2021-06-11 08:05:07

Reklama

Nowy Targ

Liczą się nie tylko drogi i inwestycje, gdy Podhale zabytkami stoi

Reklama

Zapomniane kapliczki i przydrożne krzyże, strażackie sikawki, okna w dawnym muzeum wodza czy ruiny zamku - doczekały nowego życia. Dzięki unijnym dotacjom z Euroregionu Tatry.

„Najlepsza inwestycja w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego" - tak brzmi oficjalna nazwa rozstrzygniętego właśnie konkursu w nowotarskiej siedzibie ET. W praktyce to pokaz jak wiele można zdziałać, pozyskując dodatkowe wsparcie. Samorządowcy podkreślają, że dookoła wszyscy kładą największy nacisk na drogi i inwestycje. Tam pieniądze są najbardziej potrzebne. Zabytki, kapliczki czekają w drugiej kolejności na dostrzeżenie. Chyba, że tak jak w tym przypadku - znajda się środki i zapaleńcy, którzy chcą przebrnąć przez biurokratyczną machinę przygotowywania wniosków, a potem zrealizować z pietyzmem plan. Efekty wieloletniej pracy już można oglądać w terenie. A w siedzibie Euroregionu Tatry właśnie nagrodzono autorów 6 zrealizowanych wniosków.

Wańkówka z historią Lenina w tle

Wódz rewolucji przysiadywał tam podobno tylko na chwilę, na piwo. Gdy władza ludowa o tym się dowiedziała od dawnych mieszkańców - przejęła góralską willę, by stworzyć tam Muzeum Lenina. Cień komuny udało się odegnać po zmianach ustrojowych i Wańkówka jest siedzibą ośrodka kultury, biblioteki oraz Związku Podhalan.

Dzięki polsko - słowackiemu projektowi i współpracy z Liptovską Kokavą po tamtej stronie granicy udało się wyremontować 10 km szlaku turystycznego na Wołowiec, a w Poroninie - wymienić okna. Wszystko pochłonęło 102 tys. euro.

- To pozwoliło tchnąć nowe życie w Wańkówkę. Samorządowi trudno pozyskać środki - ciągle potrzebujemy pieniędzy na edukację, infrastrukturę. Dobry bodziec ze środków transgranicznych spowodował, że możemy zadbać o zabytki - przyznaje Anita Żegleń, wójt Poronina.

Na konia do pary już zabrakło

Zupełnie inaczej swoje środki wykorzystała gmina Limanowa. Tu sprawy wzięli w swoje ręce strażacy, którzy zechcieli podkreślić, że ich jednostka jest zaledwie o 10 lat młodsza od krakowskiej. I wspólnie z Dolnym Kubinem zadbali o strażackie dziedzictwo. Za 67 tys. euro odrestaurowali 2 stare konne wozy strażackie "sikawki". Doprowadzili je do użyteczności, wyposażyli druhów w mundury z epoki tak, by można było zrobić pokazy gaszenia pożaru jak za dawnych czasów.

A przy remizach w Limanowej i Łososinie Górnej eksponaty stanęły w specjalnie zbudowanych, oszklonych wiatach. Choć nie wszyscy strażacy są do końca zadowoleni.

- Niestety, okazało się, że model konia jest 2 razy droższy od żywego zwierzęcia. Wystarczyło więc pieniędzy, by kupić po jednym do każdego wozu. A każdy wie, że sikawkę musiała ciągnąć para koni i tego nam dotąd niektórzy nie mogą wybaczyć - dodaje wójt Władysław Bieda.

W murowanej piwnicy

Nie tylko samorządowcy wzięli się za unijne środki. Swój projekt zrealizował też Pieniński Park Narodowy. Parkowcy wykorzystali 68 tys. euro, by wyremontować zapadłe sklepienie piwnicy zamku pienińskiego. Nowe sklepienie pozwoliło na powrót udostępnić do zwiedzania ruiny XIII-wiecznej warowni, która miała powstać za czasów bł. Kingi.

- Zbudowaliśmy też taras widokowy i zabezpieczyliśmy mur tarczowy. Największy problem sprawiły dostawy 30 ton materiałów. By nie zniszczyć szlaków musieliśmy skorzystać ze śmigłowca - przyznaje Andrzej Kowalik z PPN.

Przy okazji remontu udało się też zorganizować warsztaty dla nauczycieli i zrealizować film o zamku.

Świętość i codzienność na pograniczu

- to tytuł projektu realizowanego w Dobczycach za 100 tys. euro. Jak zauważył Marek Gabzdyl - w Małopolsce samorządy mają najwięcej dróg - tych uregulowanych i nieuregulowanych, a w kolejnej kolejności - kapliczek. I o te ostatnie postanowili zadbać w Dobczycach. Efekt? odnowiona kapliczka św. Floriana na Rynku, ale i niezwykła kapliczka Matki Boskiej znajdująca się w wyrwie po pocisku w pniu okazałej lipy. Okazało się, że znajdująca się tam figura to falsyfikat, więc przy okazji wykonana została nowa, z piaskowca dobczyckiego. Konserwatorzy zajęli się też nietypową kapliczką typu słupowego w Stojowicach. U jej podstawy są również 4 płaskorzeźby ze scenami Męki Pańskiej. - Czegoś takiego w całej Małopolsce nie ma - chwali się Marek Gabzdyl.

Kapliczki czarnodunajeckie

Na dodatkowy efekt projektu zwraca uwagę Michał Jarończyk, sekretarz gminy Czarny Dunajec. To wpływ na świadomość mieszkańców, którzy od lat sami opiekowali się z mniejszym lub większym skutkiem kapliczkami na swoich gruntach. Niektórzy z pewną nieufnością podchodzili do planowanych prac, ale z czasem przyjmowali do wiadomości, że niektóre "upiększenia" realizowane własnym sumptem mogą powodować więcej szkód jak pożytku. Teraz kolejni gospodarze czy sołtysi sami zgłaszają się z wnioskami o renowację. Widzą efekty tego, co udało się zrobić. A117 tys. euro pozwoliło na odrestaurowanie 7 obiektów, między innymi niezwykłej kapliczki św. Jana Nepomucena w Załucznem. Nowy wygląd odzyskała też Pieta "Pazdurowa" w Cichem czy też krzyż z 3 płaskorzeźbami w Chochołowie.

Potrzebna jest chemia między partnerami

- na to zwraca uwagę Roman Krupa, wójt Kościeliska, które realizowało swój projekt z Twardoszynem. Obydwa samorządy współpracują od 20 lat. Ale realizacja nie miałaby takiego rozmachu, gdyby nie zaangażowanie w projekt Agnieszki Grzegorczyk.

- W 1992 roku jako konserwator zabytków ówczesnej gminy tatrzańskiej miałam ocenić po renowacji kilka kapliczek. Oniemiałam, że tak fantastyczne obiekty są w tak małych miejscowościach. Potem, już pracując w gminie Kościelisko przez lata wierciłam wszystkim dookoła dziurę w brzuchu o pieniądze na konserwację kapliczek. Gdy udało się pozyskać środki, zaczęła się organiczna praca - inwentaryzacja, kwerendy, pozyskanie zgód właścicieli na udostępnienie do konserwacji - wspomina Agnieszka Grzegorczyk.

Okazało się, że 140 tys. euro wystarczy na restaurację 23 obiektów, z czego 18 po stronie polskiej. Wystarczyło też na odnowienie trzech zabytkowych dzwonnic. Nie tylko odzyskały kształt, ale także dzwony, dzięki którym jak dawniej na Anioł Pański niesie się po okolic ich bicie.

Remonty kapliczek także przynosiły wiele niespodzianek. Tak było choćby z odkryciem w Witowie nazwiska Jasiek Korcz i daty 1847. Może mieć to związek z Powstaniem Chochołowskim. Pod oleodrukiem w jednej z kapliczek odkryli obraz na szkle.

Powstała również książka ukazująca ogrom prac nad zabytkami.

fig

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Szkolnie i kolędowo

Zaglądamy do Czerwonego Dworu

Jedla z koncertem w Atmie

Żółty żonkil nadzieją dla hospicjum

Złote, srebrne i brązowe medale dla karateków

Wychowanie fizyczne na nartach

Kraków - Zakopane - 50 lat elektryfikacji linii kolejowej

Powiatowa Gala Stypendialna w Teatrze Witkacego

Górskie serki i pasterskie dzwonki

Fenomen szopki krakowskiej

Nagrodzeni zasłużeni dla Kościeliska

Tatry dla krwiodawców i nie tylko

Joanny Wnuk-Nazarowej opowieść o Henryku Mikołaju Góreckim

Jubileuszowe spotkanie krwiodawców w Witkacym

Wymiana desek z Sopotem za nami, sezon zimowy otwarty

Nocne niebo na Stacji Kultura Zakopane

Kapitan Barbara Grocholska-Kurkowiak ma ciepły dom

Podhalańskie mamuty i astronauci z Gliczarowa

Wielkie Forum Samorządowe pod Giewontem

Grecko-chrześcijańskie tropy pod Giewontem

Dom Pamięci w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem

Tu króluje rzeźba, "Jutrzenka", sala po prawej

Na osnowie czasu, czyli pół wieku Małgorzaty Kowalczyk

Agata Kowal w "Jutrzenkowej" Galerii ARTPARK

Okno pogodowe nad Morskim Okiem

Morskie Oko w komiksie

Po ślubowaniu i pasowaniu

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Willa Zarębek w Łopusznej poszukuje osoby do pracy w kuchni. Zakres obowiązków: przygotowanie obiadów i pieczenie ciast. Tel. 507 549 659, e-mail: willazarebek@outlook.com
KOMUNIKATY
INFORMACJA: Wójt Gminy Poronin informuje o wywieszeniu na tablicy ogłoszeń w siedzibie Urzędu Gminy Poronin oraz na stronie BIP w dniach od 08.12.2025 r. do 30.12.2025 r. Zarządzenia Nr 78/2025 Wójta Gminy Poronin z dnia 08.12.2025 r. w sprawie: wykazu nieruchomości przeznaczonych do dzierżawy dot. części działki ewid. nr 15105/17 obręb 0502 Nowe Bystre.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO - USŁUGOWO - BIUROWY o powierzchni ok. 50 m2. Zakopane centrum, ul. Kościuszki - 691 124 272.
PRACA | dam
Szukamy dziennikarza dziennikarki do publikowania treści na Pieknesny.pl Rozwijamy serwis Pieknesny.pl, poświęcony tematyce zdrowego snu, regeneracji i dobrego samopoczucia. Szukamy osoby, która potrafi pisać rzetelnie, lekko i z myślą o czytelniku. https://pieknesny.pl/ magda@pieknesny.pl
USŁUGI | budowlane
ELEKTRYK SZUKA ZLECEŃ - 602 317 519.
PRACA | dam
Produkcja pączków, piekarz Pączkarnia-ZAKOPANE przyjmie do pracy dziewczynę-kobietę z Zakopanego lub okolic,do produkcji pączków. Praca na stałe, zmianowa, w godzinach od 6.oo-18.00. Informacja tylko telefonicznie. 609097999
Tel.: 609097999
SPRZEDAŻ | różne
PIERZE I PUCH Z GĘSI. 536 88 77 35.
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Sprzedaż NIERUCHOMOŚCI na Podhalu. Zadzwoń 792 250 793 lub skorzystaj z formularza na www.dobrasprzedaz.pl
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię MIESZKANIE w Nowym Targu. Bezpośrednio od właściciela. Może być do remontu. Pomogę załatwić formalności. Tel. 603 607 360.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Poszukujemy OSÓB DO OBSŁUGI KLIENTA w biurze Szkoły Narciarskiej na Polanie Szymoszkowej w Zakopanem! Praca sezonowa: grudzień - marzec. ZAKRES OBOWIĄZKÓW. - Obsługa klientów bieżących w biurze szkoły, - Obsługa e-maila i przyjmowanie rezerwacji telefonicznych, - Sprzedaż usług szkoły narciarskiej, - Rozliczanie lekcji oraz współpraca z instruktorami. WYMAGANIA: - Komunikatywność i cierpliwość, - Dobra organizacja pracy i umiejętność samodzielnego działania, - Umiejętność obsługi komputera, - Łatwość w nawiązywaniu kontaktów, - Zdolność do pracy przy kilku zadaniach jednocześnie, - Komunikatywna znajomość języka angielskiego. OFERUJEMY: - Pracę w przyjaznej, sportowej atmosferze, - Możliwość nauki i rozwoju w branży turystyczno-narciarskiej, - Zimowy sezon pełen dobrej energii i górskiego klimatu! OSOBY ZAINTERESOWANE prosimy o przesyłanie aplikacji na e-mail: szkola@szymoszkowa.pl lub kontakt telefoniczny: 734 011 011. CZEKAMY WŁAŚNIE NA CIEBIE!
MOTORYZACJA | sprzedaż
CITROEN JUMPER, r.p. 2013, cen do uzgodnienia - 604 102 804.
MOTORYZACJA | sprzedaż
VW TRANSPORTER, r.p. 2013, cena do uzgodnienia, 604 102 804.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
SPRZEDAM MIESZKANIE KRAKÓW - KURDWANÓW - ŚWIETNA LOKALIZACJA. Oferujemy na sprzedaż jasne i przestronne mieszkanie położone w zadbanym budynku na osiedlu Kurdwanów. Powierzchnia 28,12 m kw. Budynek wyposażony jest w trzy windy, w tym jedną towarową. UKŁAD MIESZKANIA: - duży pokój z wnęką (nyżą), - jasna kuchnia z oknem, - duża, oszklona loggia, - piwnica przynależna do mieszkania. Mieszkanie jest słoneczne i ustawne, IDEALNE DLA SINGLA, PARY lub JAKO INWESTYCJA POD WYNAJEM. Lokalizacja zapewnia szybki dojazd do centrum oraz dostęp do pełnej infrastruktury - sklepy, przystanki komunikacji miejskiej, szkoły i tereny zielone w zasięgu kilku minut spacerem. SPRZEDAŻ BEZ POŚREDNIKÓW. Cena 450 tys zł - do negocjacji. Kontakt: 604 08 16 43
PRACA | dam
PAPI SERVICE SP. Z O.O. ZATRUDNI KIEROWCÓW. WYMAGANE KAT. C+E ORAZ UPRAWNIENIA ADR. MOŻLIWE PRZESZKOLENIE ADR/TDT Z ZAKRESU PRZEWOZU PALIW PŁYNNYCH . TEL.602290555
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.