2021-06-11 08:05:07

Reklama

Nowy Targ

Liczą się nie tylko drogi i inwestycje, gdy Podhale zabytkami stoi

Zapomniane kapliczki i przydrożne krzyże, strażackie sikawki, okna w dawnym muzeum wodza czy ruiny zamku - doczekały nowego życia. Dzięki unijnym dotacjom z Euroregionu Tatry.

„Najlepsza inwestycja w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego" - tak brzmi oficjalna nazwa rozstrzygniętego właśnie konkursu w nowotarskiej siedzibie ET. W praktyce to pokaz jak wiele można zdziałać, pozyskując dodatkowe wsparcie. Samorządowcy podkreślają, że dookoła wszyscy kładą największy nacisk na drogi i inwestycje. Tam pieniądze są najbardziej potrzebne. Zabytki, kapliczki czekają w drugiej kolejności na dostrzeżenie. Chyba, że tak jak w tym przypadku - znajda się środki i zapaleńcy, którzy chcą przebrnąć przez biurokratyczną machinę przygotowywania wniosków, a potem zrealizować z pietyzmem plan. Efekty wieloletniej pracy już można oglądać w terenie. A w siedzibie Euroregionu Tatry właśnie nagrodzono autorów 6 zrealizowanych wniosków.

Wańkówka z historią Lenina w tle

Wódz rewolucji przysiadywał tam podobno tylko na chwilę, na piwo. Gdy władza ludowa o tym się dowiedziała od dawnych mieszkańców - przejęła góralską willę, by stworzyć tam Muzeum Lenina. Cień komuny udało się odegnać po zmianach ustrojowych i Wańkówka jest siedzibą ośrodka kultury, biblioteki oraz Związku Podhalan.

Dzięki polsko - słowackiemu projektowi i współpracy z Liptovską Kokavą po tamtej stronie granicy udało się wyremontować 10 km szlaku turystycznego na Wołowiec, a w Poroninie - wymienić okna. Wszystko pochłonęło 102 tys. euro.

- To pozwoliło tchnąć nowe życie w Wańkówkę. Samorządowi trudno pozyskać środki - ciągle potrzebujemy pieniędzy na edukację, infrastrukturę. Dobry bodziec ze środków transgranicznych spowodował, że możemy zadbać o zabytki - przyznaje Anita Żegleń, wójt Poronina.

Na konia do pary już zabrakło

Zupełnie inaczej swoje środki wykorzystała gmina Limanowa. Tu sprawy wzięli w swoje ręce strażacy, którzy zechcieli podkreślić, że ich jednostka jest zaledwie o 10 lat młodsza od krakowskiej. I wspólnie z Dolnym Kubinem zadbali o strażackie dziedzictwo. Za 67 tys. euro odrestaurowali 2 stare konne wozy strażackie "sikawki". Doprowadzili je do użyteczności, wyposażyli druhów w mundury z epoki tak, by można było zrobić pokazy gaszenia pożaru jak za dawnych czasów.

A przy remizach w Limanowej i Łososinie Górnej eksponaty stanęły w specjalnie zbudowanych, oszklonych wiatach. Choć nie wszyscy strażacy są do końca zadowoleni.

- Niestety, okazało się, że model konia jest 2 razy droższy od żywego zwierzęcia. Wystarczyło więc pieniędzy, by kupić po jednym do każdego wozu. A każdy wie, że sikawkę musiała ciągnąć para koni i tego nam dotąd niektórzy nie mogą wybaczyć - dodaje wójt Władysław Bieda.

W murowanej piwnicy

Nie tylko samorządowcy wzięli się za unijne środki. Swój projekt zrealizował też Pieniński Park Narodowy. Parkowcy wykorzystali 68 tys. euro, by wyremontować zapadłe sklepienie piwnicy zamku pienińskiego. Nowe sklepienie pozwoliło na powrót udostępnić do zwiedzania ruiny XIII-wiecznej warowni, która miała powstać za czasów bł. Kingi.

- Zbudowaliśmy też taras widokowy i zabezpieczyliśmy mur tarczowy. Największy problem sprawiły dostawy 30 ton materiałów. By nie zniszczyć szlaków musieliśmy skorzystać ze śmigłowca - przyznaje Andrzej Kowalik z PPN.

Przy okazji remontu udało się też zorganizować warsztaty dla nauczycieli i zrealizować film o zamku.

Świętość i codzienność na pograniczu

- to tytuł projektu realizowanego w Dobczycach za 100 tys. euro. Jak zauważył Marek Gabzdyl - w Małopolsce samorządy mają najwięcej dróg - tych uregulowanych i nieuregulowanych, a w kolejnej kolejności - kapliczek. I o te ostatnie postanowili zadbać w Dobczycach. Efekt? odnowiona kapliczka św. Floriana na Rynku, ale i niezwykła kapliczka Matki Boskiej znajdująca się w wyrwie po pocisku w pniu okazałej lipy. Okazało się, że znajdująca się tam figura to falsyfikat, więc przy okazji wykonana została nowa, z piaskowca dobczyckiego. Konserwatorzy zajęli się też nietypową kapliczką typu słupowego w Stojowicach. U jej podstawy są również 4 płaskorzeźby ze scenami Męki Pańskiej. - Czegoś takiego w całej Małopolsce nie ma - chwali się Marek Gabzdyl.

Kapliczki czarnodunajeckie

Na dodatkowy efekt projektu zwraca uwagę Michał Jarończyk, sekretarz gminy Czarny Dunajec. To wpływ na świadomość mieszkańców, którzy od lat sami opiekowali się z mniejszym lub większym skutkiem kapliczkami na swoich gruntach. Niektórzy z pewną nieufnością podchodzili do planowanych prac, ale z czasem przyjmowali do wiadomości, że niektóre "upiększenia" realizowane własnym sumptem mogą powodować więcej szkód jak pożytku. Teraz kolejni gospodarze czy sołtysi sami zgłaszają się z wnioskami o renowację. Widzą efekty tego, co udało się zrobić. A117 tys. euro pozwoliło na odrestaurowanie 7 obiektów, między innymi niezwykłej kapliczki św. Jana Nepomucena w Załucznem. Nowy wygląd odzyskała też Pieta "Pazdurowa" w Cichem czy też krzyż z 3 płaskorzeźbami w Chochołowie.

Potrzebna jest chemia między partnerami

- na to zwraca uwagę Roman Krupa, wójt Kościeliska, które realizowało swój projekt z Twardoszynem. Obydwa samorządy współpracują od 20 lat. Ale realizacja nie miałaby takiego rozmachu, gdyby nie zaangażowanie w projekt Agnieszki Grzegorczyk.

- W 1992 roku jako konserwator zabytków ówczesnej gminy tatrzańskiej miałam ocenić po renowacji kilka kapliczek. Oniemiałam, że tak fantastyczne obiekty są w tak małych miejscowościach. Potem, już pracując w gminie Kościelisko przez lata wierciłam wszystkim dookoła dziurę w brzuchu o pieniądze na konserwację kapliczek. Gdy udało się pozyskać środki, zaczęła się organiczna praca - inwentaryzacja, kwerendy, pozyskanie zgód właścicieli na udostępnienie do konserwacji - wspomina Agnieszka Grzegorczyk.

Okazało się, że 140 tys. euro wystarczy na restaurację 23 obiektów, z czego 18 po stronie polskiej. Wystarczyło też na odnowienie trzech zabytkowych dzwonnic. Nie tylko odzyskały kształt, ale także dzwony, dzięki którym jak dawniej na Anioł Pański niesie się po okolic ich bicie.

Remonty kapliczek także przynosiły wiele niespodzianek. Tak było choćby z odkryciem w Witowie nazwiska Jasiek Korcz i daty 1847. Może mieć to związek z Powstaniem Chochołowskim. Pod oleodrukiem w jednej z kapliczek odkryli obraz na szkle.

Powstała również książka ukazująca ogrom prac nad zabytkami.

fig

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Galerie

Ostry zakręt w Hyrnym

Wieczór autorski Angeliki Chrapkiewicz-Gądek

Dyplomowa wystawę w Szkole Kenara

Szkoła Kenara po wielkim remoncie

Tatromaniacy pod Giewontem

Jubileuszowa Gala Szpitala na Ciągłówce

Na Kamieńcu w Zakopanem stanie dom wielofunkcyjny

Małopolska Wspiera Talenty

Zakopane, święconka w parafii Świętego Krzyża

Święcenie pokarmów z Majerankami przy rabczańskim, starym kościółku

Stanisław Kulon w Salonie Marcowym

Konwencja wyborcza Maciej Tokarz i Nowy Targ zasługuje na więcej

Marka Tatrzańska 2023 w Teatrze Witkacego

Jubileuszowa Wiosna Jazzowa Zakopane 2024

Świat, w którym nie widać nic czyli Barbara Sowińska w przedszkolu

Luna czyli spektakl bez słów dla najmłodszych widzów

Konwencja wyborcza Grzegorza Watychy i komitetu Nasze Miasto

Przyszłość Powiatu Nowotarskiego przedstawia

Biały Miś - jeden i tylko jeden, prawdziwy

Podhalańczycy pod Giewontem

Kto krzyż odgadnie, ten nie upadnie

Przedszkolaki na stoku

Karnawał na Śniegu czyli Mali Śwarni na natach

Ach co to był za bal

Grupa exMaanam w Nosalowym Dworze

Pnioki, Krzoki, Ptoki

Obrazy Natalii Kuropki w "Kmicicu"

Kolędowanie Martyny Kasprzyckiej i Macieja Czemplika

Hanna Zbyryt u Ojców Jezuitów na Górce

Mateusz Ziółko dla Centrum Pomocy Dzieciom

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Aparthotel Renesans w Zakopanem poszukuje kandydatów na stanowisko POKOJOWA. Stabilna praca w nowo otwieranym Obiekcie. Zgłoszenia prosimy kierować na adres: praca@renesans.pl lub tel. 602444734.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKALE HANDLOWO - USŁUGOWO - BIUROWE o powierzchniach ok. 58 i 55 m2, oraz PIWNICA 23 m2. Możliwość połączenia lokali. Zakopane centrum, ul. Kościuszki - 691 124 272.
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | budowlane
DESKI ŚWIERKOWE, dł. 5 m, gr. 53 mm. DRZEWO OPAŁOWE BUK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA PODDASZY, OCIEPLENIA WEŁNĄ MINERALNĄ, SUFITY PODWIESZANE, ZABUDOWY GK, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
ŁAZIENKI KUCHNIE PLYTKI INSTALACJE MONTAZ MEBLI ARMATURY. 602839607
Tel.: 602839607
PRACA | dam
Centralny Ośrodek Sportu w Zakopanem zatrudni Kasjera. 725300144 https://bip.cos.pl/1509/zakopane praca.zakopane@cos.pl
Tel.: 725300144
USŁUGI | budowlane
WYKONCZENIA I REMONTY. 602839607
Tel.: 602839607
SPRZEDAŻ | budowlane
ŁAZIENKI KUCHNIE PLYTKI INSTALACJE MONTAZ MEBLI ARMATURY. 602839607
Tel.: 602839607
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, SPRZĄTANIE. 796 358 958.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
SZCZENIAKI SHIH TZU. 730 519 594.
PRACA | dam
Przyjmę Cieślę - budowa w Kluszkowcach Stawka do uzgodnienia Proszę dzwonić - 788 624 940. 788 624 940 aleksandra@tatrastyle.pl
Tel.: 788
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL NA PIZZERIĘ W ZAKOPANEM. 502 658 638
SPRZEDAŻ | różne
SPRZEDAM SIANO W BALACH. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA PLAC POD MAGAZYN. 502 658 638
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALE NA WARSZTAT SAMOCHODOWY, LAKIERNIĘ, PRALNIE, HURTOWNIĘ, MAGAZYN. 502 658 638
USŁUGI | budowlane
USŁUGI REMONTOWO-BUDOWLANE, ŁAZIENKI, ZABUDOWY, ADAPTACJA PODDASZY, REMONTY, DOCIEPLENIA BUDYNKÓW, FASADY. 693 206 403.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI REMONTOWO-BUDOWLANE, DOMY OD PODSTAW, POKRYCIA DACHOWE, SZALUNKI STROPOWE. 693 206 403.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI MINIKOPARKĄ 2.5 TONY - 722 307 227.
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY i OPAŁ - 788 344 233.
PRACA | dam
PENSJONAT "Willa Park" W CENTRUM ZAKOPANEGO ZATRUDNI OSOBĘ DO SPRZĄTANIA I RZYGOTOWYWANIA ŚNIADAŃ. 509 578 689.
PRACA | dam
Kucharz al'a carte- Restauracja Górska w Białce Tatrzańskiej Do uzupełnienia zespołu poszukujemy osoby na stanowisko: KUCHARZ. Oferta pracy dla kucharza z doświadczeniem zawodowym. Praca na stałe, bardzo dobre warunki pracy. Więcej informacji pod nr. 518 259 536 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
Tel.: 518 259 536
E-mail: rest.gorska@gmail.com
WWW: www.restauracjagorska.pl
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Las z drzewostanem pow. 41ar w Lipnicy Wielkiej 603071487, 609325040.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
APARTAMENT Za Strugiem, Zakopane - 607 506 428.
USŁUGI | inne
PROFESJONALNA WYCINKA DRZEW, GAŁĘZI Z PODNOŚNIKA I Z UŻYCIEM LINY. 889 105 476
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
NAUKA
NATIVE SPEAKER - JĘZYK ANGIELSKI - nauka face to face lub online, PRZYGOTOWANIE DO MATURY - Zakopane, okolice - 605 069 173
USŁUGI | budowlane
TYNKI MASZYNOWE. 604 857 880.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.