2025-04-18 15:04:13

Reklama

Orawa/Wielki Piątek

W Wielki Piątek wcześnie rano Orawianie obmywali się w potoku (WIDEO)

Reklama

W nocy z piątku na sobotę w orawskich chałupach była piękna tradycja robienia masła.

Obchody Świąt Wielkanocnych wiążą się z rozmaitymi obyczajami, tradycjami i obrzędami, które swe korzenie mają nie tylko w chrześcijaństwie, ale i w wierzeniach pogańskich. Zwyczaje ludowe miały na celu zapewnienie dobrego początku pracom polowym i zdrowiu ludzi.

W Lipnicy Wielkiej, położonej u południowych stóp Babiej Góry, zachowało się jeszcze wiele dawnych zwyczajów.

Obmywanie się zimną wodą

Na Orawie w Wielki Piątek wcześnie rano, zanim wzeszło słońce należało się umyć w potoku.

- Trzeba to było zrobić zanim pierwszy ptaszek zaśpiewał - mówi Robert Kowalczyk, regionalista z Lipnicy Wielkiej.

W niektórych gospodarstwach jeden z domowników szedł do rzeki z naczyniem i nabierał wodę, ale zgodnie z kierunkiem nurtu, nie pod prąd. Po powrocie wszyscy domownicy myli się w niej, odmawiając przy tym modlitwę: "Wodzicko cysta, omyłaś Pana Jezusa Krysta. Omywos brzyski, korzynie, omyjze mnie, grzysne stworzynie" albo "Bierym wode na prawom rynke, umywam sie ku Świyntymu Duchu. Na dół brudzie, ku mnie ludzie".

- Te wszystkie zwyczaje miały głębokie przesłanie, bo obmycie się w wodzie, to wyzwolenie się z grzechu. Woda miała w sobie duchową moc. Ta wielkopiątkowa woda niosła też siłę. A to dla ludzi na wiosnę było ważne, żeby mieli siłę gazdować - tłumaczy Robert Kowalczyk. - Jeszcze dziś znam takie rodziny, które wstają skoro świt i idą do potoku, aby się obmyć. Dużo ludzi myje się w domu. Ten zwyczaj na Orawie jeszcze żyje - przekonuje.

Kiedyś na Orawie był też taki zwyczaj, że w Wielki Piątek w potoku gospodarze myli konie. Na tym się nie kończyło, bo zabierali ze sobą wodę w wiadrze, aby na gazdówce obmyć wszystkie zwierzęta - krowy, owce, woły. A wszystko dlatego, że wielkopiątkowa woda dawała siłę, ale też odganiała zło, wszelkie uroki od zwierząt.

Masło na wszelkie dolegliwości

W nocy w Wielki Piątek kobiety robiły masło. Po dodaniu do niego ziół powstawało z tego lekarstwo na wszelkie choroby i dolegliwości. Takie masło przechowywały nawet przez cały rok.

- W nocy w Wielki Piątek, z piątku na sobotę, w orawskich chałupach była taka piękna tradycja robienia masła. Dziewczęta wraz z gospodynią ubrane na biało - w samych bluzkach i spodnikach - robiły tzw. masło wielkopiątkowe. Do tego masła były dodawane różne zioła dlatego było uzdrawiające i miało pomagać na wszelkie dolegliwości, choroby, boleści. Podczas robienia masła w chałupie była cisza, panował nieco magiczny nastrój. Kobiety przygotowywały go z wielki namaszczeniem - opowiada Karolina Kowalczyk z zespołu "Orawiacy".

Podcinanie grzyw i włosów

Z Wielkim Piątkiem związana była tradycja podcinania przez gazdów grzyw koniom, aby później pięknie im odrastały. - W tę noc mężczyznom i chłopcom też podcinano włosy, żeby dorodnie rosły i nie siwiały - przypomina dawny zwyczaj Karolina Kowalczyk.

jof

Dziękujemy zespołom "Orawianie" im. Heródka i "Orawiacy" z Lipnicy Wielkiej.

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Palace, Katownia Podhala i brama do Auschwitz

Cały świat Zofii Szwajnos

Przystań na Kamieńcu rośnie dzień po dniu

Szczęśliwa trzynastka, czyi Miś Zakopiański wybrany

Morskie Oko okiem młodych artystów

W sąsiedztwie Domu Doktora

Młodzi artyści i ich wizje kubizmu

Hasior - rekonesans w Czerwonym Dworze

Zawody Koziołka Matołka 2025

Aukcja dla Domu Doktora

Cześć i chwała żołnierzom wyklętym

Drań Witkacy na nas patrzy

Odważnej Estery Karp wyprowadzanie z zapomnienia

Tomasz Gluziński i jego twórczość w Opolance

Dzień Babci i Dziadka w SP Ciche 1

Dom Doktora powstaje po pożarze

Otwarcie 31. Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w Sportach Zimowych

Świat dorożek i powozów na Podhalu

Urodzinowy Chasior u Hasiora

WOŚP na Chotarzu w Kościelisku

Śleboda Józefa Koszarka w Okszy

Premierowa "Wdowa po sołtysie"

Kolędy i pastorałki w Miejskiej Galerii Sztuki

Noworoczne kolędowanie w Czerwony Dworze

Święto gwary w Białym Dunajcu

Cudnej mimozie - wstrętna pokrzywa, czyli duch Makuszyńskiego w Opolance

Halina Rząsa - dokumentalistka pra-ekologii

"Widziałam Joannę" Mariusza Koperskiego w Gwarno

Benefis Eugeniusza Karkoszki z Lipnicy Wielkiej

Pokonkursowa wystawa Moje Zakopane

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Zatrudnimy Panią na pokoje. Praca całoroczna stała w małym obiekcie 40-50 osób w Zakopanym. Panie chętne, proszę o kontakt. 18 2061434 sgzakopane@interia.eu
Tel.: 18
PRACA | dam
CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem zatrudni KIEROWNIKA Działu Utrzymania i Eksploatacji Kolei Linowych. Tel.: 18 263 26 59, www.bip.cos.pl, e-mail: praca.zakopane@cos.pl
PRACA | dam
Przyjmę PRACOWNIKA NA SKŁAD Z DREWNEM OPAŁOWYM - Łopuszna. 501 577 105.
MOTORYZACJA | sprzedaż
MITSHUBISHI OUTLANDER 2,2 DI-D, 4X4, r.p.2014, przebieg 224 tys. km, I właściciel, bogata wersja Intense Plus, dodatkowo kpl. kół zimowych z felgami, zdejmowany hak,oryginalny bagażnik dachowy. 605 564 270.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
PRACA | dam
Hotel "Foluszowy Potok" Zakopane, ul. Zamoyskiego 42 zatrudni do restauracji hotelowej: KELNERA/-KĘ. Zapewniamy stabilną, całoroczną pracę w restauracji hotelowej. Kontakt wyłącznie telefoniczny: 660 41 00 46
PRACA | dam
Restauracja Górska w Białce Tatrzańskiej do uzupełnienia zespołu poszukuje osoby na stanowisko ZASTĘPCA SZEFA KUCHNI. Praca w doświadczonym zespole, wysokie wynagrodzenie. Oferujemy pracę bez zamieszkania. Wymagane doświadczenie zawodowe,więcej info:. 518-259-536 www.restauracjagorska.pl email : rest.gorska@gmail.com
Tel.: 518
PRACA | dam
Przedsiębiorstwo Budowlane Sikora zatrudni pracowników na stanowisko: pomocnik budowlany, malarz, tynkarz, płytkarz, cieśla, zbrojarz, pracownik ogólnobudowlany .
Tel.: 602 629 623
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE PODDASZY WEŁNĄ MINERALNĄ, ADAPTACJA PODDASZY, ZABUDOWA GK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
KOMPLEKSOWE WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, MALOWANIE, PANELE, MONTAŻ DRZWI, ŁAZIENKI, ZABUDOWY GK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
PRACA | dam
Z. R. GŁOWACCY ZATRUDNI PRACOWNIKÓW BUDOWLANYCH DO ROBÓT WYKOŃCZENIOWYCH W ZAKOPANEM. 608 813 506
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam 2 HEKTARY POLA i DZIAŁKĘ 20 AR. 505 429 375.
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW ORAZ WIĘŹBY DACHOWE WRAZ Z POKRYCIEM. 572624414.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA BUDOWLANA W MURZASICHLU 19 arów, kameralna. 517 018 380
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.