Reklama

2021-12-31 23:33:44

Lipnica Wielka

Dawniej na Orawie sylwester nie był hucznie obchodzony

A kiedy nadszedł Nowy Rok, zgodnie z tradycją chodzono po domach z życzeniami i sypano zbożem.

Karol Fitak (1926 – 2008) z Lipnicy Wielkiej był jednym z ostatnich, który umiał opowiadać o dawnej Orawie, obrzędach i zwyczajach. Pamiętał wydarzenia, które już przeszły do historii.
Tak kiedyś opowiadał o sylwestrze, Nowym Roku i karnawale.

Sylwester i Nowy Rok
Dawniej sylwester nie był zbyt hucznie obchodzony. Wieczorem mieszkańcy Lipnicy szli do kościoła na nabożeństwo. - Z tyk downyk casów to jo nie pamiyntom, zeby były takie duze zabawy zbiorowe, ba racyj w gronie rodzinnym - wracał pamięcią Karol Fitak. - Z rodziny sie zesło tam kilku i zrobiyli takom potańcówke. Downiyj to było tak, ze bawili się prziy harmoniji. To nazywali heligonki - dodał.
A kiedy nadszedł Nowy Rok, zgodnie z tradycją chodzono po domach z życzeniami i sypano zbożem. - Nieroz i całom izbe zasypali. Przewoznie tam sypali duzo, gdzie były panny. Kawalerzy prziychodzili w nocy i mieli w woreckach zboze - mówił pan Karol. A żona dodała: - Jo jak doma miała córki, jesce nie wydane, to jak prziysła kawalerka to jo sie nie mogła późniyj dorobić rano, bo syndy było pełno zboza. Nawet mi do gorków nasuli, i po łózkach, i po podłodze. To była tako tradycyjo, zeby w tym gospodarstwie sie darzyło cały rok sytko. Jak prziyśli do nos, to juz tak piyknie nom zycyli, zeby sie nom bydło wiedło, zeby sie nom dzieci dobrze chowały. I furt zycyli, a chodzili tu dookoła i suli tym zbozem. Trza sie było tyz prziygotować. Te pół litry gazda musioł mieć. I to sie po kielusku nalało. A mielimy takom sąsiadke co wdy prziysła pozycyć. W Nowy Rok to obleciała sytkich. Było i tak, ze my chodzili jeden ku drugiemu.

Karnawał

Pod Babią Górą zabawy karnawałowe powiązane były przeważnie ze skubarkami. - Tyk skubarek było duzo. I piynć i wiencyj jednego wiecora. To w Murowanicy. Gdzieś tu na Kamieńcu. Prziy kościele były. U Kudzi były. Kawalerzy prziyśli tam, pozazierali jakie tam panny. I tak chodzili. I tak jak na sylwestra, grali na heligonkach. Nojwienkso cynść moich kolegów, to prowie kozdy mioł heligonke i umioł grać. Jeden lepiyj, drugi gozej. Ale grunt, ze tempo trziymoł do tańca. I te melodyjo znoł. Utońcyli tak, uhulali. Młodziez miała sie gdzie wysumieć, bo to kozdy wiecór było roz tu, drugi roz tam - zakończył opowieść pan Karol. I tak bawiono się aż do środy popielcowej.

jof

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

1
Zespół OwCok z Jabłonki. / Fot. Anna Olesińska
2
Zespół OwCok z Jabłonki. / Fot. Anna Olesińska
3
Zespół OwCok z Jabłonki. / Fot. Anna Olesińska
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
2025-11-26 20:00 Pieszy oświecony 2025-11-26 19:29 Czy można żyć bez Facebooka? (WIDEO) 2025-11-26 18:58 Dlaczego w Nowym Targu wiszą flagi? 2025-11-26 18:30 Mateusz Nędza-Kubiniec wśród nagrodzonych na Forum Samorządowym 1 2025-11-26 18:00 Kosmiczna misja astronautów z Gliczarowa plus wiadomości o UFO i mamutach na Podhalu (WIDEO) 2025-11-26 17:00 Podatek od środków transportu wyższy o 20% 4 2025-11-26 16:30 Kto zabił Danusię? Mamy dla Was książki 2025-11-26 16:12 Ruch wahadłowy na remontowanej drodze w Kluszkowcach 2025-11-26 16:00 Finał konkursu recytatorskiego w Ochotnicy 2025-11-26 15:31 Problemy z odśnieżaniem, przystanki i chodniki kompletnie zasypane 15 2025-11-26 15:30 W Maniowach powstaje nowe lodowisko 2025-11-26 15:22 Optymalizacja magazynu od podstaw - przegląd systemów składowania 2025-11-26 15:00 Poetyckie świętowanie w Rabie Wyżnej 2025-11-26 14:25 Katarzyna Niewiadoma z Ochotnicy Górnej nominowana na Sportowca Roku 2025 2025-11-26 13:43 Dobra nowina - nowy arcybiskup metropolita krakowski kardynał Grzegorz Ryś 12 2025-11-26 13:30 Krupówki znowu zasypane śniegiem. Tak rano było na deptaku (WIDEO) 1 2025-11-26 13:00 Kierunek Cafe ma nową siedzibę 2025-11-26 12:30 Święto góralskiej kultury w Ludźmierzu 2025-11-26 12:00 Stary baca co ma kaca szkło w zielone chętnie zwraca - Sławomir i Kajra na Gubałówce (WIDEO) 3 2025-11-26 11:30 Fotografia nocna Marcina Szkodzińskiego. Wernisaż w Stacji Kultura 2025-11-26 11:00 W Tatrach drugi stopień zagrożenia lawinowego. Szlaki zasypane śniegiem (WIDEO) 2025-11-26 10:25 Zjechał z drogi na latarnię, trudne warunki na drogach, policja ostrzega 2025-11-26 10:01 Zakopane - sprzedam KOMPLET KAWIARNIANY 2025-11-26 10:00 Małopolski konserwator zabytków kontra Zakopane, radni piszą do premiera Tuska 7 2025-11-26 09:30 Zaczynają się przygotowania do modernizacji Parku Górnego w Szczawnicy 1 2025-11-26 08:59 Coraz więcej śniegu, Zakopane i Tatry w zimowej szacie 2 2025-11-26 08:00 Pół wieku twórczej pracy, pamięć o tożsamości i sytuacje przejściowe 2025-11-25 21:35 Nie będzie likwidacji przedszkoli na terenie rabczańskiej gminy 1 2025-11-25 21:02 Jak znaleźć idealne mieszkanie? Krótki przewodnik po rynku nieruchomości - kluczowa rola, jaką odgrywa deweloper w Krakowie 2025-11-25 20:42 Zachowaj czujność na zakupach, wyprzedaże to dobra okazja dla kieszonkowców 2 2025-11-25 20:00 Nowe czterokołowce dla straży pożarnych w gminie Czarny Dunajec 10 2025-11-25 19:39 Nowa inwestycja drogowa w Lasku. Podpisano umowę na trzeci etap rozbudowy drogi powiatowej 2025-11-25 19:33 Wojewoda zakwestionował uchwałę o płatnym parkowaniu 2 2025-11-25 19:26 Podatki od nieruchomości w górę 24 2025-11-25 18:59 Rabczańscy policjanci zatrzymali mieszkańca Pacanowa i to wcale nie był Koziołek Matołek 4 2025-11-25 18:00 Łącz i rządź 1 2025-11-25 17:33 Forum Samorządowe w Nosalowym Dworze 7 2025-11-25 17:00 Miasto kupi działkę na Bulwarach Słowackiego? Sprawa budzi kontrowersje 13 2025-11-25 16:05 Stłuczka na zakopiance 2025-11-25 16:00 O pani, która malowała przędzą 2025-11-25 15:33 SPRZEDAM MIESZKANIE w Krakowie, świetna lokalizacja 2025-11-25 14:59 Policyjna akcja TOR również w Zakopanem. Każdy sygnał ma znaczenie 9 2025-11-25 14:09 Ostrzeżenie przed opadami śniegu. W Tatrach nawet 35 centymetrów 1 2025-11-25 13:32 Babiogórski Park Narodowy otrzymał profesjonalny sprzęt 2025-11-25 13:30 Wowa Bayak pod Gontem 2025-11-25 13:14 Strażacy usuwają lód i śnieg z mostu 1 2025-11-25 12:52 Duże roztopy i wielkie kałuże (WIDEO) 4 2025-11-25 12:00 Przewodnicy górscy szkolą się w Pieninach 2025-11-25 11:00 Powiatowe Igrzyska Młodzieży Szkolnej w Unihokeju Chłopców 2025-11-25 10:30 Andrzejki z Teatrem RZT
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-11-26 18:51 1. jakoś nie płakusialiście, wtedy gdy pis wprowadził polski ład i gdy trzeba było zapłacić zdrowotne od sprzedanego firmowego samochodu :) 2025-11-26 18:49 2. A nie pisałem, że dobra dla lewactwa i anty klery KAŁÓW? ha ha.. Ciekawe, co zrobi pan ryś, jak prawdziwi katolicy wyjdą z kościołów, zapełni je "wiernymi" typu zakopianka, ament, pajacowy, rys, antybronek'73 i innymi ateistami? No nic, zobaczymy te tłumy... A może biednych ludzi szukających swojego miejsca na ziemi? 2025-11-26 18:45 3. No to teraz ksieza z Platformy Obywatelskiej ks Ras i ks Sowa dostana niezle posadki.Mowmy prade nie papiez Leon go mianowal ,tylko sam siebie wstawil bo jest czlonkiem Dykasterii d/s biskupow. Papiez przystawil tylko pieczatke.Jeszcze kard.Rys w wywiadach mowil ze nigdy nie opusci ukochanej Lodzi. Skad ta nagla zmiana.? 2025-11-26 18:43 4. @pałacowy skoro już tak rządlisz na sklep ja ta osa poznaj co o tobie sądzę a sądzę że jesteś bardzo młodym człowiekiem który ieszcze się być może uczy nie pracuje i nie posiada nic swojego po prostu jest na garnuszku rodziców .Ot po prostu zwykły małolat który w swojej ignorancji i poczuciu wyższości nie próbuje nawet zrozumieć co się dzieje w jego kraju. Zapytaj się swoich rodziców jakie mieli perspektywy gdy Tusk był premierem po raz pierwszy a potem tą tekę przejęła pani która na metr kopała być może wtedy coś do ciebie dotrze 2025-11-26 18:41 5. jego dziadziuś przeszedł pozytywną resocjalizację dla rosji także i on jest wierny tym którzy nie widzą zza wschodu zagrożenia tylko z zachodu :) 2025-11-26 18:38 6. No a dzisiaj jedna mała koparka i kilku statystów podpierających łopaty "usuwali" śnieg na 100m przez cały dzień Na kasprowicza.... zakorkowane pół miasta od Spyrkówki do Poronia i w drugą stronę. - do Kasprusi plus wszystkie boczne drogi. Jak dla mnie wygrali plebiscyt w dziedzinie.... no zgadnijcie jakiej... gratulacje. 2025-11-26 18:37 7. Trzeba dołożyć siana do tego pustego żłoba pośrodku. To na pewno zmotywuje radnych do skoncentrowania się na sprawach mieszkańców. 2025-11-26 18:35 8. Chodnik na ulicy Piaseckiego Busiarze powinni odśnieżyć a nie rzucac śnieg z placu który dzierżawią a dalej lokatorzy następnego domu .A nie oglądać się na miasto !Troche ruchu nie zaszkodzi ! 2025-11-26 18:24 9. Prawda coś taki oburzony że ktoś pisze prawdę 2025-11-26 18:18 10. Ryś w owczej skórze, obok TW "Turysta". Co nas może jeszcze zaskoczyć?
2025-11-21 15:51 1. Brawo Agatko! Piękne, cudne, zachwycające prace! 2025-11-17 21:21 2. Teraz górale wprzedają swoją ojcowiznę żeby kupić nowe auto. Wszystkie te biznesy ze starym śmierdzącym sprzętem (mówiąc złomem) powinny być nakaz ogrodzenia blochą od ulicy. Podobnie ze składami budowlanymi. Tyle pięknych miejsć zostało oszpeconych przez lokalny interes. 2025-11-14 20:05 3. @Abeto, w samo sedno! 2025-11-14 04:43 4. tzn. niezłej. Dla wielu świetnej, dla mnie - niezłej. 2025-11-12 21:31 5. Towarzystwo własnej adoracjii..przykre... 2025-11-11 21:23 6. Jerzy Gruszczyński to też twórca świetnej muzyki ambient trochę w klimatach new age i berlin school, np.cykl Medytacje Tatrzańskie. 2025-11-08 22:32 7. do Dudas widzę, że jednak własność ziemi dla Ciebie jest rzeczą świętą tak jak Ty ją rozumiesz. Wspólnota 8 Wsi w Witowie zarządza m.in dolina Chochołowską i Lejową i takie rzeczy, o których piszesz nie mają miejsca. 2025-11-08 09:49 8. Biedni górale, takie dutki przepadły... Chyba łezkę uronię 2025-11-07 18:02 9. Do naleśnika. Masz racje. Własność ziemi to rzecz święta. Bez TPNu Tatry by staly tak samo gdzie stoją i górale by zarządzali tak jak i teraz.. mielibysmy płoty w poprzek Kalatowek, pijanych "stryków" zbierających opłaty przy ściezkach przez swoje przecież. Smażalnie mintaja nad Czarnym Stawem i korcmy z peruwiańską muzyką wzdłóż Doliny Kościeliskiej albo ryczące quady z łysolami na Goryczkowej. Mam dalej? Że byłoby inaczej? To dlaczego nie jest tam gdzie ta Gomora się pleni dzisiaj 2025-10-31 16:25 10. Przepiękne pracę. Wspaniałą atmosferą Czerwonego Dworu
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama
Polecamy


REKLAMA


Pożegnania

FILMY TP


REKLAMA


Dołącz do nas - facebook