2021-04-01 22:20:36
Orawa
Dźwięk kołatek
Od Wielkiego Czwartku do Wielkanocy terkotki miały zastępować kościelne dzwony.
Obrzędy wielkopostne tradycyjnie zaczynają się w Wielki Czwartek, pod Babią Górą nazywany Zielonym Czwartkiem. Zanim w kościele umilkły dzwony, słychać już było kołatki. Bezpośrednio po zawiązaniu dzwonów chłopcy obiegali kościół trzykrotnie, robiąc wielki hałas. W okresie od Wielkiego Czwartku do Wielkanocy terkotki miały zastępować kościelne dzwony i dzwonki ministrantów. Wierzono też, że ich dźwięk odpędza złe siły. - W Wielki Piątek obieganie z kołatkami po wsi miało prawdopodobnie zwoływać ludzi do kościoła - przypuszcza Marcin Kowalczyk.
W Wielki Czwartek przy dźwiękach klekotek wielkopostnych i obrzędowych śpiewów chłopcy palili Judasza. - Kukłę, która była podobizną Judasza, wykonaną ze słomy i ubraną w łachmany, wieszali na dzwonnicy lub drzewie, potem zrzucali, bili kijami i palili na ognisku - wyjaśnia Karolina Kowalczyk z Lipnicy Wielkiej, etnograf.
A tak o kołatce wielkopostnej opowiada Zofia Warciak ze orawskiego skansenu w Zubrzycy Górnej:
"Ostatnie dni Wielkiego Tygodnia maja szczególne znaczenie w tradycji ludowej i chrześcijańskiej. Jest to zwykle zarazem czas budzenia się przyrody do życia, jak i czas święty, związany z refleksją nad śmiercią Jezusa Chrystusa i Zmartwychwstaniem.
W Wielki Czwartek w Kościele rzymskokatolickim milkną dzwony i dzwonki (tzw. zawiązanie zwonów). Aż do Wielkanocy do wydawania dźwięków używa się kołatek. Dawniej dumą każdego chłopca było samemu zrobić taką kołatkę. Można ją wykonać i dzisiaj. Z drewna wykonujemy mała deseczkę. W deseczce trzeba zrobić otwór. Do otworu wstawiamy drewnianą rączkę. Mocujemy ją od spodu, a na wierzchu w tej rączce mocujemy obok siebie dwa młoteczki drewniane. Poruszając rączką ruchem ręki wprawimy w ruch młoteczki, które będą uderzały w deseczkę i wydając charakterystyczny klekot.W tradycji ludowej wierzono, że dźwięk kołatki odpędza złe duchy i różne demony. Dlatego też dawniej nie zabraniano dzieciom zabawy kołatkami. Zwyczajnym był widok dzieci biegających w Wielki Czwartek po wsi wokół domostw z kołatkami, których dźwięk odpędzał zło jednocześnie informując o nadchodzącej radości Zmartwychwstania Pana Jezusa".
jof
1
/ Fot. Jolanta Flach
2
/ Fot. Jolanta Flach
3
/ Fot. Jolanta Flach
4
/ Fot. Jolanta Flach
5
/ Fot. Jolanta Flach
6
/ Fot. Jolanta Flach
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Karol
2021-04-02 12:39:02
Jakie kołatki. Po nasymu to były klepacki.
2025-11-25 08:59
W Zakopanem 5 st. C. i pada deszcz. Większe zagrożenie lawinowe
2025-11-25 08:00
Haft pieniński pełen kolorów
1
2025-11-25 07:43
Zadymienie w kotłowni na Olczy
2025-11-24 21:00
Spotkanie poświęcone Ks. Prof. Józefowi Tischnerowi
2025-11-24 20:33
Metody walki z wirusami - jak radzić sobie z infekcjami?
2025-11-24 20:00
Tynki na Ratuszu są krzywe, czy tylko... źle oświetlone
1
2025-11-24 18:59
W Zakopanem ponad 30 cm śniegu, w Nowym Targu ostrzeżenie przed roztopami
1
2025-11-24 18:00
Zamknięcie ul. Smrekowej w Zakopanem
1
2025-11-24 17:00
Nowy sprzęt dla druhów z gminy Szczawnica
2025-11-24 16:00
W Zakopanem odbędzie się Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Chirurgii Kręgosłupa
5
2025-11-24 15:00
Pijany kierowca z dożywotnim zakazem zatrzymany w Zakopanem
2025-11-24 14:00
Mędrole
2025-11-24 13:00
40-lecie Podhalańskiego Oddziału Towarzystwa Opieki nad Zabytkami (WIDEO)
1
2025-11-24 12:29
Orawski skansen zasypany
2025-11-24 12:00
Lata uciekają. Nowy teledysk Zaziego (WIDEO)
5
2025-11-24 12:00
Śnieżny weekend na Podhalu. 17 kolizji i pijany kierowca
11
2025-11-24 11:31
Jubileuszowa konferencja i wystawa w Galerii Władysława Hasiora
2025-11-24 11:00
Dziś kolejka na Kasprowy Wierch nie jeździ
2025-11-24 10:34
Druhowie pojechali do powalonego drzewa
2025-11-24 10:07
A stawką jest życie. Mamy dla Was książki
2025-11-24 10:06
Najlepsze pomysły na prezenty z Black Friday dla niej i dla niego
2025-11-24 10:00
Szlachetna Paczka 2025: ludzie gór ponownie łączą siły
2025-11-24 08:00
Wigilia św. Łucji. Wskrzeszanie dawnej góralskiej szczawnickiej tradycji
2
2025-11-23 21:41
Drzewa łamały się jak zapałki
2025-11-23 20:00
Jarmark Bożonarodzeniowy na Placu Niepodległości rusza 12 grudnia
6
2025-11-23 19:48
Powalone drzewa w Szczawnicy
2025-11-23 19:00
Zbyt słaba, by utrzymać w dłoni pędzel, mimo to tworzy piękne obrazy
1
2025-11-23 18:00
Rozbiórka stadionu rozpala Zakopane
16
2025-11-23 17:30
Spotkanie z Peterem Chrzanowskim w nowotarskim MCK
2025-11-23 17:00
Dwa brązowe medale Jacka Czecha na Mistrzostwach Świata
2025-11-23 16:00
25 lat drogocennego płynu
1
2025-11-23 16:00
Dwugłos o trzęsieniu ziemi - wójt Roman Krupa i przewodniczący Władysław Bętkowski
4
2025-11-23 15:30
Przez zamieć i czas. Mamy dla Was książki
2025-11-23 15:00
Wieczór pełen muzyki
2025-11-23 15:00
Wieczór Cecyliański (ZDJĘCIA, WIDEO)
2025-11-23 14:05
Pożar budynku gospodarczo-mieszkalnego w Skrzypnem
2025-11-23 13:34
Schronisko w Dolinie Roztoki ogranicza działalność
2025-11-23 13:00
Mistrz wielu dziedzin. Wystawa prac Władysława Trebuni-Tutki w Muzeum Tatrzańskim (WIDEO)
2025-11-23 12:30
Peregrynacja relikwii św. Teresy od Dzieciątka Jezus
2
2025-11-23 12:00
Posłanka Weronika Smarduch zaprasza mieszkańców na dyżury
25
2025-11-23 11:14
Młode Podhale tańczy i śpiewa od 15 lat (ZDJĘCIA i WIDEO)
2025-11-23 11:01
Medale i rekordy na inaugurację Pucharu Świata
2025-11-23 10:30
Na Babiej Górze została zamknięta Perć Akademicka
2025-11-23 10:00
Konfiskaty aut pod Tatrami
2
2025-11-23 09:30
Kalendarz z charytatywnym przesłaniem
2025-11-23 09:00
Certyfikat dla Denvera za tropienie
1
2025-11-23 08:30
Mimo opadów śniegu pociągi kursują punktualnie
6
2025-11-23 08:00
Czarny Dunajec. Na Nasyj Dziedzinie (ZDJĘCIA, WIDEO)
2025-11-22 21:39
Pierwszy śnieg, pierwsze ślady: w Nowym Targu ruszył sezon narciarstwa biegowego
2025-11-22 21:00
Młodzi wspinacze podbijają Zakopane: start III Testu Czystej Formy
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
2025-11-24 12:04
1.
Andrzej Krzysztofiak
2025-11-24 16:00
2.
W Zakopanem odbędzie się Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Chirurgii Kręgosłupa
2025-11-24 14:38
3.
Małgorzata Handzel
2025-11-24 14:00
4.
Mędrole
2025-11-24 11:00
5.
Dziś kolejka na Kasprowy Wierch nie jeździ
2025-11-25 08:59
6.
W Zakopanem 5 st. C. i pada deszcz. Większe zagrożenie lawinowe
2025-11-24 12:02
7.
Jan Fryźlewicz
2025-11-24 10:34
8.
Druhowie pojechali do powalonego drzewa
2025-11-24 17:00
9.
Nowy sprzęt dla druhów z gminy Szczawnica
2025-11-24 14:44
10.
Joanna Świdroń
2025-11-19 18:00
1.
"Tatry" z najwyższym laurem! Kwartalnik uznany za najlepsze czasopismo regionalistyczne 2024 roku
2025-11-21 08:15
2.
Siła głosu z Podhala, czyli zakopiańscy eksperci i dwa Dni Architektury Drewnianej
2025-11-22 18:32
3.
Wygrywa Tschofenig. Wszyscy Polacy w drugiej serii, najlepszy Kamil Stoch
2025-11-20 20:00
4.
"Zatraceniec" powrócił na scenę Domu Ludowego
2025-11-24 12:04
5.
Andrzej Krzysztofiak
2025-11-23 12:00
6.
Posłanka Weronika Smarduch zaprasza mieszkańców na dyżury
2025-11-18 18:00
7.
Bookcrossing, czyli jak Kościelisko promuje czytanie
2025-11-22 14:00
8.
Wielkie strażackie święto w Krauszowie, tutejsza OSP ma nowy wóz bojowy
2025-11-23 10:30
9.
Na Babiej Górze została zamknięta Perć Akademicka
2025-11-24 16:00
10.
W Zakopanem odbędzie się Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Chirurgii Kręgosłupa
2025-11-07 18:00
1.
Uczniowski dzień pełen wrażeń (ZDJĘCIA, WIDEO)
2025-11-02 14:00
2.
Jest dofinansowanie na nowy samochód dla druhów OSP Gliczarów Górny
2025-11-19 18:00
3.
"Tatry" z najwyższym laurem! Kwartalnik uznany za najlepsze czasopismo regionalistyczne 2024 roku
2025-11-21 08:15
4.
Siła głosu z Podhala, czyli zakopiańscy eksperci i dwa Dni Architektury Drewnianej
2025-11-22 18:32
5.
Wygrywa Tschofenig. Wszyscy Polacy w drugiej serii, najlepszy Kamil Stoch
2025-11-20 20:00
6.
"Zatraceniec" powrócił na scenę Domu Ludowego
2025-11-15 18:03
7.
Szkolenie dronowe ratowników GOPR
2025-11-09 11:00
8.
Zaczyna się remont dworu Berskich w Tylmanowej
2025-11-24 12:04
9.
Andrzej Krzysztofiak
2025-11-23 12:00
10.
Posłanka Weronika Smarduch zaprasza mieszkańców na dyżury
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
2025-11-24 12:00
1.
Śnieżny weekend na Podhalu. 17 kolizji i pijany kierowca
2025-11-24 16:00
2.
W Zakopanem odbędzie się Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Chirurgii Kręgosłupa
2025-11-24 12:00
3.
Lata uciekają. Nowy teledysk Zaziego (WIDEO)
2025-11-25 08:00
4.
Haft pieniński pełen kolorów
2025-11-24 18:59
5.
W Zakopanem ponad 30 cm śniegu, w Nowym Targu ostrzeżenie przed roztopami
2025-11-24 13:00
6.
40-lecie Podhalańskiego Oddziału Towarzystwa Opieki nad Zabytkami (WIDEO)
2025-11-24 20:00
7.
Tynki na Ratuszu są krzywe, czy tylko... źle oświetlone
2025-11-24 18:00
8.
Zamknięcie ul. Smrekowej w Zakopanem
2025-11-23 12:00
1.
Posłanka Weronika Smarduch zaprasza mieszkańców na dyżury
2025-11-18 16:20
2.
Wiemy, kto wystąpi w czasie koncertu sylwestrowego w Zakopanem (WIDEO)
2025-11-19 15:30
3.
Poszukiwany Ukrainiec zatrzymany pod Giewontem
2025-11-21 22:55
4.
Cały dzień męki, posypali drogę tylko raz, ciężko pokonać te oblodzenia (WIDEO)
2025-11-20 18:27
5.
Żołnierze na ulicach Nowego Targu
2025-11-18 21:12
6.
20 lat od zamknięcia trasy na Gubałówce. Nie widać nawet światełka w tunelu
2025-11-20 16:59
7.
Wyższe podatki w Zakopanem, ale Krupówki nadal tańsze niż Sopot?
2025-11-23 18:00
8.
Rozbiórka stadionu rozpala Zakopane
2025-11-20 13:59
9.
Radni i burmistrz zapowiadają obronę Polskich Kolei Linowych przed komercjalizacją
2025-11-21 14:00
10.
Kwalifikacja wojskowa 2026. Kogo obejmie i jakie dokumenty przygotować?
2025-11-09 21:00
1.
Zapomniana aleja zdrajców na największym zakopiańskim cmentarzu
2025-10-27 13:31
2.
Niektóre restauracje gotowe na Halloween
2025-11-15 08:00
3.
Nowy Targ. 45-lecie "Solidarności"
2025-10-30 08:00
4.
Aleja zdrajców
2025-11-16 18:00
5.
Sportowiec kontra radni w sprawie synagogi
2025-11-17 17:30
6.
Ruszyła rozbiórka (nie)legalnego boiska piłkarskiego Api - sportowcy i kibice oburzeni
2025-11-06 18:00
7.
Lekarz i ksiądz odpowiedzą za handel narkotykami
2025-11-23 12:00
8.
Posłanka Weronika Smarduch zaprasza mieszkańców na dyżury
2025-11-18 16:20
9.
Wiemy, kto wystąpi w czasie koncertu sylwestrowego w Zakopanem (WIDEO)
2025-11-19 15:30
10.
Poszukiwany Ukrainiec zatrzymany pod Giewontem
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-11-25 08:22
1.
W Katarzyny gęś po wodzie, Boże Narodzenie po lodzie.
2025-11-25 07:49
2.
"Zbyszek, Zbyszek, Zbyszek trzymaj się", "Muuurem ze Zeeerem!" i "Niewinni nie mają czego się bać".
Tylko, że po węgiersku ;
2025-11-25 06:25
3.
Niedługi tusiora z ministrzyca śledziową kluską zamienią wam krzyż na Giewoncie na wiatraczek,trzeba było mądrze wybrać a nie wierzyć w bajki tuska uśmiechnięty elektoracie
2025-11-24 22:49
4.
no popatrz i do tego w UM nie płacą za WC :) :) :)
2025-11-24 22:24
5.
a ha, Magyar Testgyakorlók Köre Budapest Futball Club. To oni wnieśli te banery. A co krzyczeli na meczu??
2025-11-24 21:57
6.
Ołć, żyłka ci puściła. No, ale wobec takich argumentów....
2025-11-24 21:51
7.
A parking na Al. Przewodników Tatrzańskich poniżej Murowanicy? Też lewizna i ma się dobrze. Znaki na wlocie na ulicę z zakazem ruchu wszyscy mają w głębokim poważaniu, ale co komu zrobią, jak każdy może powiedzieć, iż jedzie na parking. Tu podwójne olewanie prawa - budowlanego i o ruchu drogowym, to co w Zakopanem najbardziej się nie przyjęło
2025-11-24 21:47
8.
Ile firma od światełek zapłaci za darmową promocję?
2025-11-24 21:45
9.
Mieszkańcy apelują do "władz" o wcześniejsze zaplanowanie kratki drenażowej i przepustu.
2025-11-24 21:42
10.
Jak żyć?
2025-11-21 15:51
1.
Brawo Agatko! Piękne, cudne, zachwycające prace!
2025-11-17 21:21
2.
Teraz górale wprzedają swoją ojcowiznę żeby kupić nowe auto. Wszystkie te biznesy ze starym śmierdzącym sprzętem (mówiąc złomem) powinny być nakaz ogrodzenia blochą od ulicy. Podobnie ze składami budowlanymi. Tyle pięknych miejsć zostało oszpeconych przez lokalny interes.
2025-11-14 20:05
3.
@Abeto, w samo sedno!
2025-11-14 04:43
4.
tzn. niezłej. Dla wielu świetnej, dla mnie - niezłej.
2025-11-12 21:31
5.
Towarzystwo własnej adoracjii..przykre...
2025-11-11 21:23
6.
Jerzy Gruszczyński to też twórca świetnej muzyki ambient trochę w klimatach new age i berlin school, np.cykl Medytacje Tatrzańskie.
2025-11-08 22:32
7.
do Dudas
widzę, że jednak własność ziemi dla Ciebie jest rzeczą świętą tak jak Ty ją rozumiesz. Wspólnota 8 Wsi w Witowie zarządza m.in dolina Chochołowską i Lejową i takie rzeczy, o których piszesz nie mają miejsca.
2025-11-08 09:49
8.
Biedni górale, takie dutki przepadły... Chyba łezkę uronię
2025-11-07 18:02
9.
Do naleśnika.
Masz racje. Własność ziemi to rzecz święta. Bez TPNu Tatry by staly tak samo gdzie stoją i górale by zarządzali tak jak i teraz.. mielibysmy płoty w poprzek Kalatowek, pijanych "stryków" zbierających opłaty przy ściezkach przez swoje przecież. Smażalnie mintaja nad Czarnym Stawem i korcmy z peruwiańską muzyką wzdłóż Doliny Kościeliskiej albo ryczące quady z łysolami na Goryczkowej. Mam dalej?
Że byłoby inaczej? To dlaczego nie jest tam gdzie ta Gomora się pleni dzisiaj
2025-10-31 16:25
10.
Przepiękne pracę. Wspaniałą atmosferą Czerwonego Dworu
Reklama
Międzynarodowy Konkurs Fotograficzny: Żywa okładka
Festiwal Restauracji w Zakopanem
Umrzeć ze śmiechu. Teatr Bagatela w Nowym Targu
Kino Miejsce/Zakopane
Kino Sokół/Zakopane
Kino Tatry/Nowy Targ
Mikołajkowy Turniej Koszykówki 3x3. Zapisy
Warsztaty wokalne w Kombinacie. Zakopane
Otwarcie odnowionej wystawy stałej. Izba Pamięci Andrzeja Skupnia-Florka
Dzień Pluszowego Misia. Zakopane
Spotkanie autorskie z Kamilem Janickim. Rabka-Zdrój
Czesław Pajerski. Więcej niż społecznik. Wernisaż. Nowy Targ
Spotkanie z Peterem Chrzanowskim w nowotarskim MCK
Konkurs Recytatorski im. St. Nędzy-Kubińca
Gminne Eliminacje 49. Przeglądu Młodych Recytatorów i Gawędziarzy
Rodzina sercem Kościoła. Kluszkowce, Krośnica
Z gwarą na językach. Elementarz gwary orawskiej. Promocja publikacji
Konkurs Recytatorski im. Antoniny Zachary-Wnękowej. Rabka-Zdrój
Szkolenia z AI
Fotografia nocna Marcina Szkodzińskiego. Wernisaż w Stacji Kultura
Mam Wam coś do powiedzenia. Spotkanie w Jatkach
Wernisaż w Makowskim Centrum Kultury
Sławomir. Koncert. Zakopane
Megitza. Koncert w Velo Stacji
Andrzejki z Teatrem RZT. Zakopane
Koronacja Bolesława Chrobrego i jej historyczne znaczenie. Wykład. Kino Miejsce
Góralskie Dziedziny. Przegląd Dorosłych Zespołów Regionalnych
Będzie śnieg. Premiera w Rabciu
Koncert organowy. Spytkowice
Czarownica. Seans filmowy w Zawoi
Polecamy
REKLAMA
REKLAMA
Dołącz do nas - facebook