2025-04-20 18:00:26

Podróże

Podhalanie eksplorowali kubańskie jaskinie, a brat Fidela Castro, Raul zjawił się nad Morskim Okiem.

Marian Mitan z Zakopanego znalazł się w gronie Polaków, którzy eksplorowali jaskinie na dalekiej Kubie. Śladami swojego ojca wyruszyła po ponad 60 latach od tamtej wyprawy córka Marzena Mitan-Abel.

Przyznaje, że musiała w końcu wyruszyć śladami swojego ukochanego taty. - Całe moje dzieciństwo słyszałem te wszystkie nazwy jaskiń, niesamowite historie, a na dobranoc ojciec czytał nam książkę pt. „Chłopiec z Gór Organowych” Macieja Kuczyńskiego, który był zresztą kierownikiem wspomnianej wyprawy. Upatrzył sobie tatę jako chemika, wziętego fotografa, ale i dobrego kucharza - śmieje się Marzena.

Na stole w czasie naszej rozmowy leży wielki album ze zdjęciami, których większości autorem jest właśnie Marian Mitan. Choć są czarno-białe, ukazują niezwykłe piękno tej dalekiej wyspy.

Jak przypomina nasz redakcyjny kolega Apoloniusz Rajwa, wyprawa polskich speleologów do jaskiń kubańskich na przełomie 1961 i 1962 roku była pierwszą narodową ekspedycją jaskiniową do krajów pozaeuropejskich w ponad półwiekowej historii wypraw jaskiniowych.

- Możecie sobie państwo wyobrazić, że tata tak kochał różne podróże i wyprawy, że na Kubę udał się zaledwie kilka godzin po swoim ślubie. Zniknął mamie na parę miesięcy - przytacza rodzinne fakty Marzena.

W ciągu kilkudziesięciu tygodni pobytu na Kubie Marian Mitan wraz z innym członkami wyprawy eksplorował 37 jaskiń, dokonując przejść podziemnych o długości 94 kilometrów.

- Warto pamiętać, że odkryto w tamtym czasie 17 km nowych korytarzy i ustanowiono jaskiniowy rekord głębokościowy obu Ameryk, który potem oczywiście był poprawiany - zauważa Apoloniusz Rajwa.

Dla Marzeny szczególnie ważne jest jedno odkrycie. - To była jaskinia Pozo Prieto. W jej środku znajduje się wielka kaskada o wysokości 45 metrów, jako pierwszy odważył się na zjazd wzdłuż niej mój tata. To miejsce zostało nazwane Kaskadą Mitana, zaś na dnie jaskini członkowie wyprawy umieścili metalową plakietkę z napisem „Cuba - Polonia 1961” - opowiada Marzena Mitan- Abel.

Nasza rozmówczyni przyznaje wprost, że nie wszędzie udało się dostać. - Proszę zwrócić uwagę na zdjęcia, które robił tata, a które doskonale obrazują ich wyprawę z początku lat 60. XX wieku. Wiele miejsc jest po prostu niedostępnych dla zwykłych turystów. Na dotarcie do nich potrzeba czasu, korzystania z mułów, kilkudniowej pieszej wędrówki. Świat na Kubie się zatrzymał, panuje tam straszna biedna, dla nas żyjących w Europie nie do wyobrażenia. Pamiętam jak tata był zachwycony wyspą po powrocie, która tętniła życiem. To była dla niego taka odskocznia od świata komunistycznego. Dla mnie osobiście to teraz sytuacja się odwróciła. Tam jest smutno, a w Polsce kolorowo. Ubolewam nad tym, że Kuba się nie rozwija gospodarczo, turystycznie. Ma ogromny potencjał, ludzie tam są niezwykle serdeczni, gościnni. Wiele razy nam to okazywali. Na pewno przyroda im sprzyja w codziennym życiu - przyznaje Marzena Mitan-Abel.

Jako ciekawostkę przywołuje osady guana, czyli odchodów nietoperzy, które widziała w jednej z jaskiń, a o czym opowiadał jej przed laty tata. - Są znakomitym nawozem urozmaiconym w wiele składników mineralnych, gdyż jedne gatunki nietoperzy żywią się owocami, inne owadami, a jeszcze inne rybami. Guano używa się jako nawozu. Trzcina cukrowa nie nawożona wydaje plony w ciągu 6-7 lat, a nawożona guanem w ciągu 18 lat - mówi Marzena Mitan-Abel.

Mieszkanka Zakopanego uśmiecha się na pytanie o prawdziwe kubańskie cygara. - Oczywiście, że zapaliłam! Okazuje się jednak, że są one robione z najlepszych liści tytoniu, a te gorsze trafiają do papierosów - wspomina góralka z Zakopanego.

Przytacza też historię z pewną butelką. - Z dna jednej z jaskiń wiodły korytarze, w jednym z nich mój tata znalazł butelkę wina hiszpańskiego, które miało około 200 lat. Była to już właściwie galareta. Butelkę tę jego ekipa zabrała i przekazała potem muzeum w Hawanie - opowiada barwnie Marzena, tak jak to robił jej tata, nauczyciel chemii w Zespole Szkół Hotelarsko-Turystycznych w Zakopanem.

Pedagog i podróżnik wygłosił za życia (zmarł w 2006 r.) setki prelekcji o wyprawie do jaskiń Kuby. Zwiedział też inne rejony świata, m.in. Nepal, Sikkim, Tybet i Amerykę Południową.

- Tata chętnie dzielił się wspomnieniami. W jednym z czasopism wydawanych przez księży pallotynów zamieścił takie porównanie Kuby dawniej i dziś. Mamy wiele zdjęć, które można zestawić z fotografiami ojca. To jest wręcz nie do wiary, że niemal nic się od tamtego czasu nie zmieniło - zauważa Marzena.

O związkach górali i Kubańczyków może wiele też powiedzieć Maria Łapińska, prowadząca Schronisko nad Morskim Okiem. Jej gabinet i zarazem biuro to kopalnia przeróżnych pamiątek, zdjęć, medali, odznaczeń. Są te z bardzo dawna, ale i te, które otrzymała zaledwie parę dni temu. Z biurka wyciąga bardzo cenne zdjęcia z bratem Fidela Castro, Raulem Castro, który przybył nad tatrzańskie jezioro w latach 80. XX wieku. - Wspólne zdjęcie w schronisku z tym politykiem uratowało mojego przyjaciela himalaistę, który postanowił objechać Kubę dookoła. Miał tam wiele problemów. Gdy się skontaktował ze mną, to nie mógł uwierzyć, że Raul Castro gościł w naszym schronisku. Kiedy wysłałam mu fotografię na potwierdzenie, wszystkie drzwi się tam przed nimi otwierały - wspomina z radością Maria Łapińska.

Jan Głąbiński

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

TeDe 2025-04-21 10:08:55

Tak, lepiej było za Fulgencio Batisty (zwłaszcza po 1952), obalonego w wyniku rewolucji kubańskiej.

miejscowa 2025-04-20 18:30:34

pan mgr Jan Głąbiński -autor peanu na cześć -radziłabym głębiej doczytać w jakich to czasach przyszło owe jaskinie eksplorować i dlaczego ta wyspa nie była tak kolorowa i pachnąca. Chyba że krwią.

Reklama

Galerie

Nagrodzeni zasłużeni dla Kościeliska

Tatry dla krwiodawców i nie tylko

Joanny Wnuk-Nazarowej opowieść o Henryku Mikołaju Góreckim

Jubileuszowe spotkanie krwiodawców w Witkacym

Wymiana desek z Sopotem za nami, sezon zimowy otwarty

Nocne niebo na Stacji Kultura Zakopane

Kapitan Barbara Grocholska-Kurkowiak ma ciepły dom

Podhalańskie mamuty i astronauci z Gliczarowa

Wielkie Forum Samorządowe pod Giewontem

Grecko-chrześcijańskie tropy pod Giewontem

Dom Pamięci w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem

Tu króluje rzeźba, "Jutrzenka", sala po prawej

Na osnowie czasu, czyli pół wieku Małgorzaty Kowalczyk

Agata Kowal w "Jutrzenkowej" Galerii ARTPARK

Okno pogodowe nad Morskim Okiem

Morskie Oko w komiksie

Po ślubowaniu i pasowaniu

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Z Placu Niepodległości na podhalańskie drogi

Maciej Pinkwart i Kapela Hanki Wójcik w Kombinacie

Jak górali z Tatr wygnali, żeby stworzyć TPN

Tatrzańskie Chichoty, czyli z wizytą na plenerze im. Anny Górskiej

Macierzyństwo na szkle malowane i nie tylko

Warszawa ma "Złote tarasy", a Zakopane tarasy cenniejsze od złota

Na dnie oceanu w Kolibie

Nagrody za Macierzyństwo rozdane

Punk Styku u Rząsów

Sportowcy HANDICAP Zakopane podsumowali sezon

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER ŚNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
PRACA | dam
PENSJONAT W KOŚCIELISKU ZATRUDNI NA STAŁE LUB DOCHODZĄCO: OSOBĘ DO GOTOWANIA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGA GOŚCI, SPRZĄTANIE. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA MIESZKANIE W CENTRUM NOWEGO TARGU, UL. KRZYWA, STANDARD DO ZAMIESZKANIA, NOWE, ŚWIEŻE. 608 806 408
PRACA | dam
INSPEKTOR/KA PIĘTER - BACHLEDA HOTEL KASPROWY. Umowa o pracę/ umowa zlecenie. Wynagrodzenie: 5 000 zł - 6 000 zł brutto. ZAKRES OBOWIĄZKÓW: - Kontrola czystości pokoi i części wspólnych, - Wprowadzanie statusów pokoi do systemu, - Nadzór nad pracą pokojowych, - Współpraca z recepcją i działem technicznym, - Szkolenie personelu, - Raportowanie jakości i wydajności pracy, - Praca stacjonarna - BEZ ZAPEWNIONEGO NOCLEGU. WYMAGANIA: - Doświadczenie na podobnym stanowisku (mile widziane w hotelarstwie), - Umiejętność organizacji pracy i zarządzania zespołem, - Dbałość o szczegóły, - Komunikatywność. OFERUJEMY: - Stabilne zatrudnienie, - Wynagrodzenie adekwatne do umiejętności, - Wdrożenie do pracy, - Posiłki pracownicze, - Zniżki w restauracjach Grupy Bachleda. DANE KONTAKTOWE: praca@kasprowy.pl, telefon: +48 18 202 4061
PRACA | dam
Poszukujemy OSÓB DO OBSŁUGI KLIENTA w biurze Szkoły Narciarskiej na Polanie Szymoszkowej w Zakopanem! Praca sezonowa: grudzień - marzec. ZAKRES OBOWIĄZKÓW. - Obsługa klientów bieżących w biurze szkoły, - Obsługa e-maila i przyjmowanie rezerwacji telefonicznych, - Sprzedaż usług szkoły narciarskiej, - Rozliczanie lekcji oraz współpraca z instruktorami. WYMAGANIA: - Komunikatywność i cierpliwość, - Dobra organizacja pracy i umiejętność samodzielnego działania, - Umiejętność obsługi komputera, - Łatwość w nawiązywaniu kontaktów, - Zdolność do pracy przy kilku zadaniach jednocześnie, - Komunikatywna znajomość języka angielskiego. OFERUJEMY: - Pracę w przyjaznej, sportowej atmosferze, - Możliwość nauki i rozwoju w branży turystyczno-narciarskiej, - Zimowy sezon pełen dobrej energii i górskiego klimatu! OSOBY ZAINTERESOWANE prosimy o przesyłanie aplikacji na e-mail: szkola@szymoszkowa.pl lub kontakt telefoniczny: 734 011 011. CZEKAMY WŁAŚNIE NA CIEBIE!
MOTORYZACJA | sprzedaż
CITROEN JUMPER, r.p. 2013, cen do uzgodnienia - 604 102 804.
MOTORYZACJA | sprzedaż
VW TRANSPORTER, r.p. 2013, cena do uzgodnienia, 604 102 804.
USŁUGI | budowlane
REMONTY, WYKOŃCZENIA, PŁYTKI, PANELE, MALOWANIE itp. OBRÓBKI BLACHARSKIE (balkony, tarasy, podbitki). 796 544 016.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER ŚNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
PRACA | dam
Praca dorywcza przy sprzątaniu 1-3 razy w tygodniu w Bukowinie T. (zwłaszcza weekendy) w godzinach 9-13/14:00. Koniecznie z własnym samochodem. Najlepiej osoba niepaląca, energiczna i mająca już doświadczenie w sprzątaniu. 40zł/h tel 535 706 940. 535706940 kowalmaciej9@gmail.com
Tel.: 535706940
PRACA | dam
Restauracja do uzupełnienia zespołu zatrudni osobę na stanowisko kelnerki/kelnera - a la carte. Oferujemy pracę z doświadczonym zespole, szansę rozwoju zawodowego, atrakcyjne wynagrodzenie. Prosimy o przesyłanie CV na adres email: 888 213 215 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
Tel.: 888
PRACA | dam
Przyjmiemy PRACOWNIKÓW NA WYCIĄG NARCIARSKI I SNOWTUBING. Gubałówka. 692 624 359.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA BUDA HANDLOWA, ZAKOPANE, UL. PODHALAŃSKA. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALA NA: MAGAZYN, HURTOWNIĘ, LAKIERNIĘ, PRALNIĘ WODNĄ, itp. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALE NA WARSZTAT SAMOCHODOWY, LAKIERNIĘ, PRALNIĘ, HURTOWNIĘ, MAGAZYN. 502 658 638
PRACA | dam
Poszukuję POMOCY DO PENSJONATU w Białce Tatrzańskiej. 601 306 549
PRACA | dam
RESTAURACJA W ZAKOPANEM ZATRUDNI KELNERA/-KĘ, POMOC KELNERSKĄ. PRACA STAŁA + świadczenia. 601 533 566, 18 20 64 305
MOTORYZACJA | inne
PELLET!!! W sprzedaży posiadamy pellet olczyk i barlinek w najlepszej cenie na Podhalu!!!. 607695394 romar.zakopane@wp.pl
Tel.: 607695394
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
SPRZEDAM MIESZKANIE KRAKÓW - KURDWANÓW - ŚWIETNA LOKALIZACJA. Oferujemy na sprzedaż jasne i przestronne mieszkanie położone w zadbanym budynku na osiedlu Kurdwanów. Powierzchnia 28,12 m kw. Budynek wyposażony jest w trzy windy, w tym jedną towarową. UKŁAD MIESZKANIA: - duży pokój z wnęką (nyżą), - jasna kuchnia z oknem, - duża, oszklona loggia, - piwnica przynależna do mieszkania. Mieszkanie jest słoneczne i ustawne, IDEALNE DLA SINGLA, PARY lub JAKO INWESTYCJA POD WYNAJEM. Lokalizacja zapewnia szybki dojazd do centrum oraz dostęp do pełnej infrastruktury - sklepy, przystanki komunikacji miejskiej, szkoły i tereny zielone w zasięgu kilku minut spacerem. SPRZEDAŻ BEZ POŚREDNIKÓW. Cena 450 tys zł - do negocjacji. Kontakt: 604 08 16 43
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW, STANY SUROWE OTWARTE, DACHY, ELEWACJE. 608729122.
PRACA | dam
Przyjmę CIEŚLI DACHOWYCH, DEKARZY, POMOCNIKA DEKARZA. 608729122.
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
BIZNES
Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DOMY po 100 m2 - Klikuszowa, koło Centrum Narciarstwa. 608 729 122.
PRACA | dam
PAPI SERVICE SP. Z O.O. ZATRUDNI KIEROWCÓW. WYMAGANE KAT. C+E ORAZ UPRAWNIENIA ADR. MOŻLIWE PRZESZKOLENIE ADR/TDT Z ZAKRESU PRZEWOZU PALIW PŁYNNYCH . TEL.602290555
PRACA | dam
Karczma "Czarci Jar" poszukuje osoby na stanowisko POMOC KUCHENNA. Tel. 602 366 750.
PRACA | dam
ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, DOŚWIADCZONĄ POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
PRACA | dam
PROMOTOR roznoszenie ulotek Zakopane. Atrakcyjne wynagrodzenie.
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
Tel.: 788 63 36 33
WWW: www.zarzadzanieapartamentami.info
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.