2021-04-25 10:00:00

Z archiwum

Ostatni folusznik

Reklama

Folusze zniknęły z krajobrazu Podhala. Tradycyjne metody wyrabiania sukna zastąpiły maszyny. Józef Słodyczka z Ustupu był jednym z ostatnich, który znali tajniki tego ginącego zawodu. Jesienią robił suknianą cuchę dla pana młodego, nietypową, dokładnie według wzoru z lat 20. ubiegłego wieku. Nie tylko sukno robił metodą tradycyjną, nawet szycie było ręczne, dokładnie, jak za pradziadka Macieja - żadnego śladu maszyny. Przypominamy dziś nasz tekst z 2007 roku, by folusze nie zniknęły, przynajmniej z naszej historii. Wspomnijmy też ostatniego folusznika, pana Józefa.

Porobek, czyli wątek
Nawet na wełnie, z której sukno się wyrabia, trzeba się znać. – Runo trzeba posegregować, oddzielnie wełnę z grzbietów, oddzielnie z podbrzusza. Ta z grzbietów – dłuższa, twardsza, bardziej ordynarna – nadaje się na osnowę, ta z podbrzusza – krótsza i delikatniejsza – na „porobek”, czyli mówiąc po polsku – wątek – tłumaczy. Kolejny etap to „cuchrowanie” wełny. Z tak przygotowanej dopiero przędzie się nić na warculi. Następnie trzeba przygotować osnowę. Na zrobionym przez siebie warsztacie tkackim, na snowadle pan Józef cierpliwie układa 400 równiutkich nici, idealnie równolegle do siebie. – I jak tkacz, przeplatam wątkiem, robię najzwyklejszy splot tkacki. Otrzymuje w ten sposób surowe, niefolowane sukno, takie rzadkie – wskazuje na wiszący gotowy już kawałek materiału. – Na siągę sukna trzeba 6 kg wełny. Siąga to długość około sześciu łokci, czyli ok. 3,6 metra, szerokości będzie ok. 65-70 centymetrów – wyjaśnia. Dawniej tkaniem sukna zajmowali się – knopy i knopki. Pan Józef pamięta jeszcze knopki z Maruszyny, od których woziło się taki materiał, a następnie zawoziło do folusznika.

Folusz pradziadka Macieja
Pan Józef przechodzi tylko do niewielkiego pomieszczenia w piwnicach swojego domu, gdzie ma własnoręcznie zrobiony folusz. Pracował nad nim 4 lata. To było w latach 70., żył jeszcze ojciec, który pomagał w odtworzeniu mechanizmu. Folusz w rodzinie Słodyczków był od czasów pradziadka Macieja. – Tartak, młyny, folusz i holendry, którymi oddzielało się zboże od łuski – uściśla. – Pradziadek młodo umarł, zostawił dwóch małych synów, którzy musieli szybciej niż inni wydorośleć i zająć się gazdowaniem – opowiada pan Józef. Dziadkowi Janowi komuniści w połowie lat 50. zabronili jednak kapitalistycznych praktyk i wszystkie urządzenia zostały zaplombowane. Tata pana Józefa – także Jan – zajmował się pamiątkarstwem, w foluszu robił kasetki. Pamiętał jednak wiele tajemnic związanych z folowaniem i przekazał je potem synowi. – Trochę on mnie nauczył, do wielu rzeczy sam doszedłem – twierdzi. A na kurs knopstwa jeździłem do Łodzi.

Pod ciężarem stąporów
Utkany u knopa lub jak w przypadku pana Józefa na własnym warsztacie materiał wkłada się do folusza. I tu następuje kolejny, bardzo żmudny etap pracy. – Folusz to takie bardzo prymitywne urządzenie, ale łatwo na nim sukno zniszczyć – twierdzi. Sukno układa się w tzw. „stępie” wyżłobionym w pniu drzewa, w czymś w rodzaju korytka. W sukno uderza się ogromnymi drewnianymi młotami zwanymi „stąporami”, które kiedyś napędzane były kołem wodnym. Dlatego folusze były nad potokami. Jednocześnie do korytka wlewa się wąską rynienką wodę – najpierw zimną, a potem na przemian ciepłą i zimną. Uderzenia powodują, że sukno się zagęszcza i zyskuje odpowiednią strukturę. W zagęszczeniu materiału pomaga ciepła woda. – Jak podrobek mocno skręcony, to trzeba folować dłużej, czasem 20 albo i więcej godzin – wyjaśnia pan Józef. Kolejny etap to kartowanie sukna, czyli ułożenie go w specjalny sposób, następnie maglowanie i na koniec suszenie, oczywiście w naturalny sposób, na słońcu. Folowanie – to jak podkreśla pan Józef – jego najbardziej ulubiona, ale i najgorsza dla zdrowia część pracy. – Młoty cały czas chlapią, woda paruje, jest tam jak w saunie – opowiada pani Zofia, żona folusznika. – To była zawsze wielka pasja męża, z której, niestety, żyć się nie dało – podkreśla pani Zofia. – Dlatego mąż żył z działalności chałupniczej, z wyrobów do Cepelii. Wyjeżdżaliśmy też na sezonową pracę do Austrii – opowiada. – Ale każdą wolną chwilę mąż spędza w foluszu. Dziś takich wariatów jak on już nie ma – dodaje.

Jak hartuje się sukno
Jak poznać dobrej jakości sukno? Po prawdziwym, naturalnie natłuszczonym owczym tłuszczem – spływa woda, bo materiał jej nie przepuszcza. - Jak ktoś używa chemikaliów, to ta warstwa znika. A dawniej to jeszcze gotowano stare kości i ten płyn wlewano rynienką podczas folowania – opowiada. – Ważny moment to hartowanie sukna – zdradza pan Józef. – Ja tak nagrzewam sukno przez kilka godzin, że się go nie da wziąć do ręki. Potem momentalnie polewam zimną wodą, wtedy twardnieje. Takie sukno potem jest trwalsze – tłumaczy. Prawdziwe, nie maszynowo zrobione sukno można też poznać po wystających „kosiołkach”. To z maszyny jest idealnie gładkie. – Czasem zdarza się komuś, że po roku sukno pęka – to już wynik błędu popełnionego przy tkaniu – wyjaśnia. Pan Józef niechętnie sprzedaje sukno, woli własnoręcznie wykonywać z niego cuchy, portki, bacowskie torby, góralskie derki czy story. – I wszystko szyje ręcznie, proszę zobaczyć ten szef, tu nie ma żadnej maszynowej roboty – pani Zofia pokazuje cuchę uszytą dla syna. Pan Józef liczy, że nie będzie ostatnim folusznikiem na Podhalu. Warsztat chce przekazać jednemu z synów. – Jan, starszy z synów, od brzdąca podglądał ojca w foluszu, ma do tego smykałkę – wtrąca pani Zofia. – Byle tylko było dla kogo to sukno robić, byle ludzie docenili taką ręczną robotę – dodaje.
Beata Zalot
Tygodnik Podhalański 51-52/2007

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
  • NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
    Siewierski Nieruchomości ul. Br. Czecha 1, Zakopane. +48 18 20 66 129, +48 506 13 14 63 www.siewierski.pl
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupie Pilnie -Pensjonat w Zakopanym -tel 660797241 b12.pl.
  • PRACA | dam
    Zatrudnię KIEROWCĘ C+E na pracę po kraju ( poniedziałek - piątek). Praca na plandece. Kontakt 514 240 136, 691 758 882.
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    Sprzedam konia czeskiego zimnokrwistego. Masc karogniady,przyjazny dla dzieci, jezdzil w zaprzęgu i siodle. WAŁACH. Prawie 3 lata. kontakt tylko telefoniczny 791818377.
  • PRACA | dam
    Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 602 534 193.
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    Dwa KONIE 8.500 zł/szt. 790 759 407.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO OPAŁOWE 160zł/ m3 i odpad tartaczny 130zł/m3. 790 759 407.
  • SPRZEDAŻ | budowlane
    WIĘŹBA 950 zł/kubik. 790 759 407.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • PRACA | dam
    Skicontrol H.Martinczak.s.k.a. (Białka Tatrzańska) przedstawiciel na Polskę firmy SKIDATA, zatrudni: INFORMATYKA - SERWISANTA. Oferujemy: umowę o pracę, możliwość rozwoju zawodowego. Wymagania: znajomość rozwiązań IT, wykształcenie kierunkowe, doświadczenie na podobnym stanowisku, znajomość j.angielskiego, czynne prawo jazdy kat.B. Główne obowiązki: montaż i serwis systemu kontroli dostępu SKIDATA. CV prosimy przysłać na e-mail: praca@skicontrol.pl
  • PRACA | dam
    Zlecę SZYCIE NARZUT z kawałków skór włoskich, kożuchowych. Dzwonić tylko z doświadczeniem. 504 636 921.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • PRACA | dam
    POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 8-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Oferujemy powierzchnię parkingową dla pojazdów osobowych/dostawczych/ciężarowych z możliwością składowania /przechowywania towaru, na monitorowanym obiekcie z własną stacja paliw. Przemysłowa dzielnica Nowego Targu blisko wjazdu na S7. Zapraszamy. Tel. 602 290 555
  • PRACA | dam
    PIEKARNIA W ZAKOPANEM ZATRUDNI PIEKARZA. Na stałe, umowa. 602 759 709
  • PRACA | dam
    Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
  • USŁUGI | budowlane
    USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
  • KUPNO
    OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • PRACA | dam
    NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955
  • USŁUGI | budowlane
    HYDRAULIK - 660 404 104.
  • PRACA | szukam
    KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
  • USŁUGI | budowlane
    PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
  • KUPNO
    Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
  • PRACA | dam
    Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
    Tel.: 500160574
  • PRACA | dam
    PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
    Tel.: 609820250
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044
  • PRACA | dam
    POSZUKUJEMY OSÓB DO PRACY W KARCZMIE PRZY KRUPÓWKACH na stanowisko: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA. 600 035 355.
  • USŁUGI | budowlane
    OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
    Tel.: 600
  • USŁUGI | budowlane
    CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-07-10 21:00 Kolejny kibelek, tym razem podrzucony na przystanek autobusowy 2 2025-07-10 20:30 Wakacyjne Msze święte w tatrzańskich schroniskach 2025-07-10 20:00 "Najlepsi z najlepszych" nagrodzeni podczas Gali w Gminie Poronin 2025-07-10 19:30 Niesamowita podróż po Universum Marvela. Mamy dla Was książki 2025-07-10 19:30 Remonty szlaków turystycznych w Pieninach 2025-07-10 19:00 Utrudnienia na bocznej ulicy Szaflarskiej potrwają dwa miesiące 2025-07-10 18:00 Modernizacja ulicy Sienkiewicza w toku, zakończy się w czerwcu przyszłego roku 9 2025-07-10 17:00 Co robią rodziny z dziećmi, gdy latem pada deszcz? 2025-07-10 15:52 Za co kocham Zakopane? (WIDEO) 7 2025-07-10 15:30 Bezpieczna Gmina Czorsztyn - wydarzenie przeniesione 2025-07-10 15:15 Zalane budynki i drogi, powalone drzewa, niedrożne przepusty - pół setki interwencji 2025-07-10 15:00 Bezpieczeństwo, transport i najważniejsze atrakcje na lato (WIDEO) 2025-07-10 14:30 Biegiem pod górę 2025-07-10 14:00 W Tatrach nadal intensywnie pada (WIDEO) 2025-07-10 13:30 Ludzie skracają sobie drogę przez osiedle, a za zakrętem czyha kibelek 3 2025-07-10 13:10 Niezłe warunki turystyczne na Babiej Górze 2025-07-10 13:00 Osuwisko w Dzianiszu, mieszkańcy boją się, że budynek runie w przepaść (WIDEO) 2 2025-07-10 12:45 Premiera w ramach projektu Musical Sommer Camp 2025-07-10 12:30 Góralskie rzemiosło kołem się toczy 2025-07-10 12:00 Włamanie do sklepu wędkarskiego w Nowym Targu 1 2025-07-10 11:30 Zdążyli przed ulewami i część ulic wymalowali 3 2025-07-10 11:00 Dziś i jutro część ulicy Mała Łąka zamknięta, wyznaczono objazd 1 2025-07-10 10:58 W Zębie strażacy pompują wodę z zalanych piwnic szkoły 1 2025-07-10 10:31 Wybory Nośwarniyjsyj Gorolecki odwołane i przeniesione na sierpień 1 2025-07-10 10:30 Kolumna informacyjna Powiatu Tatrzańskiego 2025-07-10 10:20 Policjanci ze strażakami wciąż monitorują zagrożenie powodziowe 1 2025-07-10 10:00 Dwa tysiące nowych drzew i ponad tysiąc zasadzonych krzewów 6 2025-07-10 09:30 Kolumna informacyjna Urzędu Miasta Zakopane 2025-07-10 09:15 Ostrzeżenia przed osuwiskami i aktualna sytuacja pogodowa w Małopolsce 2025-07-10 09:00 Turbacz Summer Trail z rekordem frekwencji 2025-07-10 08:00 Szlachta nie płaci 2025-07-09 22:42 Jedno miejsce - dwa światy, na tych zdjęciach wygląda zupełnie inaczej 1 2025-07-09 22:34 Woda zabrała część gruntu pod budynkiem i drogą 2 2025-07-09 22:26 Mężczyzna został przygnieciony przez quada 2025-07-09 21:00 Goście z Bliskiego Wschodu górą, nie tylko w centrum Zakopanego 23 2025-07-09 20:30 Koncert finałowy warsztatów musicalowych MUSICAMP 2025-07-09 20:00 Blisko tysiąc biletów dziennie na Letnie Mistrzostwa Polski w skokach narciarskich 1 2025-07-09 19:53 Woda wdarła się na drogę w Nowem Bystrem 1 2025-07-09 19:00 Festiwal Folkloru Polskiego 59. "Sabałowe Bajania" wystartował 1 2025-07-09 18:30 Głęboko w tunelach Gór Sowich. Mamy dla Was książki 2025-07-09 18:30 Policjanci ścigali w Nowym Targu 33-letniego złodzieja 1 2025-07-09 18:00 Powodziowe przepychanki w Czerwiennem (WIDEO) 5 2025-07-09 17:00 Polonijne młode talenty piłkarskie przyjadą na zgrupowanie do Nowego Targu 2025-07-09 16:06 Powalone drzewa upadły na linię telefoniczną 2025-07-09 16:00 Dziewiętnastolatek prędko stracił prawo jazdy za zbyt dużą prędkość 2025-07-09 15:41 Drzewo spadło na jezdnię, droga nieprzejezdna 2025-07-09 15:30 W Zakopanem woda powoli opada, ale rosną masy wody na Dunajcu (WIDEO) 2025-07-09 15:19 Festyn rodzinny w Stadninie Koni Rajd 2025-07-09 15:00 No i co z tego, że pada. Muzeum Tatrzańskie czeka na Was! 2025-07-09 14:15 Jazda w deszczu nie każdemu służy, kolizja na Alejach 3
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-07-10 23:38 1. Niestety przykład idzie z góry. Palą się składowiska opon niczyjich , utrudniony transport do PSZOK bo po dziurach. Wobec tego mamy, to co mamy. Państwo stać na spłatę odsetek "bratankom", więc co oczekiwać? Daj obywatelu na zbrojenie, kup obywatelu plecak a w plecaku przedstawiciele różnych branż radzą co ma być, by ruszyć sprzedaż badziewia. Ile to wszystko może ważyć, plus waga wydanych pieniędzy, szkoda, że jeszcze telewizora nie proponują taszczyć. 2025-07-10 23:05 2. Czy fantazyjny staszek posiada zakopiańską kartę mieszkańca skoro rozlicza się w Jaśle? Może jakiś mały audyt obywatelski? 2025-07-10 22:59 3. "Działamy bezwzględnie i skutecznie - każdy przypadek zaśmiecania będzie dokładnie sprawdzany. Sprawcy nie mogą liczyć na anonimowość - prędzej czy później zostaną namierzeni i ukarani" Dlaczego zakopiańskiej straży wiejskiej nie stać na takie stanowcze oświadczenie? "jak państwo wiecie niewiele możemy zrobić..." Smacznego karpia! 2025-07-10 22:55 4. Jeszcze jedno - takie zdarzenie jak jak obecny remont ul Sienkiewicza wpływa fatalnie na wizerunek miasta. Turysta patrzy, obserwuje i postępuje racjonalnie - coraz częściej omija nasze miasto szerokim łukiem. Ciekawe co myśli o władzach miasta a także o jego mieszkańcach, którzy bezwolnie pozwalają się tak traktować przez lokalnych urzędników? Zakopane jest podobno miastem partnerskim Sopotu, miasta o zbliżonym charakterze. Sugeruję urzędnikom przyjrzeć się bliżej funkcjonowaniu tej perełki Bałtyku a zobaczą INNY ŚWIAT i może pojmą, że miastem da się zarządzać w sposób po prostu MĄDRY.. 2025-07-10 22:45 5. Jacek, pseudonimów zaczyna Ci brakować, jedno i to samo piszesz pod roznymi nickami.... nic ci to nie pomoże. mam nadzieje ze postawia ci zarzuty za to łganie i nakręcanie afer. p.s mieszkancy wciaz pytaja kiedy oddasz pieniadze ktore wyłudziłes z urzędu??? 2025-07-10 22:41 6. Za dużo macie arabów mamy nadzieję że nie zechcą budoeč meczetów jak w całej Europie 2025-07-10 22:10 7. Puk pukuu albo jesteś zwykłym lewakiem nie uświadomionym że we pobliżu toczy się pełno skalowa wojna albo osobą z zaburzeniami psychicznymi, Synku wiesz w czym jest problem jak ktoś zaczyna strzstrzelač nie widać WROGA , 2025-07-10 21:47 8. Szanowny Mieszkańcu ulicy Sienkiewicza! Pytasz: "Z jakiego powodu Szanowny Pan Burmistrz miasta, przecież absolwent szkoły turystycznej w Szwajcarii, sam posiadający doświadczenie w prowadzeniu prywatnego biznesu turystycznego podjął decyzję o rozpoczęciu tak fatalnie zaplanowanego i prowadzonego remontu - trudno pojąć." Myślę że kwestia "sponsorowania" kampanii wyborczej nie pozostaje tutaj bez wpływu. Dziękuję za Twój obiektywny głos. Jakże istotny, ważny i merytoryczny. Na podstawie tej Twojej krótkiej i celnej wypowiedzi śmiem twierdzić że byłbyś lepszym włodarzem naszego miasta niż obecny zarządca. To ogromna strata dla naszego miasta że tacy ludzie nie mają realnego wpływu na funkcjonowanie naszych instytucji. Tym samym do decydują o nas kliki prywatnych interesów pogrążając nas w długach i rujnując tkankę miejską. Pozdrawiam serdecznie i życzę dużo zdrowia i cierpliwości na ten ciężki sezon. 2025-07-10 21:45 9. Oszukany, to teraz masz drugi przy Ariesie. Na pewno się cieszysz, zresztą tak jak ja. 2025-07-10 21:40 10. Warto byłoby lepiej komunikować mieszkańcom dlaczego akurat ta ulica została wytypowana do remontu po raz kolejny i czy naprawdę potrzebuje tak rozległych prac.Przy skromnym budżecie gminnym i licznych pilniejszych potrzebach infrastrukturalnych w Zakopanem (choćby parkingi czy kanalizacja w peryferyjnych dzielnicach) takie inwestycje powinny być dobrze uzasadnione i przejrzyste.
2025-06-22 01:24 1. Wzbogacony o 8 kolejnych budynków:):):) Wzbogacony:):):) 2025-06-22 00:36 2. A, czyli wyrżnąć drzewa i walnąć betonowe kloce tak jak już Radisson zrobił na miejscu przepięknego Modrzejowa, który powinien być muzeum, a rozjechały go spychacze. Brawo! Oby tak dalej, zalejemy betonem wszystką zieleń, dziedzictwo wyburzyć. Lepiej się zaborcy obchodzili z polskim krajobrazem i architekturą niż deweloperzy. 2025-06-12 19:04 3. Dla wielu osób za drogo, może by tak pomyśleć o zniżce dla mieszkańców? 2025-05-19 17:33 4. Jan mnie tam tyz zabrakło bo kosula w krate mi nie wyschła... miałem portki na posek zapinane ... rekonesans taki a sztuka "Ulice Jerozolimy " , Ulice pise się z duzej litery pamiytej .se tło .. i suchej co powiado doktor ... sztuk pięknych... 2025-04-24 10:37 5. Tylko na zdjęciach i w realu pusto przez fatalny dojazd do Szczawnicy. Stać w korku I niszczyć zawieszenie, to średnia przyjemność. 2025-04-02 12:01 6. A co na to czorne misie? Te brązowe tyż złe mogą być. 2025-03-28 12:31 7. Co Palace ma wspólnego z Wyklętymi. Ktoś chyba pomylił wątki i miejsca. Czyżby nowy starosta bał się OGNIA ? 2025-03-18 00:29 8. No i teraz wreszcie będzie prawo i sprawiedliwość. 2025-03-12 11:25 9. Na spotkaniu zabrakło schorowanego już pana dra Ryszarda Dąbrowieckiego, który jest pasjonatem twórczości mistrza Hasiora. Wydał nawet o nim książkę pt. "Upadły Anioł- Rzecz o Władysławie Hasiorze" 2025-03-04 09:43 10. Ach ten nieszczęsny młotek. Rośnie w siłę nasza ideologiczna brać
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama