Reklama

2021-04-01 22:20:36

Reklama

Orawa

Dźwięk kołatek

Reklama

Od Wielkiego Czwartku do Wielkanocy terkotki miały zastępować kościelne dzwony.

Obrzędy wielkopostne tradycyjnie zaczynają się w Wielki Czwartek, pod Babią Górą nazywany Zielonym Czwartkiem. Zanim w kościele umilkły dzwony, słychać już było kołatki. Bezpośrednio po zawiązaniu dzwonów chłopcy obiegali kościół trzykrotnie, robiąc wielki hałas. W okresie od Wielkiego Czwartku do Wielkanocy terkotki miały zastępować kościelne dzwony i dzwonki ministrantów. Wierzono też, że ich dźwięk odpędza złe siły. - W Wielki Piątek obieganie z kołatkami po wsi miało prawdopodobnie zwoływać ludzi do kościoła - przypuszcza Marcin Kowalczyk.

W Wielki Czwartek przy dźwiękach klekotek wielkopostnych i obrzędowych śpiewów chłopcy palili Judasza. - Kukłę, która była podobizną Judasza, wykonaną ze słomy i ubraną w łachmany, wieszali na dzwonnicy lub drzewie, potem zrzucali, bili kijami i palili na ognisku - wyjaśnia Karolina Kowalczyk z Lipnicy Wielkiej, etnograf.

A tak o kołatce wielkopostnej opowiada Zofia Warciak ze orawskiego skansenu w Zubrzycy Górnej:

"Ostatnie dni Wielkiego Tygodnia maja szczególne znaczenie w tradycji ludowej i chrześcijańskiej. Jest to zwykle zarazem czas budzenia się przyrody do życia, jak i czas święty, związany z  refleksją nad śmiercią Jezusa Chrystusa i Zmartwychwstaniem.

W Wielki Czwartek w Kościele rzymskokatolickim milkną dzwony i dzwonki (tzw. zawiązanie zwonów). Aż do Wielkanocy do wydawania dźwięków używa się kołatek. Dawniej dumą każdego chłopca było samemu zrobić taką kołatkę. Można ją wykonać i dzisiaj. Z drewna wykonujemy mała deseczkę. W deseczce trzeba zrobić otwór. Do otworu wstawiamy drewnianą rączkę.  Mocujemy ją od spodu, a na wierzchu w tej rączce mocujemy obok siebie dwa młoteczki drewniane. Poruszając rączką ruchem ręki wprawimy w ruch młoteczki, które będą uderzały w deseczkę i wydając charakterystyczny klekot.

W tradycji ludowej wierzono, że dźwięk kołatki odpędza złe duchy i różne demony. Dlatego też dawniej nie zabraniano dzieciom zabawy kołatkami. Zwyczajnym był widok dzieci biegających w Wielki Czwartek po wsi wokół domostw z kołatkami, których dźwięk odpędzał zło jednocześnie informując o nadchodzącej radości Zmartwychwstania Pana Jezusa".

jof


Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

1
/ Fot. Jolanta Flach
2
/ Fot. Jolanta Flach
3
/ Fot. Jolanta Flach
4
/ Fot. Jolanta Flach
5
/ Fot. Jolanta Flach
6
/ Fot. Jolanta Flach
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Karol 2021-04-02 12:39:02
Jakie kołatki. Po nasymu to były klepacki.

Reklama
2025-09-17 21:00 Kradł butle z gazem (WIDEO) 2025-09-17 20:00 Nocna akcja słowackich ratowników w Tatrach Wysokich 2025-09-17 19:30 Promocja książki "Genealogia Rodów Witowa" 2025-09-17 19:00 Pendolino dojedzie do Zakopanego 1 2025-09-17 18:00 W niedzielę w Kościelisku wybory 2025-09-17 17:00 Posłanka zaprasza mieszkańców na dyżur poselski 6 2025-09-17 16:01 Małopolska Noc Naukowców po raz pierwszy w Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Targu 2025-09-17 16:00 Pozował do zdjęć na tle uszkodzonego przez siebie radiowozu 1 2025-09-17 15:05 Rower Trek - jakość, technologia i pasja do kolarstwa 2025-09-17 15:00 W środku nocy nastolatek uciekł do lasu. Szukali go policjanci 4 2025-09-17 14:00 Wysoko w Tatrach chwycił mróz, ale w weekend wróci lato (WIDEO) 2025-09-17 13:30 Miechowiacy i Górale w Krościenku nad Dunajcem 2025-09-17 12:59 Stadion jest piękny, ładnie wykonany. Tylko boisko za małe (WIDEO) 15 2025-09-17 12:41 W Zębie zaginął pies 2025-09-17 11:59 Para ze Słowacji okradała drogerie w Zakopanem 3 2025-09-17 11:30 Finał Mini Podhale Tour 2025 2025-09-17 11:00 Są nowi flisacy i mistrzowie flisaccy 1 2025-09-17 10:30 Lehman vs. Lehman - sławni fotografowie rumuńskich Karpat 2025-09-17 10:00 Rykowisko w pełnej krasie (WIDEO) 1 2025-09-17 09:00 Kolorowe - na codzienność. Prace Kaśki Nodzyńskiej w Kmicicu 2025-09-17 08:00 EkoPiknik już w niedzielę w Zakopanem 2025-09-16 21:29 Niepełnosprawni, niewidomi zdobyli Morskie Oko. Łzy szczęścia na ich twarzach (ZDJĘCIA, WIDEO) 1 2025-09-16 21:02 Piękny początek jesieni w Gorcach 2 2025-09-16 20:38 Perspektywy przewodnictwa górskiego 2 2025-09-16 20:00 Uciekał przed policją, uszkodził radiowóz 2 2025-09-16 19:30 "Emocje - co to takiego?" Premiera w Rabciu 2025-09-16 19:00 Rozpoczyna się przebudowa kolejnego schroniska PTTK w Karpatach 1 2025-09-16 18:32 Rozpogodziło się. Przed nami cudowny, jesienny weekend 3 2025-09-16 18:30 Bezpłatny warsztat improwizacji dla nauczycieli i animatorów kultury. Zapisy 2025-09-16 18:00 Charytatywny Piknik dla Kuby Bętkowskiego 2025-09-16 17:00 Strażacy z Załucznego mają nowy samochód 8 2025-09-16 16:00 Życie warte osiem stówek 2025-09-16 15:30 Tydzień z Muzeum Tatrzańskim 1 2025-09-16 15:00 Recydywa w kratkę 14 2025-09-16 14:00 Strażacy z Czarnej Góry najlepsi w zawodach 1 2025-09-16 13:00 Dwa wypadki śmiertelne w Tatrach (WIDEO) 2025-09-16 12:30 Wernisaż na 34. urodziny Galerii Sztuki BWA Jatki 2025-09-16 12:00 Zakopiańscy policjanci zatrzymali pięć osób 1 2025-09-16 11:15 Niepełnosprawni w drodze nad Morskie Oko (WIDEO) 2025-09-16 10:48 Pożar auta na dwupasmówce 2 2025-09-16 10:30 Czarci krąg na Magurze Witowskiej 1 2025-09-16 10:00 Zoniówka zamknięta, ale sprzęt został 11 2025-09-16 09:00 Dziś w Tatrach i na Podhalu opady deszczu 2025-09-16 08:00 Zakopiański Charytatywny Maraton Badmintona już po raz dziesiąty 2025-09-15 20:59 Rezerwat nam rośnie 2 2025-09-15 20:00 Piękna czerwona jarzębina w Tatrach 2025-09-15 19:00 Za nami wielki finał cyklu Pucharu Szlaku Solnego MTB 2025-09-15 18:30 Maraton kajakowy szlakiem św. Jana Pawła II 2 2025-09-15 18:00 2. Jesienny Festiwal Literacki w Nowym Targu rozpoczyna się konkursowo 2025-09-15 17:15 Kolejny śmiertelny wypadek w Tatrach
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-09-17 22:09 1. Jest to wycieczka szkolna proszę nie obrażać mi mojego wychowawcy nie jest on czarny jak pisze użytkownik homo i proszę o zmianę nazwy w artykule z koloni na wycieczka szkolna jeśli chce ktoś więcej informacji na temat tej sprawy można pytać 2025-09-17 22:04 2. @emeryt, a pamiętasz, co pisałeś jeszcze kilka lat temu? PO kim wieszałeś psy, wylewałeś wiadra PO myj??? A komu bez mydła wchodziłeś do... no wiesz gdzie (D..onalda T... yłka)? Cieszy, ze wróciłeś do normalności, ale najpierw wróć i PRZEPROŚ!!!!! Ukóż się i posyp popiołem głowę i wór zgrzebny.. a dopiero potem... ujadaj. masz to we krwi!! 2025-09-17 21:02 3. Tak tak proszę Pani, która swoim nazwiskiem firmuje program w polsacie. Obniżyć rewaloryzację emerytów z 5% na 3 i dać kraińcom by żyło się im lepiej. Ludzie na początku pomagali ale szybko zorientowali się, że żyją ponad stan niż pomocodawcy. Nie trzeba "papki" propagandowej w TV bo żyją obok nas i widzimy jak. 70% mieszkań kupionych przez obcych to kraińcy. Wobec tego, dlaczego rządzący tak żarliwie walczą o socjal dla tych zza miedzy, jaki mają w tym interes? zwani patrioci. Tylko proszę nie mówić, że bronią nas przed Rosjanami a kto nas obroni przed "bratankami". Nawet Piłsudski się wyznał na nich. 2025-09-17 21:02 4. Nie martwcie się! Jesteśmy uratowani! Będzie kasa! Przyjazne karpie na najbliższej sesji (25 września 2025 r. czwartek) dźwigają uczciwym mieszkańcom stawkę za śmieci: "Ustala się stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zebranymi i odbieranymi w sposób selektywny zgodnie z Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miasto Zakopane, od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, w wysokości 28,00zł miesięcznie od każdej osoby zamieszkującej nieruchomość." Oczywiście nie dotyczy to fantazyjnych samowoli budowlanych na wynajem. https://www.zakopane.pl/assets/zakopane25/media/files/8a7a933c-d06a-4091-8cd4-ea7a4bd976e0/1-uchwala-metoda-ustalenia-oplaty.pdf 2025-09-17 20:35 5. I tak powinno być... Politycy i urzędnicy dla ludzi a nie ludzie dla nich. 2025-09-17 20:32 6. Na światełka będzie jak znalazł. Bo na odśnieżanie "nawet" zabraknie. 2025-09-17 20:27 7. Kiedy promocja "Pendo do miejskiej toalety"? Dla kolegi pytam. 2025-09-17 20:26 8. 24-letni gołodupiec z dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów? Mam nadzieję że konsekwencje karno-skarbowe bardzo wpłyną na jego i tak już ciężkie życie i w ostateczności sam usunie się ze społeczeństwa. 2025-09-17 19:50 9. @płaczący - a jest? 2025-09-17 19:47 10. Dzieciaki będą miały piękne miejsce do uprawiania LA.
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama
Polecamy

Pożegnania

FILMY TP


REKLAMA


Dołącz do nas - facebook