Jakie są przyczyny objawu Chvostka?

Czym jest objaw Chvostka?

Objaw Chvostka (zwany również objawem Chwostka) to nagły skurcz mięśni mimicznych twarzy, który pojawia się po uderzeniu młoteczkiem neurologicznym w okolice policzka, około 2 cm od małżowiny usznej. Ten charakterystyczny objaw został po raz pierwszy opisany przez austriackiego lekarza Františka Chvostka w 1876 roku, stąd też pochodzi jego nazwa.

Wystąpienie objawu Chvostka jest ściśle powiązane z występowaniem tężyczki – schorzenia, w którym dochodzi do nadmiernej pobudliwości nerwowo-mięśniowej. Tężyczka może mieć postać jawną lub utajoną, a jej główną przyczyną jest obniżone stężenie wapnia we krwi, czyli hipokalcemia.

Niedobór tego pierwiastka może prowadzić do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu wielu układów, w tym nerwowego i mięśniowego. To właśnie dlatego tężyczka, będąca efektem hipokalcemii, objawia się charakterystycznymi skurczami mięśni.

Jakie są przyczyny objawu Chvostka?

Najczęstsze przyczyny prowadzące do obniżonego poziomu wapnia we krwi, a tym samym do wystąpienia objawu Chvostka, to:

• niewystarczająca podaż wapnia w diecie – nieodpowiednia ilość produktów bogatych w ten pierwiastek, takich jak nabiał, ryby, orzechy czy warzywa zielone;
• niedobór witaminy D – witamina ta odpowiada za prawidłowe wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego;
• zaburzenia wchłaniania jelitowego – wynikają np. z chorób jelit, zespołów złego wchłaniania lub występują po zabiegach chirurgicznych na jelitach;
• nadmiar fosforanów w organizmie – fosforany wiążą wapń, zmniejszając jego dostępność;
• stosowanie leków moczopędnych – diuretyki pętlowe, takie jak furosemid, zwiększają wydalanie wapnia z moczem;
• niedoczynność przytarczyc – przytarczyce odpowiadają za regulację gospodarki wapniowej, a ich niewydolność prowadzi do hipokalcemii;
• uszkodzenie wątroby lub nerek – organy te biorą udział w produkcji aktywnej formy witaminy D, niezbędnej do prawidłowego wchłaniania wapnia;
• rabdomioliza – rozpad komórek mięśniowych uwalnia fosforany wiążące wapń;
• zespół lizy guza – zachodzi tu podobny mechanizm jak w rabdomiolizie, ale jest spowodowany rozpadem komórek nowotworowych;
• przewlekłe stosowanie bisfosfonianów – leków używanych w leczeniu osteoporozy.

Profilaktyka tężyczki

Profilaktyka tężyczki opiera się przede wszystkim na zapewnieniu odpowiedniej podaży wapnia i magnezu w diecie. Warto zatem spożywać produkty bogate w te składniki, takie jak: nabiał (mleko, sery, jogurty), ryby, orzechy, warzywa zielone oraz rośliny strączkowe.

Dodatkowo w okresie jesienno-zimowym, warto rozważyć suplementację witaminy D, która wspomaga wchłanianie wapnia.

Regularne kontrolowanie stężenia wapnia, magnezu i witaminy D we krwi również może pomóc w zapobieganiu wystąpieniu tężyczki i związanego z nią objawu Chvostka.