Reklama

2023-05-29 19:00:49

Reklama

Dursztyn, Krempachy

Ogrywanie moji ma się na Spiszu bardzo dobrze

Reklama

Im więcej drzewek zastały pod oknem, tym większy to był zaszczyt i honor. W Zielone Świątki spiskie panny wypatrywały swojego moja.

Ci, którzy nie wiedzieli nigdy obrzędu "ogrywania moji", koniecznie powinni w niedzielę Zesłania Ducha Świętego wybrać do jednej ze spiskich miejscowści.

W noc poprzedzającą święto Zesłania Ducha św. kawalerzy na Spiszu nie próżnują. Kiedy zrobi się zupełnie ciemno i jest już pewność, że nikt nie podejrzy ich przy robocie, przed domami dorastających dziewcząt stawiają moje.

- Nazwa moj wzięła się od modrzewia. Tak kiedyś na niego wołano - wyjaśniał prezes Związku Polskiego Spisza Jan Budz. - Dawniej pannom stawiano modrzewie. Z czasem wycinki tych drzew zakazano, przerzucono się więc na świerki, a potem na powszechnie dostępne olchy.

Komu moja, komu?

- W Kacwinie małego smrecka dostawała kiedyś każda dziewczynka. Nawet ta, która dopiero co przyszła na świat - wspomina 70-letnia Maria Pietraszek, pochodząca z tej właśnie wioski. - Jeśli w domu było 5 córek, przed domem obowiązkowo stało 5 moji.

Inaczej zwyczaj wyglądał w Krempachach. Tutaj na stawiane dziewczętom drzewka przeznaczano po prostu olchy. - Szliśmy w nocy od domu, do domu. Tam, i tylko tam, gdzie były panny na wydaniu, wbijaliśmy przed domem moje - opowiadał Józef, mąż Marii. - Im większe powodzenie dziewczyna miała, tym więcej moji w tę noc dostała. W Dursztynie dla odmiany moje stawiano przed każdym domem - niezależnie od tego, czy były w nim dziewczęta, czy nie. - Wieś wyglądała rano jak jedna wielka zielona aleja - wspominał z błyskiem w oku mieszkaniec Dursztyna Walenty Kaczmarczyk. Osobną grupą, do której wszędzie adresowało się moje, byli nauczyciele, księża, sołtysi i urzędnicy. - Akt postawienia drzewka np. przed plebanią czy szkołą był znakiem czci i uszanowania dla władzy - wyjaśnia Maria Wnęk, regionalistka i działaczka społeczna.

Mieć się ku sobie

Postawienie dziewczynie moja chłopaka zobowiązywało i było swoistego rodzaju deklaracją jego uczuć. Kawaler, który wybierał świerk, podczas gdy inni stawiali olchę, dawał wyraźny znak, że mu na pannie zależy. Przy okazji takich zalotów narażał się też na żarty ze strony własnych kompanów. - Kiedyś jednemu z naszych, który zalecał się do frydmanianki, wymalowaliśmy wapnem drogę - kierunek Krempachy - Frydman - opowiadał Józef Pietraszek. - Lżejszą i mniej widoczną rano (zwłaszcza przy mocniejszym wietrze) formą wytyczenia miłosnej trasy było wysypanie jej trocinami - dodaje. Zdarzały się także inne łobuzerskie wybryki, takie jak zdemontowanie czyjejś bramki, przepchanie wozu z jednego końca wioski na drugi lub temu podobne psikusy.

Dziewczęta w tę wyjątkową noc także nie próżnowały. O ile kawalerka czekała, aż posną, żeby pod osłoną nocy moje postawić, o tyle punktem honoru dla nich było rozpoznanie wbijających drzewka młodzieńców. - Zwyczajowo panny częstowały wódką tych, którzy w ten sposób je uhonorowali - wyjaśnia Maria Wnęk. - Nic więc dziwnego, że chciały podpatrzeć amantów i wiedzieć, komu są zobowiązane.

Ogrywanie moji

Chociaż zwyczaj stawiania moji utrzymał się tylko w nielicznych spiskich miejscowościach - nadal stawiają je np. w Krempachach, Czarnej Górze, Jurgowie czy w Nowej Białej - to samo ich ogrywanie ma się naprawdę dobrze. W pierwszy dzień Zielonych Świątek przy kościele zbierają się muzykanci, strażacy i reprezentanci zespołów regionalnych z małym przystrojonym wstążkami drzewkiem. Po odśpiewaniu pieśni ku czci Matki Bożej ruszają w wesoły obchód po całej wiosce. Pochodowi często towarzyszą przebrani za Cyganów młodzieńcy, którzy przy salwie śmiechu i wygłupów zbierają datki (jajka i drobne pieniądze) na swoje "dziecko". Panny i gospodynie z odwiedzonego domu tańczą ze strażakami do przygrywającej muzyki, a wieczorem odbywa się huczna zabawa w remizie.

Tradycyjne ogrywanie moji można jeszcze zobaczyć w Dursztynie, Nowej Białej, Frydmanie, Falsztynie, Trybszu, Łapszance, Łapszach Wyżnych,  Łapszach Niżnych, Jurgowie i Czarnej Górze.

Tekst i fot. Krystyna Waniczek

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Ze Spisza 2023-05-30 10:46:49
Pięknie w Łapszach ogrywali!I Niżnych i Wyżnych, w Trybszu tak samo!

Reklama
  • PRACA | dam
    Zatrudnimy Panią na pokoje. Praca całoroczna stała w małym obiekcie 40-50 osób w Zakopanym. Panie chętne, proszę o kontakt. 18 2061434 sgzakopane@interia.eu
    Tel.: 18
  • PRACA | dam
    CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem zatrudni KIEROWNIKA Działu Utrzymania i Eksploatacji Kolei Linowych. Tel.: 18 263 26 59, www.bip.cos.pl, e-mail: praca.zakopane@cos.pl
  • PRACA | dam
    Przyjmę PRACOWNIKA NA SKŁAD Z DREWNEM OPAŁOWYM - Łopuszna. 501 577 105.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    MITSHUBISHI OUTLANDER 2,2 DI-D, 4X4, r.p.2014, przebieg 224 tys. km, I właściciel, bogata wersja Intense Plus, dodatkowo kpl. kół zimowych z felgami, zdejmowany hak,oryginalny bagażnik dachowy. 605 564 270.
  • KUPNO
    OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
  • PRACA | dam
    Hotel "Foluszowy Potok" Zakopane, ul. Zamoyskiego 42 zatrudni do restauracji hotelowej: KELNERA/-KĘ. Zapewniamy stabilną, całoroczną pracę w restauracji hotelowej. Kontakt wyłącznie telefoniczny: 660 41 00 46
  • PRACA | dam
    Restauracja Górska w Białce Tatrzańskiej do uzupełnienia zespołu poszukuje osoby na stanowisko ZASTĘPCA SZEFA KUCHNI. Praca w doświadczonym zespole, wysokie wynagrodzenie. Oferujemy pracę bez zamieszkania. Wymagane doświadczenie zawodowe,więcej info:. 518-259-536 www.restauracjagorska.pl email : rest.gorska@gmail.com
    Tel.: 518
  • PRACA | dam
    Przedsiębiorstwo Budowlane Sikora zatrudni pracowników na stanowisko: pomocnik budowlany, malarz, tynkarz, płytkarz, cieśla, zbrojarz, pracownik ogólnobudowlany .
    Tel.: 602 629 623
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • USŁUGI | budowlane
    OCIEPLANIE PODDASZY WEŁNĄ MINERALNĄ, ADAPTACJA PODDASZY, ZABUDOWA GK. 660 079 941.
  • USŁUGI | budowlane
    KOMPLEKSOWE WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, MALOWANIE, PANELE, MONTAŻ DRZWI, ŁAZIENKI, ZABUDOWY GK. 660 079 941.
  • USŁUGI | budowlane
    USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
  • PRACA | dam
    Z. R. GŁOWACCY ZATRUDNI PRACOWNIKÓW BUDOWLANYCH DO ROBÓT WYKOŃCZENIOWYCH W ZAKOPANEM. 608 813 506
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam 2 HEKTARY POLA i DZIAŁKĘ 20 AR. 505 429 375.
  • USŁUGI | budowlane
    BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW ORAZ WIĘŹBY DACHOWE WRAZ Z POKRYCIEM. 572624414.
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA BUDOWLANA W MURZASICHLU 19 arów, kameralna. 517 018 380
  • SPRZEDAŻ | różne
    NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
  • SPRZEDAŻ | różne
    Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
2025-04-19 21:17 Świąteczne spotkanie policjantów i pracowników zakopiańskiej komendy 2 2025-04-19 20:47 Liturgia Wielkiej Soboty. Zaśpiewał zespół Jedla (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-04-19 20:21 Groźny wypadek w Tatrach. Kobieta poślizgnęła się na szlaku 2025-04-19 20:00 Rewelacyjna animacja "Sanatorium pod Klepsydarą według braci Quay" 2025-04-19 19:00 Zespół "Orawskie Roztoki" pod Babią Górę wrócił z nagrodami 2025-04-19 18:00 Wiosenne biegi przełajowe na nowotarskim lotnisku 2025-04-19 17:00 Świętuj Dzień Ziemi w Parku Miejskim 1 2025-04-19 16:30 Pokarmy poświęcone. Czas oczekiwania na Zmartwychwstanie Chrystusa 2025-04-19 16:00 Rodzinnych, wesołych, spokojnych Świąt 2025-04-19 15:00 Baranek z masła, jaka z parzenicami, czyli Wielkanocna Kosołecka (ZDJĘCIA, WIDEO) 1 2025-04-19 15:00 Najnaje też kochają teatr 2025-04-19 14:00 Tatrzańskie stawy rozmarzają. Nie wchodź na tafle lodu (WIDEO) 2025-04-19 13:02 Najlepsi angliści pod Giewontem są wśród nas 2025-04-19 12:02 Duży ruch na drogach. Korki przed Łysą Polaną 1 2025-04-19 12:00 Święconka z pięciu miejscowości 1 2025-04-19 11:00 Kiedy otwarcie stadionu przy ul. Orkana w Zakopanem? 9 2025-04-19 10:00 Świyncelina, czyli orawski koszyczek wielkanocny (WIDEO) 2025-04-19 09:00 Prokuratura sprawdzi, czy ratownicy popełnili błąd ratując ofiarę wypadku w Groniu (Aktualizacja) 10 2025-04-19 08:01 17. Spotkanie Przyjaciół na Kasprowym Wierchu 5 2025-04-18 21:59 Król ukrzyżowany. Liturgia Wielkiego Piątku (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-04-18 21:30 Beskidzcy ratownicy GOPR w Alpach 2025-04-18 20:59 Czuwanie przy Grobach Chrystusa (WIDEO) 2025-04-18 20:03 Topnięjący lód na Morskim Oku odkrył tragiczny widok (WIDEO) 14 2025-04-18 19:32 Przekroczył prędkość i trafił do więzienia 2025-04-18 19:00 Wielkanocne Jajo bez śniegu. Będzie slalom z jajem i nartami na plecach 8 2025-04-18 18:28 Tęcza nad Zakopanem (WIDEO) 2025-04-18 18:02 To jest prawdziwy gigant. Tak wygląda Sky Walk Serce Poronina (WIDEO) 13 2025-04-18 17:30 Znaleźli świątecznego zająca 2025-04-18 17:00 Porady dla tych, którzy na Wielkanoc opuszczają swoje domy 2025-04-18 16:35 Młodzi kierowcy stracili prawa jazdy 2025-04-18 16:00 Wielkanoc pograniczników, przedświąteczne zbiórki i nabożeństwa 2025-04-18 15:25 Poszukiwani listami gończymi 2025-04-18 15:04 W Wielki Piątek wcześnie rano Orawianie obmywali się w potoku (WIDEO) 2025-04-18 14:30 Wielka Sobota w Muzeum 2025-04-18 14:00 Zbliża się koniec sezonu skiturowego w Tatrach 1 2025-04-18 13:30 Samochód potrącił pieszego 4 2025-04-18 13:00 Wielu z nas wyruszy w przedświąteczna podróż. O czym trzeba pamiętać? 2025-04-18 12:00 Uwaga! Ostrzeżenia przed burzami, silnym wiatrem i gradem 2025-04-18 11:10 Stłuczka na Olczy Oberconiówce 1 2025-04-18 11:00 Ewakuacja pasażerów z kolei krzesełkowej 2025-04-18 10:49 Awaria tira w Jordanowie. Utrudnienia na drodze 2025-04-18 10:30 Dwie osobówki zderzyły się w Bańskiej Niżnej 2 2025-04-18 10:00 Dźwięki rzewne i smutne (WIDEO) 2025-04-18 09:30 Nocny pożar traw w Zubrzycy Dolnej 2025-04-18 09:00 Bobry przetrwały kolejną zimę w Morskim Oku 2025-04-18 08:15 Woda w Krośnicy warunkowo zdatna do picia 2025-04-18 08:00 Sukcesy mażoretek z Raby Wyżnej i Podwilka 2025-04-17 22:37 Pierwsza wiosenna burza o krok od Podhala 2 2025-04-17 21:23 Najważniejsze chrześcijańskie święta (ZDJĘCIA) 2025-04-17 20:42 W Zakopanem i Nowym Targu było cieplej niż w Hiszpanii i we Włoszech 2
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama