2017-09-19 20:19:47

BLOG Maciej Krupa

Blog

KARŁOWICZ, TATRY, FOTOGRAFIA

Reklama

Rok po śmierci Mieczysława Karłowicza pod lawiną u stóp Małego Kościelca, w 1910, Sekcja Turystyczna Towarzystwa Tatrzańskiego wydała tom jego pism taternickich i fotografii zatytułowany "Mieczysław Karłowicz w Tatrach", z krzyżykiem niespodzianym na okładce, dziś bibliofilski rarytas. Później wznawiano ten tom dwukrotnie w 1957 i 1968 roku, uzupełniając go przedmową Jerzego Młodziejowskiego, drobnymi tekstami niezamieszczonymi w pierwszym wydaniu, kroniką życia autora oraz relacją Mariusza Zaruskiego "Ostatnim śladem", w której pierwszy naczelnik TOPR opisał wyprawę poszukiwawczą i znalezienie ciała Karłowicza.

Po latach przerwy, w 2016 ukazały się dwie książki upamiętniające sto czterdziestą rocznicę urodzin kompozytora, przypominające go jako fotografa, publicystę górskiego, taternika i narciarza. Wydawnictwo Astraia zdecydowało się wznowić tom z roku 1910 i sygnuje swoje wydawnictwo jako drugie (czemu nie czwarte?) wydanie tej książki. Dobór i kolejność tekstów i zdjęć są powielone z pierwszego wydania, a uzupełnia je wstęp wydawcy, przedmowa napisana przez muzykologa i taternika Władysława Malinowskiego oraz przygotowany przezeń szczegółowy wykaz tatrzańskich przejść Karłowicza.

Teksty te, publikowane za życia kompozytora w czasopismach – „Taterniku”, „Pamiętniku Towarzystwa Tatrzańskiego”, „Wędrowcu” i „Słowie Polskim” – weszły do kanonu klasycznej tatrzańskiej publicystyki przełomu XIX i XX stulecia. Z jednej strony są świadectwem romantycznego, pełnego emocji, entuzjastycznego stosunku do gór ich autora, z drugiej zaś wyraża w nich Karłowicz ducha modernizmu z jego pierwiastkiem sportowym, zdobywczym.

Opisuje wycieczkę na Gerlach w towarzystwie przewodnika Jędrzeja Wali, epicką dziewięciodniową wycieczkę w towarzystwie legendarnego Klimka Bachledy, w czasie której wszedł na szereg wybitnych tatrzańskich szczytów; wejścia na Ostry Szczyt, Kościelec, Rohacze; wycieczki samotne na Kieżmarski i Jaworowy. Warto na nowo przeczytać te teksty, bo nic nie straciły ze swej urody, opisują ważne rozdziały turystycznej eksploracji Tatr i dają świadectwo znaczenia Tatr w życiu kompozytora.

Wracając po dziewięciu dniach z Klimkiem z gór pisze Karłowicz: „Z przełęczy między Kopami ujrzałem Zakopane. Schodziłem niechętnie, czując coraz bardziej ciężar nizinnego powietrza. A jednocześnie za mną zapuszczała się kurtyna z chmur, zakrywając cuda, na które przez dni dziewięć dane mi było patrzeć.

Otuliły się tym razem góry już na dobre; gdy po paru tygodniach ukazały się znowu, ułożone były do snu zimowego pod zwartym całunem śnieżnym. Pożegnałem je na długi przeciąg szarej, chmurnej zimy miejskiej.” Minęło ponad sto lat, zmieniła się konwencja, stylistyka, środki wyrazu, ale szkoda, że nikt już dziś nie pisze o Tatrach z takim uczuciem, wrażliwością i troską.

Druga książka – Widok piękny bez zastrzeżeń Polskiego Wydawnictwa Muzycznego – poświęcona jest fotografii tatrzańskiej Karłowicza. Był w tej dziedzinie mistrzem, ba, w pewnym momencie nawet, w obliczu kłopotów związanych z recepcją swojej muzyki, rozważał możliwość zostania zawodowym fotografem. Na starannie wydany i ze smakiem zaprojektowany tom składa się pięćdziesiąt zdjęć autorstwa Mieczysława Karłowicza, trzy jego teksty, które są zamieszczone także w wyżej omówionej książce i wspomniany już tekst Zaruskiego Ostatnim śladem. Książkę uzupełnia kronika wydarzeń z życia Karłowicza i spis literatury.

Elementem nowym i dla tej publikacji – poza zdjęciami – kluczowym, jest wstępny esej Justyny Nowickiej Mieczysław Karłowicz jako fotograf. Wybrane konteksty. Autorka kompetentnie, choć w dużym skrócie przypomina ostatnią wyprawę Karłowicza nad Czarny Staw Gąsienicowy, opisuje podejście do zjawiska fotografii na przełomie XIX i XX stulecia, rekapituluje początki fotografii górskiej na świecie i w Polsce. Fragmenty zachowanych listów pozwalają autorce na pokazanie praktyki fotograficznej Karłowicza. Nowicka podkreśla wyjątkowość zdjęć artysty i jego znaczenie w historii fotografii tatrzańskiej. A dobrze zeskanowane i starannie wydrukowane zdjęcia pozwalają podziwiać znakomite oko i warsztat autora, szczególnie widoczny w ostrych, wyrazistych konterfektach tatrzańskich turni: Zadniego Mnicha, Giewontu, Zamarłej, Małej Pośredniej Grani.

Warto poświęcić tym fotografiom nieco czasu. Na stronie szóstej – maleńka sylwetka Klimka Bachledy stojącego na dnie Doliny Batyżowieckiej, u stóp potężnej południowej ściany Batyżowieckiego Szczytu, stanowi barthesowskie punctum tego zdjęcia. Ciekawe byłoby studiowanie całego albumu zdjęć Karłowicza, jego autorskiego wyboru. Trzy takie albumy przez niego stworzone i zakomponowane, zachowały się w zbiorach Centralnej Biblioteki Górskiej PTTK w Krakowie. W książce zobaczyć można stronę tytułową albumu z roku 1906 zatytułowanego Tatry. Staranne ręczne pismo, dwa zakopiańskie widoczki, ostre, starannie wykadrowane, z nieodłącznym Giewontem i reglami w tle.

Jak to możliwe, że znani zakopiańczycy tamtej epoki tak hojnie zostali obdarowani licznymi talentami? Tytus Chałubiński, Witkiewiczowie, Mariusz Zaruski, Rafał Malczewski. Wszechstronnie utalentowany Mieczysław Karłowicz był jednym z nich. Znalazł on trwałe miejsce nie tylko w dziejach muzyki, ale także w historii tatrzańskiego piśmiennictwa i fotografii. Wszechstronność to nader rzadka i godna podziwu. Obydwie starannie i ładnie wydane książki dowodzą tego w pełni. Szkoda tylko, że częściowo się powielają.

Mieczysław Karłowicz w Tatrach. Pisma taternickie i zdjęcia fotograficzne. Kraków: „Astraia”, 2016, 152 s.: il.; 24 cm – zł 39,-

Widok piękny bez zastrzeżeń. Fotografia tatrzańska Mieczysława Karłowicza. Kraków: „Polskie Wydawnictwo Muzyczne”, 2016, 152 s.: il.; 24 cm – zł 39,-

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Góral z Trójmiasta 2017-09-20 21:57:56

Mieczysław Karłowicz robił naprawdę dobre zdjęcia. A także bardzo interesująco pisał. Kto nie zna - polecam.
Zawsze idąc nad Czarny Staw Gąsienicowy lub stamtąd wracając zatrzymuję się choć na chwilę by spojrzeć kolejny raz na Kamień.

krzysiek z G. 2017-09-19 21:22:55

Niby nic nowego , ale zawsze . Każda taka publikacja jest bezcenna wobec tego , co oferuje "kultura współczesna " / szczególnie ta obrazkowa - infantylna , głośna , przygłupia .Tamci zakopiańczycy byli chojnie obdarzeni talentami - TAK ! Kiedyś maturzysta miał jakąś wiedzę a co ma dzisiejszy magister / inżynier/ ?- dyplom ! Jest specjalistą , ale o podstawach , dorobku ojczystej / co to jest ta "ojczysta "? / kultury nie wie nic , bo na fejsszajsbuku nie było !

Reklama

Galerie

Leszek Możdżer w Nosalowym Dworze

Wielkie otwarcie wystawy prac Witkacego w Okszy

Witkacy w Okszy

Koniec roku szkolnego 2024/2025

Wspaniałe Powitanie Lata w Nowym Targu

Kurierzy Tatrzańscy w żywej pamięci

Czysta Piątka w Czystych Tatrach

Zwiedzamy zrujnowane Sanato

Z mamą i tatą fajnie jest!

Józefa Pęksa-Czerniawska, Agata Nowakowska-Wolak i Wojciech Strączek nagrodzeni w "Księżówce"

Szesnaście kobiet w Miejskiej Galerii Sztuki

Sky Walk Serce Poronina otwarte dla wszystkich

Sośnica ruszyła po rozbudowie i modernizacji

Wiosenna Szczawnica

Palace, Katownia Podhala i brama do Auschwitz

Cały świat Zofii Szwajnos

Przystań na Kamieńcu rośnie dzień po dniu

Szczęśliwa trzynastka, czyli Miś Zakopiański wybrany

Morskie Oko okiem młodych artystów

W sąsiedztwie Domu Doktora

Młodzi artyści i ich wizje kubizmu

Hasior - rekonesans w Czerwonym Dworze

Zawody Koziołka Matołka 2025

Aukcja dla Domu Doktora

Cześć i chwała żołnierzom wyklętym

Drań Witkacy na nas patrzy

Odważnej Estery Karp wyprowadzanie z zapomnienia

Tomasz Gluziński i jego twórczość w Opolance

Dzień Babci i Dziadka w SP Ciche 1

Dom Doktora powstaje po pożarze

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
PIEKARNIA W ZAKOPANEM ZATRUDNI PIEKARZA. Na stałe, umowa. 602 759 709
PRACA | dam
Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ 25 arów w Niedzicy z dobrym dojazdem, tel. 503-723-789
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
USŁUGI | budowlane
DROBNE USŁUGI STOLARSKIE. OKNA, DRZWI NA ZAMÓWIENIE. RENOWACJA STARYCH SCHODÓW, PODŁÓG I MEBLI. 502 647 392.
MOTORYZACJA | sprzedaż
MERCEDES E KLASSE, combi, W211, 2.2 CDI, r. 2004 - 502 647 392
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
PRACA | dam
NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955
USŁUGI | budowlane
HYDRAULIK - 660 404 104.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
ZAKOPANE - KOŚCIELISKO DO WYNAJĘCIA MIESZKANIA 35-38m2. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY 110m2 W CENTRUM NOWEGO TARGU, UL. KRZYWA. 608 806 408
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
USŁUGI | budowlane
PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA STRYCHÓW, REMONTY, ŁAZIENKI, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 693 206 403.
PRACA | dam
Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
Tel.: 500160574
PRACA | dam
KONSERWATORA/PRACE PORZĄDKOWE PRZY PENSJONACIE. Zakopane. 602 74 31 38
PRACA | dam
PRACOWNIK BIUROWY na hali sprzedaży (faktury, itp.). Zakopane. 602 74 31 38, gobo10@wp.pl
PRACA | dam
HURTOWNIA SPOŻYWCZO-MROŻONKOWA POSZUKUJE PRZEDSTAWICIELA HANDLOWEGO na teren Zakopanego i okolic. OFERUJEMY: - stabilne zatrudnienie, - atrakcyjny system wynagrodzenia (podstawa + prowizje), - samochód służbowy, telefon, laptop. CV NA ADRES: gobo10@wp.pl, tel. 602 74 31 38.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
LOKAL do wynajęcia ok.120 m2, Maruszyna, cena 2000 zł, do uzgodnienia, tel. 512293983
PRACA | dam
PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
PRACA | dam
Poszukuję pielęgniarki do ośrodka rehabilitacyjnego w Murzasichlu. 601544146 www.krywan-tatry.pl biuro@krywan-tatry.pl
Tel.: 601544146
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Restauracja w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ na sezon letni. 601 533 566, 18 20 64 305
PRACA | dam
POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW ORAZ WIĘŹBY DACHOWE WRAZ Z POKRYCIEM. 572624414.
PRACA | dam
GALERIA CREO MAZUR ZAKOPANE ZATRUDNI STUDENTKĘ/UCZNIA (Z UBEZPIECZENIEM) DO SPRZEDAŻY BIŻUTERII - elastyczny grafik+ premie! CV prosimy o wysyłanie na maila: gcreocv@gmail.com, bądź zapraszamy osobiście do salonu "Złoto Srebro" ul. Kościuszki 10, Zakopane
E-mail: gcreocv@gmail.com
PRACA | dam
POSZUKUJEMY OSÓB DO PRACY W KARCZMIE PRZY KRUPÓWKACH na stanowisko: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA. 600 035 355.
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY, ŁATY - 788 344 233.
PRACA | dam
Kąpielisko Geotermalne Szymoszkowa przyjmie do pracy na sezon letni: PIZZERA, BARMANKI, OSOBY DO OBSŁUGI PUNKTÓW GASTRONOMICZNYCH. Więcej informacji pod nr tel.: 693 319 707
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
Tel.: 600
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.