Historia człowieka, który stworzył chirurgię plastyczną. Konkurs dla czytelników

W czasie I wojny światowej ludzkość osiągnęła niespotykaną dotąd skuteczność w zabijaniu i okaleczaniu. Żołnierz w okopach był narażony nie tylko na grad kul, ale też na miotacze ognia, gaz bojowy, gąsienice czołgów. Także na nabijane ćwiekami pałki okopowe i bagnety z ząbkowanym ostrzem. Ci, którzy przetrwali tę rzeź, wracali do domów potwornie okaleczeni. Szczególnie dotkliwe okazały się obrażenia twarzy, które wykluczały ich z życia i usuwały z widoku publicznego. Właśnie tym ludziom postanowił pomóc lekarz z Nowej Zelandii Harold Gillies, pionier chirurgii plastycznej.

Gillies, który miał intratną praktykę w Londynie, zgłosił się na ochotnika do Czerwonego Krzyża zaraz po przystąpieniu Wielkiej Brytanii do wojny. W styczniu 1915 roku został powołany do służby i ruszył do Francji. Tam zetknął się z genialnym dentystą Augustem Charlesem Valadierem prowadzącym tymczasowy oddział chirurgii szczękowej, gdzie zajmował się obrażeniami u żołnierzy przywożonych z frontu. Rekonstruując zniszczenia eksperymentował nawet z przeszczepianiem kości. Jak pisze Fitzharris: „Gillies, współpracując z Valadierem, zdał sobie sprawę, że jego własne umiejętności chirurgiczne na nic się zdadzą, jeśli nie wymyśli sposobu niezawodnego rekonstruowania twarzy. Bez zastosowania przeszczepów kości próby zamykania ran twarzy często kończyły się poważnym zniekształceniem rysów, co nie tylko było uznawane za szpetne, lecz także mogło uniemożliwić pacjentowi mówienie lub jedzenie.”

Praca u boku Valadiera uświadomiła mu też potrzebę stworzenia w Wielkiej Brytanii stałego specjalistycznego oddziału dla żołnierzy wymagających rekonstrukcji twarzy. Ten powstał dzięki jego staraniom w Szpitalu Wojskowym Cambridge w Aldershot. Gillies zdawał się być doskonale przygotowany do jego prowadzenia. Miał niezwykłe szczęście, że trafiał na inspirujące postacie w placówkach we Francji. Jednak w rzeczywistości nie było żadnego łatwego rozwiązania, jeśli chodzi o radzenie sobie z utratą tkanki na twarzy. Wiele przypadków to były nieprzewidziane wyzwania, z którymi musiał radzić sobie intuicyjnie. Miał do tego wyczucie i zespół, który zdawał sobie sprawę z przełomowego znaczenia tego, co robili, mimo że doświadczyli równie wielu porażek, co zwycięstw. O ich pracy przeczytacie w książce Lindsey Fitzharris, która już we wstępie podkreśla, że nie przedstawia w niej pełnej historii chirurgii plastycznej podczas pierwszej wojny światowej. „Poniższy tekst stanowi raczej skrupulatny opis codziennych wysiłków podejmowanych przez Gilliesa i jego zespół w Szpitalu Królowej Marii, a także opowieść o mężczyznach, którzy cierpieli z powodu podwójnej traumy: ran odniesionych na polu bitwy i bolesnego procesu powrotu do zdrowia.” Autorka zdecydowała się zamieścić w swojej publikacji również fotografie, niewątpliwie drastyczne, bo „(…) nie sposób zrozumieć dotkliwości obrażeń tych mężczyzn i reakcji, jakie wywoływali, jeśli nie widzi się ich twarzy.”

Uwaga, książka!
Od wydawnictwa ZNAK LITERANOVA mamy 2 egzemplarze książki. Otrzymają je osoby, które jako pierwsze napiszą do nas na adres: konkurs@24tp.pl. W treści prosimy podać imię, nazwisko i adres, a w tytule maila wpisać: Chirurgia.

an