2025-02-09 11:00:02

Podróże

Góry Przeklęte Huberta Jarzębowskiego

Reklama

Jeśli ktoś chce zobaczyć, jak wyglądały Tatry i Zakopane ponad sto lat temu, niech czym prędzej pakuje plecak i wyrusza w Góry Przeklęte, najlepiej z Hubertem Jarzębowskim.

- Moją górską pasję odziedziczyłem po ojcu Wojciechu Jarzębowskim, który był redaktorem Dziennika Polskiego. Zajmował się historią naszego regionu. Od dziecka towarzyszyłem mu w przeprowadzanych przez niego wywiadach i powoli przesiąkałem słuchanymi historiami - tak Hubert Jarzębowski, licencjonowany przewodnik rozpoczyna opowieść o swojej górskiej pasji. 
Jego ojciec przyjaźnił się z wieloma znanymi zakopiańczykami, m.in. Stanisławem Marusarzem, był też myśliwym, chociaż jak mówi syn, w tym myślistwie bardziej chodziło o wsłuchiwanie się w historie myśliwych, niż o samo polowanie. - Gdy przychodziło do polowania ojciec zawsze jakoś je omijał z daleka. Gdy miał okazję strzelić do zwierzyny to udawał, że jej nie widzi - wspomina Hubert Jarzębowski. 

Zejść ze szlaku

Później przyszło zainteresowanie Tatrami, postaciami związanymi z tymi górami, takimi jak Władysław Cywiński. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim i na tej samej uczelni filologię słowacką, aby poznać Tatry także od tej drugiej strony.
- Na początku mojej fascynacji Tatrami, co może nie jest zachowaniem najbardziej chwalebnym, było odkrycie, że można zejść ze znakowanego szlaku. Mając kilkanaście lat nazbierałem za to zresztą trochę mandatów. Później odkryłem jak wiele warstw składa się na Tatry. Są dawni odkrywcy, jest niesamowity klimat taternictwa XX-lecia międzywojennego. Są historie tak wspaniałych ludzi jak Birkenmajer, Stanisławski, słynne tragedie, które miały tu miejsce czy nazwy w czterech językach.

Najmniejsze z największych gór świata

Jak dodaje Huber Jarzębowski, Tatry to najmniejsze z największych gór świata. To góry o jedynym w swoim rodzaju klimacie i oczywiście cudownym krajobrazie.      

- Teraz będąc przewodnikiem UIMLA (Międzynarodowego Stowarzyszenie Przewodników Górskich) mogę po latach w Tatrach Słowackich w niektórych miejscach legalnie schodzić ze szlaków - mówi Jarzębowski.
Jeszcze na studiach kierował się zasadą propagowaną przez Władysława Cywińskiego, że wyjazd w jakiekolwiek inne góry to po prostu zdrada. Pod koniec studiów zaczęło się to zmieniać.

Dawne Zakopane 

- Natrafiłem wtedy na Bałkany i odkryłem to, czego w Tatrach trochę mi brakuje, a więc pustkę, dzikość, brak komercji. W Górach Przeklętych, które rozciągają się na terenie trzech państw: Czarnogóry, Kosowa i Albanii, odnalazłem to, co działo się w Tatrach ponad sto lat temu. Tamtejsze wioski dopiero zaczynają się powoli zamieniać w kurorty. Tubylcy odkrywają tam, że mogą gościć turystów. Dokładnie to samo działo się w Zakopanem od początków epoki Chałubińskiego do XX-lecia międzywojennego - tłumaczy Jarzębowski. 
Pierwszy jego wyjazd w Bałkany miał miejsce w 2013 roku. Od tego czasu odwiedził je ponad sto razy i jak zapewnia, w tych górach można się poczuć tak, jak kiedyś czuli się odkrywcy Tatr. W swoich wyprawach poszedł dalej. Był na Kaukazie, w Azji Centralnej, Afryce, ale to właśnie do Gór Przeklętych, poza Tatrami, ma największy sentyment.

Szczyty bez nazw

Same Góry Przeklęte są nieco podobne do Tatr. Może najwyższe szczyty bardziej przypominają Dolomity, ale jest też część podobna do Tatr Zachodnich. Pozostaje w nich wiele nienazwanych i niezdobytych szczytów,
- Znajdują się też w ciekawym miejscu w Europie. Z jednej strony są tam katolicy, z drugiej muzułmanie. Po jednej stronie mieszkają Albańczycy, po drugiej Bośniacy i Czarnogórcy. Wciąż praktykowane jest tam pasterstwo, pojawiają się przemytnicy, chociaż to obecnie rejon bezpieczny, a ludzie są bardzo gościnni. Jest to szczera gościnność. Widać, że tamtejsi mieszkańcy cieszą się z widoku turystów - opowiada przewodnik. Gdy nie ma miejsc w pensjonacie zapraszają oni gości do siebie, do swoich rodzin. Można się tam poczuć jakby turysta był kimś w rodzaju dalekiego kuzyna. 

Legenda o armii, która utknęła w górach

Sama nazwa Gór Przeklętych ma kilka wytłumaczeń, zależy z którego kraju na nie patrzymy. We wszystkich tych opowieściach i legendach chodzi jednak o niedostępność tego pasma, trudność w znalezieniu wody, trudny teren do życia. Pojawia się legenda o armii, która kiedyś utknęła wśród górskich szczytów, a wielu żołnierzy straciło tam życie. 
Najwyższym szczytem Gór Przeklętych jest Maja e Jezercës, który ma 2694 metry wysokości, a więc jest niewiele wyższy od Gerlacha. Jak zapewnia Hubert Jarzębowski, na trekking po tym paśmie spokojnie może się zdecydować osoba, która bez problemu zdobywa w Tatrach na przykład Czerwone Wierchy. 

Parki narodowe na papierze

Nawet w Góry Przeklęte powoli zaczyna wchodzić jednak komercjalizacja. Pojawia się coraz więcej inwestycji. Są to jednak dopiero początki. Co ważne w Górach Przeklętych nie trzeba poruszać się znakowanymi szlakami. Na ich terenie znajdują się tylko dwa parki narodowe, od strony albańskiej i czarnogórskiej, natomiast po stronie Kosowa parku nie ma wcale. 
- Zresztą to pojęcie parku narodowego wśród miejscowych jest nieco inne niż nasze. Mój przyjaciel z tamtego regionu, który jest wielkim propagatorem ochrony przyrody mówił, że chciałby, aby tamtejszy park działał podobnie do TPN-u. Wszędzie dojeżdża jednak swoją terenówką z napędem na cztery koła. Gdy dowiedział się, że nie mógłby jeździć nią w TPN-ie stwierdził, że weźmie z naszego parku inne dobre rzeczy, ale nie wyobraża sobie przemierzania doliny na piechotę. 

Bałkański ryś

Co prawda tamtejsze parki narodowe istnieją bardziej na papierze niż w rzeczywistości, wielkiej ochronie podlega bałkański ryś. Gdy znaleziono kiedyś martwego rysia, przez media w Albanii przetoczyła się długa dyskusja, czy ten ryś zmarł z przyczyn naturalnych, czy też może zginął z ręki człowieka. Zwierząt zresztą nie ma zbyt dużo. Wiele wyginęło w czasie wojny, gdy królowało kłusownictwo. - Gdy jeden z dyrektorów tamtejszego parku ostro wziął się za walkę z kłusownictwem do jego pensjonatu przyjechali panowie z propozycją nie do odrzucenia, aby bardziej zajął się swoim biznesem, a mniej ochroną zwierząt - mówi Jarzębowski.   
W Górach Przeklętych ratownictwo górskie jest w jeszcze powijakach. Zresztą albańscy ratownicy byli niedawno gośćmi ratowników TOPR w Zakopanem. Szkolili się w Tatrach. Ratownicy działają bardziej na zasadzie ochotniczej służby. Gdy dojdzie do wypadku kierujący akcją dzwoni do innych pytając, czy akurat mogą iść na wyprawę. Nie mają też do pomocy śmigłowca. 
Narciarstwo ratrakowe
Góry Przeklęte są też świetnym terenem dla skiturowców. Przyjeżdżają tam amatorzy narciarstwa z Europy Zachodniej, Stanów Zjednoczonych. Na uprawianie narciarstwa pozwalają dobre warunki śniegowe. Zdarzają się osoby, które kupują sobie ratraki i po prostu tymi ratrakami jeżdżą po tamtejszych zboczach.
Góry dla Huberta Jarzębowskiego zawsze wiązały się z dużą dawką tajemnicy. Stąd też zainteresowanie nadprzyrodzonymi historiami, duchami, kryminalnymi opowieściami związanymi z Zakopanem, a także muzyką heavymetalową, pisaniem opowiadań, horrorem. 
- Góry Przeklęte również niosą ze sobą wiele tajemnic, a przeżywa się je zupełnie inaczej niż w Tatrach. Tam, gdy na trasie w ciągu dnia spotkamy ósmą osobę, to od razu myślimy sobie, ale tu tłok - dodaje Hubert Jarzębowski, który wyprawy w Góry Przeklęte i inne górskie pasma organizuje pod szyldem trekkingowego biura podróży High Away. Większość tych wypraw, w tym te w Góry Przeklęte, zaczyna się w Zakopanem.  
Paweł Pełka

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
miko 2025-02-09 12:17:28
Góry przeklęte,,,,, już od 6 lat tam jeżdzę chodzić po górach. Tak, zdradziłem nasze Tatry... Tam nie ma komercji, przez cały dzień wędrówki możesz spotkać np max 2-5 wędrujących osób i są to najczęściej obcokrajowcy. Nie wiem czy tak jest jak w tatrach 100 lat temu ale jest znacznie lepiej niż teraz. Wędruję zwykle po części Albańskiej
franek 2025-02-09 11:56:28
Czyli tak, z jednej strony gość cieszy się że są góry bez tłumów i komercji, a z drugiej strony zarabia na tym że ciągnie tam kolejnych turystów. :D

Reklama
  • USŁUGI | budowlane
    HYDRAULIK - 660 404 104.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    ZAKOPANE - KOŚCIELISKO DO WYNAJĘCIA MIESZKANIA 35-38m2. 608 806 408
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY 110m2 W CENTRUM NOWEGO TARGU, UL. KRZYWA. 608 806 408
  • PRACA | szukam
    KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
  • PRACA | dam
    Pilnie! Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ (przynajmniej trzy razy w tygodniu) - Skrzypne. 606 577 762.
  • USŁUGI | budowlane
    PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • KUPNO
    Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
  • USŁUGI | budowlane
    ADAPTACJA STRYCHÓW, REMONTY, ŁAZIENKI, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 693 206 403.
  • PRACA | dam
    Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
    Tel.: 500160574
  • PRACA | dam
    KONSERWATORA/PRACE PORZĄDKOWE PRZY PENSJONACIE. Zakopane. 602 74 31 38
  • PRACA | dam
    PRACOWNIK BIUROWY na hali sprzedaży (faktury, itp.). Zakopane. 602 74 31 38, gobo10@wp.pl
  • PRACA | dam
    HURTOWNIA SPOŻYWCZO-MROŻONKOWA POSZUKUJE PRZEDSTAWICIELA HANDLOWEGO na teren Zakopanego i okolic. OFERUJEMY: - stabilne zatrudnienie, - atrakcyjny system wynagrodzenia (podstawa + prowizje), - samochód służbowy, telefon, laptop. CV NA ADRES: gobo10@wp.pl, tel. 602 74 31 38.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    LOKAL do wynajęcia ok.120 m2, Maruszyna, cena 2000 zł, do uzgodnienia, tel. 512293983
  • PRACA | dam
    PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
    Tel.: 609820250
  • PRACA | dam
    Poszukuję pielęgniarki do ośrodka rehabilitacyjnego w Murzasichlu. 601544146 www.krywan-tatry.pl biuro@krywan-tatry.pl
    Tel.: 601544146
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Restauracja w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ na sezon letni. 601 533 566, 18 20 64 305
  • PRACA | dam
    POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044
  • PRACA | dam
    Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
  • PRACA | dam
    Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709
  • USŁUGI | budowlane
    BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW ORAZ WIĘŹBY DACHOWE WRAZ Z POKRYCIEM. 572624414.
  • PRACA | dam
    GALERIA CREO MAZUR ZAKOPANE ZATRUDNI STUDENTKĘ/UCZNIA (Z UBEZPIECZENIEM) DO SPRZEDAŻY BIŻUTERII - elastyczny grafik+ premie! CV prosimy o wysyłanie na maila: gcreocv@gmail.com, bądź zapraszamy osobiście do salonu "Złoto Srebro" ul. Kościuszki 10, Zakopane
    E-mail: gcreocv@gmail.com
  • PRACA | dam
    POSZUKUJEMY OSÓB DO PRACY W KARCZMIE PRZY KRUPÓWKACH na stanowisko: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA. 600 035 355.
  • SPRZEDAŻ | budowlane
    Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY, ŁATY - 788 344 233.
  • PRACA | dam
    Kąpielisko Geotermalne Szymoszkowa przyjmie do pracy na sezon letni: PIZZERA, BARMANKI, OSOBY DO OBSŁUGI PUNKTÓW GASTRONOMICZNYCH. Więcej informacji pod nr tel.: 693 319 707
  • USŁUGI | budowlane
    OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam 2 HEKTARY POLA i DZIAŁKĘ 20 AR. 505 429 375.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • PRACA | dam
    NIEMCY - MURARZ, CIEŚLA, MALARZ, OCIEPLENIA, SPAWACZ, ELEKTRYK. 601-218-955
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
    Tel.: 600
  • USŁUGI | budowlane
    CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
  • MOTORYZACJA | kupno
    KUPIĘ KAŻDEGO MERCEDESA SPRINTERA. 531 666 333.
  • MOTORYZACJA | kupno
    KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333.
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
  • SPRZEDAŻ | różne
    NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
  • SPRZEDAŻ | różne
    Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-06-30 21:52 Turysta z obrażeniami głowy i nóg 2025-06-30 20:57 Zagadkowa sprawa śniętych ryb w Czarnej Orawie 2025-06-30 20:20 Samochód wjechał w słup na Krzeptówkach 1 2025-06-30 20:00 Prace remontowe w Rezerwacie 2025-06-30 19:00 Burmistrz Zakopanego o decyzji sądu w sprawie kolejki na Goryczkowej 3 2025-06-30 18:01 18 edycja Festiwalu BNP Paribas Kino Letnie Sopot-Zakopane 2025 2025-06-30 17:25 Wiosna się skończyła, a trawy płoną dalej 2025-06-30 17:01 Jak rozkład jazdy wpływa na dostępność tanich biletów Pendolino? 2025-06-30 17:00 Powstaje scena przed koncertem Lata z Radiem. W sobotę zaśpiewa Doda (WIDEO) 4 2025-06-30 15:59 We wtorek podpisanie umowy. Żłobek ma być gotowy w ciągu roku 2 2025-06-30 15:30 Poruszające widowisko teatralne w plenerze - "Opowieści wiejskich Dziewuch" 1 2025-06-30 15:12 Władze Zakopanego o budżecie, drodze na Furmanową, żłobku i parkingu przy parafii (WIDEO) 7 2025-06-30 15:00 Święto Pasterskie na Orawie 2025-06-30 15:00 AKADEMIA NAUK STOSOWANYCH W NOWYM TARGU OTWIERA STUDIA II STOPNIA NA KIERUNKU RATOWNICTWO MEDYCZNE 2025-06-30 14:52 Poszukiwania mordercy. Policja uruchamia specjalną linię telefoniczną 9 2025-06-30 14:47 Wyścig kolarski i utrudnienia na Przełęczy Knurowskiej 2025-06-30 14:00 Takiego kina nie ma nigdzie indziej na Podhalu 1 2025-06-30 13:01 Ubezpieczenie OC - co warto wiedzieć? 2025-06-30 12:59 Sąd uchyla decyzję w sprawie modernizacji kolejki na Goryczkowej 11 2025-06-30 12:21 Komeda, Namysłowski i Chopin w jednym, czyli wirtuozerski koncert Leszka Możdżera 2025-06-30 11:57 Policja apeluje o niewchodzenie do lasów w rejonie Starej Wsi 7 2025-06-30 11:37 Dron Bayraktar od rana uczestniczy w poszukiwaniach mordercy 7 2025-06-30 11:28 Ławeczka ks. prof. Józefa Tischnera odsłonięta w Łopusznej - 25 lat po śmierci filozofa z gór 2025-06-30 11:06 Wojtek Galik wicemistrzem Europy! 2025-06-30 11:00 Testy magazynów energii w Ochotnicy Dolnej 2025-06-30 09:59 Zakopower na zakończenie Dni Kościeliska (ZDJĘCIA) 2 2025-06-30 09:00 Wakacyjna akcja "Żeglarskie Podhale" 2025-06-30 08:00 Konkurs Fotograficzny Sunderland 2025 rozstrzygnięty 2025-06-29 21:00 Koncertem "Namysłowski i Górale" rozpocznie się festiwal "Muzyka u Wnuka" 4 2025-06-29 20:00 Tak wyglądają lampy na ul. Krzywej w Nowym Targu tuż po montażu 5 2025-06-29 19:00 W Planicy polecą na odległość 270 metrów? 1 2025-06-29 18:18 List gończy za zabójcą. Coraz większe siły policyjne w Starej Wsi 11 2025-06-29 17:49 Wojewoda wydał zakaz używania środków pirotechnicznych. Jest też alert RCB (WIDEO) 2 2025-06-29 17:00 Trwają terenowe patrole służb TPN 2025-06-29 16:23 Rafał Majka mistrzem Polski w kolarstwie 2025-06-29 16:00 Remont piętnastu szlaków w Tatrach 1 2025-06-29 15:33 Młodzi utrudniają pracę policji w Starej Wsi (WIDEO) 6 2025-06-29 15:00 Polacy spędzili noc w ścianie w Tatrach Słowackich 2025-06-29 14:30 W kawiarni Witkacy obejrzycie filmy studentów Warszawskiej Szkoły Filmowej i uczniów Liceum Filmowego 2025-06-29 14:22 Pożary traw w Juszczynie i Białce 2025-06-29 14:00 Kasia Niewiadoma z Ochotnicy mistrzynią Polski w kolarstwie szosowym (WIDEO) 2 2025-06-29 13:20 Rzeczniczka policji w Limanowej o poszukiwaniach mordercy (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-06-29 13:00 Frydman Triathlon 2025 - sportowe emocje nad Jeziorem Czorsztyńskim 2025-06-29 12:15 Trwa obława za zabójcą ze Starej Wsi 3 2025-06-29 12:00 Składanie osobowości. Witkacy. Takiej wystawy w Zakopanem dawno nie było (ZDJĘCIA) 2025-06-29 11:00 Radny Jan Gluc broni stadionu przy ul. Orkana w Zakopanem 12 2025-06-29 10:00 Zabójca terroryzował całą Rabę 12 2025-06-29 09:00 Jajecznica grozy. Czy można zjeść śniadanie na Krupówkach, bez sprzedawania nerki? Tak! 25 2025-06-29 08:30 Nowe rozkłady jazdy na liniach powiatowych 2025-06-29 08:23 Zabójca ze Starej Wsi pojawił się w miejscu zamieszkania. Strzelał do policjantów 11
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-06-22 01:24 1. Wzbogacony o 8 kolejnych budynków:):):) Wzbogacony:):):) 2025-06-22 00:36 2. A, czyli wyrżnąć drzewa i walnąć betonowe kloce tak jak już Radisson zrobił na miejscu przepięknego Modrzejowa, który powinien być muzeum, a rozjechały go spychacze. Brawo! Oby tak dalej, zalejemy betonem wszystką zieleń, dziedzictwo wyburzyć. Lepiej się zaborcy obchodzili z polskim krajobrazem i architekturą niż deweloperzy. 2025-06-12 19:04 3. Dla wielu osób za drogo, może by tak pomyśleć o zniżce dla mieszkańców? 2025-05-19 17:33 4. Jan mnie tam tyz zabrakło bo kosula w krate mi nie wyschła... miałem portki na posek zapinane ... rekonesans taki a sztuka "Ulice Jerozolimy " , Ulice pise się z duzej litery pamiytej .se tło .. i suchej co powiado doktor ... sztuk pięknych... 2025-04-24 10:37 5. Tylko na zdjęciach i w realu pusto przez fatalny dojazd do Szczawnicy. Stać w korku I niszczyć zawieszenie, to średnia przyjemność. 2025-04-02 12:01 6. A co na to czorne misie? Te brązowe tyż złe mogą być. 2025-03-28 12:31 7. Co Palace ma wspólnego z Wyklętymi. Ktoś chyba pomylił wątki i miejsca. Czyżby nowy starosta bał się OGNIA ? 2025-03-18 00:29 8. No i teraz wreszcie będzie prawo i sprawiedliwość. 2025-03-12 11:25 9. Na spotkaniu zabrakło schorowanego już pana dra Ryszarda Dąbrowieckiego, który jest pasjonatem twórczości mistrza Hasiora. Wydał nawet o nim książkę pt. "Upadły Anioł- Rzecz o Władysławie Hasiorze" 2025-03-04 09:43 10. Ach ten nieszczęsny młotek. Rośnie w siłę nasza ideologiczna brać
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama