2023-05-29 19:00:49
Dursztyn, Krempachy
Ogrywanie moji ma się na Spiszu bardzo dobrze
Im więcej drzewek zastały pod oknem, tym większy to był zaszczyt i honor. W Zielone Świątki spiskie panny wypatrywały swojego moja.
Ci, którzy nie wiedzieli nigdy obrzędu "ogrywania moji", koniecznie powinni w niedzielę Zesłania Ducha Świętego wybrać do jednej ze spiskich miejscowści.
W noc poprzedzającą święto Zesłania Ducha św. kawalerzy na Spiszu nie próżnują. Kiedy zrobi się zupełnie ciemno i jest już pewność, że nikt nie podejrzy ich przy robocie, przed domami dorastających dziewcząt stawiają moje.
- Nazwa moj wzięła się od modrzewia. Tak kiedyś na niego wołano - wyjaśniał prezes Związku Polskiego Spisza Jan Budz. - Dawniej pannom stawiano modrzewie. Z czasem wycinki tych drzew zakazano, przerzucono się więc na świerki, a potem na powszechnie dostępne olchy.
Komu moja, komu?
- W Kacwinie małego smrecka dostawała kiedyś każda dziewczynka. Nawet ta, która dopiero co przyszła na świat - wspomina 70-letnia Maria Pietraszek, pochodząca z tej właśnie wioski. - Jeśli w domu było 5 córek, przed domem obowiązkowo stało 5 moji.
Inaczej zwyczaj wyglądał w Krempachach. Tutaj na stawiane dziewczętom drzewka przeznaczano po prostu olchy. - Szliśmy w nocy od domu, do domu. Tam, i tylko tam, gdzie były panny na wydaniu, wbijaliśmy przed domem moje - opowiadał Józef, mąż Marii. - Im większe powodzenie dziewczyna miała, tym więcej moji w tę noc dostała. W Dursztynie dla odmiany moje stawiano przed każdym domem - niezależnie od tego, czy były w nim dziewczęta, czy nie. - Wieś wyglądała rano jak jedna wielka zielona aleja - wspominał z błyskiem w oku mieszkaniec Dursztyna Walenty Kaczmarczyk. Osobną grupą, do której wszędzie adresowało się moje, byli nauczyciele, księża, sołtysi i urzędnicy. - Akt postawienia drzewka np. przed plebanią czy szkołą był znakiem czci i uszanowania dla władzy - wyjaśnia Maria Wnęk, regionalistka i działaczka społeczna.
Mieć się ku sobie
Postawienie dziewczynie moja chłopaka zobowiązywało i było swoistego rodzaju deklaracją jego uczuć. Kawaler, który wybierał świerk, podczas gdy inni stawiali olchę, dawał wyraźny znak, że mu na pannie zależy. Przy okazji takich zalotów narażał się też na żarty ze strony własnych kompanów. - Kiedyś jednemu z naszych, który zalecał się do frydmanianki, wymalowaliśmy wapnem drogę - kierunek Krempachy - Frydman - opowiadał Józef Pietraszek. - Lżejszą i mniej widoczną rano (zwłaszcza przy mocniejszym wietrze) formą wytyczenia miłosnej trasy było wysypanie jej trocinami - dodaje. Zdarzały się także inne łobuzerskie wybryki, takie jak zdemontowanie czyjejś bramki, przepchanie wozu z jednego końca wioski na drugi lub temu podobne psikusy.
Dziewczęta w tę wyjątkową noc także nie próżnowały. O ile kawalerka czekała, aż posną, żeby pod osłoną nocy moje postawić, o tyle punktem honoru dla nich było rozpoznanie wbijających drzewka młodzieńców. - Zwyczajowo panny częstowały wódką tych, którzy w ten sposób je uhonorowali - wyjaśnia Maria Wnęk. - Nic więc dziwnego, że chciały podpatrzeć amantów i wiedzieć, komu są zobowiązane.
Ogrywanie moji
Chociaż zwyczaj stawiania moji utrzymał się tylko w nielicznych spiskich miejscowościach - nadal stawiają je np. w Krempachach, Czarnej Górze, Jurgowie czy w Nowej Białej - to samo ich ogrywanie ma się naprawdę dobrze. W pierwszy dzień Zielonych Świątek przy kościele zbierają się muzykanci, strażacy i reprezentanci zespołów regionalnych z małym przystrojonym wstążkami drzewkiem. Po odśpiewaniu pieśni ku czci Matki Bożej ruszają w wesoły obchód po całej wiosce. Pochodowi często towarzyszą przebrani za Cyganów młodzieńcy, którzy przy salwie śmiechu i wygłupów zbierają datki (jajka i drobne pieniądze) na swoje "dziecko". Panny i gospodynie z odwiedzonego domu tańczą ze strażakami do przygrywającej muzyki, a wieczorem odbywa się huczna zabawa w remizie.
Tradycyjne ogrywanie moji można jeszcze zobaczyć w Dursztynie, Nowej Białej, Frydmanie, Falsztynie, Trybszu, Łapszance, Łapszach Wyżnych, Łapszach Niżnych, Jurgowie i Czarnej Górze.
Tekst i fot. Krystyna Waniczek
-
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484. -
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA od A do Z. 572624414. -
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098. -
PRACA | szukam
ZAOPIEKUJĘ SIĘ STARSZĄ OSOBĄ. 514 649 293. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKALE HANDLOWO - USŁUGOWO - BIUROWE o powierzchniach ok. 58 i 55 m2, oraz PIWNICA 23 m2. Możliwość połączenia lokali. Zakopane centrum, ul. Kościuszki - 691 124 272. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
POLE - 1.6 HA i 42 AR. 505 429 375. -
PRACA | dam
SPRZĄTANIE POCIĄGÓW. Firma WARS S.A. nawiąże współpracę z osobami gotowymi do sprzątania pociągów. Miejsca realizacji: Zakopane Spyrkówka (dawny tymczasowy dworzec kolejowy przy ul. Szymony) i Zakopane Dworzec PKP. Sprzątanie w dni robocze i świąteczne po uzgodnieniu (realizacja czynności w oparciu o deklarowaną dyspozycyjność Zleceniobiorcy przy uwzględnieniu potrzeb Zleceniodawcy). WYMAGANIA: - Motywacja do podjęcia wyzwania, - Staranność i dokładność, - Umiejętność realizacji czynności pod presją czasu, - Brak przeciwwskazań do pracy fizycznej. OFERUJEMY: - umowę zlecenie, - stabilność współpracy z firmą o ugruntowanej pozycji na rynku (Grupa PKP), - stawkę godzinową 27,70 zł brutto, - terminowe wynagrodzenie płatne na konto bankowe do 10 dnia miesiąca, - odprowadzanie przez Zleceniodawcę wszelkich składek do ZUS i innych instytucji zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, - możliwość podjęcia czynności od zaraz, - elastyczność w kwestii kształtowania czasu realizacji czynności (dyspozycyjność deklarowana). Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu -tel. 507 510 210 w godz. 8.00 - 16.00. -
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA. 660 079 941. -
NAUKA
NATIVE SPEAKER - JĘZYK ANGIELSKI - nauka face to face lub online, PRZYGOTOWANIE DO MATURY - Zakopane, okolice - 605 069 173 -
SPRZEDAŻ | różne
Pilnie! AKORDEONY KLAWISZOWE I GUZIKOWE, PIANINO jasny orzech. 531 402 576. -
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA PODDASZY, OCIEPLENIA WEŁNĄ MINERALNĄ, SUFITY PODWIESZANE, ZABUDOWY GK, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 660 079 941. -
PRACA | dam
RESTAURACJA W ZAKOPANEM ZATRUDNI OSOBĘ NA STANOWISKO: ZMYWAK/OBIERAK. Praca stała lub sezonowa. 601 533 566, 18 20 64 305 -
PRACA | dam
ZAKOPANE - ZATRUDNIĘ OSOBĘ DO PRACY W BARKU Z ALKOHOLEM. Praca stała. 601 533 566, 18 20 64 305 -
KUPNO
SKUP STARYCH SPAWAREK. 536269912. -
RÓŻNE
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. 536269912. -
PRACA | dam
Regionalna karczma w Zakopanem przyjmie do pracy: POMOC KUCHENNA, KELNER/-KA. 602 366 750. -
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za gotówkę działka, dom, mieszkanie. PODHALE. +48 600 404 554 grz.wicik@gmail.com
Tel.: 48 -
USŁUGI | budowlane
REMONTY, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, ŁAZIENKI, SZPACHLOWANIE, MALOWANIE itp. USŁUGI STOLARSKIE. 888 405 627. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam działkę budowlaną 1800 m2 PORONIN Misiagi. 604-324-774
Tel.: 604 -
PRACA | dam
Poszukujemy OSÓB DO PRACY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM na stanowiska: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA (najlepiej z doświadczeniem), OBSŁUGA BARU MLECZNEGO, KELNER/-KA. Zakopane - 600 035 080, 600 035 355. -
USŁUGI | budowlane
TYNKI MASZYNOWE. 604 857 880. -
PRACA | dam
Przyjmę Cieślę - budowa w Kluszkowcach Stawka do uzgodnienia Prosze o kontakt telefoniczny 788624940. 788624940 aleksandra@tatrastyle.pl
Tel.: 788624940 -
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW, DACHY. 608 729 122. -
ZDROWIE I URODA
DETOKS!!! ODTRUCIE ALKOHOLOWE!!! PODWILK 537-370-843 -
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Spokojna kobieta szuka KAWALERKI w Zakopanem. Na dłuższy okres. 692 340 991. -
PRACA | dam
PAPI SERVICE SP. Z O.O. ZATRUDNI KIEROWCÓW. WYMAGANE KAT. C+E ORAZ UPRAWNIENIA ADR . TEL.182074845 -
USŁUGI | inne
PRALNIA ZAWRAT - PRANIE, MAGLOWANIE - pościele, obrusy, ręczniki itp. 501 788 640 -
RÓŻNE
PAPI SERVICE - OLEJ OPAŁOWY i OLEJ NAPĘDOWY. BIURO: PORONIN, KASPROWICZA 28 PON.-PIĄT. 08.-17.00 Tel./fax 18 20 74 845, 18 20 74 224 STACJE PALIW: ZAKOPANE, SPYRKÓWKA 4 NOWY TARG, SKŁADOWA 11 CENY HURTOWE. ZAPRASZAMY. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Wynajmę HALĘ: MAGAZYN/ PRODUKCJA - 250m. Nowy Targ, ul. Składowa. Tel. 602 290 555 -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
APARTAMENT Za Strugiem, Zakopane - 607 506 428. -
NIERUCHOMOŚCI | kupno
POSZUKUJĘ DOMU W STYLU GÓRALSKIM, ok. 100 m2, Zakopane, bliskie Kościelisko - 607 506 428. -
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI - 788 344 233. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DWUPOZIOMOWE MIESZKANIE na Pardałówce - 607 506 428. -
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325. -
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
- Wszystkie komitety wyborcze, które wystawią listy w całej Polsce przedstawiły liderów list wyborczych. Poznaliśmy wszystkie nazwiska osób w okręgu 14 obejmującym powiaty Tatrzański, Nowotarski, Nowosądecki, Limanowski i Gorlicki.
- MÓJ ROZwój obejmuje też sprawy nowotarskie i próbę zrozumienia aktualnego tematu związanego z wyższą szkołą podhalańską.
-
- Ukraina, leżąc na pograniczu Rosji a zachodnimi państwami Europy, odzwierciedla swoją rozdartą naturę i podział w społeczeństwie. Połowa ludności mówi po rosyjsku jako swoim pierwszym języku, druga połowa po ukraińsku. Uprzemysłowione landy centrum, wschód i południe, są kulturalnie odzwierciedleniem ortodoksyjnych Rosjan. Niektóre części zachodnie były powiązane z Ukrainą dopiero po II wojnie światowej, historycznie mając inną kulturę.
- Animalsi wypowiadając sie na temat przeciążeń koni pracujących w zaprzęgach bazują na konkretnych, inżynierskich wyliczeniach.
- W ciągu ostatnich kilku lat obserwujemy zwiększoną presję ze strony rządów kilku krajów, które wspierają potężne grupy w sektorze prywatnym w celu nadzorowania mediów społecznych i alternatywnych źródeł informacji. Jest to wielopłaszczyznowy atak na naszą wolność, który już ograniczył rodzaje informacji, do których mają dostęp obywatele, a tym samym zawęża opcje polityczne, aby odpowiadały osobom sprawującym władzę.
- Patrząc z kosmosu, staje się jasne, że Ziemia jest prawdziwie żywą planetą, odmienną od każdego innego znanego świata w Układzie Słonecznym. Z kontynentami, płynnymi oceanami, pokrywami lodowymi, zmieniającymi się wzorami chmur i cienką, ale znaczącą atmosferą. Nasza planeta tętni życiem, zmieniając się z dnia na dzień i z sezonu na sezon. Bez atmosfery nasz świat byłby chłodniejszy o 33 ° C, co czyniłoby go niezdolnego do posiadania ciekłej wody na powierzchni.
- Mój ROZwój jest też pod wpływem kobiet. Jedną z nich jest Byron Katie, która wyjaśnia pojęcie arogancji
- Rada Europejska, czyli przywódcy 28 krajów członkowskich Unii, przedstawili po trzech dniach burzliwych obrad listę zaskakujących kandydatów na najważniejsze stanowiska w Brukseli. Po naradach, rówież Parlament Europejski wybrał swojego przewodniczącego na pierwszym posiedzeniu europarlamentarzystów.
- Zapraszamy wszystkich bardzo serdecznie na otwarte Spotkanie Konfederacji w Nowym Targu i Zakopanem!
- Według najnowszych danych pochodzących z Międzynarodowego Funduszu Walutowego Wenezuela ma najmniejszy na świecie wzrost gospodarczy, największą inflację i dziewiątą największą stopę bezrobocia. Wskaźnik śmiertelności niemowląt zwiększył się 100 krotnie w ciągu ostatnich czterech lat. Ich waluta straciła 99 procent swojej wartości od początku 2012 roku. To się nazywa całkowite załamanie społeczne i gospodarcze. I stało się to pomimo faktu, że Wenezuela ma największe na świecie rezerwy ropy naftowej.