Z archiwum

Plagiat

Zastrzeżone w Chicago prawa autorskie dla znanych od lat wzorów to próba zawłaszczenia góralskiej tradycji. Słowacy także mówią o plagiacie. - To są moje wzory - mówi Tygodnikowi Joseph Bąk.

Po tym, gdy jako pierwsi opisaliśmy działalność biznesmena z Chicago fala oburzenia przeszła nie tylko po Podhalu. Problem góralskich patentów nagłośniły ogólnopolskie stacje radiowe, potem telewizyjne. Oburzenia nie kryją Słowacy. W internetowym wydaniu dziennika SME znawca góralskiej tradycji Daniel Damer nazywa rzecz po imieniu: „Temu panu patent pomylił się z plagiatem” i nie zostawia suchej nitki na biznesmenie, który próbuje zawłaszczyć góralską tradycję własnego regionu.

Przypomnijmy, że góral z Chicago Joseph Bąk w amerykańskim urzędzie opatentował 52 wzory z góralskich spódnic. Pierwsze patenty sięgają roku 1992. Teraz z pomocą warszawskiej kancelarii prawnej próbuje zabronić sprzedaży tkanin jednej z krakowskich firm. Żąda ujawnienia wszystkich wzorów tkanin, którymi handluje ścigana hurtownia. Z nami nie chciał rozmawiać. – Wystąpiliśmy do Urzędu Patentowego z wnioskiem o ochronę przed zastrzeżeniem wzorów z góralskich tkanin. Mamy już doświadczenia sprzed lat, kiedy udało się zablokować patent na oscypka. (Nieudaną próbę opatentowania oscypka w 2002 roku podjął były burmistrz Zakopanego Adam Bachleda Curuś – przyp. red.) Nie może być tak, że ktoś zawłaszcza tylko dla siebie dobro regionalnej kultury – mówi Andrzej Gąsienica Makowski, starosta tatrzański. Krzysztof Król Łęgowski, dyrektor Tatrzańskiej Agencji Rozwoju, Promocji i Kultury, także opracował protest, który wystosowano do Urzędu Patentowego w Warszawie. Kolejne pisma dostanie Joseph Bąk i amerykańskie biuro praw autorskich, gdzie zarejestrowano 52 wzory. Górale z całego Podhala obawiają się, czy takie działania wystarczą. Tym bardziej że zza Wielkiej Wody docierają głosy o kolejnych patentach. Tym razem dotyczącym chust góralskich.

Amerykańskie, nie polskie

W związku z tym rodzi się pytanie – czy można zastrzec regionalną tradycję, nieco tylko przerobioną, zmieniając np. kształt kwiatu, listka czy barwy na tkaninach? Urząd Patentowy RP nie ma co do tego żadnych wątpliwości. – Nie, nie można – mówi Adam Taukert, rzecznik prasowy Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej. – Ochrona prawna z tytułu rejestracji dokonanej w Polsce przysługuje jedynie takim wzorom przemysłowym, które są nowe i posiadają indywidualny charakter. Jeżeli wzór przemysłowy różni się jedynie nieistotnymi szczegółami od wzorów wcześniej znanych, np. folklorystycznych, to taki wzór zmodyfikowany o nieistotne szczegóły nie spełnia kryterium nowości i nie może korzystać z ochrony prawnej, nawet jeżeli został zarejestrowany. Przy czym zgodnie z polskim prawem (ustawa Prawo własności przemysłowej) na drodze postępowania spornego, prowadzonego przed Kolegium Orzekającym Urzędu Patentowego RP, należy wykazać, że taki wzór nie jest nowy. W toku tego postępowania eksperci dokonują merytorycznej oceny przedstawionego materiału dowodowego. – Jeżeli wykazany zostanie brak nowości oraz indywidualnego charakteru zarejestrowanego wzoru, to polskie prawo z rejestracji zostaje unieważnione – dodaje Adam Taukert.

Problem jednak w tym, że Joseph Bąk zarejestrował regionalne wzory w amerykańskim urzędzie, a ściga polskie firmy na terenie RP. Kancelaria patentowa z Warszawy wysyła do nich pisma i dokumenty anglojęzyczne. Czy prawnicy nie mają obowiązku w urzędowej korespondencji używać języka polskiego? Niektórych firm nie stać na tłumaczy, nie wiedzą nawet, czego dotyczą dokumenty, jakie otrzymują ze stolicy. – Rejestracja wzoru przemysłowego dokonana w amerykańskim urzędzie patentowym nie ma mocy prawnej na terenie Polski – wyjaśnia Adam Taukert. – A to dlatego, że ochrona z tytułu rejestracji wzoru przemysłowego w USA ma charakter terytorialny i jest ograniczona do obszaru, jaki podlega kompetencji Urzędu Patentowego Stanów Zjednoczonych. Rzecznik prasowy Urzędu Patentowego RP przypomina, że w Polsce wszelkiego typu korespondencja rodząca skutki prawne powinna być dostarczana w języku polskim, będącym językiem urzędowym naszego kraju. Wymóg ten nie dotyczy korespondencji mającej np. charakter handlowy lub informacyjny.

Dowód starości

Praktycznie każdy może zarejestrować w urzędzie patentowym wzór regionalny z Podhala czy Kaszub. Nawet jeśli nie są to wzory nowe. Wszystko przez to, że urząd patentowy bada jedynie formalną stronę wniosku. A przy dokonywaniu rejestracji nie weryfikuje, czy rejestrowany wzór jest nowy. – Przecież poza oczywistymi przypadkami nikt nie jest w stanie sprawdzić, czy zgłaszane wzory przemysłowe wielu tysięcy różnych wytworów są rzeczywiście nowe – tłumaczy rzecznik Urzędu Patentowego RP. Dlatego zgłaszający wzór do rejestracji otrzymuje świadectwo rejestracji. Jeżeli jednak wzór nie jest faktycznie nowy, to otrzymane prawo z rejestracji może ulec unieważnieniu na wniosek osoby, która wykaże brak nowości tego wzoru. – Taka procedura jest istotą tzw. systemu rejestrowego, stosowanego na całym świecie. System ten zabezpiecza prawa wszystkich stron ewentualnego sporu – jeżeli wzór jest nowy, to unieważnienie prawa z rejestracji będzie niemożliwe, jeżeli natomiast zostaną przedstawione dowodu braku nowości, to prawo z rejestracji zostanie unieważnione – wyjaśnia proste procedury Adam Taukert. Podobnie jest w sytuacji, gdyby polscy producenci, handlowcy zamierzali eksportować swe wyroby na rynek USA. Wtedy procedurę unieważnienia wzoru powinno się przeprowadzić przed amerykańskim urzędem patentowym.

Lawina

Artykuły w Tygodniku, które zaktywizowały do działania górali i odbiły się szerokim echem w Chicago, wywołały mocny efekt „kuli śnieżnej”. – To dopiero początek naszej walki o ochronę rodzimej tradycji – uważa Stanisława Łukaszczyk, szefowa Stowarzyszenia Twórców Ludowych Oddział Karpacko-Małopolski z siedzibą w Poroninie. – Za dużo przeszliśmy w historii zawłaszczeń, by teraz pozwolić sobie na nieuczciwe działania prowadzone przez ludzi, którzy ani nie są twórcami, ani nie mieszkają i nie pracują na Podhalu. Okazuje się, że podobne działania podejmować teraz będą Łemkowie i Bojkowie, których wzory także zostały zawłaszczone. Ruszają górale z Żywiecczyzny. Wspólnie będziemy się bronić przed próbami żerowania na wypracowanym przez nasze matki i babki wzornictwie, zdobnictwie itp. Przypomnijmy, że Joseph Bąk w krótkiej rozmowie telefonicznej wyparł się całej akcji patentowej. Twierdził że wszystkim zajmuje się jego brat. Lecz w amerykańskim biurze praw autorskich znaleźliśmy szereg wzorów zgłoszonych przez niego i jego żonę. Starosta Andrzej Gąsienica Makowski rozmawiał z biznesmenem z Chicago. – To starsza osoba, twierdzi, że na Podhalu był ostatni raz w 1975 roku. Gdyby opatentował wzory w USA, przed urzędem patentowym, a nie urzędem praw autorskich, to patent musiałby być skierowany do Hiszpanii, do biura certyfikacji w Alicante. Tam przez pół roku musiałby widnieć na internetowych rejestrach, ogólnie dostępnych, tak by można było zaprotestować. Nasz protest został przesłany do pani prezes urzędu patentowego. Sprawdzamy, czy ktoś nie zarejestrował tego typu wzorów w Polsce – podsumowuje Andrzej Gąsienica Makowski.

Rafał Gratkowski

Tygodnik Podhalański 43/2010

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Z archiwum

Plagiat

Zastrzeżone w Chicago prawa autorskie dla znanych od lat wzorów to próba zawłaszczenia góralskiej tradycji. Słowacy także mówią o plagiacie. - To są moje wzory - mówi Tygodnikowi Joseph Bąk.

Dyplomowa wystawę w Szkole Kenara

Szkoła Kenara po wielkim remoncie

Tatromaniacy pod Giewontem

Jubileuszowa Gala Szpitala na Ciągłówce

Na Kamieńcu w Zakopanem stanie dom wielofunkcyjny

Małopolska Wspiera Talenty

Zakopane, święconka w parafii Świętego Krzyża

Święcenie pokarmów z Majerankami przy rabczańskim, starym kościółku

Stanisław Kulon w Salonie Marcowym

Konwencja wyborcza Maciej Tokarz i Nowy Targ zasługuje na więcej

Marka Tatrzańska 2023 w Teatrze Witkacego

Jubileuszowa Wiosna Jazzowa Zakopane 2024

Świat, w którym nie widać nic czyli Barbara Sowińska w przedszkolu

Luna czyli spektakl bez słów dla najmłodszych widzów

Konwencja wyborcza Grzegorza Watychy i komitetu Nasze Miasto

Przyszłość Powiatu Nowotarskiego przedstawia

Biały Miś - jeden i tylko jeden, prawdziwy

Podhalańczycy pod Giewontem

Kto krzyż odgadnie, ten nie upadnie

Przedszkolaki na stoku

Karnawał na Śniegu czyli Mali Śwarni na natach

Ach co to był za bal

Grupa exMaanam w Nosalowym Dworze

Pnioki, Krzoki, Ptoki

Obrazy Natalii Kuropki w "Kmicicu"

Kolędowanie Martyny Kasprzyckiej i Macieja Czemplika

Hanna Zbyryt u Ojców Jezuitów na Górce

Mateusz Ziółko dla Centrum Pomocy Dzieciom

Kolędowanie z "Krywaniem"

Szkolne urodziny w "Kmicicu"

Zobacz pozostałe galerie