2025-04-20 18:00:26

Podróże

Podhalanie eksplorowali kubańskie jaskinie, a brat Fidela Castro, Raul zjawił się nad Morskim Okiem.

Reklama

Marian Mitan z Zakopanego znalazł się w gronie Polaków, którzy eksplorowali jaskinie na dalekiej Kubie. Śladami swojego ojca wyruszyła po ponad 60 latach od tamtej wyprawy córka Marzena Mitan-Abel.

Przyznaje, że musiała w końcu wyruszyć śladami swojego ukochanego taty. - Całe moje dzieciństwo słyszałem te wszystkie nazwy jaskiń, niesamowite historie, a na dobranoc ojciec czytał nam książkę pt. „Chłopiec z Gór Organowych” Macieja Kuczyńskiego, który był zresztą kierownikiem wspomnianej wyprawy. Upatrzył sobie tatę jako chemika, wziętego fotografa, ale i dobrego kucharza - śmieje się Marzena.

Na stole w czasie naszej rozmowy leży wielki album ze zdjęciami, których większości autorem jest właśnie Marian Mitan. Choć są czarno-białe, ukazują niezwykłe piękno tej dalekiej wyspy.

Jak przypomina nasz redakcyjny kolega Apoloniusz Rajwa, wyprawa polskich speleologów do jaskiń kubańskich na przełomie 1961 i 1962 roku była pierwszą narodową ekspedycją jaskiniową do krajów pozaeuropejskich w ponad półwiekowej historii wypraw jaskiniowych.

- Możecie sobie państwo wyobrazić, że tata tak kochał różne podróże i wyprawy, że na Kubę udał się zaledwie kilka godzin po swoim ślubie. Zniknął mamie na parę miesięcy - przytacza rodzinne fakty Marzena.

W ciągu kilkudziesięciu tygodni pobytu na Kubie Marian Mitan wraz z innym członkami wyprawy eksplorował 37 jaskiń, dokonując przejść podziemnych o długości 94 kilometrów.

- Warto pamiętać, że odkryto w tamtym czasie 17 km nowych korytarzy i ustanowiono jaskiniowy rekord głębokościowy obu Ameryk, który potem oczywiście był poprawiany - zauważa Apoloniusz Rajwa.

Dla Marzeny szczególnie ważne jest jedno odkrycie. - To była jaskinia Pozo Prieto. W jej środku znajduje się wielka kaskada o wysokości 45 metrów, jako pierwszy odważył się na zjazd wzdłuż niej mój tata. To miejsce zostało nazwane Kaskadą Mitana, zaś na dnie jaskini członkowie wyprawy umieścili metalową plakietkę z napisem „Cuba - Polonia 1961” - opowiada Marzena Mitan- Abel.

Nasza rozmówczyni przyznaje wprost, że nie wszędzie udało się dostać. - Proszę zwrócić uwagę na zdjęcia, które robił tata, a które doskonale obrazują ich wyprawę z początku lat 60. XX wieku. Wiele miejsc jest po prostu niedostępnych dla zwykłych turystów. Na dotarcie do nich potrzeba czasu, korzystania z mułów, kilkudniowej pieszej wędrówki. Świat na Kubie się zatrzymał, panuje tam straszna biedna, dla nas żyjących w Europie nie do wyobrażenia. Pamiętam jak tata był zachwycony wyspą po powrocie, która tętniła życiem. To była dla niego taka odskocznia od świata komunistycznego. Dla mnie osobiście to teraz sytuacja się odwróciła. Tam jest smutno, a w Polsce kolorowo. Ubolewam nad tym, że Kuba się nie rozwija gospodarczo, turystycznie. Ma ogromny potencjał, ludzie tam są niezwykle serdeczni, gościnni. Wiele razy nam to okazywali. Na pewno przyroda im sprzyja w codziennym życiu - przyznaje Marzena Mitan-Abel.

Jako ciekawostkę przywołuje osady guana, czyli odchodów nietoperzy, które widziała w jednej z jaskiń, a o czym opowiadał jej przed laty tata. - Są znakomitym nawozem urozmaiconym w wiele składników mineralnych, gdyż jedne gatunki nietoperzy żywią się owocami, inne owadami, a jeszcze inne rybami. Guano używa się jako nawozu. Trzcina cukrowa nie nawożona wydaje plony w ciągu 6-7 lat, a nawożona guanem w ciągu 18 lat - mówi Marzena Mitan-Abel.

Mieszkanka Zakopanego uśmiecha się na pytanie o prawdziwe kubańskie cygara. - Oczywiście, że zapaliłam! Okazuje się jednak, że są one robione z najlepszych liści tytoniu, a te gorsze trafiają do papierosów - wspomina góralka z Zakopanego.

Przytacza też historię z pewną butelką. - Z dna jednej z jaskiń wiodły korytarze, w jednym z nich mój tata znalazł butelkę wina hiszpańskiego, które miało około 200 lat. Była to już właściwie galareta. Butelkę tę jego ekipa zabrała i przekazała potem muzeum w Hawanie - opowiada barwnie Marzena, tak jak to robił jej tata, nauczyciel chemii w Zespole Szkół Hotelarsko-Turystycznych w Zakopanem.

Pedagog i podróżnik wygłosił za życia (zmarł w 2006 r.) setki prelekcji o wyprawie do jaskiń Kuby. Zwiedział też inne rejony świata, m.in. Nepal, Sikkim, Tybet i Amerykę Południową.

- Tata chętnie dzielił się wspomnieniami. W jednym z czasopism wydawanych przez księży pallotynów zamieścił takie porównanie Kuby dawniej i dziś. Mamy wiele zdjęć, które można zestawić z fotografiami ojca. To jest wręcz nie do wiary, że niemal nic się od tamtego czasu nie zmieniło - zauważa Marzena.

O związkach górali i Kubańczyków może wiele też powiedzieć Maria Łapińska, prowadząca Schronisko nad Morskim Okiem. Jej gabinet i zarazem biuro to kopalnia przeróżnych pamiątek, zdjęć, medali, odznaczeń. Są te z bardzo dawna, ale i te, które otrzymała zaledwie parę dni temu. Z biurka wyciąga bardzo cenne zdjęcia z bratem Fidela Castro, Raulem Castro, który przybył nad tatrzańskie jezioro w latach 80. XX wieku. - Wspólne zdjęcie w schronisku z tym politykiem uratowało mojego przyjaciela himalaistę, który postanowił objechać Kubę dookoła. Miał tam wiele problemów. Gdy się skontaktował ze mną, to nie mógł uwierzyć, że Raul Castro gościł w naszym schronisku. Kiedy wysłałam mu fotografię na potwierdzenie, wszystkie drzwi się tam przed nimi otwierały - wspomina z radością Maria Łapińska.

Jan Głąbiński

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

TeDe 2025-04-21 10:08:55

Tak, lepiej było za Fulgencio Batisty (zwłaszcza po 1952), obalonego w wyniku rewolucji kubańskiej.

miejscowa 2025-04-20 18:30:34

pan mgr Jan Głąbiński -autor peanu na cześć -radziłabym głębiej doczytać w jakich to czasach przyszło owe jaskinie eksplorować i dlaczego ta wyspa nie była tak kolorowa i pachnąca. Chyba że krwią.

Reklama

Galerie

Andre Bachleda Curuś u Wnuka

Przyjaciele Andrzeja Brandstattera w Nosalowym Dworze

Biały haft w Czerwonym Dworze

Festiwal Muzyka u Wnuka wystartował

Leszek Możdżer w Nosalowym Dworze

Wielkie otwarcie wystawy prac Witkacego w Okszy

Witkacy w Okszy

Koniec roku szkolnego 2024/2025

Wspaniałe Powitanie Lata w Nowym Targu

Kurierzy Tatrzańscy w żywej pamięci

Czysta Piątka w Czystych Tatrach

Zwiedzamy zrujnowane Sanato

Z mamą i tatą fajnie jest!

Józefa Pęksa-Czerniawska, Agata Nowakowska-Wolak i Wojciech Strączek nagrodzeni w "Księżówce"

Szesnaście kobiet w Miejskiej Galerii Sztuki

Sky Walk Serce Poronina otwarte dla wszystkich

Sośnica ruszyła po rozbudowie i modernizacji

Wiosenna Szczawnica

Palace, Katownia Podhala i brama do Auschwitz

Cały świat Zofii Szwajnos

Przystań na Kamieńcu rośnie dzień po dniu

Szczęśliwa trzynastka, czyli Miś Zakopiański wybrany

Morskie Oko okiem młodych artystów

W sąsiedztwie Domu Doktora

Młodzi artyści i ich wizje kubizmu

Hasior - rekonesans w Czerwonym Dworze

Zawody Koziołka Matołka 2025

Aukcja dla Domu Doktora

Cześć i chwała żołnierzom wyklętym

Drań Witkacy na nas patrzy

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Siewierski Nieruchomości ul. Br. Czecha 1, Zakopane. +48 18 20 66 129, +48 506 13 14 63 www.siewierski.pl
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupie Pilnie -Pensjonat w Zakopanym -tel 660797241 b12.pl.
PRACA | dam
Zatrudnię KIEROWCĘ C+E na pracę po kraju ( poniedziałek - piątek). Praca na plandece. Kontakt 514 240 136, 691 758 882.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Sprzedam konia czeskiego zimnokrwistego. Masc karogniady,przyjazny dla dzieci, jezdzil w zaprzęgu i siodle. WAŁACH. Prawie 3 lata. kontakt tylko telefoniczny 791818377.
PRACA | dam
Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 602 534 193.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Dwa KONIE 8.500 zł/szt. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO OPAŁOWE 160zł/ m3 i odpad tartaczny 130zł/m3. 790 759 407.
SPRZEDAŻ | budowlane
WIĘŹBA 950 zł/kubik. 790 759 407.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
PRACA | dam
Skicontrol H.Martinczak.s.k.a. (Białka Tatrzańska) przedstawiciel na Polskę firmy SKIDATA, zatrudni: INFORMATYKA - SERWISANTA. Oferujemy: umowę o pracę, możliwość rozwoju zawodowego. Wymagania: znajomość rozwiązań IT, wykształcenie kierunkowe, doświadczenie na podobnym stanowisku, znajomość j.angielskiego, czynne prawo jazdy kat.B. Główne obowiązki: montaż i serwis systemu kontroli dostępu SKIDATA. CV prosimy przysłać na e-mail: praca@skicontrol.pl
PRACA | dam
Zlecę SZYCIE NARZUT z kawałków skór włoskich, kożuchowych. Dzwonić tylko z doświadczeniem. 504 636 921.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 8-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Oferujemy powierzchnię parkingową dla pojazdów osobowych/dostawczych/ciężarowych z możliwością składowania /przechowywania towaru, na monitorowanym obiekcie z własną stacja paliw. Przemysłowa dzielnica Nowego Targu blisko wjazdu na S7. Zapraszamy. Tel. 602 290 555
PRACA | dam
PIEKARNIA W ZAKOPANEM ZATRUDNI PIEKARZA. Na stałe, umowa. 602 759 709
PRACA | dam
Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
PRACA | dam
NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955
USŁUGI | budowlane
HYDRAULIK - 660 404 104.
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
USŁUGI | budowlane
PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
PRACA | dam
Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
Tel.: 500160574
PRACA | dam
PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044
PRACA | dam
POSZUKUJEMY OSÓB DO PRACY W KARCZMIE PRZY KRUPÓWKACH na stanowisko: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA. 600 035 355.
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
Tel.: 600
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.