Reklama

2021-12-31 23:33:44

Lipnica Wielka

Dawniej na Orawie sylwester nie był hucznie obchodzony

A kiedy nadszedł Nowy Rok, zgodnie z tradycją chodzono po domach z życzeniami i sypano zbożem.

Karol Fitak (1926 – 2008) z Lipnicy Wielkiej był jednym z ostatnich, który umiał opowiadać o dawnej Orawie, obrzędach i zwyczajach. Pamiętał wydarzenia, które już przeszły do historii.
Tak kiedyś opowiadał o sylwestrze, Nowym Roku i karnawale.

Sylwester i Nowy Rok
Dawniej sylwester nie był zbyt hucznie obchodzony. Wieczorem mieszkańcy Lipnicy szli do kościoła na nabożeństwo. - Z tyk downyk casów to jo nie pamiyntom, zeby były takie duze zabawy zbiorowe, ba racyj w gronie rodzinnym - wracał pamięcią Karol Fitak. - Z rodziny sie zesło tam kilku i zrobiyli takom potańcówke. Downiyj to było tak, ze bawili się prziy harmoniji. To nazywali heligonki - dodał.
A kiedy nadszedł Nowy Rok, zgodnie z tradycją chodzono po domach z życzeniami i sypano zbożem. - Nieroz i całom izbe zasypali. Przewoznie tam sypali duzo, gdzie były panny. Kawalerzy prziychodzili w nocy i mieli w woreckach zboze - mówił pan Karol. A żona dodała: - Jo jak doma miała córki, jesce nie wydane, to jak prziysła kawalerka to jo sie nie mogła późniyj dorobić rano, bo syndy było pełno zboza. Nawet mi do gorków nasuli, i po łózkach, i po podłodze. To była tako tradycyjo, zeby w tym gospodarstwie sie darzyło cały rok sytko. Jak prziyśli do nos, to juz tak piyknie nom zycyli, zeby sie nom bydło wiedło, zeby sie nom dzieci dobrze chowały. I furt zycyli, a chodzili tu dookoła i suli tym zbozem. Trza sie było tyz prziygotować. Te pół litry gazda musioł mieć. I to sie po kielusku nalało. A mielimy takom sąsiadke co wdy prziysła pozycyć. W Nowy Rok to obleciała sytkich. Było i tak, ze my chodzili jeden ku drugiemu.

Karnawał

Pod Babią Górą zabawy karnawałowe powiązane były przeważnie ze skubarkami. - Tyk skubarek było duzo. I piynć i wiencyj jednego wiecora. To w Murowanicy. Gdzieś tu na Kamieńcu. Prziy kościele były. U Kudzi były. Kawalerzy prziyśli tam, pozazierali jakie tam panny. I tak chodzili. I tak jak na sylwestra, grali na heligonkach. Nojwienkso cynść moich kolegów, to prowie kozdy mioł heligonke i umioł grać. Jeden lepiyj, drugi gozej. Ale grunt, ze tempo trziymoł do tańca. I te melodyjo znoł. Utońcyli tak, uhulali. Młodziez miała sie gdzie wysumieć, bo to kozdy wiecór było roz tu, drugi roz tam - zakończył opowieść pan Karol. I tak bawiono się aż do środy popielcowej.

jof

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

1
Zespół OwCok z Jabłonki. / Fot. Anna Olesińska
2
Zespół OwCok z Jabłonki. / Fot. Anna Olesińska
3
Zespół OwCok z Jabłonki. / Fot. Anna Olesińska
Odwiedzin: 3597 Aktualizacja 2022-01-01 17:43:27
Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
2025-11-19 22:40 Jamnik szorstkowłosy zaginął w Szaflarach wysoka nagroda dla znalazcy 2025-11-19 22:19 Minister Raś o opłacie turystycznej. Zakopane może najbardziej skorzystać 2025-11-19 20:30 Nie uwierzycie, że ten czas tak leci 2025-11-19 20:00 Sezon zimowy 2025 w Zakopanem: od kolęd po Puchar Świata 2025-11-19 19:00 Muzealnicy z trzech miast szkolą się z metody RE-ORG w Zakopanem 2025-11-19 18:00 "Tatry" z najwyższym laurem! Kwartalnik uznany za najlepsze czasopismo regionalistyczne 2024 roku 2025-11-19 17:30 ŻYCZlive Spotkania po raz drugi 2025-11-19 17:00 Ruszyło naśnieżanie w Centrum Narciarstwa Biegowego 2025-11-19 16:00 Zakłady Komunalne przejdą na ręczne sterowanie 1 2025-11-19 15:30 Ostatnie w tym roku Posiady Orawskie 2025-11-19 15:30 Poszukiwany Ukrainiec zatrzymany pod Giewontem 4 2025-11-19 15:01 BLACK WEEKS w Salonie Masażu Tajskiego Yaowares 2025-11-19 15:00 Spółka pod kontrolą 3 2025-11-19 14:00 Będzie lodowisko na Równi Krupowej 10 2025-11-19 13:00 Jest kasa na ratowanie rabczańskiego zabytku 6 2025-11-19 12:30 W sobotę Gminny Przegląd Zespołów Regionalnych 2025-11-19 12:00 Harcerski festiwal piosenki patriotycznej 2025-11-19 12:00 Przepiękny i mroźny poranek na Nosalu. Od czwartku opady śniegu (WIDEO) 2025-11-19 11:20 Złodziej sklepowy jak Spider-Man: próbował uciec przez podwieszany sufit 3 2025-11-19 11:15 Nie tylko dziś powiedzmy głośne "NIE" przemocy wobec dzieci 3 2025-11-19 11:10 25 hitów prezentowych na 2025 rok 2025-11-19 11:00 Jubileusz Młodego Podhala 2025-11-19 10:06 Kradzieże alkoholu w zakopiańskich sklepach. Policja: Zgłoszenia mamy niemal każdego dnia 8 2025-11-19 09:00 Potrzeba modernizacji systemów ostrzegania pod Giewontem 2 2025-11-19 08:03 Nowy Targ zaprasza wystawców na Jarmark Bożonarodzeniowy 2025 2025-11-19 08:00 Utrudnienia drogowe w centrum Rabki 2025-11-18 21:40 Szczenięta porzucone na mrozie. Fundacja apeluje o pomoc 8 2025-11-18 21:12 20 lat od zamknięcia trasy na Gubałówce. Nie widać nawet światełka w tunelu 17 2025-11-18 20:26 Wernisaż twórczości Juliana Klamerusa w Ośrodku Współpracy Polsko-Słowackiej 2025-11-18 19:51 List podpisany, będzie więcej współpracy niż konkurencji między gminami powiatu tatrzańskiego 1 2025-11-18 18:59 Armatki poszły w ruch (WIDEO) 4 2025-11-18 18:00 Bookcrossing, czyli jak Kościelisko promuje czytanie 2025-11-18 17:31 Bajkowa pogoda w Tatrach. Zapowiadane są duże opady śniegu (WIDEO) 2025-11-18 17:00 Zobaczcie, co dzieje się w wodach Morskiego Oka (WIDEO) 2025-11-18 16:20 Wiemy, kto wystąpi w czasie koncertu sylwestrowego w Zakopanem (WIDEO) 25 2025-11-18 16:00 Wieczór pełen tradycji i pienińskich smaków 2025-11-18 15:37 Policyjna interwencja na ul. Makuszyńskiego. Potrzebne były większe siły policyjne 2 2025-11-18 15:30 Władysław Trebunia-Tutka. Tutaj, poza czas. Wernisaż 2025-11-18 15:00 Kryształowy jubileusz 2025-11-18 14:30 Duża awaria internetowa. Nie działa portal X 8 2025-11-18 14:25 Indywidualne konsultacje w sprawie planowanej obwodnicy Zakopanego 1 2025-11-18 13:59 Uważajcie na takie SMS-y! To próba oszustwa 2025-11-18 13:00 Wójt Tadeusz Królczyk do poprzedniego wójta Ochotnicy Dolnej 2025-11-18 12:32 Nowe wystawy w Miejskiej Galerii Sztuki 2025-11-18 12:00 Ceny karnetów narciarskich bez zmian. Nowy właściciel i nowe inwestycje na Szymoszkowej (WIDEO) 3 2025-11-18 11:24 Piękny zimowy dzień w Zakopanem. W Tatrach trudne warunki i zagrożenie lawinowe (WIDEO) 2025-11-18 10:46 10-milionowa inwestycja uratowana 11 2025-11-18 10:38 Kompletnie rozbite auto, poszkodowana osoba zabrana do szpitala 2025-11-18 10:00 Galeria zdjęć laureatów wernisażu pokonkursowego Sztuka Wyobraźni 2025-11-18 08:59 Kolizje na śliskich drogach 1
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-11-19 22:16 1. Ten radny to jak nie nudzi się na sesjach, ziewa, siedzi w telefonie... to rozrabia! I akurat ten radny słynie z zakłamywania i przeinaczania faktów, wydarzeń, sytuacji /jego słynna nagonka pod wszystkimi postami - po sprawie o pobicie w sądzie, mnóstwo kłamliwych komentarzy, obrażanie.../. Wiadomo od dawna, że trwa nagonka hajdyły i wójciaka na prezes ZK, chodzi o stołek, tylko który z nich poluje na to stanowisko? A może Maryna - zasiądzie? 2025-11-19 22:02 2. Co jak co, ale lodowisko w centrum jest potrzebne, rok temu szkoła mojego syna też z tego korzystała. 2025-11-19 21:32 3. To jest jakiś cenny zabytek? Coś takiego to należałoby sprzedać inwestorowi prywatnemu za okazyjną cenę i niech sobie to remontuje. 2025-11-19 21:02 4. Ha ha niezłe dowcipy sadzisz. Każdy złodziej mówi, że przez pomyłkę "jak cię złapią za rękę to mów, że nie twoja ręka". A każdy przestępca mówi, że jest niewinny. Ukradł i się przyznał jak go złapali przyjmując mandat. Dopiero by się podłożył jakby się zasłonił immunitetem. Aż taki głupi to on nie jest. Jest nagranie z monitoringu i jest paragon lub zapis konta bankomatowego, jakby miał rację to by to pokazał, wiele głupot pokazuje na soszialach ale tego akurat nie! Przypadek? 2025-11-19 20:10 5. Szkoda pieniędzy na taki zabytek. 2025-11-19 20:08 6. Własnie nie będzie na terenie zabytkowym, tylko poza nim. 2025-11-19 20:05 7. Teraz zamiast serii laurek na cześć Ukrainy będzie seria o Ukraińcach popełniających przestępstwa. Tak jak piętnaście lat temu należało kochać Putina, bo kochali go Niemcy i Unia Niemiecka. Ja ... zieeeeeeewam. 2025-11-19 19:55 8. "Rowerzysta ledwo pedałował, sunął środkiem drogi, miał ponad promil alkoholu we krwi" - stara PO KOłalicja promuje takie zachowania to i nie dziw, że przyjaciele potwarczyni nie mają skrupułów. "to pisał wielonikowiec obecnie tytułujący się hajcowy." te, siedziba wybiórczej, masz na to dowód? uważaj, bo będziesz musiała to odszczekać? Wielu nicków to poszukaj w swoich wypocinach. @Cyklista, jeszcze Bea-ta i wiele, wiele "do..." Ta wielonikowczyni wtedy rozczulała się nad "gośćmi ze wschodu", ale bardziej chodziło jej o rosjan. Podobno jej niektórzy antenaci wywodzą się z tej nacji 2025-11-19 19:42 9. Dlaczego Bumis przypisuje sobie sukces ? ostateczne lodowisko będzie na prywatnym terenie , bo przecież miasto nie ma do zaoferowania terenu , jeszcze głupie tłumaczenie " że jest późno , że mało czasu " jak zawsze " nic nie możemy" 2025-11-19 19:32 10. czyli jak inni potępiali, to wszystko w porządku tak? Wtedy można? Tyle tylko, że New Hope niczego nie chował pod pazuchą, jak nadzwyczajni. (w przypadku nadzwyczajnych to było celowe i zamierzone działanie). Wyjaśnił, że po prostu nie zauważył, że przy skanowaniu pod czytnikiem "nie wskoczyło". Wiele razy tak miałem w "stonce", że kasjerka kilka razy musiała zeskanować kod paskowy, bo czytnik nie załapał. I tutaj prawdopodobnie zaszła taka właśnie sytuacja. I przede wszystkim new hope nie chował się za immunitetem, jak nadzwyczajne sukienkowe kasty. Więc po (*)uj mącić, manipulować i pie%^&*$*ć głupoty, wybiórczo pomijając niewygodne dla platfusów i lewactwa przypadki? To tak, jak kałownia z tefałenami. Oni wiedza tylko o dwóch politycznych mordach. Oczywiście tych dokonanych na lewaku i platfusie. O Rosiaku i ks Popiełuszce nie słyszeli. O nieprzestrzeganiu "innych" przepisów, w tym prawa i KONSTYTUCJI lepiej nic nie pisz. Bo nadzwyczajnych spod żurka tfuska bodnara nikt w tym nie przebije
2025-11-17 21:21 1. Teraz górale wprzedają swoją ojcowiznę żeby kupić nowe auto. Wszystkie te biznesy ze starym śmierdzącym sprzętem (mówiąc złomem) powinny być nakaz ogrodzenia blochą od ulicy. Podobnie ze składami budowlanymi. Tyle pięknych miejsć zostało oszpeconych przez lokalny interes. 2025-11-14 20:05 2. @Abeto, w samo sedno! 2025-11-14 04:43 3. tzn. niezłej. Dla wielu świetnej, dla mnie - niezłej. 2025-11-12 21:31 4. Towarzystwo własnej adoracjii..przykre... 2025-11-11 21:23 5. Jerzy Gruszczyński to też twórca świetnej muzyki ambient trochę w klimatach new age i berlin school, np.cykl Medytacje Tatrzańskie. 2025-11-08 22:32 6. do Dudas widzę, że jednak własność ziemi dla Ciebie jest rzeczą świętą tak jak Ty ją rozumiesz. Wspólnota 8 Wsi w Witowie zarządza m.in dolina Chochołowską i Lejową i takie rzeczy, o których piszesz nie mają miejsca. 2025-11-08 09:49 7. Biedni górale, takie dutki przepadły... Chyba łezkę uronię 2025-11-07 18:02 8. Do naleśnika. Masz racje. Własność ziemi to rzecz święta. Bez TPNu Tatry by staly tak samo gdzie stoją i górale by zarządzali tak jak i teraz.. mielibysmy płoty w poprzek Kalatowek, pijanych "stryków" zbierających opłaty przy ściezkach przez swoje przecież. Smażalnie mintaja nad Czarnym Stawem i korcmy z peruwiańską muzyką wzdłóż Doliny Kościeliskiej albo ryczące quady z łysolami na Goryczkowej. Mam dalej? Że byłoby inaczej? To dlaczego nie jest tam gdzie ta Gomora się pleni dzisiaj 2025-10-31 16:25 9. Przepiękne pracę. Wspaniałą atmosferą Czerwonego Dworu 2025-10-29 20:57 10. do Franka - jak by to były prywatne tereny, to kto inny miałby tam rządzić jak nie ich właściciele? A może Twoje obejście (o ile takowe posiadasz) wyglądałoby lepiej, gdyby zajęło się nim państwo? Może Ciebie trzeba wywłaszczyć i zająć się lepiej tym co masz? I wtedy powiemy - no teraz to wygląda jak trzeba, wolimy żeby żaden Franek prywatny właściciel się nam tu nie rządził.
WARUNKI W GÓRACH
TOPR TPN KAMERY W TATRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU

Reklama
Reklama
Wydarzenia
Międzynarodowy Konkurs Fotograficzny: Żywa okładka
Festiwal Restauracji w Zakopanem
Umrzeć ze śmiechu. Teatr Bagatela w Nowym Targu
Kino Miejsce/Zakopane
Kino Sokół/Zakopane
Kino Tatry/Nowy Targ
Gminna Senioriada. Maków Podhalański
Nowotarski Dzień Wolontariusza. Spotkanie organizacyjne
Dyskusyjny Klub Książki. Mszana Dolna
Mikołajkowy Turniej Koszykówki 3x3. Zapisy
Wernisaż w Galerii pod Papugami. Zakopane
Jesienne melancholie. Koncert. Nowy Targ
Wieczór poświęcony Wisławie Szymborskiej i Zbigniewowi Herbertowi. Zakopane
Chrobry. Pokaz warsztatowy. Rabka-Zdrój
Klub Filmowy w Mszanie Dolnej
Dziady. Widowisko muzyczne. Szczawnicy
Psyjaciele w Dworku Żeromskiego. Spotkanie. Zakopane
Wystawa poświęcona babiogórskiemu strojowi ludowemu. Zawoja
Wernisaż w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem
Oddaję się w wasze ręce i sumienia. Spotkanie w Mszanie Dolnej
Spotkanie z dr Katarzyną Ceklarz. Rabka-Zdrój
Mikrofestiwal Literacki. Mszana Dolna
SIT DOWN. Maciej Pinkwart, Kabaret Śleboda. Zakopane
Piotr Lubertowicz. Koncert. Velo Stacja
Gminny Przegląd Zespołów Regionalnych. Czarny Dunajec
III Test Czystej Formy. Zakopane
Cecyladia 2025. Niedzica
Posiady Orawskie. Zybrzyca Górna
Wernisaż wystawy wieńczącej cykl warsztatów. Suche
Bal Św. Katarzyny na Lodzie. Nowy Targ
Polecamy

Pożegnania

REKLAMA

FILMY TP

REKLAMA

Dołącz do nas - facebook
Tygodnik Podhalański