2009-12-08 00:35:51
55 lat Horskej služby w Rohaczach
Działalność słowackich ratowników górskich w tej części Tatr rozpoczęła się w 1954 roku. W ciągu tych 55 lat ratownicy z Rohaczy uczestniczyli w wielu akcjach ratunkowych i interweniowali w setkach wypadków narciarskich. W Tatrach Orawskich zginęło w tym czasie 81 osób. To im poświęcono „Pietne miesto” na Zwierówce, którego uroczyste otwarcie nastąpiło w drugą niedzielę listopada.

Fot. Maciek Bielawski

Fot. Maciek Bielawski


Fot. www.abcrohace.sk


Fot. Zofia Szwajnos

Trochę historii
Pierwsze dwie znane akcję poszukiwacze w tym rejonie zostały przeprowadzone pod koniec XIX wieku. W rejonie Szyndlowca i Grzesia poszukiwano pasterza wypasającego owce, ale nie wiadomo, czy został odnaleziony. Pięć lat później również zaginął pasterz, którego odnaleziono dopiero po dwóch dniach, ze złamaną nogą. Pierwszy tragiczny w skutkach wypadek taternicki wydarzył się w czerwcu 1911 roku na północnej ścianie Rohacza Ostrego. Spadli ze ściany i ponieśli śmierć na miejscu 42-letni Ludwik Kozicziński i 32-letni Karol Jenne, obaj z Zabrza. Poszukiwania zaginionych prowadzili wówczas ratownicy TOPR pod kierownictwem Mariusza Zaruskiego. Ciało Koziczyńskiego odnaleźli pod ścianą, a dopiero po tygodniu, w czasie następnej akcji, przez lornetkę wypatrzono w ścianie zwłoki Karola Jenne. W znanej z wielu publikacji akcji ratunkowej po rannych partyzantów z polowego szpitalika pod Brestową w lutym 1945 roku uczestniczyli również ratownicy TOPR. Po słowackiej stronie nie było wtedy zorganizowanego ratownictwa górskiego, które dopiero w latach 50. zostało ujęte w ramy organizacyjne. Najpierw służba ratunkowa powstała w Tatrach Wysokich, a następnie na Zwierówce, pod nazwą Horska služba Zapadne Tatry.
Za datę rozpoczęcia jej działalności przyjmuje się 15 maja 1954 roku, kiedy zostało zatrudnionych na etacie dwóch pracowników: Karol Doboš jako naczelnik i Michał Daňo jako pracownik terenowy. Pod koniec tego samego roku 15 osób założyło Dobrovolny Zbor HS – ratowników ochotników, a jego pierwszym przewodniczącym został štefan šroba, chatar schroniska na Zwierówce.
W pierwszych latach działalności ratownicy z Rohaczów mieli do dyspozycji tylko dwa małe pomieszczenia – jedno na sprzęt na Zwierówce, a drugie to pokoik na piętrze w Tatliakowej chacie, skąd wyruszali na wyprawy ratunkowe. Wyposażenie było bardzo skromne: sanie, polski tobogan, osiem par raków, cztery czekany, kilka uprzęży piersiowych, cztery lampy naftowe i kilka łopat. Rok później powstała stacja HS po południowej stronie Tatr Zachodnich z inicjatywy działaczy turystycznych z Liptowskiego Hradku. W 1959 roku Karol Koza zaprojektował budynek dla HS na Zwierówce, którego budowa została ukończona po trzech latach. Drugi mały drewniany domek dla potrzeb ratowników stanął przy Niżnim Rohackim Stawie.
Od 1957 roku THS podlegała dyrekcji TANAP. W latach 1983 do 2003 HS Tatry Zachodnie została podzielona na dwie samodzielne grupy: Zachodnie Tatry – Północ z siedzibą na Zwierówce, gdzie naczelnikiem został Július šiška, a od 1987 roku przez 16 lat Jan Jurina, oraz Zachodnie Tatry – Południe z siedzibą w Dolinie Żarskiej. Jej naczelnikiem został Jan Džuroška, który pełnił tę funkcję do 2000 roku, aż do przejścia na emeryturę. Po nim przez 3 lata funkcję tę pełnił Karol Chvála.
Od 1 stycznia 2003 roku Horska zachránna služba przeszła pod Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, co spowodowało jej reorganizację. Od tego dnia HZS na Zwierówce podlega HZS Tatry Zachodnie – Dolina Żarska, gdzie przez rok funkcję naczelnika pełnił Eduard Dzuroška, a od 2004 roku naczelnikiem jest Ján Kostka.
W Rohaczach jest tylko kilku ratowników na etacie, a pozostali to ratownicy ochotnicy. W latach 90. powstał na Zwierówce Klub Seniorów HS, którego pierwszym przewodniczącym był Július šiška, następnie František Pavčo, potem krótko Peter Volnar, a obecnie jest nim Stanislav Jandura. Seniorzy HS z Zuberca utrzymują od wielu lat przyjacielskie kontakty z Klubem Seniora TOPR, a ratownicy czynni nieraz uczestniczą we wspólnych szkoleniach po słowackiej i polskiej stronie Tatr.
Nowe „Pietne miesto” w Tatrach
Rohacze są piękne, ale również niebezpieczne. Od wypadku taternickiego w 1911 roku na Rohaczu Ostrym zginęło w tej grupie Tatr 81 osób. Największa tragedia miała miejsce 31 grudnia 2005 roku, kiedy to w Spalonym Żlebie, w lawinie śnieżnej poniosło śmierć 7 czeskich turystów biwakujących w namiotach ustawionych w żlebie. Poza lawinami i upadkami ze stromych oblodzonych stoków były też przypadki śmiertelnego porażenia piorunem, wychłodzenia, wyczerpania i zamarznięcia oraz zawałów serca. – Rodziny osób, które zginęły w Rohaczach, niejednokrotnie chciały umieścić w miejscach tragedii upamiętniające ich tabliczki, ale jest to przecież park narodowy – myśl, by utworzyć na tym terenie „Pietne miesto”, nurtowała mnie już od 20 lat – wyjaśnia Jan Jurina, były wieloletni naczelnik HS w Rohaczach. – Wreszcie w tym roku, przy okazji 55-lecia naszego jubileuszu, udało się ten pomysł zrealizować. Lokalizacji było więcej, ale wybraliśmy miejsce na Zwierówce, w pobliżu naszej siedziby.
Projekt tego miejsca opracowała Lucia Marušicová z Bratysławy, za wzór biorąc starą ludową architekturę orawską. Centralnym miejscem jest kapliczka z rzeźbą Panny Marii, a pod gontowym daszkiem umieszczony jest dzwon. Do kapliczki prowadzi chodnik wiodący poprzez dwie bramy, również nakryte gontowymi daszkami. Na kamiennym filarze bramy wstępnej znajduje się tablica z nazwiskami ofiar Tatr oraz datami i miejscami tragedii. W tej części polany są też pojedyncze głazy, na których będą umieszczane tabliczki upamiętniające zmarłych, którzy zasłużyli się dla rozwoju turystyki, a także ochrony przyrody w tej części Tatr. Powstanie tego osobliwego miejsca pamięci jest zasługą przede wszystkim ratowników ZHS i Seniorów HS z Rohaczy, a także władz miejscowości Zuberzec oraz miejscowych sponsorów.
W niedzielę 8 listopada na Zwierówce zgromadziło się kilkaset osób, by uczestniczyć w oficjalnym otwarciu i poświęceniu tego „Pietnego miesta”. Przybyli przedstawiciele władz lokalnych, zespoły regionalne, w tym również kapela góralska z Zakopanego, delegacja ratowników i poczet sztandarowy TOPR. Mszę św. przy polowym ołtarzu odprawił w koncelebrze ks. biskup František Rábek.
Przybyło nowe miejsce upamiętniające ofiary Tatr. Dotychczas najbardziej znany jest Symboliczny Cmentarz pod Osterwą w Tatrach Wysokich, powstały przed 70 laty, oraz drugi w Dolinie Żarskiej w Tatrach Zachodnich, utworzony w 1995 roku.
Apoloniusz Rajwa
-
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Siewierski Nieruchomości ul. Br. Czecha 1, Zakopane. +48 18 20 66 129, +48 506 13 14 63 www.siewierski.pl -
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupie Pilnie -Pensjonat w Zakopanym -tel 660797241 b12.pl. -
PRACA | dam
Zatrudnię KIEROWCĘ C+E na pracę po kraju ( poniedziałek - piątek). Praca na plandece. Kontakt 514 240 136, 691 758 882. -
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Sprzedam konia czeskiego zimnokrwistego. Masc karogniady,przyjazny dla dzieci, jezdzil w zaprzęgu i siodle. WAŁACH. Prawie 3 lata. kontakt tylko telefoniczny 791818377. -
PRACA | dam
Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 602 534 193. -
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Dwa KONIE 8.500 zł/szt. 790 759 407. -
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO OPAŁOWE 160zł/ m3 i odpad tartaczny 130zł/m3. 790 759 407. -
SPRZEDAŻ | budowlane
WIĘŹBA 950 zł/kubik. 790 759 407. -
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494. -
PRACA | dam
Skicontrol H.Martinczak.s.k.a. (Białka Tatrzańska) przedstawiciel na Polskę firmy SKIDATA, zatrudni: INFORMATYKA - SERWISANTA. Oferujemy: umowę o pracę, możliwość rozwoju zawodowego. Wymagania: znajomość rozwiązań IT, wykształcenie kierunkowe, doświadczenie na podobnym stanowisku, znajomość j.angielskiego, czynne prawo jazdy kat.B. Główne obowiązki: montaż i serwis systemu kontroli dostępu SKIDATA. CV prosimy przysłać na e-mail: praca@skicontrol.pl -
PRACA | dam
Zlecę SZYCIE NARZUT z kawałków skór włoskich, kożuchowych. Dzwonić tylko z doświadczeniem. 504 636 921. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494. -
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 8-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Oferujemy powierzchnię parkingową dla pojazdów osobowych/dostawczych/ciężarowych z możliwością składowania /przechowywania towaru, na monitorowanym obiekcie z własną stacja paliw. Przemysłowa dzielnica Nowego Targu blisko wjazdu na S7. Zapraszamy. Tel. 602 290 555 -
PRACA | dam
PIEKARNIA W ZAKOPANEM ZATRUDNI PIEKARZA. Na stałe, umowa. 602 759 709 -
PRACA | dam
Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709 -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414. -
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484. -
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912. -
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371. -
PRACA | dam
NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955 -
USŁUGI | budowlane
HYDRAULIK - 660 404 104. -
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958. -
USŁUGI | budowlane
PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398. -
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244 -
PRACA | dam
Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
Tel.: 500160574 -
PRACA | dam
PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250 -
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098. -
PRACA | dam
POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044 -
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002. -
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105. -
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
Tel.: 600 -
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590. -
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.