Reklama

2025-04-18 15:04:13

Orawa/Wielki Piątek

W Wielki Piątek wcześnie rano Orawianie obmywali się w potoku (WIDEO)

Reklama

W nocy z piątku na sobotę w orawskich chałupach była piękna tradycja robienia masła.

Obchody Świąt Wielkanocnych wiążą się z rozmaitymi obyczajami, tradycjami i obrzędami, które swe korzenie mają nie tylko w chrześcijaństwie, ale i w wierzeniach pogańskich. Zwyczaje ludowe miały na celu zapewnienie dobrego początku pracom polowym i zdrowiu ludzi.
 
W Lipnicy Wielkiej, położonej u południowych stóp Babiej Góry, zachowało się jeszcze wiele dawnych zwyczajów.

Obmywanie się zimną wodą

Na Orawie w Wielki Piątek wcześnie rano, zanim wzeszło słońce należało się umyć w potoku.
 
- Trzeba to było zrobić zanim pierwszy ptaszek zaśpiewał - mówi Robert Kowalczyk, regionalista z Lipnicy Wielkiej. 

W niektórych gospodarstwach jeden z domowników szedł do rzeki z naczyniem i nabierał wodę, ale zgodnie z kierunkiem nurtu, nie pod prąd. Po powrocie wszyscy domownicy myli się w niej, odmawiając przy tym modlitwę: "Wodzicko cysta, omyłaś Pana Jezusa Krysta. Omywos brzyski, korzynie, omyjze mnie, grzysne stworzynie" albo "Bierym wode na prawom rynke, umywam sie ku Świyntymu Duchu. Na dół brudzie, ku mnie ludzie".

- Te wszystkie zwyczaje miały głębokie przesłanie, bo obmycie się w wodzie, to wyzwolenie się z grzechu. Woda miała w sobie duchową moc. Ta wielkopiątkowa woda niosła też siłę. A to dla ludzi na wiosnę było ważne, żeby mieli siłę gazdować - tłumaczy Robert Kowalczyk. - Jeszcze dziś znam takie rodziny, które wstają skoro świt i idą do potoku, aby się obmyć. Dużo ludzi myje się w domu. Ten zwyczaj na Orawie jeszcze żyje - przekonuje.

Kiedyś na Orawie był też taki zwyczaj, że w Wielki Piątek w potoku gospodarze myli konie. Na tym się nie kończyło, bo zabierali ze sobą wodę w wiadrze, aby na gazdówce obmyć wszystkie zwierzęta - krowy, owce, woły. A wszystko dlatego, że wielkopiątkowa woda dawała siłę, ale też odganiała zło, wszelkie uroki od zwierząt.

Masło na wszelkie dolegliwości

W nocy w Wielki Piątek kobiety robiły masło. Po dodaniu do niego ziół powstawało z tego lekarstwo na wszelkie choroby i dolegliwości. Takie masło przechowywały nawet przez cały rok.

- W nocy w Wielki Piątek, z piątku na sobotę, w orawskich chałupach była taka piękna tradycja robienia masła. Dziewczęta wraz z gospodynią ubrane na biało - w samych bluzkach i spodnikach - robiły tzw. masło wielkopiątkowe. Do tego masła były dodawane różne zioła dlatego było uzdrawiające i miało pomagać na wszelkie dolegliwości, choroby, boleści. Podczas robienia masła w chałupie była cisza, panował nieco magiczny nastrój. Kobiety przygotowywały go z wielki namaszczeniem - opowiada Karolina Kowalczyk z zespołu "Orawiacy". 

Podcinanie grzyw i włosów

Z Wielkim Piątkiem związana była tradycja podcinania przez gazdów grzyw koniom, aby później pięknie im odrastały. - W tę noc mężczyznom i chłopcom też podcinano włosy, żeby dorodnie rosły i nie siwiały - przypomina dawny zwyczaj Karolina Kowalczyk. 

jof

Dziękujemy zespołom "Orawianie" im. Heródka i "Orawiacy" z Lipnicy Wielkiej.


Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
  • PRACA | dam
    Pensjonat w Zakopanem zatrudni KONSERWATORA, koniecznie zmotoryzowanego. Praca na 1/2 etatu 666378357.
  • NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
    Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
    Tel.: 788
    WWW: www.zarzadzanieapartamentami.info
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    BORDER COLLIE szczenięta. 791 669 932.
  • NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
    Zarządzanie apartamentami i domkami na wynajem. http://zarzadzanieapartamentami.info
    WWW: www.zarzadzanieapartamentami.info
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
  • PRACA | dam
    POLSKIE KOLEJE LINOWE S.A. poszukują osoby na stanowisko: SPECJALISTA DS. ZAKUPÓW. Miejsce pracy: Zakopane. CO BĘDZIE NALEŻEĆ DO TWOICH OBOWIĄZKÓW? - Udział w opracowaniu i wdrożeniu strategii zakupowej dla wybranych kategorii (direct i indirect), - Efektywne zarządzanie kategoriami zakupowymi, - Budowanie i utrzymywanie długofalowej relacji biznesowych z dostawcami, - Koordynacja procesów przetargowych i zakupowych, - Negocjowanie cen i warunków handlowych, - Rozwój oraz prowadzenie bazy dostawców, - Tworzenie zapytań ofertowych i analiza ofert dostawców (również zagranicznych), - Obsługa zamówień w systemie ERP oraz monitorowanie terminów dostaw, - Współpraca z innymi działami Grupy PKL, - Udział w targach i wydarzeniach branżowych. DOŁĄCZ DO NAS! Więcej informacji i rekrutacja: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-zakupow.html
    WWW: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-zakupow.html
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOMY po 100 m2 - Klikuszowa, koło Centrum Narciarstwa. 608 729 122.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię działkę budowlaną Nowy Targ i okolice. 608 729 122.
  • BIZNES
    Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
  • PRACA | dam
    Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
  • PRACA | dam
    Przyjmę CIEŚLI DACHOWYCH, DEKARZY, POMOCNIKA DEKARZA. 608729122.
  • PRACA | dam
    Zakład Opieki Zdrowotnej w Kościelisku zatrudni LEKARZY: POZ, LEKARZA PEDIATRĘ I STOMATOLOGA. Oferujemy pełen etat lub według zadeklarowanej dostępności. Tel: +48 530 756 950 E-mail: spzozkoscielisko@gmail.com
  • PRACA | dam
    INSTRUKTORZY NARCIARSCY www.szkolajurgow.pl tel. 692001268
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Zatrudnie tynkarza z doświadczeniem lub pomocnika do przyuczenia. praca na terenie Podhala. wiecej informacji na nr tel. 535 290 865
    Tel.: 535
  • SPRZEDAŻ | różne
    LIKWIDACJA SKLEPU "WOD-NA I ŁAZIENKI". WYPRZEDAŻ ASORTYMENTU W ATRAKCYJNYCH CENACH. W tym: baterie, umywalki, itp. Zapraszamy: ul. Chramcówki 33, Zakopane.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOM, centrum Zakopanego - 602 633 931.
  • PRACA | dam
    ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERKĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    WYDZIERŻAWIĘ DZIAŁKĘ W LUDŻMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
  • PRACA | dam
    PRZYJMĘ MURARZY, DEKARZY, CIESLI DACHOWYCH. PRACA POLSKA-NIEMCY. 608 729 122
  • PRACA | dam
    NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
  • PRACA | dam
    Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa. +436606388124 office@mpabau.at
    Tel.: +436606388124
    E-mail: office@mpabau.at
  • PRACA | dam
    Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-10-16 17:59 Mieszkańcy Chramcówek i Szymonów piszą do starosty. Prosimy o pilne zajęcie stanowiska 2025-10-16 17:30 W poniedziałek rozpoczną się Nowotarskie Dni Seniora 2025-10-16 17:00 Rozpoczęła się budowa kolejnej hali sportowej w Zakopanem 1 2025-10-16 16:36 Tragedia na Rysach 2025-10-16 15:59 TOPR ostrzega: W Tatrach panują trudne warunki turystyczne (WIDEO) 2025-10-16 15:50 Zamknięcie ul. Sienkiewicza w Zakopanem potrwa dłużej 4 2025-10-16 15:30 KONCERT ODWOŁANY. Sławek Wierzcholski w Stacji Kultura 2025-10-16 15:00 Piły motorowe, szlifierki i pędzle poszły w ruch, w piątek Tatrzańskie Chichoty 2025-10-16 14:51 Przewodnik po butach jesiennych dla dzieci - na co zwrócić uwagę przy zakupie? 2025-10-16 14:21 Sobota z Pendolino w Zakopanem. Będziesz mógł usiąść w fotelu maszynisty 1 2025-10-16 13:59 Takiej lekcji wychowania fizycznego w Zakopanem jeszcze nie było (ZDJĘCIA) 2 2025-10-16 13:30 Spotkajmy się w "Wikarówce" 2025-10-16 13:29 Nagrody dla zakopiańskich nauczycieli. Aby ten zawód był doceniany ekonomicznie 1 2025-10-16 13:14 Łazienka w stylu industrialnym - jak ją urządzić od A do Z? 2025-10-16 12:30 Zamknięty szlak, remont mostu na Fickówce pod Babią Górą 2025-10-16 12:00 Giewont przyprószony śniegiem 2025-10-16 11:30 iNTarg BLUES w Velo Stacji 2025-10-16 11:00 Nowy Targ i Rabka Zdrój w czołówce niechlubnego rankingu 7 2025-10-16 10:30 Koszmarka nie można się bać. Mamy dla Was bilety na film 2025-10-16 09:59 Miejska Galeria Sztuki w Zakopanem ma stać się odrębną instytucją kultury 2025-10-16 09:30 Małopolski Tele-Anioł 2.0 - wsparcie dla potrzebujących i ich najbliższych 2025-10-16 08:42 Paweł Dziuban nowym sekretarzem w zakopiańskim Urzędzie Miasta 9 2025-10-16 08:00 Bóg zgasił światło 4 2025-10-15 21:30 Kolejny wrak samochodu zabrany z ulic w Zakopanem 9 2025-10-15 20:31 Dolina Białego nigdy cię nie zawiedzie (WIDEO) 1 2025-10-15 20:00 Będą wspominać tych, którzy zostali w górach 2025-10-15 19:30 Podopieczni Fundacji Handicap zwyciężają w zawodach w tenisie stołowym 2025-10-15 19:00 Odszedł Józef Szlaga - juhas bacy Klimowskiego 2025-10-15 18:50 Śmiertelny wypadek pod Zawratem. Drugi turysta ciężko ranny 2 2025-10-15 18:32 Pieniński Wypas Kulturowy po raz trzeci 2025-10-15 18:00 Zagadkowa śmierć w wiejskiej posiadłości. Mamy dla Was książki 2025-10-15 17:25 Lisica z małymi na Kamieńcu. Interwencje straży miejskiej 6 2025-10-15 16:40 Noc Bibliotek w Poroninie 2025-10-15 16:25 Dziewięć oszustw w ciągu tygodnia 2 2025-10-15 16:00 Zakopiańska Akademia Sztuki. Warsztaty, koncerty, zajęcia 2025-10-15 15:30 Wyjątkowa lekcja wychowania fizycznego w Zakopanem 1 2025-10-15 14:32 Po pijaku wjechał do rowu 2 2025-10-15 13:31 39 zatrzymań w 6 tygodni 2025-10-15 13:15 Dowód rejestracyjny zatrzymany za "ryczący" układ wydechowy 1 2025-10-15 12:57 Groźne dachowanie w Rogoźniku 4 2025-10-15 12:30 Problemy z parkowaniem w okolicach uczelni. Studenci niszczą moją działkę 5 2025-10-15 12:00 Pożar samochodu w Makowie Podhalańskim 2025-10-15 11:29 Czechowicz. 20 i 2 w Teatrze Witkacego 2025-10-15 10:30 Młodzi skoczkowie i zawodnicy kombinacji norweskiej wystartują w Orlen Cup Kids 2025-10-15 09:40 Zakopane w czwartek będzie świętować Dzień Edukacji Narodowej 1 2025-10-15 09:22 Potrójne morderstwo pod Starym Sączem. Podejrzany został zatrzymany (AKTUALIZACJA) 2 2025-10-15 09:00 Znów pobieliło w Tatrach 2025-10-15 08:00 Aeternam. Epitafium dla Gazy. Koncert duchowy 2025-10-14 21:00 Wybierzcie najlepszy plakat promujący Zakopane 9 2025-10-14 20:00 Totus Tuus, wspomnienie św. Jana Pawła II w kościele na Cyrhli
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-10-16 17:44 1. W niedługim czasie zostaną zabudowane wszystkie boiska na świeżym powietrzu w zimnej Norwegii zajęcia z dziećmi prowadzi sie na świeżym powietrzu począwszy od przedszkola a u nas rosną takie sietnioki blade zasmarkane nie odporne na nic takie będziemy mieć społeczeństwo 2025-10-16 17:23 2. @wz, a co ty w tym złego widzisz? u mnie też asfaltowali dogadałem się z właścicielem firmy zapłaciłem i już! co w tym złego? 2025-10-16 17:16 3. Archeolog sekretarzem UM Zakopane? A to nawet pasuje, bo i nazwa i do tego tam tyle dinozaurów co to już przez wszystkie partie przeszły, że będzie miał co badać. A fantazyjny Staszek mu podpowie, których skamielin nie ruszać, by się do czegoś nie dokopać . Wiadomo przyjazne Zakopane 2025-10-16 17:09 4. Radni was docenią, jak w ubiegłym roku, kiedy środki na oświatę przeznaczyli na budowę dróg do swoich działek. Przyjazne swoim Zakopane i fantazyjni rządzą 2025-10-16 17:04 5. pogonic te stadne baranki sprzed domów.. Człek żywcem nie ma jak z własnej bramki na chodnik wyjść!! Skandal. Co na to Policja i władze uczelni??? Nie wspominając że śmierciarka nie ma jak śmieci sprzed domu odebrać lub ciężarówka z olejem opałowym jak wjechać na posesje!! 2025-10-16 16:53 6. Bzdury 2025-10-16 16:33 7. To jest tzw. pozytywna dyskryminacja. Chłopcy będą mieli przeszkolenie wojskowe. 2025-10-16 16:30 8. Sienkiewicza zamknięta, a na równoległej Jagiellońskiej kładli asfalt na podjeździe i blokowali ulicę. Czy ktoś to koordynuje? 2025-10-16 16:28 9. Kto za to zapłaci? 2025-10-16 16:13 10. A chlopcy kiedy ? Czy to jakaś dyskryminacja ?
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama