Reklama

2025-04-18 15:04:13

Reklama

Orawa/Wielki Piątek

W Wielki Piątek wcześnie rano Orawianie obmywali się w potoku (WIDEO)

Reklama

W nocy z piątku na sobotę w orawskich chałupach była piękna tradycja robienia masła.

Obchody Świąt Wielkanocnych wiążą się z rozmaitymi obyczajami, tradycjami i obrzędami, które swe korzenie mają nie tylko w chrześcijaństwie, ale i w wierzeniach pogańskich. Zwyczaje ludowe miały na celu zapewnienie dobrego początku pracom polowym i zdrowiu ludzi.
 
W Lipnicy Wielkiej, położonej u południowych stóp Babiej Góry, zachowało się jeszcze wiele dawnych zwyczajów.

Obmywanie się zimną wodą

Na Orawie w Wielki Piątek wcześnie rano, zanim wzeszło słońce należało się umyć w potoku.
 
- Trzeba to było zrobić zanim pierwszy ptaszek zaśpiewał - mówi Robert Kowalczyk, regionalista z Lipnicy Wielkiej. 

W niektórych gospodarstwach jeden z domowników szedł do rzeki z naczyniem i nabierał wodę, ale zgodnie z kierunkiem nurtu, nie pod prąd. Po powrocie wszyscy domownicy myli się w niej, odmawiając przy tym modlitwę: "Wodzicko cysta, omyłaś Pana Jezusa Krysta. Omywos brzyski, korzynie, omyjze mnie, grzysne stworzynie" albo "Bierym wode na prawom rynke, umywam sie ku Świyntymu Duchu. Na dół brudzie, ku mnie ludzie".

- Te wszystkie zwyczaje miały głębokie przesłanie, bo obmycie się w wodzie, to wyzwolenie się z grzechu. Woda miała w sobie duchową moc. Ta wielkopiątkowa woda niosła też siłę. A to dla ludzi na wiosnę było ważne, żeby mieli siłę gazdować - tłumaczy Robert Kowalczyk. - Jeszcze dziś znam takie rodziny, które wstają skoro świt i idą do potoku, aby się obmyć. Dużo ludzi myje się w domu. Ten zwyczaj na Orawie jeszcze żyje - przekonuje.

Kiedyś na Orawie był też taki zwyczaj, że w Wielki Piątek w potoku gospodarze myli konie. Na tym się nie kończyło, bo zabierali ze sobą wodę w wiadrze, aby na gazdówce obmyć wszystkie zwierzęta - krowy, owce, woły. A wszystko dlatego, że wielkopiątkowa woda dawała siłę, ale też odganiała zło, wszelkie uroki od zwierząt.

Masło na wszelkie dolegliwości

W nocy w Wielki Piątek kobiety robiły masło. Po dodaniu do niego ziół powstawało z tego lekarstwo na wszelkie choroby i dolegliwości. Takie masło przechowywały nawet przez cały rok.

- W nocy w Wielki Piątek, z piątku na sobotę, w orawskich chałupach była taka piękna tradycja robienia masła. Dziewczęta wraz z gospodynią ubrane na biało - w samych bluzkach i spodnikach - robiły tzw. masło wielkopiątkowe. Do tego masła były dodawane różne zioła dlatego było uzdrawiające i miało pomagać na wszelkie dolegliwości, choroby, boleści. Podczas robienia masła w chałupie była cisza, panował nieco magiczny nastrój. Kobiety przygotowywały go z wielki namaszczeniem - opowiada Karolina Kowalczyk z zespołu "Orawiacy". 

Podcinanie grzyw i włosów

Z Wielkim Piątkiem związana była tradycja podcinania przez gazdów grzyw koniom, aby później pięknie im odrastały. - W tę noc mężczyznom i chłopcom też podcinano włosy, żeby dorodnie rosły i nie siwiały - przypomina dawny zwyczaj Karolina Kowalczyk. 

jof

Dziękujemy zespołom "Orawianie" im. Heródka i "Orawiacy" z Lipnicy Wielkiej.


Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    SPRZEDAM MIESZKANIE KRAKÓW - KURDWANÓW - ŚWIETNA LOKALIZACJA. Oferujemy na sprzedaż jasne i przestronne mieszkanie położone w zadbanym budynku na osiedlu Kurdwanów. Powierzchnia 28,12 m kw. Budynek wyposażony jest w trzy windy, w tym jedną towarową. UKŁAD MIESZKANIA: - duży pokój z wnęką (nyżą), - jasna kuchnia z oknem, - duża, oszklona loggia, - piwnica przynależna do mieszkania. Mieszkanie jest słoneczne i ustawne, IDEALNE DLA SINGLA, PARY lub JAKO INWESTYCJA POD WYNAJEM. Lokalizacja zapewnia szybki dojazd do centrum oraz dostęp do pełnej infrastruktury - sklepy, przystanki komunikacji miejskiej, szkoły i tereny zielone w zasięgu kilku minut spacerem. SPRZEDAŻ BEZ POŚREDNIKÓW. Cena 450 tys zł - do negocjacji. Kontakt: 604 08 16 43
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    OWCZARKI PODHALAŃSKIE - szczenięta - 506 368 311.
  • USŁUGI | budowlane
    "Tedy" Usługi budowlane: sprzedaż domów w stanie deweloperskim, budowa domów murowanych i drewnianych, wszelkie pokrycia dachowe, ocieplenia/termomodernizacja domów/budynków, sprzedaż materiałów budowlanych, nadzory budowlane, usługi transportowe. 608 729 122, +49 15 205 734 746, mail: tedy32@o2.pl
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOMY po 100 m2 - Klikuszowa, koło Centrum Narciarstwa. 608 729 122.
  • BIZNES
    Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
  • PRACA | dam
    Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
  • USŁUGI | budowlane
    BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW, STANY SUROWE OTWARTE, DACHY, ELEWACJE. 608729122.
  • PRACA | dam
    RESTAURACJA W ZAKOPANEM ZATRUDNI KELNERA/-KĘ, POMOC KELNERSKĄ. PRACA STAŁA + świadczenia. 601 533 566, 18 20 64 305
  • PRACA | dam
    Restauracja w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ na sezon letni. 601 533 566, 18 20 64 305
  • PRACA | dam
    PRACA W RESTAURACJI W ZAKOPANEM DLA UCZNIÓW, STUDENTÓW na umowę zlecenie. 601 533 566, 18 20 64 305
  • PRACA | dam
    RESTAURACJA W ZAKOPANEM ZATRUDNI OSOBĘ NA STANOWISKO: ZMYWAK/OBIERAK. Praca stała lub sezonowa. 601 533 566, 18 20 64 305
  • PRACA | dam
    ZATRUDNIĘ POMOC KUCHENNĄ - Zakopane Jaszczurówka/Chłabówka - 601 50 44 86
  • USŁUGI | budowlane
    REMONTY, WYKOŃCZENIA, PŁYTKI, PANELE, MALOWANIE itp. OBRÓBKI BLACHARSKIE (balkony, tarasy, podbitki). 796 544 016.
  • SPRZEDAŻ | różne
    OPAŁ BUK. 660 079 941.
  • USŁUGI | budowlane
    ADAPTACJE PODDASZY, OCIEPLANIE WEŁNĄ MINERALNĄ. 660 079 941.
  • USŁUGI | budowlane
    WYKAŃCZANIE WNĘTRZ, ZABUDOWY GK, MALOWANIE. 660 079 941.
  • USŁUGI | budowlane
    REMONTY, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO - USŁUGOWO - BIUROWY o powierzchni ok. 50 m2. Zakopane centrum, ul. Kościuszki - 691 124 272.
  • USŁUGI | budowlane
    ELEKTRYK SZUKA ZLECEŃ - 602 317 519.
  • PRACA | dam
    Produkcja pączków, piekarz Pączkarnia-ZAKOPANE przyjmie do pracy dziewczynę-kobietę z Zakopanego lub okolic,do produkcji pączków. Praca na stałe, zmianowa, w godzinach od 6.oo-18.00. Informacja tylko telefonicznie. 609097999
    Tel.: 609097999
  • SPRZEDAŻ | różne
    PIERZE I PUCH Z GĘSI. 536 88 77 35.
  • NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
    Sprzedaż NIERUCHOMOŚCI na Podhalu. Zadzwoń 792 250 793 lub skorzystaj z formularza na www.dobrasprzedaz.pl
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię MIESZKANIE w Nowym Targu. Bezpośrednio od właściciela. Może być do remontu. Pomogę załatwić formalności. Tel. 603 607 360.
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Poszukujemy OSÓB DO OBSŁUGI KLIENTA w biurze Szkoły Narciarskiej na Polanie Szymoszkowej w Zakopanem! Praca sezonowa: grudzień - marzec. ZAKRES OBOWIĄZKÓW. - Obsługa klientów bieżących w biurze szkoły, - Obsługa e-maila i przyjmowanie rezerwacji telefonicznych, - Sprzedaż usług szkoły narciarskiej, - Rozliczanie lekcji oraz współpraca z instruktorami. WYMAGANIA: - Komunikatywność i cierpliwość, - Dobra organizacja pracy i umiejętność samodzielnego działania, - Umiejętność obsługi komputera, - Łatwość w nawiązywaniu kontaktów, - Zdolność do pracy przy kilku zadaniach jednocześnie, - Komunikatywna znajomość języka angielskiego. OFERUJEMY: - Pracę w przyjaznej, sportowej atmosferze, - Możliwość nauki i rozwoju w branży turystyczno-narciarskiej, - Zimowy sezon pełen dobrej energii i górskiego klimatu! OSOBY ZAINTERESOWANE prosimy o przesyłanie aplikacji na e-mail: szkola@szymoszkowa.pl lub kontakt telefoniczny: 734 011 011. CZEKAMY WŁAŚNIE NA CIEBIE!
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    CITROEN JUMPER, r.p. 2013, cen do uzgodnienia - 604 102 804.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    VW TRANSPORTER, r.p. 2013, cena do uzgodnienia, 604 102 804.
  • PRACA | dam
    PAPI SERVICE SP. Z O.O. ZATRUDNI KIEROWCÓW. WYMAGANE KAT. C+E ORAZ UPRAWNIENIA ADR. MOŻLIWE PRZESZKOLENIE ADR/TDT Z ZAKRESU PRZEWOZU PALIW PŁYNNYCH . TEL.602290555
  • PRACA | dam
    Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-12-30 21:30 Otwarte drzwi, to okazja dla złodzieja 2025-12-30 20:30 Ty podziwiasz fajerwerki, a zwierzęta cierpią 1 2025-12-30 19:30 Krakowiacy i Górale w zubrzyckim skansenie 2025-12-30 18:49 Pożar budynku na Olczy Stachonie w Zakopanem (WIDEO) 2025-12-30 18:24 Odnowiony budynek OSP w Grywałdzie 2025-12-30 18:00 Kameralne spotkanie z muzyką 2025-12-30 17:46 Sylwester oznacza znacznie krótszy czas pracy dla urzędu 5 2025-12-30 17:30 Kobieta, która uczyniła z ubioru język sztuki i siły. Mamy dla Was książkę 2025-12-30 17:00 Niebywałe, budżet Nowego Targu uchwalony jednogłośnie 2 2025-12-30 16:30 Starostwo Powiatowe w Zakopanem pracuje krócej w Sylwestra 2 2025-12-30 16:00 Sylwester w Zakopanem z Radiem Złote Przeboje, wszystko co trzeba wiedzieć, by dobrze się bawić 5 2025-12-30 15:30 Dobre wieści z Grywałdu. Nasz film naprawdę zadziałał. 6 2025-12-30 15:00 Paraliż ruchu kolejowego na trasie Kraków Lotnisko - Wieliczka Rynek-Kopalnia 1 2025-12-30 14:01 Gwałciciel już ogląda świat zza kratek 1 2025-12-30 13:33 W Krościenku trwa Jarmark Świąteczny (WIDEO) 2025-12-30 13:00 Ta gmina to jakiś ewenement 4 2025-12-30 12:01 Trwa budowa sceny sylwestrowej (WIDEO) 2 2025-12-30 11:30 Wielki Sylwester w Szczawnicy 2025-12-30 11:00 Mróz, śnieg i wiatr. Zimowa pogoda w Zakopanem. Ostrzeżenie przed zamiecią 2025-12-30 10:00 Pienińskie kolędowanie 1 2025-12-30 09:00 W Tatrach drugi stopień zagrożenia lawinowego 2025-12-30 08:02 Dofinansowanie od wojewody pozwoli uruchomić cztery nowe linie komunikacyjne 1 2025-12-29 22:59 Zakopane - sprzedam tanio różne BIURKA 2025-12-29 21:20 Sylwester jak zdarzenie masowe. Ratownicy szykują się na trudną noc (WIDEO) 7 2025-12-29 21:00 Gramy dla Pawła - Maniowy zjednoczone w charytatywnym turnieju 2025-12-29 20:00 Zakaz fajerwerków w Zakopanem obowiązuje przez cały rok. Policja apeluje o rozsądek 16 2025-12-29 19:00 Damy z siebie wszystko - zapewniają nasi mistrzowie w snowboardzie (WIDEO, ZDJĘCIA) 2025-12-29 18:31 Tomasiak i Stoch w drugiej dziesiątce. Zwycięża Prevc 2025-12-29 18:30 Blisko pół miliona złotych od Województwa Małopolskiego na Puchar Świata w skokach 7 2025-12-29 18:24 Karambol czterech aut w Szaflarach 2025-12-29 17:44 Ośmiolatek odnaleziony dzięki szybkiej akcji strażników 1 2025-12-29 17:33 Romskie kapele wróciły na Krupówki (WIDEO) 15 2025-12-29 17:30 Dobra zabawa bez petard. TPN po raz kolejny apeluje: Nie strzelaj w sylwestra 2025-12-29 16:59 Pożar w Rabce 2025-12-29 16:35 To już jutro Jarmark Świąteczny w Krościenku (WIDEO) 1 2025-12-29 16:00 Na osiedlu Niwa powstaje Niwiańska Przystań 2025-12-29 15:33 Zakopane - sprzedam MEBLOŚCIANKĘ 2025-12-29 15:00 Dziś słońce, ale sylwester ze śniegiem i solidnym mrozem 2025-12-29 14:24 Kolejny dzień z korkami 1 2025-12-29 14:00 Wielka Krokiew czeka na skoczków i kibiców, Puchar Świata w skokach wcześniej niż zwykle 2025-12-29 12:59 Mandaty za złe parkowanie, kolizje i poszukiwania zagubionych dzieci 2025-12-29 12:00 Witaj gwiazdko złota. Chór Gorce z kolędami (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-12-29 10:57 Gang narkotykowy za kratkami 2 2025-12-29 09:59 Zaczęli stawiać scenę na Sylwestra (WIDEO) 10 2025-12-29 09:25 Tłumy turystów i dużo śmieci 14 2025-12-29 09:00 Urodziny Tytusa Chałubińskiego 5 2025-12-29 08:00 Szopkowe poruszenie w Maruszynie 2025-12-28 22:44 Próba prędkości wraca na Kotelnicę. Narciarskie emocje już 9 stycznia 2025-12-28 22:40 Pożar sadzy w Borze 1 2025-12-28 21:34 Węgier wołał o pomoc w Tatrach Słowackich. Usłyszeli to polscy turyści
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama