2025-02-11 17:30:57
Czytamy
Są historie, które nie chcą być opowiedziane. Mamy dla Was książki
Jedną z nich jest historia Salomei, którą Krzysztof Potaczała składa niemalże z okruchów wspomnień i historii na kartach książki "O czym drzewa w Bieszczadach nie szumią. Ocalona z Sobiboru".

Niebieskooka Salomea to córka Lejnnerów. Rodzi się zimną 1916 roku w Samborze, grodzie nad Dniestrem. Ma jeszcze dwóch braci. „Z jakichś powodów pewnego dna wszyscy opuszczą Sambor i pojadą pociągiem na południowy wschód. Dlaczego zdecydują się porzucić nieźle prosperujące miasto, odległe o niespełna siedemdziesiąt kilometrów od Lwowa, i zamienić je na zapyziałą prowincję? Czy komukolwiek powiedzą o przyczynach, czy z kimkolwiek podzielą się wątpliwościami i obawami?”
Lejnnerowie przybywają najdalej w roku 1924 do Ustrzyk Dolnych. „Można tak wnioskować po wspomnieniu córki, która kiedyś powie, że najmłodsze lata spędziła w Samborze, a później mieszkała już w Ustrzykach. Nie wiadomo, jak wyglądał z zewnątrz jej rodzinny dom, ile miał pomieszczeń, w którym dokładnie stał miejscu, czy obok były jakiś warsztat lub magazyn oraz ilu Żydów mieszkało w bezpośrednim sąsiedztwie. Wiadomo, że w opisywanej okolicy stała zabudowa murowano-drewniana, że mieszkali tam i Polacy, i Ukraińcy, i Żydzi”.
„Dziewczyna ma na imię Szulamit. Jest hebrajskie – nosiła je ukochana żona króla Salomona – zaczerpnięte z biblijnej Pieśni nad Pieśniami. Tak zwracają się do niej rodzice, bracia i żydowscy sąsiedzi, ale dla polskich i ukraińskich znajomych to Salomea”. To właśnie ona będzie jedną z tych, którym udało się zbiec po buncie więźniów z Sobiboru i cudem dotrzeć do Krakowa, gdzie ukrywała się do końca wojny. To ona jest również jedną z pierwszych byłych więźniarek Sobiboru, która wczesną wiosną 1945 roku złożyła zeznanie przed Wojskową Komisją Historyczną (do spraw badania zbrodni hitlerowskich w Polsce).
Po latach nosić będzie nazwisko Gast, po mężu Naftalim, którego poślubiła 20 października 1946 roku w Traunstein nad rzeką Traun w południowo-zachodniej Bawarii. Tu znajdował się dawny podobóz Dachau w 1946 roku przekształcony w obóz dla uchodźców żydowskich głównie z Europy Wschodniej. W wielu późniejszych dokumentach próżno jednak szukać Salomei Gast, w niektórych figuruje pod nazwiskiem panieńskim matki – Hanel.
Jak wspomina Krzysztof Potaczała w posłowiu, nim usiadł do pracy nad książką, wysłał mailem list do syna Salomei, mieszkającego wtedy, jak sądził, w Paryżu lub Nantes. Jego treść brzmiała:
„Szanowny Panie,
piszę z Polski, z Ustrzyk Dolnych – miasteczka, w którym do jesieni 1942 roku mieszkała wraz z rodzicami Pana Mama Salomea Hanel. Stąd została wywieziona do obozu przejściowego w Zasławiu koło Sanoka, a następnie do obozu zagłady w Sobiborze.
Historia Pana Mamy jest tragiczna, ale też w dużej mierze tajemnicza. Poznałem szczątkową relację dawnej mieszkanki Ustrzyk, która wspomina Panią Salomeę jako doskonałą krawcową. Zapoznałem się też z pisemną relacją Pana Mamy złożoną w Krakowie w 1945 roku i przechowywaną w archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Wiem, że po ucieczce z obozu w Sobiborze ukrywała się między innymi w Krakowie. Ale to cała moja wiedza.
Jestem reporterem, a historia Pana Mamy jest dla mnie inspiracja do poznania jej losów, finalnie zaś – do napisania książki. Czy zgodziłby się Pan opowiedzieć mi o życiu swojej Mamy? Wiem, że proszę o wiele, ale mam przekonanie, że to mój obowiązek – jako reportera, dokumentalisty i mieszkańca miasta, które przed laty było również miejscem życia Salomei Hanel.
Być może Pana Mama nie chciała za dużo opowiadać o traumatycznej przeszłości, ale na pewno podzieliła się z Panem i rodziną choć częścią wspomnień – z lat spędzonych w Ustrzykach, z Sobiboru i Krakowa. Jej historia nie może zaginąć w niepamięci, powinna być zachowana dla potomnych jako świadectwo tragicznych czasów”.
Długo trwało i wiele zachodu kosztowało, nim doszło do spotkania autora książki z synem Szulamit – Henrim Gastem. Krzysztof Potaczała przez sześć lat prowadził dziennikarskie śledztwo chcąc poznać kobietę, która mieszkała kiedyś w jego miasteczku. Wspomniane spotkanie pomogło mu zrozumieć, kim była, choć nawet jej syn o matce wiedział niewiele. Nie opowiadała mu o kuli, która trafiła ją podczas ucieczki. Nie mówiła mu o głodzie, który czuła nieustannie. Ani o śmierci, którą widziała unoszącą się kłębami nad lasem. Nie ma dziś w Ustrzykach Dolnych miejsc, które mogła kiedyś oglądać. Nie ma już domów ani bożnic, tylko rozrzucone po polach i lasach kości. Niemniej informacje, które w finale udało się zebrać Potaczale pozwoliły mu do życia przywrócić świat bieszczadzkiego sztetla wraz z mieszkańcami, którzy zniknęli za murami gett i obozów. Salomea uciekła – ale nigdy tak naprawdę tych murów nie opuściła. Książka, którą weźmiecie w swoje ręce, to jej historia.
Uwaga, książka!
Od wydawnictwa ZNAK HORYZONT mamy 2 egzemplarze książki. Otrzymają je osoby, które jako pierwsze napiszą do nas w środę 12.02 o godz. 13 na adres: konkurs@24tp.pl. W treści prosimy podać imię, nazwisko i adres, a w tytule maila wpisać: Salomea.
an

-
PRACA | dam
PRACOWNIK PRODUKCJI MEBLI Producent mebli, firma K|MW poszukuje pracownika przy produkcji mebli i elementów wykończeniowych wnętrz. Miejsce pracy: Skawa Praca od poniedziałku do piątku. Zatrudnienie - umowa o pracę.. 698688132 poczta@kumorowicz.pl
Tel.: 698688132 -
SPRZEDAŻ | maszyny, narzędzia
Sprzedam prasę Metal-fach. Gotowa do pracy, niewielki przebieg, w świetnym stanie, wykonała w swojej historii 1700 bel. Data produkcji 2014 rok. Zapraszam do kontaktu. Cena 30000 zł. 515942161 kopec169@wp.pl
Tel.: 515942161 -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Nowy Targ -sprzedam mieszkanie 60m2 -3 pokoje Ulica Podhalańska tel 660797241. -
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958. -
ZDROWIE I URODA
DYPLOMOWANY MASAŻYSTA - robię masaż energetyczny bez dotyku kogokolwiek. Masaż działa na depresje, bóle i inne problemy zdrowotne. Poprawa zdrowia następuje natychmiast po za biegu. 787 036 888. -
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę budowalną min 10 arów z widokiem na Tatry. Koniecznie dojazd uregulowany, widok na góry. Zakopane, Ząb, Kościelisko, Gliczarów.. 600404554 grz.wicik@gmail.com
Tel.: 600404554 -
SPRZEDAŻ | zwierzęta
SHIH TZU.730 519 594. -
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU (katalizatory, akumulatory, silniki, kable, blacha cynkowa itp.) 533 782 239. -
PRACA | dam
Kierownik Samodzielnego Publicznego Gminnego Ośrodka Zdrowia w Łapszach Niżnych ogłasza nabór na stanowisko: PIELĘGNIARKA. OFERUJEMY: stabilne zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę (lub do ustalenia), szerokie możliwości szkoleń i doskonaleni. 501266216 https://spgozln.pl/praca-na-stanowisko-pielegniark ajasinska@spgozln.pl
Tel.: 501266216 -
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912. -
PRACA | dam
PKL Horeca Sp. z o.o. jest Spółką wchodzącą w skład Grupy PKL, która oferuje całoroczny, kompleksowy zakres usług turystyczno-wypoczynkowych oraz posiada własną bazę noclegową i restauracyjną. Obecnie poszukujemy osób na stanowisko: KIEROWNIK DS. ROZLICZEŃ I ADMINISTRACJI. Miejsce pracy: Zakopane, CO BĘDZIE NALEŻEĆ DO TWOICH OBOWIĄZKÓW? M.in.: - Koordynacja pracy podległego zespołu,- Kontrola poprawności dokumentacji magazynowej i sprzedażowej, - Zarządzanie procesem zamknięcia miesiąca oraz rozliczaniem inwentaryzacji gastronomicznych w tym identyfikacja niezgodności oraz wdrażanie usprawnień, - Nadzór nad obsługą administracyjną Spółki, obiegiem dokumentów i systemem jej ewidencjonowania, - Przygotowywanie i kontrola umów kierowanych do podpisu, - Administrowanie środowiskami systemowymi, - Planowanie, prowadzenie i koordynowanie bazy systemowej w zakresie indeksów, receptur i pozycji sprzedażowych, - Prowadzenie wewnętrznej księgi standardów, - Ścisła współpraca w obrębie działu oraz z klientem. DOŁĄCZ DO NAS! Aplikacje: https://www.pkl.pl/post/kierownik-ds-rozliczen-i-administracji.html. Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi kandydatami. Prosimy o dopisanie oświadczenia o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych.
WWW: https://www.pkl.pl/post/kierownik-ds-rozliczen-i-administracji.html -
ZDROWIE I URODA
Poszukiwany/a: Rehabilitant/Rehabilitantka OWR Krywań I Murzasichle Szukamy ambitnego i zaangażowanego rehabilitanta, który wspólnie z nami bedzie pomagał pacjentom wracać do sprawności.. 601544146 www.krywan-tatry.pl biuro@krywan-tatry.pl
Tel.: 601544146 -
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE PODDASZY WEŁNĄ MINERALNĄ, ADAPTACJA PODDASZY, ZABUDOWA GK. 660 079 941. -
USŁUGI | budowlane
KOMPLEKSOWE WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, MALOWANIE, PANELE, MONTAŻ DRZWI, ŁAZIENKI, ZABUDOWY GK. 660 079 941. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOM W JABŁONCE centrum. 605 306 294. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA BUDOWLANA W MURZASICHLU 19 arów, kameralna. 517 018 380 -
PRACA | dam
Przyjmę do pracy fachowców od elewacji, wykończeń i prac ogólnobudowlanych. Wymagane doświadczenie. Praca na terenie Rabki i okolic. Ja ze swojej strony zapewniam narzędzia, umowę o pracę na pełny etat. Więcej informacji udzielam telefonicznie. 787188100
Tel.: 787188100 -
PRACA | dam
ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 080, 600 035 355. -
PRACA | dam
Zatrudnię tynkarza z doświadczeniem i pomocnika. Praca na terenie Podhala.Tynki gipsowe. 730397301
Tel.: 730397301 -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam Tartak Gogolin (województwo opolskie) 1,870 ha Hala, Trak Bydgoski dolnonapędowy, Wielopiła, Trak taśmowy, 2 wanny do impregnacji, Ładowarka Furukawa i Komatsu, Stacja benzynowa, Kontenery mieszkalne, Garaże Cena 4 200 000 zł tel.600832298. tartakwygoda@gmail.com -
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484. -
MOTORYZACJA | sprzedaż
MITSHUBISHI OUTLANDER 2,2 DI-D, 4X4, r.p.2014, przebieg 224 tys. km, I właściciel, bogata wersja Intense Plus, dodatkowo kpl. kół zimowych z felgami, zdejmowany hak,oryginalny bagażnik dachowy. 605 564 270. -
PRACA | dam
Przedsiębiorstwo Budowlane Sikora zatrudni kierowcę z prawem jazdy C+E. 606608637
Tel.: 606608637 -
PRACA | dam
Przyjmę do pracy na recepcję i do sprzątania apartamentów. Praca stała w Kościelisku. +48698954671 osadawidokowa.pl d.zacharko@gorskagrupa.pl
Tel.: 48698954671 -
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371. -
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098. -
PRACA | dam
Biuro Rachunkowe w Zakopanem zatrudni KSIĘGOWEGO/-Ą lub STUDENTÓW Uniwersytetu Ekonomicznego (3., 4. lub 5. roku) DO PRAC POMOCNICZYCH KSIEGOWYCH. Praca od maja, ok. 3 tygodni w miesiącu, od poniedziałku do piątku w godz. 8-16. Z reguły pomiędzy 5 a 20-tym każdego miesiąca. Godzinowo 1/2 etatu. Mile widziane doświadczenie. W perspektywie stała praca w miłej atmosferze z możliwością rozwoju osobistego. Email: biuro@betkowskaelzbieta.pl
E-mail: biuro@betkowskaelzbieta.pl -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam 2 HEKTARY POLA i DZIAŁKĘ 20 AR. 505 429 375. -
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893 -
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893 -
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002. -
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333. -
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325. -
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284. -
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.