Reklama

2021-04-01 22:20:36

Orawa

Dźwięk kołatek

Od Wielkiego Czwartku do Wielkanocy terkotki miały zastępować kościelne dzwony.

Obrzędy wielkopostne tradycyjnie zaczynają się w Wielki Czwartek, pod Babią Górą nazywany Zielonym Czwartkiem. Zanim w kościele umilkły dzwony, słychać już było kołatki. Bezpośrednio po zawiązaniu dzwonów chłopcy obiegali kościół trzykrotnie, robiąc wielki hałas. W okresie od Wielkiego Czwartku do Wielkanocy terkotki miały zastępować kościelne dzwony i dzwonki ministrantów. Wierzono też, że ich dźwięk odpędza złe siły. - W Wielki Piątek obieganie z kołatkami po wsi miało prawdopodobnie zwoływać ludzi do kościoła - przypuszcza Marcin Kowalczyk.

W Wielki Czwartek przy dźwiękach klekotek wielkopostnych i obrzędowych śpiewów chłopcy palili Judasza. - Kukłę, która była podobizną Judasza, wykonaną ze słomy i ubraną w łachmany, wieszali na dzwonnicy lub drzewie, potem zrzucali, bili kijami i palili na ognisku - wyjaśnia Karolina Kowalczyk z Lipnicy Wielkiej, etnograf.

A tak o kołatce wielkopostnej opowiada Zofia Warciak ze orawskiego skansenu w Zubrzycy Górnej:

"Ostatnie dni Wielkiego Tygodnia maja szczególne znaczenie w tradycji ludowej i chrześcijańskiej. Jest to zwykle zarazem czas budzenia się przyrody do życia, jak i czas święty, związany z  refleksją nad śmiercią Jezusa Chrystusa i Zmartwychwstaniem.

W Wielki Czwartek w Kościele rzymskokatolickim milkną dzwony i dzwonki (tzw. zawiązanie zwonów). Aż do Wielkanocy do wydawania dźwięków używa się kołatek. Dawniej dumą każdego chłopca było samemu zrobić taką kołatkę. Można ją wykonać i dzisiaj. Z drewna wykonujemy mała deseczkę. W deseczce trzeba zrobić otwór. Do otworu wstawiamy drewnianą rączkę.  Mocujemy ją od spodu, a na wierzchu w tej rączce mocujemy obok siebie dwa młoteczki drewniane. Poruszając rączką ruchem ręki wprawimy w ruch młoteczki, które będą uderzały w deseczkę i wydając charakterystyczny klekot.

W tradycji ludowej wierzono, że dźwięk kołatki odpędza złe duchy i różne demony. Dlatego też dawniej nie zabraniano dzieciom zabawy kołatkami. Zwyczajnym był widok dzieci biegających w Wielki Czwartek po wsi wokół domostw z kołatkami, których dźwięk odpędzał zło jednocześnie informując o nadchodzącej radości Zmartwychwstania Pana Jezusa".

jof


Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
1
/ Fot. Jolanta Flach
2
/ Fot. Jolanta Flach
3
/ Fot. Jolanta Flach
4
/ Fot. Jolanta Flach
5
/ Fot. Jolanta Flach
6
/ Fot. Jolanta Flach
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Karol 2021-04-02 12:39:02
Jakie kołatki. Po nasymu to były klepacki.

Reklama
2025-12-16 21:48 W centrum Zakopanego 0 stopni, a w Kuźnicach... 2025-12-16 21:00 Nowotarski Jarmark Bożonarodzeniowy oficjalnie otwarty 2025-12-16 20:00 Awantura o Kolejową 2025-12-16 19:00 Po groźnym wypadku w Zębie szykują się zmiany na drogach 5 2025-12-16 18:00 Dzień, w którym tatrzańskie hale przemówiły głosem pasterzy 2025-12-16 17:00 Bez uprawnień, za to z promilami za kierownicą 2025-12-16 16:30 Przed nami Slalom Maraton Zakopane 2025-12-16 16:00 90 milionów złotych na inwestycje. Więcej pieniędzy na kulturę i sport 1 2025-12-16 15:30 Zmasowane policyjne kontrole na drogach powiatu nowtarskiego 3 2025-12-16 15:00 Pierwsze prognozy na Święta. Dziś inwersja i wysoka temperatura w Tatrach (WIDEO) 2025-12-16 14:00 Nowa tablica przy stacji meteo na Hali Gąsienicowej. Ciekawe dane meteo 2025-12-16 13:40 Anioły są bliżej, niż myślisz. Mamy dla Was książki 2025-12-16 13:33 SPRZEDAM MIESZKANIE w Krakowie, świetna lokalizacja 2025-12-16 13:30 Tatrzańskie szlaki są oblodzone i śliskie 2025-12-16 13:00 Fenomenalny debiut Grzegorza Galicy 2025-12-16 12:54 Zakopane - sprzedam PIĘKNY DREWNIANY KOMPLET 2025-12-16 12:30 Zakopiański Salon Muzyczny. Pieśni Mieczysława Karłowicza 2025-12-16 12:00 Święto ludzi o wielkim sercu. Powiatowe Obchody Dnia Wolontariusza w Teatrze Witkacego 2025-12-16 11:00 Pół miliona na spór z wykonawcą. Zakopane szykuje się na proces 4 2025-12-16 10:43 Najbardziej nietypowe języki świata - jak nowoczesna technologia radzi sobie z ich tłumaczeniem? 2025-12-16 10:30 Heródkowe gnotki - sztuka prostoty 2025-12-16 10:00 Czarnodunajecki Jarmark Bożonarodzeniowy już 21 grudnia 1 2025-12-16 09:30 Komunikat o zmianach w datach odbioru odpadów na święta 2025-12-16 09:00 Nowa atrakcja sportowa w Zakopanem. Tor Ninja Warrior już otwarty 5 2025-12-16 08:00 Mędrole w Ratuszu czyli Stanisława Apostoła interpretacja filozofii księdza Tischnera 2025-12-16 06:59 Zakopane - sprzedam tanio różne BIURKA 2025-12-16 06:20 Zakopane - oddam za darmo BIEŻNIĘ TC-140 2025-12-15 21:46 Wigilia w Mieście na nowotarskim Rynku 2025-12-15 21:00 Miejsc na Sylwestra ubywa 11 2025-12-15 20:29 VI Jarmark Świąteczny w Poroninie 1 2025-12-15 19:57 Poważny wypadek na zakopiance 2025-12-15 19:30 Ludźmierskie spotkanie ze słowem 2025-12-15 19:00 Wolni od nałogów, silni w życiu 2025-12-15 18:21 Strażak z Lipnicy wyruszy na Rysy w umundurowaniu. Cel jest jeden: pomóc małej Darii 1 2025-12-15 17:46 Burmistrz Zakopanego i przewodniczący Rady Miasta w Cortina d'Ampezzo 22 2025-12-15 17:42 Oblodzone chodniki na ul. Broniewskiego w Zakopanem. Piesi muszą uważać 6 2025-12-15 17:19 Tragiczny wypadek na Orlej Perci. Nie żyje 20-letni turysta 5 2025-12-15 16:29 Utrudnienia drogowe w ruchu tunelem w ciągu zakopianki 2025-12-15 15:54 Wyprzedzał na przejściu dla pieszych. Dostał wysoki mandat 2025-12-15 15:45 Lodowisko na Rynku w Nowym Targu już otwarte 1 2025-12-15 14:59 Czy deptak może zmienić górską miejscowość w zimowy raj? 2 2025-12-15 13:58 Atak bezpańskich psów na hodowlę danieli 10 2025-12-15 13:55 Przerwy w dostawie wody w Poroninie w związku z modernizacją sieci wodociągowej 2025-12-15 13:48 Zarzuty za posiadanie narkotyków 1 2025-12-15 13:00 W Nowym Targu zimniej niż w Zakopanem, a najcieplej na Gubałówce i w Tatrach (WIDEO) 2025-12-15 12:00 Quady zatrzymane na Bachledzkim Wierchu. Interwencja Straży Miejskiej 9 2025-12-15 11:30 "Idzie na ziemię Jezusek". Koncert kolęd 2025-12-15 10:58 Znamy szczegóły wypadku na Kozim Wierchu 3 2025-12-15 09:43 Turystka uniknęła śmierci. Spadła z Koziego Wierchu 2 2025-12-15 09:00 Boisko piłkarskie API w rozbiórce 4
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-12-16 20:26 1. Inwestor ma już 4 nielegalne budynki 2 drewniane i dwa murowane w stanie surowym wbudowane jesienią tego roku oczywiście nie zapomnijmy o saunie idealnie widać je odemnie z hrubego lub od cmentarza 2025-12-16 20:16 2. No cóż w wypowiedzi jest podane że są sprzeciwy w sprawie progów tylko szkoda że nie napisane ile osób się sprzeciwiło(2) natomiast podpisów pod petycja było(ponad 500) ale ważniejsze są dwa niz 500. Ciekawe ile osób z tego rejonu by przyszło na wizję gdyby o tej wizji wiedzieli bo wzmianki o tym niestety nigdzie nie było. A na wizji z Panią Wójt byli tylko Ci którzy akurat zobaczyli że coś się dzieje na drodze. Radni też o niczym nie informują mieszkańców- w sumie można zrobić oficjalne spotkanie z mieszkańcami w tej sprawie i zobaczymy ile będzie za a ile przeciw. No a może po niedzielnym wypadku osoby które były przeciw zmieniły już zdanie? Szkoda że te wszystkie rozmowy pytania i komentarze pojawiają się tylko po jakiejś tragedii a nie są załatwiane od razu może by to komuś życie uratowało. 2025-12-16 20:09 3. i tak to ciągnie się smród pisiowej ekonomiji 2025-12-16 20:02 4. i bardzo dobrze! tępić tych kierowców bolidów 1.9 tdi 2025-12-16 19:49 5. "To nieprawda, że gmina nic nie robi po wrześniowym wypadku przy szkole - zaprzecza Anita Żegleń." Kto wierzy, ręka w górę! 2025-12-16 19:45 6. "Anita Żegleń przypomina, że zamontowany przez gminę "śpiący policjant" na ulicy Kościuszki nie posłużył długo. Został zdemontowany pierwszej nocy przez "nieznanych sprawców" Dlaczego "nieznani sprawcy" nie zostali odnalezieni, obciążeni kosztami, przykładnie ukarani a "śpiący policjant" odbudowany z kostki brukowej? Czy bezpieczeństwo mieszkańców jest przez panią bagatelizowane? To po co pani jest wójtem skoro "nieznani sprawcy" decydują o infrastrukturze drogowej zapewniającej mieszkańcom bezpieczeństwo? Może to ci "nieznani sprawcy" powinni zasiadać w urzędzie skoro mają taką sprawczość nawet bez oficjalnego stołka. To jakie cuda na kiju by ogarnęli mając dostęp do oficjalnych urzędowych stanowisk? Byłoby drugie San Francisco! Ameryka! 2025-12-16 19:38 7. "Zacznijmy od poprawnej jazdy, a potem domagajmy się dodatkowych zabezpieczeń w postaci progów - podkreśla Anita Żegleń." Nie wierzę że ta pani to powiedziała. Macie może nagranie tej wypowiedzi? 2025-12-16 19:38 8. Mam nadzieję że rozbiorą te samowole bo to przekracza szczyt wszystkie że łamiąc prawo można się dorobić milionów 2025-12-16 19:35 9. "Zapytaliśmy o progi zwalniające Anitę Żegleń, wójt Gminy Poronin. - Jestem zasmucona, że przez wypadek, który spowodowany jest przez brawurę, nieumiejętność jazdy bądź nieuwagę od razu pojawiają się tego typu żądania." Czy ta pani jest poczytalna? 2025-12-16 19:00 10. Szkoda że nikt nie wspomniał o planowanym kredycie i zadłużeniu które wyniesie w przyszłym roku 146 milionów , chłopcy wciągu niespełna dwóch lat podwoili zadłużenie miasta ,jak dalej będą tak brać kredyty to 3 pokolenia będą spłacać długi po naszych władcach :)
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama