Reklama

2021-04-01 22:20:36

Orawa

Dźwięk kołatek

Od Wielkiego Czwartku do Wielkanocy terkotki miały zastępować kościelne dzwony.

Obrzędy wielkopostne tradycyjnie zaczynają się w Wielki Czwartek, pod Babią Górą nazywany Zielonym Czwartkiem. Zanim w kościele umilkły dzwony, słychać już było kołatki. Bezpośrednio po zawiązaniu dzwonów chłopcy obiegali kościół trzykrotnie, robiąc wielki hałas. W okresie od Wielkiego Czwartku do Wielkanocy terkotki miały zastępować kościelne dzwony i dzwonki ministrantów. Wierzono też, że ich dźwięk odpędza złe siły. - W Wielki Piątek obieganie z kołatkami po wsi miało prawdopodobnie zwoływać ludzi do kościoła - przypuszcza Marcin Kowalczyk.

W Wielki Czwartek przy dźwiękach klekotek wielkopostnych i obrzędowych śpiewów chłopcy palili Judasza. - Kukłę, która była podobizną Judasza, wykonaną ze słomy i ubraną w łachmany, wieszali na dzwonnicy lub drzewie, potem zrzucali, bili kijami i palili na ognisku - wyjaśnia Karolina Kowalczyk z Lipnicy Wielkiej, etnograf.

A tak o kołatce wielkopostnej opowiada Zofia Warciak ze orawskiego skansenu w Zubrzycy Górnej:

"Ostatnie dni Wielkiego Tygodnia maja szczególne znaczenie w tradycji ludowej i chrześcijańskiej. Jest to zwykle zarazem czas budzenia się przyrody do życia, jak i czas święty, związany z  refleksją nad śmiercią Jezusa Chrystusa i Zmartwychwstaniem.

W Wielki Czwartek w Kościele rzymskokatolickim milkną dzwony i dzwonki (tzw. zawiązanie zwonów). Aż do Wielkanocy do wydawania dźwięków używa się kołatek. Dawniej dumą każdego chłopca było samemu zrobić taką kołatkę. Można ją wykonać i dzisiaj. Z drewna wykonujemy mała deseczkę. W deseczce trzeba zrobić otwór. Do otworu wstawiamy drewnianą rączkę.  Mocujemy ją od spodu, a na wierzchu w tej rączce mocujemy obok siebie dwa młoteczki drewniane. Poruszając rączką ruchem ręki wprawimy w ruch młoteczki, które będą uderzały w deseczkę i wydając charakterystyczny klekot.

W tradycji ludowej wierzono, że dźwięk kołatki odpędza złe duchy i różne demony. Dlatego też dawniej nie zabraniano dzieciom zabawy kołatkami. Zwyczajnym był widok dzieci biegających w Wielki Czwartek po wsi wokół domostw z kołatkami, których dźwięk odpędzał zło jednocześnie informując o nadchodzącej radości Zmartwychwstania Pana Jezusa".

jof


Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
1
/ Fot. Jolanta Flach
2
/ Fot. Jolanta Flach
3
/ Fot. Jolanta Flach
4
/ Fot. Jolanta Flach
5
/ Fot. Jolanta Flach
6
/ Fot. Jolanta Flach
Odwiedzin: 4192 Aktualizacja 2021-04-02 22:37:45
Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Karol 2021-04-02 12:39:02
Jakie kołatki. Po nasymu to były klepacki.

Reklama
2025-11-27 12:00 Cztery osoby zatrzymane za driftowanie na zaśnieżonych drogach Podhala 2025-11-27 11:46 Zakopiańscy radni apelują do premiera Tuska. Chcą obronić PKL przed komercjalizacją 2025-11-27 11:39 Objawy i leczenie demencji - jak to wygląda? 2025-11-27 11:30 Poetycka niedziela w Nowym Targu 2025-11-27 11:00 Bezpłatne badania słuchu w Rabce 2025-11-27 10:22 Jak zaplanować świąteczne prezenty bez nadwyrężania portfela? 2025-11-27 10:02 Jak wybrać odpowiednią koronkę do wiercenia w betonie? Praktyczny poradnik 2025-11-27 09:59 Spór o działkę na Bulwarach Słowackiego. Sytuacja bez precedensu 1 2025-11-27 09:16 Rozpoczyna się sesja zakopiańskich radnych. Kilka ważnych punktów 8 2025-11-27 09:08 Zalodzone chodniki w Zakopanem 1 2025-11-27 09:01 Sesja powiatowa - zmiany w budżecie, sprawa powiatowego logo oraz statut szpitala 2025-11-27 08:00 Błagamy o pomoc 1 2025-11-26 21:00 Strażacy ostrzegają. Śnieg i sople wciąż poważnym zagrożeniem 2025-11-26 20:00 Pieszy oświecony 1 2025-11-26 19:29 Czy można żyć bez Facebooka? (WIDEO) 6 2025-11-26 18:58 Dlaczego w Nowym Targu wiszą flagi? 2 2025-11-26 18:30 Mateusz Nędza-Kubiniec wśród nagrodzonych na Forum Samorządowym 5 2025-11-26 18:00 Kosmiczna misja astronautów z Gliczarowa plus wiadomości o UFO i mamutach na Podhalu (WIDEO) 2025-11-26 17:00 Podatek od środków transportu wyższy o 20% 10 2025-11-26 16:30 Kto zabił Danusię? Mamy dla Was książki 2025-11-26 16:12 Ruch wahadłowy na remontowanej drodze w Kluszkowcach 3 2025-11-26 16:00 Finał konkursu recytatorskiego w Ochotnicy 2025-11-26 15:31 Problemy z odśnieżaniem, przystanki i chodniki kompletnie zasypane 29 2025-11-26 15:30 W Maniowach powstaje nowe lodowisko 2025-11-26 15:00 Poetyckie świętowanie w Rabie Wyżnej 2025-11-26 14:25 Katarzyna Niewiadoma z Ochotnicy Górnej nominowana na Sportowca Roku 2025 2025-11-26 13:43 Dobra nowina - nowy arcybiskup metropolita krakowski kardynał Grzegorz Ryś 16 2025-11-26 13:30 Krupówki znowu zasypane śniegiem. Tak rano było na deptaku (WIDEO) 2 2025-11-26 13:00 Kierunek Cafe ma nową siedzibę 2025-11-26 12:30 Święto góralskiej kultury w Ludźmierzu 2025-11-26 12:00 Stary baca co ma kaca szkło w zielone chętnie zwraca - Sławomir i Kajra na Gubałówce (WIDEO) 3 2025-11-26 11:30 Fotografia nocna Marcina Szkodzińskiego. Wernisaż w Stacji Kultura 2025-11-26 11:00 W Tatrach drugi stopień zagrożenia lawinowego. Szlaki zasypane śniegiem (WIDEO) 2025-11-26 10:25 Zjechał z drogi na latarnię, trudne warunki na drogach, policja ostrzega 2025-11-26 10:01 Zakopane - sprzedam KOMPLET KAWIARNIANY 2025-11-26 10:00 Małopolski konserwator zabytków kontra Zakopane, radni piszą do premiera Tuska 7 2025-11-26 09:30 Zaczynają się przygotowania do modernizacji Parku Górnego w Szczawnicy 1 2025-11-26 08:59 Coraz więcej śniegu, Zakopane i Tatry w zimowej szacie 2 2025-11-26 08:00 Pół wieku twórczej pracy, pamięć o tożsamości i sytuacje przejściowe 2025-11-25 21:35 Nie będzie likwidacji przedszkoli na terenie rabczańskiej gminy 1 2025-11-25 20:42 Zachowaj czujność na zakupach, wyprzedaże to dobra okazja dla kieszonkowców 2 2025-11-25 20:00 Nowe czterokołowce dla straży pożarnych w gminie Czarny Dunajec 11 2025-11-25 19:39 Nowa inwestycja drogowa w Lasku. Podpisano umowę na trzeci etap rozbudowy drogi powiatowej 2025-11-25 19:33 Wojewoda zakwestionował uchwałę o płatnym parkowaniu 2 2025-11-25 19:26 Podatki od nieruchomości w górę 26 2025-11-25 18:59 Rabczańscy policjanci zatrzymali mieszkańca Pacanowa i to wcale nie był Koziołek Matołek 4 2025-11-25 18:00 Łącz i rządź 1 2025-11-25 17:33 Forum Samorządowe w Nosalowym Dworze 7 2025-11-25 17:00 Miasto kupi działkę na Bulwarach Słowackiego? Sprawa budzi kontrowersje 13 2025-11-25 16:05 Stłuczka na zakopiance
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-11-27 11:13 1. Oczywiście przyjazny wodzirej w ramach sprawozdania z prac komisji urbanistyki, która się nie odbyła (sic!) odczytał laurkę dla przyjaznych radnych i jemu oczywiście głos nie został odebrany, mimo przekroczenia 5 minut limitu. No cóż przyjazne standardy są podwójne. Przewodniczący nie musi składać interpelacji żeby okupować mównicę i piać z zachwytu nad skutecznością przyjaznych karpiów. Nagrodzony został gromkimi oklaskami. 2025-11-27 11:10 2. @szarotka NIC Z PARKINGAMI NIE CHCE KILKUNASTU MILIONóW ROCZNIE ALE 300 000 TYS SYPNIE NA ŚCIEŻKE NA BULWARACH,100 000 SYPNIE NA KATERNING,700 000 SYPNIE NA SYLWESTRA
ALE POTEM WYSTAPI NA SESJI ,ŻE ZŁY DORULA ZOSTAWIŁ MIASTO ZADŁUZONE. 2025-11-27 11:06 3. SKOŃCZY SIĘ NA DRODZE DO HOTELU COS CZUJE................. 2025-11-27 11:00 4. A co z płatnymi parkingami? Znowu za darmo dla dżemojadów? Policzcie sobie ile już miasto straciło na samych parkingach. A wynajem niekontrolowany? Chyba musicie zmienić sobie skarbnika, który faktycznie będzie umiał liczyć. 2025-11-27 10:59 5. beton prawacki idzie ręka w rękę z talibami :) :) :) 2025-11-27 10:58 6. No i proszę. Chlubne tradycje zakrzykiwania radnych opozycyjnych przez przyjazne karpie wodzireje nadal w modzie. Pan Józef Figiel zadawał zbyt trudne pytania więc odebrano mu głos bo biedaczysko nie zgłosił interpelacji tylko bezpardonowo punktował rzekomego burmistrza. 2025-11-27 10:39 7. @ Skisniety żurek jako deser i znowu powołujesz się na ... "na Boga"wiesz co ja cenie teraz bardziej Żuli co nie powołują się na ... tylko proszą o parę złotych nie chcąc kraść milionów ... OKRADAĆ ... to uczciwy ale skrajny "margines" ... nie skrajnej prawicy ... potomków panów dworskich co służbę mieli za nic ... za nic .. czyli tych co muszą ciężko pracować , ciężko robić żeby pokazać " wielkość" swoich wybawicieli ... i ... nic już tu nie napiszę o twoim bogu którym straszycie maluczkich ... bo bogaczy z niczym puścił i nędznie rozproszył ... nędznie ... albo pokazał im/wam PRAWO BOSKIE ... 2025-11-27 10:37 8. Była kiedyś taka petycja o odcyrkowienie sesji rady miasta i nie rozpoczynanie jej od cynicznej modlitwy by później kłamać i oszukiwać mieszkańców i zdzierać z nich podatki a oszustów omijać z daleka. Ale zapewne trafiła do zamrażarki wodzireja. Może na wiosnę będzie lepszy klimat kiedy rotacyjny wodzirej odda stołek. Choć śmiem powątpiewać czy dotrzyma słowa. 2025-11-27 10:34 9. Prezes jednej firmy to koledzy ze szkoły innej firmy. "Kumoterstwo", to z czego naśmiewano się w PRLu nabrało realnych kształtów w "wolnej Polsce". Dodam, że żadna wrzawa z tego nie powstanie. Jeżeli okazałoby się, że przyjdzie info że tak nie można działać, to 99 % stuli uszy po sobie i co najwyżej będzie wylewać na FB żale, że wydano kasę. 2025-11-27 10:33 10. Módlmy się by przyjazne karpie swoich pożytków zapomniawszy podniosły nam podatki.
2025-11-21 15:51 1. Brawo Agatko! Piękne, cudne, zachwycające prace! 2025-11-17 21:21 2. Teraz górale wprzedają swoją ojcowiznę żeby kupić nowe auto. Wszystkie te biznesy ze starym śmierdzącym sprzętem (mówiąc złomem) powinny być nakaz ogrodzenia blochą od ulicy. Podobnie ze składami budowlanymi. Tyle pięknych miejsć zostało oszpeconych przez lokalny interes. 2025-11-14 20:05 3. @Abeto, w samo sedno! 2025-11-14 04:43 4. tzn. niezłej. Dla wielu świetnej, dla mnie - niezłej. 2025-11-12 21:31 5. Towarzystwo własnej adoracjii..przykre... 2025-11-11 21:23 6. Jerzy Gruszczyński to też twórca świetnej muzyki ambient trochę w klimatach new age i berlin school, np.cykl Medytacje Tatrzańskie. 2025-11-08 22:32 7. do Dudas widzę, że jednak własność ziemi dla Ciebie jest rzeczą świętą tak jak Ty ją rozumiesz. Wspólnota 8 Wsi w Witowie zarządza m.in dolina Chochołowską i Lejową i takie rzeczy, o których piszesz nie mają miejsca. 2025-11-08 09:49 8. Biedni górale, takie dutki przepadły... Chyba łezkę uronię 2025-11-07 18:02 9. Do naleśnika. Masz racje. Własność ziemi to rzecz święta. Bez TPNu Tatry by staly tak samo gdzie stoją i górale by zarządzali tak jak i teraz.. mielibysmy płoty w poprzek Kalatowek, pijanych "stryków" zbierających opłaty przy ściezkach przez swoje przecież. Smażalnie mintaja nad Czarnym Stawem i korcmy z peruwiańską muzyką wzdłóż Doliny Kościeliskiej albo ryczące quady z łysolami na Goryczkowej. Mam dalej? Że byłoby inaczej? To dlaczego nie jest tam gdzie ta Gomora się pleni dzisiaj 2025-10-31 16:25 10. Przepiękne pracę. Wspaniałą atmosferą Czerwonego Dworu
WARUNKI W GÓRACH
TOPR TPN KAMERY W TATRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU

Reklama
Reklama
Wydarzenia
Międzynarodowy Konkurs Fotograficzny: Żywa okładka
Festiwal Restauracji w Zakopanem
Umrzeć ze śmiechu. Teatr Bagatela w Nowym Targu
Kino Miejsce/Zakopane
Kino Sokół/Zakopane
Mikołajkowy Turniej Koszykówki 3x3. Zapisy
Kino Tatry/Nowy Targ
Warsztaty wokalne w Kombinacie. Zakopane
Gminne Eliminacje 49. Przeglądu Młodych Recytatorów i Gawędziarzy
Rodzina sercem Kościoła. Kluszkowce, Krośnica
Konkurs Recytatorski im. Antoniny Zachary-Wnękowej. Rabka-Zdrój
Szkolenia z AI
Fotografia nocna Marcina Szkodzińskiego. Wernisaż w Stacji Kultura
Mam Wam coś do powiedzenia. Spotkanie w Jatkach
Wernisaż w Makowskim Centrum Kultury
Sławomir. Koncert. Zakopane
Megitza. Koncert w Velo Stacji
Andrzejki z Teatrem RZT. Zakopane
Koronacja Bolesława Chrobrego i jej historyczne znaczenie. Wykład. Kino Miejsce
Góralskie Dziedziny. Przegląd Dorosłych Zespołów Regionalnych
Będzie śnieg. Premiera w Rabciu
Koncert organowy. Spytkowice
Czarownica. Seans filmowy w Zawoi
Jubileusz Orawiaków i Orawskiej Grupy Teatralnej. Jabłonka
Andrzejki Na Końcu Świata. Zakopane
Wieczór muzyki refleksyjnej z degustacją herbaty. Rabka-Zdrój
Powarsztatowa wystawa artystów głuchych. Willa Oksza. Zakopane
Koncert w Velo Stacji. ACADEMY ORDER, BRUDNE CZYNY, QUIET QUIET QUIET. Nowy Targ
Jędrusie 25. Andrzejki w Zabujanej
Sebastian Atrament. Koncert w Appendixie
Polecamy

REKLAMA

REKLAMA

FILMY TP

Pożegnania

Dołącz do nas - facebook
Tygodnik Podhalański