Jak dobrać pompę ciepła do wielkości domu?

Rosnąca popularność pomp ciepła

Popularność pomp ciepła stale rośnie. Wpływają na to m.in. dynamicznie rosnące ceny ogrzewania domów. Dzieje się tak ze względu na kryzys energetyczny wywołany przez rosyjską inwazję na Ukrainę. W wyniku napięć politycznych:

• wiele Państw nałożyło całkowite lub częściowe embargo na import rosyjskich surowców energetycznych,
• Rosja ograniczyła dostawy gazu importowanego do krajów europejskich.

Biorąc pod uwagę, że polska energetyka jest oparta w dużej mierze na elektrowniach węglowych i gazowych, wywarło to istotny wpływ na ceny energii elektrycznej. Porównując ceny na rynku hurtowym, wzrosły one w stosunku do 2021 roku nawet kilkukrotnie. Ceny detaliczne rosną nieco mniej intensywnie, ale dzieje się tak głównie ze względu na działania osłonowe wdrażane przez Państwo - ochrona taryfowa, zamrożenie cen, tymczasowe ograniczenie podatku VAT.

Mając na uwadze, że decydując się na modernizację sposobu ogrzewania można otrzymać dofinansowanie do pomp ciepła, wiele osób decyduje się na wybór właśnie tego typu urządzeń. Uruchamiane od stycznia 2023 roku dopłaty przewidują nawet 136 tysięcy złotych dotacji. Rzecz jasna nie jest to poziom dostępny dla każdego - tak wysoka kwota wsparcia jest możliwa do uzyskania przez gospodarstwa domowe o najniższych dochodach.

Zapotrzebowanie domu na ciepło

Decydując się na pompę ciepła należy dokładnie określić zapotrzebowanie na moc urządzenia. To ważne co najmniej z dwóch powodów:

• koszt pompy ciepła rośnie zwykle wraz z poziomem mocy urządzenia, a zatem inwestycja w zbyt dużą moc nie będzie opłacalna finansowo,
• zainstalowanie pompy ciepła o zbyt dużej mocy w stosunku do zapotrzebowania budynku będzie skutkowało wystąpieniem zjawiska zwanego taktowaniem - w jego wyniku urządzenie będzie bardzo często włączać się i wyłączać, co przełoży się na żywotność sprężarki.

Wybierając moc pompy ciepła do wielkości domu, nie powinieneś kierować się metrażem budynku, a jego zapotrzebowaniem na ciepło. Zapotrzebowanie jest wyrażane najczęściej poprzez wskaźnik Ep, określający i kWh energii cieplnej zużyje w okresie roku 1 m2 budynku. Wartość wskaźnika można znaleźć w charakterystyce energetycznej budynku - dokument ten stanowi załącznik do projektu budowlanego każdego budowanego w ostatnich latach domu. Nawiasem mówiąc, począwszy od kwietnia 2023 świadectwa charakterystyki energetycznej staną się obowiązkowe. O wydanie dokumentu będzie musiał postarać się każdy właściciel budynku mieszkalnego, niezależnie od tego jak dawno został on wybudowany.

Interpretacja wskaźników COP i SCOP

Drugim wskaźnikiem, obok zapotrzebowania budynku na ciepło, który musisz znać, aby poprawnie oszacować potrzebną moc urządzenia i móc w przybliżeniu obliczyć, ile prądu zużywa pompa ciepła jest sprawność energetyczna. Pamiętaj, że sprawność jest podawana przez producentów zwykle za pomocą dwóch wskaźników:

• COP (Coefficient Of Performance) - wskaźnik ma charakter względny, tj. jest on zależny od temperatury dolnego źródła ciepła i zadanej temperatury grzania. Jeżeli wybrany przez Ciebie typ urządzenia to pompa ciepła powietrze woda, to sprawność energetyczna będzie zależeć od temperatury powietrza atmosferycznego i temperatury, do której podgrzewana jest woda w układzie hydraulicznym domu.
• SCOP (Seasonal Coefficient Of Performance) - jest to wskaźnik bliźniaczy do COP, natomiast nie odnosi się on do pracy urządzenia w konkretnych warunkach temperaturowych, a określa sprawność pompy ciepła w trakcie całego sezonu. Dzięki temu, że jest on wartością uśrednioną dla całego roku, dobrze nadaje się do oszacowania zużycia prądu przez pompę ciepła.

Aby obliczyć zapotrzebowanie na moc pompy, należy pomnożyć wartość wskaźnika Ep przez ilość metrów kwadratowych powierzchni domu. Przykładowo: jeżeli zapotrzebowanie na ciepło Twojego domu to 70 kWh/m2/rok, a jego powierzchnia to 150 m2, moc pompy ciepła, które zabezpieczy potrzeby grzewcze wyniesie 10 500 W (10,5 kW). W przypadku gdy za pomocą urządzenia zamierzasz podgrzewać również ciepłą wodę użytkową, powinieneś zwiększyć jej moc o 250 W w przeliczeniu na każdego domownika. Dzieląc moc urządzenia przez wartość wskaźnika SCOP uzyskasz zaś przybliżone roczne zużycie prądu przez urządzenie. Dzięki temu łatwiej oszacujesz, kiedy inwestycja ma szansę się zwrócić.