2021-09-09 10:30:00

Reklama

Z archiwum

Życie w sepii

Reklama

Czy gdyby Awit Szubert żył dziś, wystąpiłby w jury programu "Top model", zachwycił się photoshopem i namiętnie kupował kolejne karty fotograficzne? A może jednak - tak jak kiedyś - spędzałby czas w ciemni, w magicznym atelier w Szczawnicy?

Stare fotografie mają w sobie coś niezwykłego. Są niczym dobrze zapisany zbiór wspomnień. Pożółkłe, może trochę wyblakłe, potrafią przenieść w czasie. Uzmysłowić, dokąd zmierzamy i czy warto tak bardzo się spieszyć. Pokazują, jak wszystko się zmienia. Bo dziś miejsca, które z taką starannością utrwalił na zdjęciach jeden z najznakomitszych zawodowych polskich fotografów XIX wieku, odszuka niewielu. Części zabytkowych szczawnickich willi już nie ma, inne zmieniły się nie do poznania. Krajobraz Pienin i Tatr także wygląda inaczej. Górale również.

Pewnie nie poznalibyśmy tak dobrze historii naszego regionu, gdyby Awit Szubert nie był pasjonatem, odkrywcą i erudytą. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych razem z Janem Matejko, Arturem Grottgerem i Antonim Kozakiewiczem. Spędził 3 lata na stypendium rządowym w Rzymie, gdzie odkrył rejestrację obrazów – fotografię. Po upadku powstania styczniowego, w którym brał udział, poświęcił się poznanej na obczyźnie sztuce. Nawiązał współpracę z najlepszymi zakładami fotograficznymi w Wiedniu, Wilnie i Warszawie. Z czasem otworzył własne atelier w Oświęcimu.

Co go przyciągnęło do Szczawnicy? Nie najlepszy stan zdrowia. Modne w ówczesnych czasach uzdrowisko zachwyciło fotografa. Wspólnie z żoną założył swój zakład przy ul. Krupniczej 7 w Krakowie oraz w maleńkiej willi za „Domem Kawalerskim” w Pieninach (obecnie jest to dom „Pod Różami” na ul. Jana Wiktora). Fotograf Heleny Modrzejewskiej i wielickiej kopalni – Głównym polem jego działalności była fotografia portretowa – tłumaczy Barbara Węglarz, dyrektor Muzeum Pienińskiego w „Awit Szubert Szczawnickie Atelier”.

– W 1868 r. umieścił pierwsze ogłoszenie w prasie: „Fotografuję portrety z ulepszeniami momentalnymi, zdejmując grupy do 30 osób w salonie (…). Polecając się Szanownej Publiczności, upraszam o łaskawe względy”. Wykonywał portrety znanych osób ze świata polityki i kultury, m.in. światowej sławy aktorki Heleny Modrzejewskiej, biskupa krakowskiego Albina Dunajewskiego. Fotografował też obrazy: „Lithuanię” Grottgera, niedokończoną jeszcze w 1877 r., „Bitwę pod Grunwaldem” Matejki.

Szubert nie ograniczał się jedynie do portretów. Robił zdjęcia, które wykorzystywano do celów naukowych: w chirurgii, archeologii i astronomii. Jako pierwszy sfotografował wnętrze kopalni soli w Wieliczce oraz kopalni węgla kamiennego, należącej do Potockich w Tenczynku.

Zapamiętany został jednak jako znakomity fotograf Pienin i Tatr – Szczawnicy oraz Zakopanego. Jego prace nagradzano medalami na międzynarodowych wystawach w Wiedniu, Brukseli, we Lwowie oraz Paryżu. Docenił je także król Włoch, który za album „Widoki Tatr i Pienin” wysłał Szubertowi list gratulacyjny i brylantową szpilkę. Nagroda nie trafiła do rąk fotografa, zarekwirował ją szef krakowskiej policji. Powód? Znany portrecista miał zatrudniać współtowarzyszy Ludwika Waryńskiego, sądzonego razem z nim w procesie krakowskim.

Tragarze, przewodnicy i gumowe namioty

– W owym czasie, chcąc fotografować panoramiczne widoki gór, trzeba było prócz aparatów mieć pod ręką całe laboratorium – butelki z płynami do natychmiastowego wywoływania zdjęć na miejscu i utrwalania ich na dużych, szklanych kliszach – wyjaśnia Barbara Węglarz. – Wymagało to zaimprowizowania ciemni fotograficznej. Ilość sprzętu była tak duża, że musiała być transportowana przez kilku tragarzy. W wyprawie z Szubertem, prócz górali dźwigających skrzynie, uczestniczyli także przewodnicy i laboranci.

Szubert przemierzał Tatry i Pieniny z dwoma gumowymi namiotami. Jeden z nich służył mu jako ciemnia, drugi był przez niego wykorzystywany do odpoczynku, gdyż jego wyprawa w góry trwała przeważnie 2 tygodnie. – Prace fotografa z owych górskich plenerów przyniosły mu rozgłos i uznanie. Wysoko oceniano jego warsztat i artyzm, każda fotografia miała przemyślaną kompozycję, co niewątpliwie było zasługą jego artystycznego wykształcenia i uprawianego przez niego malarstwa pejzażowego – podkreśla w „Awit Szubert Szczawnickie Atelier” dyrektor Muzeum Pienińskiego. – Sława i zastrzyk pieniędzy wpłynęły na decyzję o budowie domu w Szczawnicy i własnego atelier. Powstało ono na pierwszym piętrze Dworca Gościnnego. Fotograf wyłożył na nie kwotę 2770 florenów austriackich. Głównym wyposażeniem studio było 6-metrowe tło – widok na Pieniny: Trzy Korony, Sokolicę, Dunajec, zamek w Czorsztynie i w Niedzicy. Artysta ustawiał grupy na jego fragmencie, w zależności od pomysłu. Wykorzystywał także inne elementy aranżacji – sztuczne skały, siano, kilkuszczeblowy płot, dzbanki i koszyki.

Wykonywane przez Szuberta zdjęcia były czarno-białe lub w kolorze sepii, na życzenie kolorowane. Każda jego fotografia naklejana była na tekturkę, na której znajdowała się informacja o zakładzie fotograficznym, a na jej odwrocie wydrukowane były medale, którymi nagrodzono fotografa. Szczawnickie atelier było miejscem, w którym Szubert pracował nad osiągnięciem najwyższej czułości emulsji, udoskonaleniem proszku magnezjowego, wykorzystywanego do fotografii z fleszem.

Portrecista prowadził zakład w Szczawnicy do pierwszych lat XX w. – Po śmierci Awita 27 maja 1919 r. szczawnickie atelier straciło swoją rangę. Fotografia szła już inną drogą, niż ta wyznaczona przez XIX-wiecznych mistrzów. Zakład chylił się ku upadkowi. Pod koniec lat 20. wdowa po Awicie i syn podjęli decyzję o likwidacji atelier – kończy opowieść o artyście Barbara Węglarz.

Aneta Dusik

Tygodnik Podhalański 03/2011

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Szkolnie i kolędowo

Zaglądamy do Czerwonego Dworu

Jedla z koncertem w Atmie

Żółty żonkil nadzieją dla hospicjum

Złote, srebrne i brązowe medale dla karateków

Wychowanie fizyczne na nartach

Kraków - Zakopane - 50 lat elektryfikacji linii kolejowej

Powiatowa Gala Stypendialna w Teatrze Witkacego

Górskie serki i pasterskie dzwonki

Fenomen szopki krakowskiej

Nagrodzeni zasłużeni dla Kościeliska

Tatry dla krwiodawców i nie tylko

Joanny Wnuk-Nazarowej opowieść o Henryku Mikołaju Góreckim

Jubileuszowe spotkanie krwiodawców w Witkacym

Wymiana desek z Sopotem za nami, sezon zimowy otwarty

Nocne niebo na Stacji Kultura Zakopane

Kapitan Barbara Grocholska-Kurkowiak ma ciepły dom

Podhalańskie mamuty i astronauci z Gliczarowa

Wielkie Forum Samorządowe pod Giewontem

Grecko-chrześcijańskie tropy pod Giewontem

Dom Pamięci w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem

Tu króluje rzeźba, "Jutrzenka", sala po prawej

Na osnowie czasu, czyli pół wieku Małgorzaty Kowalczyk

Agata Kowal w "Jutrzenkowej" Galerii ARTPARK

Okno pogodowe nad Morskim Okiem

Morskie Oko w komiksie

Po ślubowaniu i pasowaniu

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Willa Zarębek w Łopusznej poszukuje osoby do pracy w kuchni. Zakres obowiązków: przygotowanie obiadów i pieczenie ciast. Tel. 507 549 659, e-mail: willazarebek@outlook.com
KOMUNIKATY
INFORMACJA: Wójt Gminy Poronin informuje o wywieszeniu na tablicy ogłoszeń w siedzibie Urzędu Gminy Poronin oraz na stronie BIP w dniach od 08.12.2025 r. do 30.12.2025 r. Zarządzenia Nr 78/2025 Wójta Gminy Poronin z dnia 08.12.2025 r. w sprawie: wykazu nieruchomości przeznaczonych do dzierżawy dot. części działki ewid. nr 15105/17 obręb 0502 Nowe Bystre.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO - USŁUGOWO - BIUROWY o powierzchni ok. 50 m2. Zakopane centrum, ul. Kościuszki - 691 124 272.
PRACA | dam
Szukamy dziennikarza dziennikarki do publikowania treści na Pieknesny.pl Rozwijamy serwis Pieknesny.pl, poświęcony tematyce zdrowego snu, regeneracji i dobrego samopoczucia. Szukamy osoby, która potrafi pisać rzetelnie, lekko i z myślą o czytelniku. https://pieknesny.pl/ magda@pieknesny.pl
USŁUGI | budowlane
ELEKTRYK SZUKA ZLECEŃ - 602 317 519.
PRACA | dam
Produkcja pączków, piekarz Pączkarnia-ZAKOPANE przyjmie do pracy dziewczynę-kobietę z Zakopanego lub okolic,do produkcji pączków. Praca na stałe, zmianowa, w godzinach od 6.oo-18.00. Informacja tylko telefonicznie. 609097999
Tel.: 609097999
SPRZEDAŻ | różne
PIERZE I PUCH Z GĘSI. 536 88 77 35.
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Sprzedaż NIERUCHOMOŚCI na Podhalu. Zadzwoń 792 250 793 lub skorzystaj z formularza na www.dobrasprzedaz.pl
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię MIESZKANIE w Nowym Targu. Bezpośrednio od właściciela. Może być do remontu. Pomogę załatwić formalności. Tel. 603 607 360.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Poszukujemy OSÓB DO OBSŁUGI KLIENTA w biurze Szkoły Narciarskiej na Polanie Szymoszkowej w Zakopanem! Praca sezonowa: grudzień - marzec. ZAKRES OBOWIĄZKÓW. - Obsługa klientów bieżących w biurze szkoły, - Obsługa e-maila i przyjmowanie rezerwacji telefonicznych, - Sprzedaż usług szkoły narciarskiej, - Rozliczanie lekcji oraz współpraca z instruktorami. WYMAGANIA: - Komunikatywność i cierpliwość, - Dobra organizacja pracy i umiejętność samodzielnego działania, - Umiejętność obsługi komputera, - Łatwość w nawiązywaniu kontaktów, - Zdolność do pracy przy kilku zadaniach jednocześnie, - Komunikatywna znajomość języka angielskiego. OFERUJEMY: - Pracę w przyjaznej, sportowej atmosferze, - Możliwość nauki i rozwoju w branży turystyczno-narciarskiej, - Zimowy sezon pełen dobrej energii i górskiego klimatu! OSOBY ZAINTERESOWANE prosimy o przesyłanie aplikacji na e-mail: szkola@szymoszkowa.pl lub kontakt telefoniczny: 734 011 011. CZEKAMY WŁAŚNIE NA CIEBIE!
MOTORYZACJA | sprzedaż
CITROEN JUMPER, r.p. 2013, cen do uzgodnienia - 604 102 804.
MOTORYZACJA | sprzedaż
VW TRANSPORTER, r.p. 2013, cena do uzgodnienia, 604 102 804.
PRACA | dam
PAPI SERVICE SP. Z O.O. ZATRUDNI KIEROWCÓW. WYMAGANE KAT. C+E ORAZ UPRAWNIENIA ADR. MOŻLIWE PRZESZKOLENIE ADR/TDT Z ZAKRESU PRZEWOZU PALIW PŁYNNYCH . TEL.602290555
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.