Reklama

2025-04-20 18:00:26

Reklama

Podróże

Podhalanie eksplorowali kubańskie jaskinie, a brat Fidela Castro, Raul zjawił się nad Morskim Okiem.

Marian Mitan z Zakopanego znalazł się w gronie Polaków, którzy eksplorowali jaskinie na dalekiej Kubie. Śladami swojego ojca wyruszyła po ponad 60 latach od tamtej wyprawy córka Marzena Mitan-Abel.

Przyznaje, że musiała w końcu wyruszyć śladami swojego ukochanego taty. - Całe moje dzieciństwo słyszałem te wszystkie nazwy jaskiń, niesamowite historie, a na dobranoc ojciec czytał nam książkę pt. „Chłopiec z Gór Organowych” Macieja Kuczyńskiego, który był zresztą kierownikiem wspomnianej wyprawy. Upatrzył sobie tatę jako chemika, wziętego fotografa, ale i dobrego kucharza - śmieje się Marzena.

Na stole w czasie naszej rozmowy leży wielki album ze zdjęciami, których większości autorem jest właśnie Marian Mitan. Choć są czarno-białe, ukazują niezwykłe piękno tej dalekiej wyspy.

 Jak przypomina nasz redakcyjny kolega Apoloniusz Rajwa, wyprawa polskich speleologów do jaskiń kubańskich na przełomie 1961 i 1962 roku była pierwszą narodową ekspedycją jaskiniową do krajów pozaeuropejskich w ponad półwiekowej historii wypraw jaskiniowych. 

- Możecie sobie państwo wyobrazić, że tata tak kochał różne podróże i wyprawy, że na Kubę udał się zaledwie kilka godzin po swoim ślubie. Zniknął mamie na parę miesięcy - przytacza rodzinne fakty Marzena.

W ciągu kilkudziesięciu tygodni pobytu na Kubie Marian Mitan wraz z innym członkami wyprawy eksplorował 37 jaskiń, dokonując przejść podziemnych o długości 94 kilometrów. 

- Warto pamiętać, że odkryto w tamtym czasie 17 km nowych korytarzy i ustanowiono jaskiniowy rekord głębokościowy obu Ameryk, który potem oczywiście był poprawiany - zauważa Apoloniusz Rajwa.

Dla Marzeny szczególnie ważne jest jedno odkrycie. - To była jaskinia Pozo Prieto. W jej środku znajduje się wielka kaskada o wysokości 45 metrów, jako pierwszy odważył się na zjazd wzdłuż niej mój tata. To miejsce zostało nazwane Kaskadą Mitana, zaś na dnie jaskini członkowie wyprawy umieścili metalową plakietkę z napisem „Cuba - Polonia 1961” - opowiada Marzena Mitan- Abel.

 Nasza rozmówczyni przyznaje wprost, że nie wszędzie udało się dostać. - Proszę zwrócić uwagę na zdjęcia, które robił tata, a które doskonale obrazują ich wyprawę z początku lat 60. XX wieku. Wiele miejsc jest po prostu niedostępnych dla zwykłych turystów. Na dotarcie do nich potrzeba czasu, korzystania z mułów, kilkudniowej pieszej wędrówki. Świat na Kubie się zatrzymał, panuje tam straszna biedna, dla nas żyjących w Europie nie do wyobrażenia. Pamiętam jak tata był zachwycony wyspą po powrocie, która tętniła życiem. To była dla niego taka odskocznia od świata komunistycznego. Dla mnie osobiście to teraz sytuacja się odwróciła. Tam jest smutno, a w Polsce kolorowo. Ubolewam nad tym, że Kuba się nie rozwija gospodarczo, turystycznie. Ma ogromny potencjał, ludzie tam są niezwykle serdeczni, gościnni. Wiele razy nam to okazywali. Na pewno przyroda im sprzyja w codziennym życiu - przyznaje Marzena Mitan-Abel.

Jako ciekawostkę przywołuje osady guana, czyli odchodów nietoperzy, które widziała w jednej z jaskiń, a o czym opowiadał jej przed laty tata. - Są znakomitym nawozem urozmaiconym w wiele składników mineralnych, gdyż jedne gatunki nietoperzy żywią się owocami, inne owadami, a jeszcze inne rybami. Guano używa się jako nawozu. Trzcina cukrowa nie nawożona wydaje plony w ciągu 6-7 lat, a nawożona guanem w ciągu 18 lat - mówi Marzena Mitan-Abel.

Mieszkanka Zakopanego uśmiecha się na pytanie o prawdziwe kubańskie cygara. - Oczywiście, że zapaliłam! Okazuje się jednak, że są one robione z najlepszych liści tytoniu, a te gorsze trafiają do papierosów - wspomina góralka z Zakopanego.

Przytacza też historię z pewną butelką. - Z dna jednej z jaskiń wiodły korytarze, w jednym z nich mój tata znalazł butelkę wina hiszpańskiego, które miało około 200 lat. Była to już właściwie galareta. Butelkę tę jego ekipa zabrała i przekazała potem muzeum w Hawanie - opowiada barwnie Marzena, tak jak to robił jej tata, nauczyciel chemii w Zespole Szkół Hotelarsko-Turystycznych w Zakopanem.

Pedagog i podróżnik wygłosił za życia (zmarł w 2006 r.) setki prelekcji o wyprawie do jaskiń Kuby. Zwiedział też inne rejony świata, m.in. Nepal, Sikkim, Tybet i Amerykę Południową. 

- Tata chętnie dzielił się wspomnieniami. W jednym z czasopism wydawanych przez księży pallotynów zamieścił takie porównanie Kuby dawniej i dziś. Mamy wiele zdjęć, które można zestawić z fotografiami ojca. To jest wręcz nie do wiary, że niemal nic się od tamtego czasu nie zmieniło - zauważa Marzena.

O związkach górali i Kubańczyków może wiele też powiedzieć Maria Łapińska, prowadząca Schronisko nad Morskim Okiem. Jej gabinet i zarazem biuro to kopalnia przeróżnych pamiątek, zdjęć, medali, odznaczeń. Są te z bardzo dawna, ale i te, które otrzymała zaledwie parę dni temu. Z biurka wyciąga bardzo cenne zdjęcia z bratem Fidela Castro, Raulem Castro, który przybył nad tatrzańskie jezioro w latach 80. XX wieku. - Wspólne zdjęcie w schronisku z tym politykiem uratowało mojego przyjaciela himalaistę, który postanowił objechać Kubę dookoła. Miał tam wiele problemów. Gdy się skontaktował ze mną, to nie mógł uwierzyć, że Raul Castro gościł w naszym schronisku. Kiedy wysłałam mu fotografię na potwierdzenie, wszystkie drzwi się tam przed nimi otwierały - wspomina z radością Maria Łapińska.
Jan Głąbiński

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
TeDe 2025-04-21 10:08:55
Tak, lepiej było za Fulgencio Batisty (zwłaszcza po 1952), obalonego w wyniku rewolucji kubańskiej.
miejscowa 2025-04-20 18:30:34
pan mgr Jan Głąbiński -autor peanu na cześć -radziłabym głębiej doczytać w jakich to czasach przyszło owe jaskinie eksplorować i dlaczego ta wyspa nie była tak kolorowa i pachnąca. Chyba że krwią.

Reklama
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    SZCZENIAKI SHIH TZU. 730 519 594.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Poszukuję miejsca handlowego na gubałówce lub pod gubałówka. 796119300
    Tel.: 796119300
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKI W SZAFLARACH przy zakopiance 6198/2 i 6200/7 o łącznej pow. 823 m2. Kwota 70.000 zł. DZIAŁKI W SZAFLARACH przylegające do siebie o nr. 6251, 6252/1 i 6252/2 i 6264 o łącznej pow. 71 arów. Kwota 320.000 zł. 517 625 354.
  • PRACA | dam
    Przyjmę MURARZY, DEKARZY I POMOCNIKÓW BUDOWLANYCH. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
  • PRACA | dam
    Cukiernia Samanta zatrudni SPRZEDAWCĘ/BARISTĘ. Oferujemy elastyczny czas pracy, wynagrodzenie od 4800 zł. brutto oraz szkolenia. Miejsce pracy: Kasprusie 34, Witkiewicza 2 (Zakopane) i Szeligówka (Kościelisko). Kontakt: 604 243 723, 606 884 223 (9.00-18.00).
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    SZUKAM MIESZKANIA LUB POKOJU (TYLKO PARTER) NA WYNAJEM DŁUGOTERMINOWY. TEL. 506 13 14 63.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    MIESZKANIE 39 m, IV p., Polana Szaflarska Nowy Targ. Częściowo umeblowane. Studenci mile widziani. 889 228 159.
  • PRACA | dam
    PRODUCENT ŻYWNOSCI w Zakopanem zatrudni PRZEDSTAWICIELA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • PRACA | dam
    WIZY USA, WYJAZDY, ZIELONA KARTA. 501 809 644
  • USŁUGI | budowlane
    USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
  • PRACA | dam
    NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię DOM do 100.000 zł. 500 221 028.
  • PRACA | dam
    Restauracja Górska - Białka Tatrzańska zatrudni kucharza z doświadczeniem zawodowym, oferujemy stabilne zatrudnienie na pełen etat, bardzo dobre warunki pracy i atrakcyjne wynagrodzenie. CV prosimy przesyłać na adres:. rest.gorska@gmail.com www.restauracjagorska.pl
    E-mail: rest.gorska@gmail.com
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOM I LAS - SPYTKOWICE. 732 810 638.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA BUDOWLANA 8 arów - Gołkowice k/N. Sącza. 531 402 576.
  • SPRZEDAŻ | różne
    WYPRZEDAŻ INSTRUMENTÓW MUZYCZNYCH. 531 402 576.
  • PRACA | dam
    Hotel "Foluszowy Potok" Zakopane, ul. Zamoyskiego 42 zatrudni do restauracji hotelowej: KELNERA/-KĘ. Zapewniamy stabilną, całoroczną pracę w restauracji hotelowej. Kontakt wyłącznie telefoniczny: 660 41 00 46
  • BIZNES
    Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
  • ZDROWIE I URODA
    BAŃKI LEKARSKIE. Przeziębienia, bóle, migreny, oskrzela, reumatyzm. Ratułów 348 B. Tel. 601-34-36-63 www.holistyczneprzywracaniezdrowia.pl
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - w połowie budowlana, dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
  • NAUKA
    KOREPETYCJE - MATEMATYKA I FIZYKA (od SP po studia) - ZAKOPANE, KOŚCIELISKO I PORONIN - ROBERT RÓŻAK - 600 38 47 98.
  • PRACA | dam
    Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 602 534 193.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOM, centrum Zakopanego - 602 633 931.
  • SPRZEDAŻ | różne
    OPAŁ BUK. 660 079 941.
  • USŁUGI | budowlane
    REMONTY I WYKOŃCZENIA. 660 079 941.
  • PRACA | dam
    Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa. +436606388124 office@mpabau.at
    Tel.: +436606388124
    E-mail: office@mpabau.at
  • PRACA | dam
    Restauracja Siwy Dym w Rabce-Zdrój zatrudni: KUCHARZA, KUCHARZA WYDAWKOWEGO, POMOC KUCHENNĄ. Praca na stałe lub dorywczo. CV na: rabka@siwydym.pl. Informacje pod numerem 887 080 004
  • PRACA | dam
    ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERKĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
  • PRACA | dam
    Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
  • ZDROWIE I URODA
    Gabinet terapii behawioralnej - mgr Aleksandra Kaszczyszyn, psycholog, oligofrenopedagog, terapeuta behawioralny. Terapia zaburzeń zachowania u dzieci, młodzieży i dorosłych. Profesjonalna diagnoza, indywidualny plan terapii, wsparcie rodziny. +48604466768 alexandrazielinska23@gmail.com
    Tel.: 48604466768
    E-mail: alexandrazielinska23@gmail.com
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA UZBROJONA W ŁOPUSZNEJ. 506 525 884.
  • KUPNO
    Kupię STARY SOSRĄB Z GÓRALSKIEJ IZBY. 605 306 244
  • MOTORYZACJA | kupno
    KUPIĘ MERCEDESA SPRINTERA (roczniki 1995-2010). 531 666 333.
  • KUPNO
    Kupię STARĄ GÓRALSKĄ SZAFĘ. 605 306 244
  • MOTORYZACJA | kupno
    KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333.
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-09-05 21:00 Nowy komendant Straży Granicznej w Zakopanem 2025-09-05 20:00 Coraz więcej osób parkuje na wielopoziomowym parkingu 3 2025-09-05 19:00 Sport, równouprawnienie i media społecznościowe, czyli zakopiańska młodzież w Siegen 2025-09-05 17:50 Niedźwiedź zderzył się z samochodem i uciekł. Może być niebezpieczny 2025-09-05 17:02 Cudowny poranek na Grzesiu. Tych widoków nie zapomnicie (WIDEO) 2025-09-05 16:00 Prawie 62 litry krwi oddano na Krupówkach, to najcenniejszy dar wakacji 2 2025-09-05 15:30 II Przegląd Banderii Konnych i Konkurs Zaprzęgów Regionalnych 2025-09-05 15:20 Zderzenie motocykla i osobówki (WIDEO) 2025-09-05 15:00 TOPR planuje kupić nowy śmigłowiec ratowniczy 3 2025-09-05 13:57 Burmistrz Nowego Targu uznany winnym przez sąd 2025-09-05 13:30 W niedzielę zabierz rodzinę na rower 2025-09-05 13:00 Strażak, kowal Hubert Możdżeń na dziesiątej odsłonie Twórców Podhala 2025-09-05 12:00 Co robić w weekend w Zakopanem? 1 2025-09-05 10:57 Zderzenie na Krzeptówkach 4 2025-09-05 10:30 Happening strażacki "Dzień z bohaterami" 2025-09-05 10:00 Burmistrz Ratułowski: finansujemy religię, działamy zgodnie z filozofią dialogu ks. prof. Tischnera (WIDEO) 21 2025-09-05 09:31 Uwaga na fałszywe bilety parkingowe 2025-09-05 08:57 Ostrzeżenia: Dziś mogą wystąpić burze 2 2025-09-05 08:00 Cały naród czyta Kochanowskiego, w Poroninie ze słodką niespodzianką 1 2025-09-04 21:33 Ksiądz fotograf Zbigniew Pytel i Twórcy Podhala, odsłona dziesiąta 1 2025-09-04 20:55 Największy amatorski wyścig kolarski już w sobotę 3 2025-09-04 20:31 Krzysztof Kusper z wyróżnieniem w konkursie fotograficznym 2025-09-04 20:00 Spytkowice przekażą dotację dla rabczańskiego szpitala 2025-09-04 19:28 FAS czyli Alkoholowy Zespół Płodowy zbiera swoje żniwo, także na Podhalu 1 2025-09-04 18:57 Nasz redakcyjny kolega wyróżniony w konkursie poetyckim 2025-09-04 18:30 Sobota pod żaglami 2025-09-04 18:19 Mężczyzna ranny po spotkaniu z niedźwiedziem 2025-09-04 18:02 Ciężarówka, która spadła ze skarpy na Kotelnicy wyciągnięta (WIDEO) 2025-09-04 18:00 Nowe biletomaty w Zakopanem 6 2025-09-04 17:31 Jelonek odwiedził osiedle na ul. Chałubińskiego 1 2025-09-04 17:00 Tatra Road Race - utrudnienia na podhalańskich drogach, od Kościeliska po Poronin 1 2025-09-04 16:30 Finał Pucharu Szlaku Solnego 2025-09-04 16:00 Sacrum po góralsku w Legnicy. Kapela Jaśka Kubika u boku wybitnych artystów 2025-09-04 15:30 Dożynki Podhalańskie i Święto 21. Brygady Strzelców Podhalańskich 1 2025-09-04 14:59 Pracownik szpitala ładował samochód i za to nie płacił 19 2025-09-04 14:30 Dzień z hokejem 2025-09-04 13:59 Nie miał prawa jazdy, za to miał narkotyki 1 2025-09-04 12:59 Ciężarówka spadła z wysokiej skarpy (WIDEO) 8 2025-09-04 12:28 Na granicy Gminy Poronin i Białego Dunajca znaleziono szczeniaka 2025-09-04 12:00 Click - nowy utwór Hanny Zbyryt 3 2025-09-04 11:30 Kolejna część z uniwersum "Obecności" na ekranach kin. Mamy dla Was bilety 2025-09-04 11:00 Góralka dyrektorem COS 13 2025-09-04 10:00 Trebunie-Tutki na finał 2025-09-04 09:30 W Dzianiszu czas na wykopki 2025-09-04 08:59 Piękny błękit, piękny Giewont o poranku 2025-09-04 08:00 W Kościelisku hektary do poprawki 3 2025-09-03 21:00 Lecisz z Krakowa?! Już bez limitów płynów w bagażu podręcznym 2025-09-03 20:29 Śmigłowiec TOPR poleciał w Tatry Słowackie 2025-09-03 19:50 Zwłoki wydobyte z kanału burzowego, nowe szczegóły policyjnych ustaleń 2025-09-03 19:35 Droga do sławy Stanisława Ignacego Witkiewicza była długa i wyboista 1
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-09-05 21:33 1. TP@ Czy ty jesteś pijany. Co komentarz urzędnika na swoim Ma wspólnego z oddawaniem krwi. Klikajcie lepiej. 2025-09-05 21:06 2. Czy są jakieś zwolnienia z opłat lub bilety ulgowe za przejazd komunikacją miejską w Zakopanem? 2025-09-05 20:47 3. W tekście wkradła się mała nieścisłość gdyż w weekendy i święta najtańszymi parkingami są darmowe parkingi miejskie w centrum miasta. A w kwestii efektywności "promocji władz Zakopanego" to zamiast inteligentnej tablicy multimedialnej filara może lepiej zainwestować w naganiacza z odblaskową kamizelką...? U prywaciarzy to się sprawdza nawet jak pobierają opłaty za parkowanie w weekendy i święta. Ewentualnie jakieś konsultacje z krupówkowym dobrodziejem biznesmenem. Może by coś podpowiedział? Oczywiście nie za darmo. Aha, a czy sylwester marzeń też będzie "najtańszy"? 2025-09-05 20:41 4. Wszystko pięknie i ładnie natomiast w zeszłym tygodniu na 4 parkowania, w 3 miałem problem z wyjazdem. Automat wyjazdowy albo nie czyta kodu, albo nie pobiera biletu do skanowania. W jednym dniu na wyjazd czekałem 20 minut. Nr podany jako pomoc łączy nas ze strażą miejską. Oni zdają się wiedzieć o tych awariach i pomagają w wyjeździe. Opłacając bilet przy wejściu na parking i podając nr rejestracyjny, kamera przy wyjeździe powinna automatycznie nas wypuszczać. W tym momencie jest tak, że nawet opłacając bilet wcześniej i podając nr swojego auta, podjeżdżając pod bramki muszę i tak wsunąć bilet, żeby automat mógł go sczytać (o ile automat nie ma akurat awarii jak ostatnio bo nie można były wtedy biletu wsunąć). Podsumowując: świetne miejsce do parkowania ale błagam, naprawcie automat wyjazdowy i dodajcie możliwość automatycznego podnoszenia bramek, jeżeli opłaciłem wcześniej bilet podając nr rejestracyjny. 2025-09-05 20:38 5. Jest 6 Kotelnic i 1 Pardałówka. 2025-09-05 20:21 6. Wielkie mi co 2025-09-05 19:38 7. Z ostatniej chwili. Oligarchowie ukraińscy zrobili sciepe i kupią od razu trzy. 2025-09-05 18:54 8. A może religie czyli pranie mózgów zacznijcie sobie finansowac ze swoich środków a nie publicznych pieniędzy... , jeśli chcą pozyskiwac nowy narybek to niech sami za to płaca ,jako obywatel i mieszkaniec wsi nie zgadzam sie na finansowanie religii z naszych podatków ,za 700 tys można wybudować kilka km ścieżki rowerowej z której korzystać mogą zarówno wierzący jak i niewierzący..! 2025-09-05 18:49 9. A chłopaków wszystkich na ministrantów. To najlepsza szkoła życia i edukacja wszelaka. Wiem, bo sam ... 2025-09-05 18:29 10. Niech jeszcze poproszą o dodatkowe parę godzin religii w zamian za np: matematykę czy inne nauki ścisłe - przecież im to do życia niepotrzebne. Ci ludzie to stan umysłu tak jak cały pis elektorat.
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama
Polecamy

Pożegnania

FILMY TP


REKLAMA