziyracka w Ratułowie

Chmur Drapacze w Galerii Hasiora

Agnieszka Przekupień i KLIW w Witkacym

Grzegorz Bogdał w Kmicicu

Ślepcy w wykonaniu Teatru KTO u Witkacego

Dożynki Podhalańskie w Ludźmierzu

Zakopane: Biegiem po oddech dla chorych na mukowiscydozę

Traktoriada w mieście

Dzień Pstrąga - konkurs kulinarny

Jubileusz 60-lecia Zespołu Regionalnego Zbójnicek

Trebunie-Tutki świętują w rodzinnym gnieździe

Dzień Pstrąga w Białym Dunajcu, wędkarze na start

Dzień Architektury Drewnianej, groźba ognia

Turbo Pomoc pod Giewontem

Koncert finałowy 55. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich

Rewia żywiołów na festiwalowej scenie

Koncert inauguracyjny 55. MFFZG Zakopane 2024

Festiwalowy korowód na Krupówkach

Joanna Franosz Podhalańską Królową Miodu 2024

Zakopower na festiwalowej scenie

Tour de Pologne mordercza trasa i królewska koronacja

Trzydzieści lat Trebuniów-Tutków

Mistrzostwa Podhala w Powożeniu i Fiakier Roku 2024

Jarmark Podhalański już trwa

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

USŁUGI | budowlane
REMONTY ŁAZIENEK, ZABUDOWY GK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY. 660 079 941.
PRACA | dam
ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĘ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERA/-KĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 080, 600 035 355.
PRACA | dam
KELNER / KELNERKA do hotelu w Zębie. Na pełny etat lub dorywczo. Tel. 604224334, praca@redyk.pl
PRACA | dam
Poszukuję PORZĄDKOWEGO DO TERENÓW ZEWNĘTRZNYCH - Zakopane - 665 663 700
PRACA | dam
Poszukuję PANI DO SPRZĄTANIA APARTAMENTÓW, KLATEK SCHODOWYCH - Zakopane - 665 663 700.
MOTORYZACJA | sprzedaż
MITSHUBISHI OUTLANDER 2,2 DI-D, 4X4, r.p.2014, przebieg 224 tys. km, I właściciel, bogata wersja Intense Plus, dodatkowo kpl. kół zimowych z felgami, zdejmowany hak,oryginalny bagażnik dachowy. 605 564 270.
KOMUNIKATY
PSPCh Hospicjum Jezusa Miłosiernego zaprasza osoby chętne do wstąpienia do Stowarzyszenia na spotkanie informacyjne w dniu 4.12.2024 (środa) o g. 17.00 w UM Zakopane ul. Kościuszki 13.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
PRACA | dam
No To Smak katering w Zakopanem zatrudni: -kierowcę kat.B -pizzera -osobę do przyjmowania zamówień i pomocy na kuchni. 697430666 notosmak.pl Notosmak@gmail.com
Tel.: 697430666
PRACA | dam
Piekarz. produkcja precli Zakręcony precel-Zakopane, przyjmie do pracy osobę z Zakopanego lub okolic do produkcji precli. Praca na stałe, zmianowa, w godzinach od 6.00-21.00. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Zakręcony precel-ZAKOPANE przyjmie do pracy osobę z Zakopanego lub okolic, do sprzedaży precli w lokalu na Krupówkach. Praca na stałe, zmianowa, elastyczny grafik, w godzinach od 8.00-22.00. 609097999
Tel.: 609097999
KUPNO
Spółka "TESKO" kupi drzewko (świerk, jodła) o wysokości minimum 11m. Drzewko będzie stanowić element dekoracji bożonarodzeniowej. Tel. kontaktowy 695 802 603, 18 20 25 629.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SPRZEDAM SAMOCHÓD CAMPINGOWY FIAT DUCATO MOBILVETTA, r. 2010, stan idealny - 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAĘCIA MIESZKANIE W CENTRUM NOWEGO TARGU. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
NOWY TARG CENTRUM UL. KRZYWA DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY: 110m2. WSZYSTKIE ODBIORY. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
ZAKOPANE - KOŚCIELISKO DO WYNAJĘCIA MIESZKANIA 35-50m2. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL POD GABINETY, BIURA - NOWY TARG, ul. KRZYWA. 608 806 408
PRACA | dam
W KOŚCIELISKU - PRACA STAŁA W PENSJONACIE - SPRZĄTANIE, KUCHNIA, OBSŁUGA GOŚCI - 608 806 408
PRACA | dam
PRZYJMĘ PANIĄ DO SPRZĄTANIA POKOI W PENSJONACIE W ZAKOPANEM. 601 45 33 91.
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA STRYCHÓW, REMONTY, ŁAZIENKI, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 693 206 403.
PRACA | dam
PRZYJMĘ KUCHARKĘ DO PENSJONATU - 502 658 638.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA DOM NA: PIZZERIĘ, RESTAURACJĘ. 502 658 638
SPRZEDAŻ | różne
PRZYJMĘ GRUZ, KAMIEŃ. POSPRZĄTAM GRUZ, KAMIEŃ. 502 658 638
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: - PIZZERÓW, - BARMANKI, - BUFETOWE, - POMOCE KUCHENNE, - OSOBY NA ZMYWAK, - OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
PRACA | dam
ZATRUDNIĘ KRAWCOWĄ - SZYCIE NA MIEJSCU LUB CHAŁUPNICZO. PRACA CAŁY ROK, NOWY TARG. 601 789 299, 536 740 251.
PRACA | dam
Restauracja do uzupełnienia zespołu zatrudni osobę na stanowisko kelnerki/kelnera. *Kelnerka/kelner - a`la carte. *Kelnerka - obsługa bufetu śniadaniowego. Oferujemy pracę z doświadczonym zespole, szansę rozwoju zawodowego, atrakcyjne wynagrodzenie. 608 506 785 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
Tel.: 608
PRACA | dam
Stacja narciarska Kotelnica Białczańska poszukuje pracowników gastronomii na stanowiska: KUCHARZ; MŁODSZY KUCHARZ; PIZZER; POMOC KUCHENNA; OBSŁUGA BARU. Prześlij CV na e-mail lub zadzwoń po szczegóły. +48 605202312, kotelnicakarczma@gmail.com
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY, ŁATY - 788 344 233.
BIZNES
DO WYNAJĘCIA BUDA HANDLOWA PRZY WYCIĄGU, Pardałówka. 502 658 638
PRACA | dam
INSTRUKTORZY NARCIARSTWA KOTELNICA BIAŁCZAŃSKA. 505 473 504. www.krisski.pl
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALA NA: LAKIERNIĘ, PRALNIĘ WODNĄ, itp. 502 658 638
PRACA | dam
Aparthotel Renesans w Zakopanem poszukuje kandydatów na stanowiska: RECEPCJA, KELNER, POMOC KUCHENNA. Stabilna praca w nowo otwartym Obiekcie. Zgłoszenia prosimy kierować na adres: praca@renesans.pl
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK, ŚWIERK SUCHY. 609 927 174.
PRACA | dam
Zatrudnię osoby do roznoszenia ulotek. +48574255794
Tel.: 48574255794
PRACA | dam
Zatrudnię promotorów na kuligi na okres zimowy. +48574255794
Tel.: 48574255794
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DO SPRZEDANIA MIESZKANIA W ZAKOPANEM, KOŚCIELISKU I NA CYRHLI - 607 506 428.
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
PRACA | dam
Biuro podróży wycieczek jednodniowych poszukuje pracownika do zapisywania klientów na kuligi. Praca sezonowa w Zakopanem. Wynagrodzenie do ustalenia indywidualnie: dzienne, miesięczne, od zapisanych osób. Kontakt pod numerem +48 606 286 379.
PRACA | dam
Hotel Eco Tatry*** zatrudni KUCHARZA/KUCHARKĘ. Tel. 608 088 017
BIZNES
Sprzedam tanio - z wypożyczalni NARTY, BUTY I KIJKI. 662 370 510.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, FLIZOWANIE, WYKOŃCZENIA, BUDOWY od A do Z. 607 572 312.
MOTORYZACJA | kupno
SKUP AUT - OSOBOWE, DOSTAWCZE. CAŁE, USZKODZONE. 500 349 500.
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. 531 666 333.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.