2019-04-23 23:19:58

Blog

PUSTY LAS

Monika Sznajderman mieszka w Beskidzie Niskim już ponad trzydzieści lat. I pisze wprost, że to jest jej miejsce na ziemi, powiada – „chciałabym zostać w nim do końca”, i dodaje, że tam znajduje się: „moje symboliczne i jak najbardziej realne jądro świata”. Jej najnowsza książka zatytułowana "Pusty las" ukazuje się na rynku 24 kwietnia, a już dwa dni później autorka spotka się z czytelnikami w Zakopanem.

     W tej znakomitej, niezwykłej książce, autorka w kilku miejscach bardzo wyraźnie się sama się sobie dziwi, pisząc: „Co ja właściwie tu robię, w tej ruskiej okolicy, na wysiedlonej Łemkowszczyźnie [...] Dziecko żydowsko-polskie z tak zwanej dobrej inteligenckiej rodziny, ‘inteligencja pracująca’, mówiono w tamtych dziwnych czasach, dziewczyna z warszawskiego Nowego Światu i okolic, panna do spodu miejska […] Co ja tu robię? Pytam więc często sama siebie w nagłym zadziwieniu”. Monika Sznajderman nieustannie się dziwi w tej książce. 
     Żyjąc, zajmujemy miejsce tych, którzy byli przed nami, taka jest oczywista kolej rzeczy. Jak jednak żyć w miejscu, w którym garstka ludzi zajmuje miejsce po ośmiuset, jak wypełnić taką przestronną pustkę? Szczególnie gdy tych ośmiuset nie odeszło tak, jak nakazuje czas, lecz zmiotła ich historia? Pusty las to opowieść autorki o życiu w Wołowcu, beskidzkiej wsi, z której kolejno znikali szukający szczęścia za oceanem biedacy, wizjonerscy nafciarze, Żydzi, Cyganie, Łemkowie. To także jej hołd dla tego miejsca na ziemi, jego historii, przyrody i jego mieszkańców.
     Jak napisał profesor Paweł Próchniak: "Pusty las to książka o życiu „wśród zrujnowanych cerkwi i zdziczałych sadów”, o wrastaniu w osierocony krajobraz i o czytaniu świata, który trwa już tylko w powidokach czegoś, czego „nie wolno przeoczyć”. Monika Sznajderman czyta Beskid Niski i czyta Wołowiec – czyta swoje miejsce na ziemi, miejsce życia na łące pamięci, w wyrwach po dawnych mieszkańcach Łemkowszczyzny. Te wyrwy, te pasma pustki – niewidoczne na pierwszy rzut oka – zjawiają się pośród słów, zawołane po imieniu. W tej prozie niemal słychać stukot klawiszy pod opuszkami palców, słychać oddech zbratany z rytmem kroków. I słychać też – mocno, wyraźnie – coś, co jest „jak łemkowskie gorzkie żale, jak smutna litania”. Pusty las – miejsce, od którego wieje grozą, całe w dreszczach, zagrzebane w cierpkiej ciszy. I jednocześnie jest to miejsce żywych głosów, codziennej krzątaniny, powszedniej czułości istnienia, która pachnie chlebem, tarniną i mgłą. Może w tym właśnie leży tajemnica tej prozy – w czułości, z jaką Monika Sznajderman dotyka ziemi niczyjej, leżącej pod białym, lodowatym słońcem, śmiertelnie zranionej. Ta czułość dotknięć jest czułością słów, ale ma też w sobie coś z miłości – przenikliwej, trzeźwej, dyskretnej. Taka miłość staje w pustym lesie, nawołuje. Wywabia z nieistnienia to, co powinno trwać. Układa usta do dawno zapomnianych imion jak do pocałunku. Powierza istnienie wyobraźni – osłania je, opatruje jego rany". 
     Z kolei profesor Roch Sulima, antropolog kultury, napisał o tej książce: "Powtarzane często pytanie: „Co ja tu robię?” jest ostatecznie pytaniem: „Kim jestem?”. Odpowiedź autorki nie jest spekulacją, ale działaniem, zatrudnieniem, budowaniem domu, zamieszkiwaniem, „wrastaniem” w tę pustkę po Łemkach, Żydach, Cyganach. Tworzeniem ze śladów i znaków przeszłości, głównie jednak „śladów śmierci, a nie śladów życia”, własnej „okolicy”, czyli ustanawianiem świata na nowo i siebie w tym świecie, gdzie „przedwieczorną porą czuje się smutek, drżenie i lęk”. Najważniejszą sprawą wydaje się jednak to, że Monika Sznajderman bliska jest odnalezienia języka, w którym może rozmawiać z nieobecnymi, z jej nieznanymi sąsiadami. Ten język jest widzeniem „przez nicość”, przybliżaniem się do świata z czułością, a nie widzeniem-władaniem. To bardzo ważne w czasach, gdy pamięć staje się towarem. Pusty las jest zapisem odnajdywania siebie przez powinność wobec Innych. I nie jest metaforą. Jednym z powtarzalnych wyobrażeń w tej książce jest właśnie las, który z bezlitosną obojętnością porasta progi zburzonych domostw i świątyń, ogrody i pola, wydeptane ścieżki, bezimienne mogiły i cmentarne nagrobki, ale też jako „drzewo z grobu” wpisuje się w odwieczną topikę życia". 
     Monika Sznajderman (ur. 1959) – antropolog kultury, wydawca, autorka książek. Studiowała w Katedrze Etnografii Uniwersytetu Warszawskiego. Następnie podjęła studia doktoranckie w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie. Zajmowała się między innymi antropologią współczesności, kulturą masową, filmem, formami współczesnej wyobraźni religijnej. Stale współpracuje z kwartalnikiem Konteksty Instytutu Sztuki PAN. W 1996 roku założyła wraz z mężem Andrzejem Stasiukiem i prowadzi do dziś Wydawnictwo Czarne, jedną z czołowych polskich oficyn, specjalizujące się w literaturze faktu. Jest autorką pięciu książek. Trzy pierwsze poświęciła tematyce antropologicznej. Były to: Zaraza. Mitologia dżumy, cholery i AIDS (1994); Współczesna Biblia Pauperum. Szkice o video i kulturze popularnej (1998) oraz praca doktorska zatytułowana Błazen. Maski i metafory (2000, 2014) napisana pod kierunkiem prof. Ludwika Stommy.
     W 2016 roku ukazała się jej książka Fałszerze pieprzu. Historia rodzinna, za którą została w 2017 roku wyróżniona Nagrodą im. Marii i Łukasza Hirszowiczów, Nagrodą Literacką Miasta Radomia oraz Nagrodą im. Jerzego Turowicza. Książka ta była również nominowana do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego, nagrody Śląski Wawrzyn Literacki, Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus oraz znalazła się w finale Nagrody Literackiej Nike. Fałszerzy pieprzu przetłumaczono na język niemiecki, w przygotowaniu przekłady francuski i hiszpański. 
     Zredagowała kilka antologii esejów i reportaży, m.in. Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem (2002); Znikająca Europa (z Kathariną Raabe, 2006); Jako dowód i wyraz przyjaźni. Reportaże o Pałacu Kultury (z Magdaleną Budzińską, 2015) oraz Przecież ich nie zostawię. O żydowskich opiekunkach w czasie wojny (z Magdaleną Kicińską, 2018). W 2014 roku została uhonorowana w Lublinie Nagrodą im. Zbigniewa Hołdy. W tym samym roku przyznano jej nagrodę TVP Kultura – Gwarancje Kultury w kategorii Menadżer kultury. Mieszka w Wołowcu w Beskidzie Niskim.

Burmistrz Miasta Zakopanego, Wydawnictwo Czarne, Muzeum Tatrzańskie oraz Fundacja „Zakopiańczycy. W poszukiwaniu tożsamości” zapraszają na spotkanie z cyklu »CZARNE NA BIAŁYM« z udziałem MONIKI SZNAJDERMAN autorki książki PUSTY LAS. Rozmowę poprowadzą Maciej Krupa i Kuba Szpilka. Spotkanie odbędzie się 26 kwietnia 2019 roku, w piątek,  o godz. 18:00, w kawiarni „Kmicic” w Zakopanem, przy ulicy Staszica 11a. Wstęp wolny – Zapraszamy!

Kup e-wydanie Tygodnika Podhalańskiego.

Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.
  • ZDROWIE I URODA
    Odtrucie po alkoholu/kroplówki-wizyty domowe. Dojazd do pacjenta 24/H Pełen profesjonalizm, dyskrecja. telefon 507240999. 507240999
    Tel.: 507240999
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    MOTOCYKL YAMAHA MT 125, 2017r., bardzo ładny i zadbany. Zarejestrowany i ubezpieczony. Można na nim jeździć z kat. B. Możliwość zakupu za dodatkową opłatą mało używane: kask, kurtka i rękawiczki rozmiar L oraz buty rozmiar 43 (niskie). Tel. 793 008 357.
  • PRACA | dam
    Przedsiębiorstwo Budowlane Sikora zatrudni osobę na stanowisko KIEROWNIK ROBÓT BUDOWLANYCH, MAJSTER BUDOWLANY do nadzoru i koordynacji prac budowlanych. 602629623 SIKORAPBT@INTERIA.PL
    Tel.: 602629623
  • PRACA | dam
    Przedsiębiorstwo Budowlane Sikora zatrudni pracowników na stanowisko:malarz, cieśla, zbrojarz, murarz, operator koparko ładowarki. 602629623
    Tel.: 602629623
  • USŁUGI | budowlane
    Kompleksowe usługi remontowe i wykończeniowe. Krótkie terminy. 795816885
    Tel.: 795816885
  • PRACA | dam
    Piekarnia w Zakopanem zatrudni CUKIERNIKA, MAGAZYNIERA, EKSPEDIENTKĘ. 604 102 804, 602 285 793.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOM z działką 1450 m2, Ciche Górne - 602 444 205.
  • PRACA | dam
    Potrzebny młody PRACOWNIK NA ŻELBETY (możliwość przyuczenia). 791 669 932.
  • PRACA | dam
    Zatrudnię szwaczkę do prostego szycia w Poroninie. 602393185
    Tel.: 602393185
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    WYNAJMĘ PLAC POD PARKING DLA POJAZDÓW CIĘŻAROWYCH - 1000 METRÓW. NOWY TARG, UL. SKŁADOWA. OBIEKT OGRODZONY I MONITOROWANY. Tel. 602 290 555
  • PRACA | dam
    Poszukuję stylistki paznokci do salonu w Zakopanem . Oferuję dobre wynagrodzenie, bazę klientek, elastyczne godziny pracy, miłą atmosferę. Zachęcam do kontaktu pod numerem 881922674. 881922674 papiez.aneta@gmail.com
    Tel.: 881922674
  • PRACA | dam
    POSZUKUJEMY PRACOWNIKOW DO PRACY W HOLANDI!! DO BUDOWY NAMIOTOW ORAZ PRACY W MAGAZYNIE.NA KONTRAKT CZASOWY LUB STALY Z ZAKWATEROWANIEM.DOBRE WYNAGRODZENIE.ZAINTERESOWANYCH PROSZE O KONTAKT TEL 0031 616955169,MAILOWY ela@vanvugtverhuur.nl. 0031 616955169 , Herenengstraat 26 ela@vanvugtverhuur.nl
    Tel.: 31
  • USŁUGI | budowlane
    USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY. 889 388 484.
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Przyjmę BRYGADĘ LUB POJEDYNCZE OSOBY NA TYNKI MASZYNOWE. 503 532 680.
  • USŁUGI | budowlane
    USŁUGI KAMIENIARSKIE: OBKŁADKI ELEWACYJNE, POSADZKI, PARAPETY, STOPNIE, OGRODZENIA. FLIZOWANIE. 607 572 312.
  • PRACA | dam
    Firma Budowlana Domalik Piotr w Ostrowsku zatrudni od zaraz , pomocnika budowlanego i majstra budowlanego , proszę o kontakt telefoniczny. 504 105 320
    Tel.: 504
  • USŁUGI | budowlane
    TYNKI TRADYCJNE RĘCZNE CEMENTOWO-WAPIENNE, ZACIERANE PIASKIEM KWARCOWYM. 696 688 324.
  • USŁUGI | budowlane
    TYNKI TRADYCYJNE RĘCZNE. WIELOLETNIE DOŚWIADCZENIE, SZYBKIE TERMINY REALIZACJI. 696 688 324.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZIARZ przyjmie zlecenia. 696 688 324.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    NOWY TARG RYNEK - LOKAL do wynajęcia ok. 60 m2. 517 600 205.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    KUPIĘ DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ - ROLNĄ, LUB DOM DO REMONTU ZAKOPANE lub KOŚCIELISKO. tel. 507 360 911
  • IMPREZY OKOLICZNOŚCIOWE
    PRZYJĘCIA KOMUNIJNE, IMPREZY INTEGRACYJNE, itp.- KARCZMA GÓRALSKI SZAŁAS "KURNIAWA" - ZAKOPANE 601 50 44 86.
  • SPRZEDAŻ | różne
    NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
  • USŁUGI | budowlane
    RYNNY, OBRÓBKI BLACHARSKIE, MONTAŻ ŚNIEGOŁAPÓW ORAZ WENTYLACJI. 880 321 013.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KOMINY. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
  • SPRZEDAŻ | różne
    Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. CHODNIKI TKANE NA KROŚNIE. Tel. 793 887 893
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
  • PRACA | dam
    NORWEGIA - TYNKARZ, MALARZ, BLACHARZ, STOLARZ. Norwegia (Oslo). Zatrudnimy tynkarzy, malarzy, blacharzy, stolarzy. Języki obce NIE wymagane. Praca z pracownikami z Podhala. Zjazd do kraju (samolot) co 1-3 tygodni wg. własnego uznania - pełna elastyczność i swoboda co do wyjazdów. Zarobki w przeliczeniu 20-27 Euro/godz. ZAPRASZAMY. Tel. 667 602 602.
2023-03-29 21:31 Do Zakopanego przyjeżdża Wisła Kraków. Pierwszy mecz Młodzików KS Zakopane 2023-03-29 21:00 Kruszgeo musi poczekać 1 2023-03-29 20:00 Prawie dwieście drzew poszło pod topór na terenie byłego NZPS 6 2023-03-29 19:00 Władze Szczawnicy budują siłownię nad samym Wodospadem na Sewerynowce 4 2023-03-29 18:30 Książka dla fanów serialu "Wednesday" oraz twórczości Edgara Allana Poego. Konkurs dla czytelników 2023-03-29 18:00 Praca szuka prezesa - nowotarski MZWiK do przejęcia 1 2023-03-29 17:00 Ratownicze ćwiczenia w Nowej Białej (WIDEO) 1 2023-03-29 16:23 Idealne mieszkanie dla rodziny - jak je znaleźć? 2023-03-29 16:00 Jechała na fotelu pasażera, ale i tak zapłaci mandat 5 2023-03-29 15:49 Farba do tatuażu - dlaczego warto wybierać produkty wysokiej jakości? 2023-03-29 15:46 Żyrandole LED. Co warto o nich wiedzieć? 2023-03-29 15:44 Sucha karma dla psa i dla kota - zalety i korzyści jej wyboru 2023-03-29 15:00 To prawdopodobnie nie ostatnie dni takiej zimy w Tatrach (WIDEO) 2023-03-29 14:00 Nie do wiary - nawet bele sianokiszonki mogą się stać złodziejskim łupem 14 2023-03-29 13:00 NIE-MOC - rozważania nad pokorą Chrystusa. Wernisaż w nowotarskich Jatkach 2023-03-29 11:00 Nocna akcja strażaków i ratowników medycznych na Choćkowskiem 2023-03-29 10:00 Lazur nieba nad Tatrami i mocno na minusie 2023-03-29 09:00 Jubileuszowe Dni Lawinowo-Skiturowe w Dolinie Pięciu Stawów Polskich 2023-03-29 08:30 Wspomnienie o śp. ks. Józefie Piszczku. Wystawa w 10. rocznicę śmierci 2023-03-29 08:00 Młodzi strażacy rywalizowali na hali 2023-03-28 21:44 Gaz czy nie (gaz)? 20 2023-03-28 21:00 Jechał troszkę za szybko, kosztowało go to trzy tysiące 5 2023-03-28 20:00 Rozmawiamy z Władkiem Baranowiczem. Ukraińskim żołnierzem (WIDEO LIVE) 1 2023-03-28 19:35 Pługi poszły w ruch, czy czas odpalać odśnieżarki? 2023-03-28 19:15 We trzech na jednym motocyklu uciekali przed policją 5 2023-03-28 18:30 Mylący zakaz w połowie drogi. Kierowcy mogą być zdezorientowani 6 2023-03-28 17:30 Awantura podczas policyjnej interwencji - w internecie zawrzało 22 2023-03-28 16:40 Dziś o 20.00 zapraszamy na rozmowę z Władkiem Baranowiczem. Ukraińskim żołnierzem. 4 2023-03-28 16:30 W czwartek rozpoczyna się Pokaz Filmów o Sztuce. Tematem będzie plakat 2023-03-28 16:00 Zmiana czasu, zmiana rejsów - nowości w Kraków Airport 2023-03-28 15:30 Bazicek. Konkurs Palm Wielkanocnych 2023-03-28 15:30 Rockowo, lirycznie, transowo 2023-03-28 15:00 Zmarł Wiesław Gąsior, współwłaściciel nowotarskiej telewizji 2023-03-28 14:30 Na co chcą nas nawrócić? 2023-03-28 14:00 Odlotowa Małopolska. W piątek rozpocznie się 2. Małopolski Festiwal Balonowy 2023-03-28 13:00 Dwie kolizje w tym samym miejscu 2023-03-28 12:55 Pierwszy wózek dziecięcy - jak wybrać najlepszy? 2023-03-28 12:53 Czym się różni odzież robocza od odzieży BHP? 2023-03-28 12:25 Pod Tatrami zima w pełni - wiosny nie widać (WIDEO LIVE) 2023-03-28 12:15 Trudne warunki na zakopiance - drogi na Podhalu pokryte śniegiem (WIDEO) 2023-03-28 12:14 Kolizja dwóch osobówek 2023-03-28 11:30 Wzrosło zagrożenie lawinowe w górach 2023-03-28 11:09 Jaka przyszłość czeka usługi transportowe w Polsce i Europie? 2023-03-28 10:45 Wiosna? Jaka wiosna? Nad miastem szaleje zamieć 1 2023-03-28 10:30 Podhalańskie olśnienia. Malarstwo Edwarda Lasyka w Czerwonym Dworze 2023-03-28 10:00 Język polski trudna sprawa czyli dylematy przy zamiataniu ulicy 8 2023-03-28 09:00 Alarm! Smog! Górale w ogonie jeśli chodzi o zbieranie kasy 1 2023-03-28 08:30 Klasyka na suskim zamku 2023-03-28 08:00 Podhalanie. Wokół tożsamości. Spotkanie 2023-03-27 22:30 Krupówki nocą i do tego w śnieżnej szacie (WIDEO)
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2023-03-20 20:15 1. Przecudnie, jaki spokój duszy dają te obrazy. Jestem zaczarowana. Ukłony i gratulacje dla Artystki. Nigdy nie byłam w tej kawiarni!! Dla tych obrazów tam pójdę. 2023-02-28 03:12 2. ja nie kupuje tej narracji. Idź do wojska - bądź "zdziwiony" że zginiesz na froncie, misji pokojowej, na ćwiczeniach na poligonie etc. Albo w TOPR- to naczelnik mówi do spotkanego zakopiańczyka: "Pan z nami pójdzie na 4 lata kontraktu"? no nie. To nie Rosja. Tu się kandydata tak nie wciela. Jeżeli ktoś nie akceptuje ryzyka szuka pracy w biurze/sklepie. Z dala od służby ratowniczej. 2023-02-24 23:22 3. najlepsze było to że samochody różnych służb zaparkowały i zablokowały chodnik - Brawo piękny przykład. 2023-02-17 13:19 4. Brakowało jeszcze toastów i drink baru... 2023-02-02 18:13 5. Ciesom nos kónicki od mojego ojca, jeedyn ze Skrzypnego, a dr ugi z Dunajca, hej! 2023-01-27 00:11 6. tak, TOPR miał cały zestaw do akcji lawinowej, ale i prostą i treściwą pogadankę o śniegu i zagrożeniach z nim związanymi. I to wszystko co ta akcja miała wspólnego ze śniegiem. Myślę że rzucanie śnieżkami do celu było by lepsze od tej całej reszty "atrakcji". 2023-01-23 11:54 7. Z tego co widziałem, TOPR miał cały zestaw lawinowy 2023-01-23 09:22 8. Rośnie Ci to dziecko. 2023-01-17 00:14 9. Basia śpiewa przeeeeślicznie! Kolędy chwytają za serce. 2023-01-16 21:25 10. Z nazwą, czyli śniegiem tan dzień miał mało wspólnego. Chyba liczyli na to że śniegu nie będzie. A był. Atrakcje typu wawel bus - kolejka może 30metrow ale odstać trzeba było 2,5 godziny. Strzelnica z elektronicznej wiatrówki - kolejka około 45minut. Samba, rysowanie, i to chyba koniec tych atrakcji. Jedynie TOPR miał sondę lawinowa, i to chyba jedyne co ze śniegiem ta cała akcja miała wspólnego.
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama
Polecamy

Bojcorka

FILMY TP

Pożegnania

Album TP