Od młodości chciał być astronomem. Fascynowało go niebo, gwiazdy, wszechświat. Pochłaniał książki i artykuły na ten temat. Jednak uległ, gdy rodzice zaczęli mu perswadować, że taki zawód nie ma przyszłości i lepiej robić coś innego, a astronomię potraktować jako pasję. I po wielu latach, już jako lekarz, wrócił do swej pasji. I stworzył swe okno na wszechświat w przydomowym ogrodzie, niemal w centrum Suchej Beskidzkiej. Na pierwszy rzut oka to zwykła szopa, rodzaj niewielkiej drewutni. Jednak wystarczy natężyć mięśnie i przesunąć dach na szynach, by oczom ukazało się astronomiczne obserwatorium. Gdzieś w kącie leży pierwsza luneta, którą jeszcze w dzieciństwie zrobił z kawałka rury i kilku soczewek. Ona jednak w niczym nie przystaje do sprzętu, który Witek Caban ma dziś. Bo fotografowanie nieba, które stało się pasją, wymaga nie tylko czasu, cierpliwości i wiedzy, ale i dobrego sprzętu. Galaktyka M 31 w gwiazdozbiorze Andromedy. Na zdjęciu tysiące gwiazd i niedostępna gołym okiem mgławica. Kosmos. I miesiące pracy. Najpierw, by zrobić zdjęcie. A właściwie kilkadziesiąt identycznych fotografii. By to osiągnąć, nie wystarczy wymierzyć obiektyw w odpowiedni fragment nieba. By gwiazdy zabłysły swym prawdziwym blaskiem na kosmicznej czerni, potrzebne jest długie naświetlanie. Każdy fotograf to zna - wystarczy statyw i samowyzwalacz. Ale nie w tym przypadku. Bo ekspozycja musi trwać przynajmniej 20 minut. A że fotografujemy niebo z obracającej się Ziemi, obraz wychodzi zawsze poruszony. Z pomocą przychodzi nowoczesna technika - komputerowo sterowany sprzęt porusza aparat dokładnie w przeciwnym kierunku, niż obraca się Ziemia. To daje kosmiczny bezruch. I ostre kontury gwiazd, mgławic, konstelacji. Po serii zdjęć każde trzeba odpowiednio obrobić, korzystając z komputerowych programów, by wyeliminować wszelkie możliwe śmieci czy „martwe piksele”, które mogły się pojawić na którejś z nakładanych na siebie fotografii. To miesiące pracy w domu, w wolnym czasie po dyżurach. Jądro galaktyki M 31 oddalone jest od Ziemi o 2,4 mln lat świetlnych. Na efekt składają się fotografie wykonane z 20 zdjęć czarno-białych, wykonanych z filtrem czerwonym, niebieskim, zielonym czy idealnym do fotografii mgławic wodorowych specjalnym filtrem H-alfa. Wszystko trzeba na siebie nałożyć idealnie, by każda gwiazdka pokryła się ze swą odpowiedniczką na kolejnym ujęciu. Patrząc na ich bezmiar na zdjęciu wydaje się to niemal niemożliwe. Na fotografii widać też gwiazdy zaćmieniowe - Cefaidy odkryte po raz pierwszy przez Habbla w 1920 roku. Wówczas amerykański astronom, by je wypatrzeć, musiał korzystać z największego wówczas na świecie teleskopu o średnicy 2 metrów. Dzięki nowoczesnej technice amator może je sfotografować w Suchej Beskidzkiej, korzystając ze szkła o średnicy zaledwie 12 cm.
Złodziej gwiazd
Wszystko zaczęło się przed 10 laty, gdy dr Caban coraz bardziej zaczął odczuwać zawodowe wypalenie. Specjalista chorób płuc, dyrektor szpitala w Makowie Podhalańskim, ordynator, potrzebował odskoczni od rzeczywistości. Wtedy przypomniał sobie o młodzieńczych marzeniach. I zaczął je realizować w przydomowym ogrodzie. Najpierw kupił amatorski teleobiektyw wyprodukowany przez firmę z Wadowic, potem zdobywał coraz bardziej specjalistyczny sprzęt. Po 4 latach zaczął zajmować się nie tylko obserwacją, ale i fotografowaniem nieba. A to stawia kolejne wyzwania. Szczególnie w mieście, gdzie wystarczy, by zimą wiatr przywiał na niebo dym z komina i całe 20-minutowe ujęcie diabli wzięli. A ponieważ najlepsze warunki do obserwacji są zimą, przy siarczystym mrozie - doktor Caban zaczął znikać z domu na długie godziny. Wychodząc, ubierał się w co miał najcieplejszego - ciepłą bieliznę, kilka par spodni, swetrów i 2 kurtki. Do tego kominiarka, by chronić twarz. - Kiedyś, gdy byłem w swoim obserwatorium, jakiś pajączek przeszedł po czujniku alarmu - wspomina. - Była druga w nocy. Cisza. Pod dom podjeżdża zaalarmowana ochrona, a ja nie słyszę, że dobijają się do drzwi. Dopiero żona wybiegła do mnie, więc poszedłem im otworzyć. Tak jak stałem - w tej kominiarce. Natychmiast rzucili się na mnie, wykręcili ręce. Dobrze, że żona zaczęła krzyczeć. Nie próbowałem im nawet wyjaśnić, dlaczego mam na sobie taki strój. Z czasem nowoczesna technika skróciła nocne męki na mrozie. Teraz z obserwatorium łączą jego dom przewody, które pozwalają podpiąć komputer w domowej pracowni i obserwować niebo, nie ruszając się z ciepłego pokoju. Ci, których interesuje nocne niebo, mogą obejrzeć zdjęcia czy filmy zrobione przez suskiego astronoma na jego stronie internetowej: www.astrobora.pl Dr Caban czeka na mroźną zimę i czyste niebo. A w planach na marzec ma też udział w specyficznym dla astronomów Maratonie Messiera. Dla upamiętnienia XVIII-wiecznego „łowcy komet” amatorzy urządzają całonocną obserwację, podczas której trzeba zlokalizować na niebie jak najwięcej spośród 110 galaktyk, mgławic i gromad gwiazd, skatalogowanych przez słynnego uczonego.
W pogoni za Perłą
W życiu suskiego astronoma pojawiło się jednak nowe wyzwanie - zaćmienie słońca. Ale takie idealne, całkowite. To zaledwie 3 minuty, gdy ziemię spowija całkowita ciemność, ptaki przestają śpiewać, a zza tarczy księżyca wyłania się jedynie słoneczna korona. Po kilkunastu sekundach gdzieś pomiędzy księżycowymi górami wyłaniają się pierwsze promienie słońca, tworząc Perłę Baily`ego. To sekundy, dla których pasjonaci przemierzają cały świat. Nie trzeba było wiele, by Witold Caban dał się wciągnąć w to swoiste polowanie. Kolejna okazja przytrafiła się niedawno. Wystarczyło pojawić się na Pacyfiku - między Australią a Nową Kaledonią. Doktor z Suchej zamknął gabinet, wsiadł w samolot, by po ponad 20 godzinach lotu wysiąść w Sydney. Tam przesiadł się na umówiony statek, którym miał zgodnie z planem dostać się na miejsce. Wszystko udało się zrealizować w 99,9%. - Zabrakło nam 43 km, by pojawić się we właściwym miejscu i porze - przyznaje. - Niestety, wiał silny, przeciwny wiatr i statek nie osiągnął odpowiedniej prędkości. Jako jedyny z wszystkich, które płynęły w tamto miejsce! Klęliśmy jak szewcy. Tyle tysięcy kilometrów pokonać dla tych 3 minut i nie zdążyć! To jednak nie pierwsza pechowa wyprawa doktora Cabana. Trzy lata temu poleciał obserwować zaćmienie do Szanghaju. Tu wszystko przebiegło zgodnie z planem, a organizatorzy stanęli na wysokości zadania - specjalnie dla pasjonatów astronomii zorganizowali wyjazd na znajdujące się 60 km za miastem pole golfowe. Chodziło o to, by widoku nie zanieczyszczały typowe miejskie zakłócenia. Gdy astronomowie ustawili się ze sprzętem, na niebie pojawiła się niewielka chmurka, przysłaniając słońce. - Gdybyśmy zostali w hotelu, zrobilibyśmy zdjęcia, nie wychodząc z pokoju! - przyznaje Witold Caban.
Józef Figura
Tygodnik Podhalański 1/2013
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.
-
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Siewierski Nieruchomości ul. Br. Czecha 1, Zakopane. +48 18 20 66 129, +48 506 13 14 63 www.siewierski.pl
-
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupie Pilnie -Pensjonat w Zakopanym -tel 660797241 b12.pl.
-
PRACA | dam
Zatrudnię KIEROWCĘ C+E na pracę po kraju ( poniedziałek - piątek). Praca na plandece. Kontakt 514 240 136, 691 758 882.
-
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Sprzedam konia czeskiego zimnokrwistego. Masc karogniady,przyjazny dla dzieci, jezdzil w zaprzęgu i siodle. WAŁACH. Prawie 3 lata. kontakt tylko telefoniczny 791818377.
-
PRACA | dam
Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 602 534 193.
-
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Dwa KONIE 8.500 zł/szt. 790 759 407.
-
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO OPAŁOWE 160zł/ m3 i odpad tartaczny 130zł/m3. 790 759 407.
-
SPRZEDAŻ | budowlane
WIĘŹBA 950 zł/kubik. 790 759 407.
-
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494.
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
-
PRACA | dam
Skicontrol H.Martinczak.s.k.a. (Białka Tatrzańska) przedstawiciel na Polskę firmy SKIDATA, zatrudni: INFORMATYKA - SERWISANTA. Oferujemy: umowę o pracę, możliwość rozwoju zawodowego. Wymagania: znajomość rozwiązań IT, wykształcenie kierunkowe, doświadczenie na podobnym stanowisku, znajomość j.angielskiego, czynne prawo jazdy kat.B. Główne obowiązki: montaż i serwis systemu kontroli dostępu SKIDATA. CV prosimy przysłać na e-mail: praca@skicontrol.pl
-
PRACA | dam
Zlecę SZYCIE NARZUT z kawałków skór włoskich, kożuchowych. Dzwonić tylko z doświadczeniem. 504 636 921.
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
-
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 8-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855.
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Oferujemy powierzchnię parkingową dla pojazdów osobowych/dostawczych/ciężarowych z możliwością składowania /przechowywania towaru, na monitorowanym obiekcie z własną stacja paliw. Przemysłowa dzielnica Nowego Targu blisko wjazdu na S7. Zapraszamy. Tel. 602 290 555
-
PRACA | dam
PIEKARNIA W ZAKOPANEM ZATRUDNI PIEKARZA. Na stałe, umowa. 602 759 709
-
PRACA | dam
Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
-
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
-
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
-
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
-
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
-
PRACA | dam
NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955
-
USŁUGI | budowlane
HYDRAULIK - 660 404 104.
-
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
-
USŁUGI | budowlane
PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
-
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
-
PRACA | dam
Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
Tel.: 500160574
-
PRACA | dam
PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
-
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
-
PRACA | dam
POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044
-
PRACA | dam
POSZUKUJEMY OSÓB DO PRACY W KARCZMIE PRZY KRUPÓWKACH na stanowisko: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA. 600 035 355.
-
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
-
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
-
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
Tel.: 600
-
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
-
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
-
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.