2017-10-30 08:14:30

USA, Podhale

Amerykański dom wariatów

Kim jest najzmyślniejszy Polak w Ameryce? Jak podhalańska gwara udawała starożytną grekę? Czego nie wiemy o Kościuszce? Tych, którzy znają "Zakopiański dom wariatów" Romualda "Aldka" Romana, do najnowszej książki tego autora zachęcać nie trzeba. "Amerykański dom wariatów" to ciąg dalszy historii, która ma początek pod Tatrami.

Opowieść o 30 latach spędzonych w USA - o Ameryce, o Polakach tam mieszkających i o tym jak ich widzą inni. Są tu historie wakacyjne i nieprawdopodobne, choć prawdziwe opowieści wigilijne. Jest historia o Tadeuszu Kościuszce, którą czyta się jak najlepszą literaturę faktu. Szczypta polityki, poezji i filozofii, bardzo strawna i przyjemna nawet dla tych, którzy żadnej z tych dyscyplin na co dzień nie trawią. I duża dawka humoru, a także autoironii. Można w niej znaleźć przepis na idealne martini i trochę prawd życiowych, a nawet ukrytą instrukcję obsługi kobiety (żony). Gdyby panowie wzięli sobie za wzór autora i jego banalnie proste metody, byłoby o wiele mniej "cichych dni" i rozbitych małżeństw.

To już trzecia książka (po "Ośrodku Zero. Tajemnica Doliny Syrokiej Wody" i "Zakopiańskim domu wariatów"), z jaką Romuald "Aldek" Roman przyjeżdża (a raczej przylatuje) z Filadelfii pod Tatry. Zakopane to miejsce dla niego ważne, spędził tu pierwsze 34 lata swojego życia, które opisał w drugiej z wymienionych książek

Z zawodu był leśnikiem, pracował w Tatrzańskim Parku Narodowym. Ponieważ jego największą pasją były góry, został także taternikiem, ratownikiem, przewodnikiem i narciarzem alpejskim. Mieszkał w "Roztoce" przy ulicy Tetmajera, willi zabranej jego rodzinie po wojnie przez państwo i przejętej przez Fundusz Wczasów Pracowniczych.

Ponure, ale i surrealne czasy komunizmu stały się dobrą pożywką dla inteligentnego, ciętego i dowcipnego pióra zakopiańczyka z Filadelfii, czego upust dał w "Zakopiańskim domu wariatów". Jak się okazuje Ameryka jest równie dobrą, a może nawet lepszą pożywką dla pisarza.

Gorzko - słodki smak "American dream"

Podczas moich dość systematycznych od 20 lat podróży do USA wysłuchałam wiele historii polonusów z Podhala. Część z nich pokazywała z trudem zdobyte majątki i chętniej niż o swoim życiu, opowiadała mi o Polsce (choć w kraju nie byli od lat). Słyszałam, że w Polsce rządzą Żydzi i komuniści, że młodzi ludzie nie mają żadnych szans i jest ogólnie beznadziejnie. Wielokrotnie się buntowałam, bo jestem przekonana, że przyszło mi żyć w jednych z najciekawszych i najlepszych czasów dla Polski. Poznałam gorzki smak komunizmu w dzieciństwie a jako osoba dorosła mogłam obserwować jak nasz kraj po 1989 r. zmienia się na plus, jak moje życie coraz bardziej podobne jest do rówieśników z Zachodu. Jak rodzi się demokracja i wolna prasa. Moi starsi o kilkadziesiąt lat amerykańscy rozmówcy próbowali mi czasem wmówić, że jest inaczej. Kiedy szczerości sprzyjał alkohol, słyszałam w końcu, co oznacza bycie emigrantem. Mówili, że w Ameryce nigdy nie poczują się jak u siebie, a w Polsce już też nie wyobrażają sobie życia.

Była na szczęście druga grupa, która znalazła sobie miejsce w tym "American dream". To, ci, którzy mają zawód, który lubią; pasje, w których się realizują, sukces, którzy odnieśli. Życie może niełatwe, ale bez kompleksów Polaka i często idącej za tym nienawiści do innych nacji. I na pewno Romuald "Aldek" Roman ze swoją opowieścią należy do tej drugiej grupy.

Sam swoje życie w USA streszcza na okładce książki tak: "Po wyjeździe do USA zaczął po raz kolejny studiować i zmieniać zawody. Liczył koniki polne, wdychał azbesty, studiował toksykologie, wyjeżdżał do Europy z ramienia ONZ, a na koniec był rządowym biurokratą". Można by dopisać, że na emeryturze zaczął pisać książki i robić śniadania w pensjonacie, który prowadzi jego żona. Twierdzi, że robione przez niego omlety są jeszcze lepsze niż książki, ale nie chce mi się w to wierzyć.

Talent, wiedza i układy

Romuald "Aldek" Roman pochodzi z artystycznej, głównie aktorskiej rodziny. Jest bratankiem słynnej w okresie międzywojennym aktorki - Janiny Romanówny. Aktorem był też jego dziadek i ojciec. Z kolei jego mama z pasją oddawała się malarstwu. Sam autor - tylko na złość ciotce został leśnikiem, zamiast aktorem, choć wykazywał ku rodzinnemu powołaniu duże talenty.

Do Ameryki - jak pisze na wstępie - wyjechał w wieku 34 lat z rodziną, polskimi studiami, 700 dolarami, 16 książkami, 5 płytami, 4 obrazami mamy i bardzo dobrą znajomością języka angielskiego. Musiał zaczynać wszystko od nowa. Kolejne studia, nowe kontakty. Ludzie, którzy chętniej rzucali mu kłody pod nogi, niż pomagali. Wiedza, charakter i odwaga, a do tego odpowiednie polecenia i łut szczęścia - wszystko to złożyło się na sukces bohatera (autora) książki. Sukces niemały, bo Romuald "Aldek" Roman wspiął się aż na szczebel ministerialny. Swoją historię opisuje szczerze, bez omijania faktów, które inni woleliby przemilczeć, żeby odmalować obraz idealnego, zdolnego i przebojowego faceta.

Pisze, że studia, nawet najlepsze jak i wszystkie wymagane egzaminy nie wystarczą, żeby zdobyć wymarzone stanowisko. Równie ważne jak wieloletnia nauka i dobre wyniki, jest czyjeś "polecenie". Choć bez tego pierwszego, drugie nie byłoby możliwe do spełnienia.

Pisze o brygadziście o polsko brzmiącym nazwisku, który swoją polskość ukrywa, opowiada kawały o Polakach i pod swoimi rodakami kopie dołki, nawet, gdy ci ratują go z opresji.

Śmieje się z Amerykanów, z ich politycznej naiwności i wiary w misję, jaką Ameryka ma do spełnienia. "Świat potrzebuje przywódcy. Świat musi się dowiedzieć o naszej konstytucji, o naszych wartościach, które musimy ofiarować innym narodom. To nasz obowiązek i przywilej" - przekonuje przyjaciel autora Charles. "To jak to widzisz? Będziemy rozrzucać z samolotów somalijską edycję amerykańskiej konstytucji, oni to przeczytają i wprowadzą u siebie" - pyta ze zdrowym rozsądkiem narrator.

Najzmyślniejszy Polak w Ameryce

Jest kilka śmiesznych historii o profesorze z Filadelfii, o którym jeszcze kilka miesięcy temu głośno było w polskich mediach, ponieważ objawił się jako specjalista od katastrofy smoleńskiej i doradca ministra Maciarewicza. Okazuje się, że ów profesor uchodzi nie tylko w Pensylwanii za "najzmyślniejszego Polaka w Ameryce", a wieść o nim dotarła nawet do prezydenta Busha. A rozdział o tym, jak stroił fortepian, polecam szczególnie.

Ubawiła mnie historia jak to wiersz Adama Pacha pisany góralską gwarę udawał w Turcji starożytną grekę.

Historię Tadeusza Kościuszki w USA przeczytałam z wypiekami. W żadnym ze szkolnych życiorysów naszego bohatera narodowego a raczej bohaterów dwóch narodów nie było nic o testamencie, w którym ofiarował swój majątek na wykup i edukację niewolników. Z książki dowiedziałam się też, dlaczego do wypełnienia tego testamentu nie doszło. Autor "Amerykańskiego domu wariatów" pisze też o powodach, dla których Kościuszko miał w Ameryce tak bardzo pod górkę. O tym, jak przyjechał do USA bez pieniędzy i znajomości języka, szlachetny i uczciwy, ale i naiwny, wierzący w podobną szlachetność u innych.

Na koniec książki wydawca pisze, że "wszystkie imiona i sytuacje, choć mogą przypominać istniejące osoby, są wytworem wyobraźni autora". Jak przeczytacie, zrozumiecie powody pojawienia się takiej formułki. Nie wierzcie w jej prawdziwość.

Beata Zalot

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

MIguel 2017-10-30 09:00:33

naprawdę to chyba już przesada.... Promować kogoś takiego

Galerie

Kolory tęczy nad Tatrami

Samolot Air France w Krakowie

Miliony by wypompować ciepło z ziemi

Granaty: Pod nami Czarny Staw, nad nami tylko niebo

Wakacje czas zacząć

Andrzej Duda w Zakopanem

Inna niż zawsze Pielgrzymka Sursum Corda

Najwyższy i jeden z najpiękniejszych

Wielki Polak

Tatry z Nosala

Ostatnie pożegnanie burmistrza Królewskiego Miasta Nowy Targ

Teatr na zdjęciach. Zielone obycaje

Sekrety teatralnych kulis

Tak dziś budził się dzień pod Tatrami

Słońce zachodzi na Podhalu

Piękne, zimowe Tatry

Krupówki w obliczu pandemii

Muzyczne portrety w Kmicicu

Dzień Kobiet u seniorów

Bacowie się szkolą

Tropem Wilczym

35 lat Teatru Witkacego

Wietrzne Tatry

Duatlon Zakopiański

Morskie Oko zawsze piękne

IRA w Nosalowym Dworze

Tak było na Rakoniu

Przewodnicy PTTK Dzieciom

Prawdopodobnie najpiękniejsza trasa biegowa w Polsce

Warszawskie ferie w pełni. Tłumy pod Gubałówką

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Hotel Tatry na Polanie Zgorzelisko zatrudni KUCHARZA/POMOC KUCHENNĄ z możliwością zakwaterowania. Tel. 182063730 lub 506129438. Szczegółowe informacje na stronie: www.polskietatry.pl
PRACA | dam
Aqua Park Zakopane zatrudni: PRACOWNIKA OBSŁUGI SPRZĄTAJĄCEJ. Tel. 182063730 lub 607508752. Szczegółowe informacje na stronie: www.polskietatry.pl
SPRZEDAŻ | różne
TANI DOBRY WĘGIEL - TRANSPORT PROSTO Z KOPALNI. Kostka, orzech, miał, eko groszek. 517665368
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE, TAPETOWANIE, GŁADZIE, FARBY STRUKTURALNE I TYNKI DEKORACYJNE - Tel. 601 793 866, www: www.FABRYKASTRUKTURY.pl
PRACA | dam
PRACA DLA BYŁEGO URZĘDNIKA. WYMAGANA ZNAJOMOŚĆ PRAWA ADMINISTRACYJNEGO. WYSOKIE WYNAGRODZENIE, ELASTYCZNE GODZINY PRACY. 697353012
PRACA | dam
ZAKOPANE PRACA, PRACA, PRACA -OSOBĘ DO PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI, WSPÓLNIKA, PRACOWNIKA PROWADZĄCEGO MUZEUM. 698137333
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA KOMFORTOWE, NOWE, UMEBLOWANE MIESZKANIE 50m2, CENTRUM NOWY TARG ul. Krzywa. 608806408
ANTYKI
KOLEKCJONERSKIE TARGI STAROCI. PLAC NIEPODLEGŁOŚCI. 8-12 LIPCA. Tel. 668589537
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
LOKAL DO WYNAJĘCIA, Zakopane centrum, 27 m2 - TEL. 694266522
RÓŻNE
Jestem zainteresowana kupnem starych monet, papierów wartościowych, itp. Proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy. Kontakt: 579904317, email: ogloszenia421@gmail.com
ANTYKI
Jestem zainteresowana kupnem starych monet, papierów wartościowych, itp. Proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy. Kontakt: 579904317, email: ogloszenia421@gmail.com
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajecia kawalerka w Nowy Targu .Mieszkanie po remoncie , dostępne od zaraz.660797241 b12.pl
RÓŻNE
Jestem zainteresowana kupnem starych szabli, mieczy, itp. Proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy. Kontakt: 579904317, email: ogloszenia421@gmail.com
USŁUGI | budowlane
KOMINKI, PARAPETY, SCHODY MARMUROWE, NAGROBKI. KRÓTKIE TERMINY. 601 958 378 Tel.
PRACA | dam
NORWEGIA - BUDOWLAŃCY. Zatrudnimy: POMOCNIKÓW oraz tynkarzy, stolarzy, malarzy, dekarzy. Języki obce NIE wymagane - w firmie pracują tylko pracownicy z Podhala. Praca całoroczna. Zjazdy do kraju (samolot) wg. własnego uznania ~ co 2-3 tyg. Zarobki od 15 do 25 Euro/godz. Zapewniamy mieszkanie. Zapraszamy! Tel. 667 602 602 Tel.
PRACA | dam
Szukam Kucharka/Kucharz najlepiej osoba wielofunkcyjna z możliwym zakwaterowaniem Tel. 889243889
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę budowlaną 10-15 arów okolice Czarnego Dunajca Tel. 508949945
PRACA | dam
Pensjonat w Bukowinie T. zatrudni recepcjonistkę. Praca stała. Tel. 789-111-300 email: praca@roztoka.pl
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
PENSJONAT w Kościelisku - DWA OBIEKTY - Tel. 607 506 428
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKI - 3 HA - koło Białki Tatrzańskiej. 18 28 564 54. Tel.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. 536269912.
USŁUGI | inne
PROFESJONALNA WYCINKA - PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH. 691317098 Tel.
PRACA | dam
Zatrudnię od zaraz kucharza/kę, kelnera/kę do pracy w Karczmie Zamkowej w Czorsztynie. tel 509920018 Tel. 509920018 email: nadzamcze@interia.pl
PRACA | dam
OD ZARAZ ZATRUDNIĘ SPRZEDAWCĘ DO SKLEPU OBUWNICZEGO W ZAKOPANEM, Nowotarska 1. 608 415 708 Tel.
KUPNO
Kupię stare góralskie meble Tel. 602388188
PRACA | dam
Zatrudnię osoby na sezon letni do pomocy w restauracji oraz pensjonacie w Zakopanem. Praca od zaraz. Bez zamieszkania Tel. 662050105 email: m.kto@interia.pl
IMPREZY OKOLICZNOŚCIOWE
VIDEO - TRANSMISJA NA ŻYWO IMPREZ OKOLICZNOŚCIOWYCH (ŚLUBÓW, KOMUNII, POGRZEBÓW, itp.) - Tel. 605 670 650
RÓŻNE
PRZYJMĘ GRUZ, ZIEMIĘ. 691 434 133. Tel.
PRACA | dam
Szukamy pracowników na stanowisko kelnera/kelnerki do restauracji w Zakopanem 512351742 Tel.
PRACA | dam
Szukamy pracowników na stanowisko pomocy kuchennej do restauracji w Zakopanem 512351742 Tel.
PRACA | dam
Szukamy pracownika na stanowisko kucharza do restauracji w Zakopanem 512351742 Tel.