2021-12-31 23:33:44

Lipnica Wielka

Dawniej na Orawie sylwester nie był hucznie obchodzony

A kiedy nadszedł Nowy Rok, zgodnie z tradycją chodzono po domach z życzeniami i sypano zbożem.

Karol Fitak (1926 – 2008) z Lipnicy Wielkiej był jednym z ostatnich, który umiał opowiadać o dawnej Orawie, obrzędach i zwyczajach. Pamiętał wydarzenia, które już przeszły do historii.
Tak kiedyś opowiadał o sylwestrze, Nowym Roku i karnawale.

Sylwester i Nowy Rok
Dawniej sylwester nie był zbyt hucznie obchodzony. Wieczorem mieszkańcy Lipnicy szli do kościoła na nabożeństwo. - Z tyk downyk casów to jo nie pamiyntom, zeby były takie duze zabawy zbiorowe, ba racyj w gronie rodzinnym - wracał pamięcią Karol Fitak. - Z rodziny sie zesło tam kilku i zrobiyli takom potańcówke. Downiyj to było tak, ze bawili się prziy harmoniji. To nazywali heligonki - dodał.
A kiedy nadszedł Nowy Rok, zgodnie z tradycją chodzono po domach z życzeniami i sypano zbożem. - Nieroz i całom izbe zasypali. Przewoznie tam sypali duzo, gdzie były panny. Kawalerzy prziychodzili w nocy i mieli w woreckach zboze - mówił pan Karol. A żona dodała: - Jo jak doma miała córki, jesce nie wydane, to jak prziysła kawalerka to jo sie nie mogła późniyj dorobić rano, bo syndy było pełno zboza. Nawet mi do gorków nasuli, i po łózkach, i po podłodze. To była tako tradycyjo, zeby w tym gospodarstwie sie darzyło cały rok sytko. Jak prziyśli do nos, to juz tak piyknie nom zycyli, zeby sie nom bydło wiedło, zeby sie nom dzieci dobrze chowały. I furt zycyli, a chodzili tu dookoła i suli tym zbozem. Trza sie było tyz prziygotować. Te pół litry gazda musioł mieć. I to sie po kielusku nalało. A mielimy takom sąsiadke co wdy prziysła pozycyć. W Nowy Rok to obleciała sytkich. Było i tak, ze my chodzili jeden ku drugiemu.

Karnawał

Pod Babią Górą zabawy karnawałowe powiązane były przeważnie ze skubarkami. - Tyk skubarek było duzo. I piynć i wiencyj jednego wiecora. To w Murowanicy. Gdzieś tu na Kamieńcu. Prziy kościele były. U Kudzi były. Kawalerzy prziyśli tam, pozazierali jakie tam panny. I tak chodzili. I tak jak na sylwestra, grali na heligonkach. Nojwienkso cynść moich kolegów, to prowie kozdy mioł heligonke i umioł grać. Jeden lepiyj, drugi gozej. Ale grunt, ze tempo trziymoł do tańca. I te melodyjo znoł. Utońcyli tak, uhulali. Młodziez miała sie gdzie wysumieć, bo to kozdy wiecór było roz tu, drugi roz tam - zakończył opowieść pan Karol. I tak bawiono się aż do środy popielcowej.

jof

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

1
Zespół OwCok z Jabłonki. / Fot. Anna Olesińska
2
Zespół OwCok z Jabłonki. / Fot. Anna Olesińska
3
Zespół OwCok z Jabłonki. / Fot. Anna Olesińska
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
2025-11-08 11:00 Poszukiwania rannej łani 1 2025-11-08 10:11 Strażnicy miejscy uratowali gołąbka i jeża 2025-11-08 10:01 Zima w górach - co zabrać? 2025-11-08 10:00 Tatrzańskie Forum Gospodarcze 2025 o sile wspólnoty 1 2025-11-08 09:30 Na co zwrócić uwagę przy wyborze ekspresu kolbowego - ciśnienie, młynek, dysza pary? 2025-11-08 09:03 Ruszyła kolejka linowa na Kasprowy Wierch 2025-11-08 08:35 Nocny pożar w Zubrzycy Dolnej 2025-11-08 08:00 Będą kolejne mieszkania komunalne w Rabce-Zdroju 2025-11-07 20:58 Dotyk barw i struktur. Świat Ewy Bartosz-Mazuś w Galerii Jatki 2025-11-07 20:42 Obchody Święta Niepodległości w Nowym Targu 2025-11-07 19:59 Ukradł alkohol miał przy sobie narkotyki 1 2025-11-07 19:00 Będzie piąty etap budowy Szlaku wokół Tatr! 2 2025-11-07 18:14 Ranna łania z małym jelonkiem na Chramcówkach 9 2025-11-07 18:00 Uczniowski dzień pełen wrażeń (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-11-07 17:27 Zlecił zabójstwo łódzkiego gangstera. Łowcy głów zatrzymali go w powiecie tatrzańskim 5 2025-11-07 17:00 Góra bez kobiet 2025-11-07 16:00 "Zatraceniec" powraca na scenę Domu Ludowego w Bukowinie 2025-11-07 15:00 Rondo na Zaborni w Rabce zostanie rozbudowane 2 2025-11-07 14:10 Uwaga! Kto zgubił tego psa w Poroninie? 2025-11-07 14:00 Pobicie 13-latka w Parku Miejskim w Zakopanem. Zabezpieczono nagranie z monitoringu 2 2025-11-07 12:59 Kierowcy zbyt hałaśliwych samochodów nie mogą spać spokojnie 8 2025-11-07 12:00 Co robić w weekend w Zakopanem? 2025-11-07 11:30 Najnowszy film Wojciecha Smarzowskiego. Mamy dla Was bilety 5 2025-11-07 11:01 Zakopane - sprzedam DWA KOMPLETY KAWIARNIANE 2025-11-07 11:00 Zakopane już udekorowane przed 11 listopada 6 2025-11-07 10:00 Nowotarżanin Robert Jachymiak zwycięzcą Ligi Biegów Górskich 2025 2025-11-07 09:00 Strażackie węże i potężna drabina nad kościołem parafialnym w Kościelisku 1 2025-11-07 08:00 Szymborskiej i Herberta listy o życiu i poezji, czyli historia pewnej znajomości 2025-11-06 23:01 Zakopane - oddam za darmo WERSALKĘ 2025-11-06 21:00 Tak fałszywi doradcy inwestycyjni czyszczą twoje konto bankowe (WIDEO) 1 2025-11-06 20:00 Burmistrz Nowego Targu wyjaśnia kontrowersje wokół wyglądu i podświetlenia ratusza 2025-11-06 19:00 Przemoc domowa, oszuści i zagrożenia dla seniorów, czyli dzielnicowi w urzędzie 3 2025-11-06 18:00 Lekarz i ksiądz odpowiedzą za handel narkotykami 25 2025-11-06 17:30 Święto Niepodległości na terenie gmin powiatu tatrzańskiego 2025-11-06 17:00 Niebawem minie 20 lat od zamknięcia trasy narciarskiej na Gubałówce (WIDEO) 14 2025-11-06 16:00 Ostatnie godziny, żeby wziąć udział w Biegu Niepodległości w Zakopanem 2025-11-06 15:00 Paweł Pełka, nasz redakcyjny kolega nominowany w konkursie Osobowość Ziem Górskich 4 2025-11-06 14:38 Narodowe Święto Niepodległości - bieg, mecz bokserski, parada pojazdów i koncerty 2025-11-06 14:00 Obchody 100-lecia Fundacji Zakłady Kórnickie w hołdzie człowiekowi, który obronił Morskie Oko 1 2025-11-06 13:55 Sprostowanie 3 2025-11-06 13:30 Rowerowe historie. Mamy dla Was książki 2025-11-06 13:00 Linia nr 3 zostaje 2025-11-06 12:24 Pan Steskal - 50 lat z nami 2025-11-06 12:00 Wiekowy budynek znika z mapy Zakopanego, ruszyła rozbiórka Chaty (WIDEO) 3 2025-11-06 11:00 Magia Świąt nad Zaporą. Zaproszenie na Spiski Jarmark Bożonarodzeniowy w Niedzicy 2 2025-11-06 10:00 Zamarzają górskie stawy, nie wchodź na nie, tafla lodu jest zbyt cienka 2025-11-06 09:30 Kolumna informacyjna Urzędu Miasta Zakopane 2025-11-06 09:00 Korzystajmy ze słonecznej pogody, w sobotę chmury i opady deszczu 2025-11-06 08:00 Gość w dom, prysznic w salonie 2025-11-06 07:35 Zakopane - sprzedam tanio różne BIURKA
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-11-08 11:51 1. @lolo, jestem Pod wrażeniem twojego zupełnie POzbawionego obrażania, nienawiści i plucia, za to pełnego empatii i miłości KOmentarza. W sam raz na miarę odurzonego wyznawcy bolszewickiej religii i jej..... toksycznego wpływu. 2025-11-08 11:29 2. Kochajmy wilki!!! 2025-11-08 10:58 3. To jest komiczne. Najeść się , popić, basen za frajer. Jak Sylwester posprzątać syf i sukces. W mieście bez kibla w centrum. W mieście x najkszą libacja w Polsce w ścisłym centrum otoczonym kordonem policji, straży, karetek Wstęp gratis za darmo to wszystko jest a ty Polaku płać ZUS, śmieci,..od nieruchomości tax A tu setki ludzi z plakietkami na imprezie integracyjnej.. Nie słyszałem żeby a b.c organizował taki spęd, nie stać go , nikogo nie stać tylko Polskę i Zakopane stać Miasto podkreślam bez kibla, bez narciarstwa Cmentarz narciarstwa alpejskiego Nosal butorowy goryczkowa ale mamy światełka w parku i zjazd grubych rodzin 2025-11-08 10:03 4. Nie ma potrzeby pytać o kontakt do fundacji Viva. Przecież na Naszym forum jest cały czas aktywna osoba, blisko związana z tą organizacją i jeżeli wykaże się podobnie dużym zaangażowaniem jak w przypadku koni do MO to o zdrowie i przyszłość łani nie musimy się martwić. Dobrze prawię Pani Beato ? 2025-11-08 09:46 5. Żeby tylko nie uciekł na Węgry, jak ten zdrajca o lepkich rękach 2025-11-08 09:43 6. Obrazanie i nienawiśc do innych to inny efekt odurzenia religią i dobrze tutaj widać jak wygląda jej toksyczny wpływ na ludzi. To, że wierzysz w aniołki i dajesz kasę pasibrzuchom nie upoważnia cię do plucia na innych, zresztą całkiem już się zaplułeś w tej złości 2025-11-08 09:43 7. A czym oni się Okrywają. Chwałą, czy pierzynką, i ha ha ha i Za nazywanie kogoś, kto jeszcze nie został skazany prawomocnym wyrokiem przestępcą też można beknąć. I nawet ukrywanie się w lesie nie POmoże. Łowcy dopadną, jak będzie tzreba!! @goral. a może za strząśniecie pisowskiej szarańczy, dorżnięcie watahy, odstrzelenie Kaczyńskiego? 2025-11-08 09:35 8. w Belzebuba wierzy myrcha. Ten, co go nie stać opłacić mieszkania i musi doić państwo. 2025-11-08 09:33 9. Pan Nawrocki 51%,, rudy fałszywiec 30%. Przy urnach!! Chamy inaczej nie potrafią!! 2025-11-08 09:25 10. Wystarczy weterynarz uspienie szycie I antybiotyk , Park powinien miec taka komorke I miejsce takich dla zwierzat ktore wymagaja pomocy ,ale po co kasa kasa kasa.
2025-11-07 18:02 1. Do naleśnika. Masz racje. Własność ziemi to rzecz święta. Bez TPNu Tatry by staly tak samo gdzie stoją i górale by zarządzali tak jak i teraz.. mielibysmy płoty w poprzek Kalatowek, pijanych "stryków" zbierających opłaty przy ściezkach przez swoje przecież. Smażalnie mintaja nad Czarnym Stawem i korcmy z peruwiańską muzyką wzdłóż Doliny Kościeliskiej albo ryczące quady z łysolami na Goryczkowej. Mam dalej? Że byłoby inaczej? To dlaczego nie jest tam gdzie ta Gomora się pleni dzisiaj 2025-10-31 16:25 2. Przepiękne pracę. Wspaniałą atmosferą Czerwonego Dworu 2025-10-29 20:57 3. do Franka - jak by to były prywatne tereny, to kto inny miałby tam rządzić jak nie ich właściciele? A może Twoje obejście (o ile takowe posiadasz) wyglądałoby lepiej, gdyby zajęło się nim państwo? Może Ciebie trzeba wywłaszczyć i zająć się lepiej tym co masz? I wtedy powiemy - no teraz to wygląda jak trzeba, wolimy żeby żaden Franek prywatny właściciel się nam tu nie rządził. 2025-10-25 11:34 4. Mam do działań Tpn wiele uwag, ale gdy pomyślę jak by wyglądały te tereny gdyby tam wciąż rządzili prywatni właściciele, to jednak wolę żeby było tak jak jest teraz. 2025-10-16 13:58 5. Ani słowa o tym, że Ania Schumacher jest wnuczką Anny Górskiej. 2025-08-14 19:47 6. ...cudnie malowała! ten dobór kolorów!!!... 2025-08-10 20:25 7. Pan Krzysztof Kulesza nie ma 90 lat.Jest z 1953 lub 1954 R. 2025-06-22 01:24 8. Wzbogacony o 8 kolejnych budynków:):):) Wzbogacony:):):) 2025-06-22 00:36 9. A, czyli wyrżnąć drzewa i walnąć betonowe kloce tak jak już Radisson zrobił na miejscu przepięknego Modrzejowa, który powinien być muzeum, a rozjechały go spychacze. Brawo! Oby tak dalej, zalejemy betonem wszystką zieleń, dziedzictwo wyburzyć. Lepiej się zaborcy obchodzili z polskim krajobrazem i architekturą niż deweloperzy. 2025-06-12 19:04 10. Dla wielu osób za drogo, może by tak pomyśleć o zniżce dla mieszkańców?
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama