Reklama

2025-01-19 12:00:27

Poronin

Wikliniarski świat Wojtka (WIDEO)

Niewidomy Wojtek Rafacz wyczarowuje w zaciszu domowym w Poroninie cacka z wikliny.

- Ciągle się uczę, eksperymentuję, znajomi przynoszą mi różne przedmioty z wikliny, które staram się odtworzyć, robię też swoje wzory - opowiada 28-latek. - To moja pasja - podkreśla.

Giętkie pędy pod jego palcami zamieniają się w kosze, pojemniki na parasole, osłony na donice, czasem wymyślne figury.

Wojtek ich nie widzi, ale czuje pod palcami wiklinę, każdą jej niedoskonałość, nierówność.

- Jak tylko wstanie i zje śniadanie, siada do wikliny, to jego świat. Ma dużo cierpliwości. Jest też bardzo dokładny, byle czego nie wplecie - podkreśla Dorota, jego mama. Pomaga mu, bo są czynności, z którymi by sobie nie poradził.

W wiecznej ciemności

Wojtek ma rzadką chorobę genetyczną - zespół Alströma. W Polce choruje na nią tylko 10 osób. To nieuleczalne schorzenie wielonarządowe. Wiąże się między innymi ze stopniową utratą wzroku, słuchu, otyłością oraz dysfunkcją wielu narządów - serca, wątroby, nerek czy płuc.

Kiedy Wojtek się urodził, nic nie wskazywało na jego chorobę. - Dopiero, kiedy miał pół roku, zaczął tracić wzrok. W trzeciej klasie podstawówki przestał zupełnie widzieć. Zaczęły się też inne problemy ze zdrowiem - opowiada matka 28-latka z Poronina.

Wojtek trafił do szkoły dla niewidomych w Krakowie. Tam skończył podstawówkę, gimnazjum, a potem trzyletnią szkołę zawodową w klasie koszykarz - plecionkarz. Wojtek uczył się wyplatać ćwicząc na papierze, dopiero później zaczął pracować na wiklinie. Szkołę skończył w 2017 r., wtedy dostał też pierwsze dłutko. Pięć lat później po egzaminie zdobył tytuł czeladnika.

Od 18. roku życia jest na rencie socjalnej. Nie może więc na swojej pasji zarabiać.

Wierzba bez tajemnic

Wiklina to nic innego, jak młode pędy kilku gatunków drzew, które po odpowiedniej obróbce nadają się do wyplatania. W Polsce od średniowiecza wykorzystywanych jest do tego rzemiosła kilka gatunków wierzby -  m.in. wierzba wiciowa, migdałowa oraz purpurowa.

Wikliniarskie żniwa zaczynają się późną jesienią, a kończą w marcu. - Ścinamy i korujemy pędy jak wierzba zacznie kwitnąć, przed wypuszczeniem liści - opowiada Wojtek. - Od razu trzeba ją posortować. Gorsze pędy przeznaczone są na zieloną wiklinę, trzeba ją wypleść od razu, lepsze - na czerwoną - wyjaśnia. - Te ciemne koszyki są z wikliny zielonej - dodaje.

Jest też wiklina biała, która powstaje po okorowaniu. Ta najpopularniejsza czerwona powstaje dopiero po gotowaniu. Barwi się na kolor ceglastobrązowy, pod wpływem barwników i kwasu salicylowego, które są w korze. - Trzeba ją gotować aż 12 godzin, potem w snopkach się suszy - kontynuuje opowieść Wojtek.

Największe zagłębie wikliny jest pod Warszawą, Poznaniem, Łowiczem i w okolicach Rzeszowa. Wojtek zamawia przez internet, ale koło domu też zasadził odpowiednie gatunki wierzby.

W domu jeden z pokojów został przerobiony na pracownię. Tu, w ogromnej wannie moczą się pędy. - Te grubsze pędy nadają się na przykład na kosze do kominka, cieńsze na mniejsze koszyki, figury.

Wyplata jednak w kuchni przy stole. Cały jego warsztat to dłuto, szydło, sekator i noże. Praca nad koszykiem pochłania Wojtkowi około czterech godzin. - Mnie się już palce wyrobiły - podkreśla. - Trzeba jednak mieć do tego dużo cierpliwości, ważna jest dokładność - dodaje.

Naprawia koszyki wiklinowe znajomym, robi swoje własne prace z wikliny. Raz w roku - podczas Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem - pokazuje innym, swoją pasją dzieli się z innymi.
Beata Zalot

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Obserwator 2025-01-19 13:19:52
Wielkie brawa i ukłony należą się Mamie Wojtka i jego brata, za cierpliwość i siłę w opiece nad chłopakami.
franek 2025-01-19 12:08:16
Jednego nie rozumiem, skoro bohater artykułu ma rentę socjalną to dlaczego nie może do niej dorobić parę złotych? Mnie dość że go los skrzywdził to jeszcze bezduszne przepisy swoje dokładają. Przecież nie chodzi o jakieś wielkie kokosy, ale na pewno chętni na takie fajne wyroby by się znaleźli.

Reklama
  • USŁUGI | budowlane
    REMONTY, WYKOŃCZENIA, PŁYTKI, PANELE, MALOWANIE itp. OBRÓBKI BLACHARSKIE (balkony, tarasy, podbitki). 796 544 016.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER ŚNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • PRACA | dam
    Praca dorywcza przy sprzątaniu 1-3 razy w tygodniu w Bukowinie T. (zwłaszcza weekendy) w godzinach 9-13/14:00. Koniecznie z własnym samochodem. Najlepiej osoba niepaląca, energiczna i mająca już doświadczenie w sprzątaniu. 40zł/h tel 535 706 940. 535706940 kowalmaciej9@gmail.com
    Tel.: 535706940
  • PRACA | dam
    Restauracja do uzupełnienia zespołu zatrudni osobę na stanowisko kelnerki/kelnera - a la carte. Oferujemy pracę z doświadczonym zespole, szansę rozwoju zawodowego, atrakcyjne wynagrodzenie. Prosimy o przesyłanie CV na adres email: 888 213 215 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
    Tel.: 888
  • PRACA | dam
    Przyjmiemy PRACOWNIKÓW NA WYCIĄG NARCIARSKI I SNOWTUBING. Gubałówka. 692 624 359.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    DO WYNAJĘCIA BUDA HANDLOWA, ZAKOPANE, UL. PODHALAŃSKA. 502 658 638
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    DO WYNAJĘCIA HALA NA: MAGAZYN, HURTOWNIĘ, LAKIERNIĘ, PRALNIĘ WODNĄ, itp. 502 658 638
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    DO WYNAJĘCIA HALE NA WARSZTAT SAMOCHODOWY, LAKIERNIĘ, PRALNIĘ, HURTOWNIĘ, MAGAZYN. 502 658 638
  • PRACA | dam
    Poszukuję POMOCY DO PENSJONATU w Białce Tatrzańskiej. 601 306 549
  • PRACA | dam
    PRODUCENT ŻYWNOŚCI w Zakopanem zatrudni PRZEDSTAWICIELA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
  • PRACA | dam
    Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
  • PRACA | dam
    RESTAURACJA W ZAKOPANEM ZATRUDNI KELNERA/-KĘ, POMOC KELNERSKĄ. PRACA STAŁA + świadczenia. 601 533 566, 18 20 64 305
  • MOTORYZACJA | inne
    PELLET!!! W sprzedaży posiadamy pellet olczyk i barlinek w najlepszej cenie na Podhalu!!!. 607695394 romar.zakopane@wp.pl
    Tel.: 607695394
  • USŁUGI | budowlane
    WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
  • SPRZEDAŻ | różne
    OPAŁ BUK. 660 079 941.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    SPRZEDAM MIESZKANIE KRAKÓW - KURDWANÓW - ŚWIETNA LOKALIZACJA. Oferujemy na sprzedaż jasne i przestronne mieszkanie położone w zadbanym budynku na osiedlu Kurdwanów. Powierzchnia 28,12 m kw. Budynek wyposażony jest w trzy windy, w tym jedną towarową. UKŁAD MIESZKANIA: - duży pokój z wnęką (nyżą), - jasna kuchnia z oknem, - duża, oszklona loggia, - piwnica przynależna do mieszkania. Mieszkanie jest słoneczne i ustawne, IDEALNE DLA SINGLA, PARY lub JAKO INWESTYCJA POD WYNAJEM. Lokalizacja zapewnia szybki dojazd do centrum oraz dostęp do pełnej infrastruktury - sklepy, przystanki komunikacji miejskiej, szkoły i tereny zielone w zasięgu kilku minut spacerem. SPRZEDAŻ BEZ POŚREDNIKÓW. Cena 450 tys zł - do negocjacji. Kontakt: 604 08 16 43
  • USŁUGI | budowlane
    BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW, STANY SUROWE OTWARTE, DACHY, ELEWACJE. 608729122.
  • PRACA | dam
    Przyjmę CIEŚLI DACHOWYCH, DEKARZY, POMOCNIKA DEKARZA. 608729122.
  • PRACA | dam
    Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
  • BIZNES
    Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOMY po 100 m2 - Klikuszowa, koło Centrum Narciarstwa. 608 729 122.
  • PRACA | dam
    PAPI SERVICE SP. Z O.O. ZATRUDNI KIEROWCÓW. WYMAGANE KAT. C+E ORAZ UPRAWNIENIA ADR. MOŻLIWE PRZESZKOLENIE ADR/TDT Z ZAKRESU PRZEWOZU PALIW PŁYNNYCH . TEL.602290555
  • PRACA | dam
    Zatrudnię do sprzątania apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem (wskazane auto w celu dojechania do apartamentów). Praca na stałe, 3-4 dni w tygodniu (gdy są wyjazdy w weekendy również) w godzinach od 9-15. Informacja tel. 609097999
    Tel.: 609097999
  • PRACA | dam
    Karczma "Czarci Jar" poszukuje osoby na stanowisko POMOC KUCHENNA. Tel. 602 366 750.
  • PRACA | dam
    Spółka POLSKIE TATRY S.A. zatrudni do pensjonatu w Zakopanem pracowników na stanowisko KELNERKA/KELNER ORAZ POKOJOWA. Praca stała na podstawie umowę o pracę. Telefon kontaktowy: 502 037 215 www.praca.polskietatry.pl
  • USŁUGI | inne
    MYCIE DOMÓW GÓRALSKICH W ŚRODKU - WOLNE TERMINY - 880 363 281.
  • PRACA | dam
    ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, DOŚWIADCZONĄ POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
  • PRACA | dam
    PROMOTOR roznoszenie ulotek Zakopane. Atrakcyjne wynagrodzenie.
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
    Tel.: 600404554
  • NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
    Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
    Tel.: 788 63 36 33
    WWW: www.zarzadzanieapartamentami.info
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • PRACA | dam
    Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-12-02 18:00 Budowa TBS na Kamieńcu z opóźnieniami. Kiedy będzie gotowa? 2025-12-02 16:59 Od dziś nowe zasady parkowania w Zakopanem. Dobre zmiany? 2 2025-12-02 16:30 Prezydent Karol Nawrocki zawetował ustawę łańcuchową 3 2025-12-02 16:00 Wieczór z Henrykiem Mikołajem Góreckim i Joanną Wnuk-Nazarową 2025-12-02 15:00 Zimowe zamknięcie popularnych szlaków w Tatrach (WIDEO) 2025-12-02 14:01 Zakopiańscy policjanci jednego dnia zatrzymali trzech pijanych kierowców 1 2025-12-02 14:01 Dlaczego wing foil podbija świat sportów wodnych i jak przygotować się do pierwszych startów 2025-12-02 13:31 NOWE DOMY W ZABUDOWIE SZEREGOWEJ W CENIE MIESZKANIA 2025-12-02 13:30 Spotkanie ze Św. Mikołajem 5 2025-12-02 13:06 Krupówki rozświetlone słońcem (WIDEO) 2025-12-02 12:50 Tragedia w Nowym Targu 2025-12-02 12:31 Gotu kola - roślina, która wspiera naturalną równowagę umysłu 2025-12-02 12:00 Zwyrodnialec, który z szczególnym okrucieństwem zabił psa - trafi do więzienia 8 2025-12-02 11:32 Czym kusi Gran Canaria - sprawdzamy co oferuje ta kanaryjska wyspa 2025-12-02 11:15 W środę przerwy w dostawie wody w Zakopanem 2025-12-02 11:01 Zamiast kupować rasowego szczeniaka warto odwiedzić schronisko dla zwierząt w Nowym Targu 1 2025-12-02 11:01 Szkolenia wyjazdowe w Zakopanem - przyjemne z pożytecznym 2025-12-02 11:00 Zofia Szwajnos z wystawą w Budapeszcie 2025-12-02 10:31 Raportowanie śladu węglowego z GreenYellow Polska: Kompletny przewodnik dla biznesu 2025-12-02 10:30 "Implementacje". Nowa wystawa w nowotarskich Jatkach 2025-12-02 10:00 Policja radzi, jak chronić się przed oszustami w okresie mikołajkowych zakupów? 2025-12-02 09:58 Rozwój przemysłu w regionie. Szkolenia produkcyjne kluczem do nowoczesnej gospodarki 2025-12-02 09:30 Zakopiańscy policjanci wsparli małych pacjentów 2025-12-02 09:00 Ojciec walczy o życie córki. Wyruszył na Koronę Gór Polski, by zebrać środki na jej ratunek 4 2025-12-02 08:31 Czas na śpiewanie kolęd - zaproszenie 2025-12-02 08:30 Mikołajkowy Turniej Koszykówki 3x3 2025-12-01 21:00 Śnieg to ważny "inżynier" w przyrodzie 1 2025-12-01 20:00 Zakopiańskie Mikołajki przy Oczku Wodnym 15 2025-12-01 19:00 Od 1 grudnia można chodzić o zmroku w Tatrach 5 2025-12-01 18:00 Uwaga! Chodzi wieczorami, udaje hydraulika, pod pozorem kontroli chce wchodzić do domów 6 2025-12-01 17:00 Gdyby nie oni, ciężko byłoby ludzi leczyć, w Teatrze Witkacego świętowali jubileusz 2025-12-01 16:30 Czułość, lekkość, czar. Koncert w Stacji Kultura 2025-12-01 15:52 Pożar kotłowni przy karczmie w Kościelisku (WIDEO) 3 2025-12-01 14:59 Stan Breckenridge i Paulina Martini w pięknym świątecznym utworze (WIDEO) 1 2025-12-01 14:30 Mikołajkowe morsowanie 2 2025-12-01 14:28 Włamywali się do domu w Zubrzycy Dolnej, zrabowali ponad 120 tysięcy złotych 2025-12-01 13:59 Góra plastikowych opakowań. Chyba nie o to chodziło 22 2025-12-01 12:59 Sprawca głośnej napaści w Parku Miejskim usłyszał zarzuty 1 2025-12-01 12:00 Męskie dowcipy w ratuszu 1 2025-12-01 10:58 Bartosz Mrozek: Człowiek, który nie zna słowa niemożliwe 2025-12-01 10:00 Cały tydzień bez opadów. Będzie cieplej 2025-12-01 09:00 Jubileuszowe Tatrzańskie Forum Gospodarcze 2025-12-01 08:00 Nowy skuter śnieżny dla podhalańskich ratowników GOPR 2 2025-11-30 21:00 Mistrzowska szansa Kamila Kuździenia u stóp Tatr 2025-11-30 20:25 Poniedziałek bez wody w części ulicy Nędzy-Kubińca i nie tylko 2025-11-30 20:00 Dwa miliony złotych na remont ulicy Jana Wiktora w Szczawnicy 2025-11-30 19:30 Ogólnopolski Turniej Karate o Puchar Starosty (ZDJĘCIA) 2025-11-30 19:00 Mieszkańcy wygrywają z deweloperem 10 2025-11-30 18:00 Gala finałowa Konkursu Fotograficznego "Tatrzańska Jesień" 2025-11-30 17:00 Starosta w elektryku? 3
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-12-02 18:02 1. W Sieniawie odetchneli. 2025-12-02 18:00 2. Niespodziewanymi beneficjentami sa tu owe czlekoksztaltne figury z marszu w centrum W-wy, ktore trzymaly siebie na lancuchu i w kagancu, glosno wykrzykujac rozne profanacje. Tak dla przypomnienia, ten homo kolorowy marsz otworzyl prezydent miasta stolecznego Warszawy. 2025-12-02 17:45 3. @veritas. znęcał się nad psem to i znęcać bedzie nad współwięzniami. 2025-12-02 17:22 4. Może wreszcie uda się zaparkować na kartę stale oszukiwanego mieszkańca. 2025-12-02 17:19 5. Byku! Dziadek Mróz to dla konfideratów mniemieckich i braunatnych. Oni kochają Rosję i ich kulturę. Mikołaju! 100 mld dolarów na "zabawki" dla frontowców. 2025-12-02 17:15 6. Supcio decyzja! Na pohybel bieda-turystom. 2025-12-02 17:05 7. Jakie to miłe, że jest takie miejsce gdzie o świętym mówi się z szacunkiem. Brawo Szczawnica! 2025-12-02 17:00 8. Ależ oczywiście. Kundelki są zdrowsze, mają lepsze geny. Wyhodowane "rasy" są jedynie efektem ludzkiego egoizmu często związanego z dostarczaniem zwierzęciu cierpień przez kształtowanie nienaturalnych cech. 2025-12-02 16:56 9. I bardzo dobrze, bo ustawa została napisania idiotycznie. Poza tym obiektywnie należało napisać w tytule, że podpisał ustawę o zakazie chodowli zwierząt na futra. 2025-12-02 16:27 10. uwielbiam te komentarze partyjniakow ktorym sie urwalo koryto. mikolajki kosztowaly normlanie 150 tys a teraz sie robi lepsze za 20 tys i jest wielki kwiiiiiikkkkk.... no nie zarobicie jak zawsze partyjni koledzy czarnej mamby. musicie czekac do wyborów. moze koryto wroci
2025-12-01 17:12 1. Panowie dobra robota! A tak swoją drogą nie ma wojny, jest woda, ogólcie się do tej służby, a nie wyglądajcie jak krasnale... 2025-11-21 15:51 2. Brawo Agatko! Piękne, cudne, zachwycające prace! 2025-11-17 21:21 3. Teraz górale wprzedają swoją ojcowiznę żeby kupić nowe auto. Wszystkie te biznesy ze starym śmierdzącym sprzętem (mówiąc złomem) powinny być nakaz ogrodzenia blochą od ulicy. Podobnie ze składami budowlanymi. Tyle pięknych miejsć zostało oszpeconych przez lokalny interes. 2025-11-14 20:05 4. @Abeto, w samo sedno! 2025-11-14 04:43 5. tzn. niezłej. Dla wielu świetnej, dla mnie - niezłej. 2025-11-12 21:31 6. Towarzystwo własnej adoracjii..przykre... 2025-11-11 21:23 7. Jerzy Gruszczyński to też twórca świetnej muzyki ambient trochę w klimatach new age i berlin school, np.cykl Medytacje Tatrzańskie. 2025-11-08 22:32 8. do Dudas widzę, że jednak własność ziemi dla Ciebie jest rzeczą świętą tak jak Ty ją rozumiesz. Wspólnota 8 Wsi w Witowie zarządza m.in dolina Chochołowską i Lejową i takie rzeczy, o których piszesz nie mają miejsca. 2025-11-08 09:49 9. Biedni górale, takie dutki przepadły... Chyba łezkę uronię 2025-11-07 18:02 10. Do naleśnika. Masz racje. Własność ziemi to rzecz święta. Bez TPNu Tatry by staly tak samo gdzie stoją i górale by zarządzali tak jak i teraz.. mielibysmy płoty w poprzek Kalatowek, pijanych "stryków" zbierających opłaty przy ściezkach przez swoje przecież. Smażalnie mintaja nad Czarnym Stawem i korcmy z peruwiańską muzyką wzdłóż Doliny Kościeliskiej albo ryczące quady z łysolami na Goryczkowej. Mam dalej? Że byłoby inaczej? To dlaczego nie jest tam gdzie ta Gomora się pleni dzisiaj
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama