2022-05-24 14:31:49
Warto przeczytać (i obejrzeć)
Drogami Skalnej Ziemi
Aż 65 lat trzeba było czekać na drugie wydanie tej unikatowej książki Hanny Pieńkowskiej i Tadeusza Staicha, która z czasem zyskała miano "biblii podhalańskiej".
Mowa o publikacji "Drogami skalnej ziemi. Podtatrzańska włóczęga krajoznawcza" - pisanej przez autorów, którzy "włóczyli się z pewnym oczywiście planem przez czterdzieści miesięcy wiosennych, letnich i jesiennych..." i zimowych. Od wioski do wioski, nie zapominając o pobliskich wzniesieniach, miejscach tajemnych i owianych legendą. Zaglądali do kapliczek i wyciągali z nich stare świątki, by po dokładnym obejrzeniu odłożyć na miejsce. Nie uszedł im żaden szczegół w kościele, który odwiedzali. Wędrowali niespiesznie, rozmawiając po drodze z ludźmi, o czym świadczą liczne dialogi.
"Piątek czy świątek, chlapa czy słonko na wysokim niebie, upał czy mrozik - dyktowały krok, czas, uśmiech i zachwyt" - jak pisał Tadeusz Staich ponad 30 lat później.
I tak przeszli Podhale, Orawę i Spisz. Podziwiali krajobrazy i miejscowe cuda architektury z perspektywy piechura, co dziś trudne jest do wyobrażenia. Na pewno dziś nie byłoby to też tak przyjemne z powodu zakorkowanych samochodami dróg i unoszących się wokół oparów spalin.
Szli w czwórkę, czasem w piątkę. Oprócz dwójki autorów i fotografa Władysława Wernera, nieodłącznym kompanem tych wędrówek był zawsze Jan Pluciński "Świątkarz", góral z Jurgowa - nauczyciel i znawca regionu. Spali często po drodze w przypadkowych domostwach.
Książka szybko została doceniona przez tych, którzy razem z nią poznawali uroki tego wyjątkowego zakątka, a także przez krajoznawców, przewodników i inne osoby, które zawodowo zajmowały się turystyką. Rok po wydaniu została uhonorowana nagrodą literacką miasta Zakopanego.
Była nie tylko skarbnicą wiedzy, obfitującą w różne szczegóły i ciekawostki, ale opisem świata, którego autorzy dotknęli w każdym fragmencie naprawdę. Do tego opowieścią a raczej reportażem o walorach literackich, gawędą, którą czytało się (i czyta nadal) z dużą przyjemnością. Dziś to dokument tamtych czasów, emocjonująca podróż po Podtatrzu, którego nie ma.
Ponieważ książka opisuje szczegółowo Podhale, Orawę i Spisz, każdy mieszkaniec bez trudu odnajdzie opis swojej okolicy.
Siłą publikacji są fotografie - ponad 200 zdjęć, które często utrwalają miejsca, których już nie ma. Wiejskie zabudowy, ulice, które od tamtych czasów zmieniły się diametralnie. Z sentymentem oglądamy szereg drewnianych domów w Nowym Targu przy ul. Waksmundzkiej, stare Maniowy czy dworek w Ludźmierzu, który stał jeszcze w latach 30. ubiegłego wieku. Autorem przeważającej ilości fotografii jest Władysław Werner w książce można też znaleźć zdjęcia Walerego Eljasza, Józefa Oppenheima czy Tadeusza i Stefana Zwolińskich.
Mimo kilkakrotnych prób, czynionych także przez Tadeusza Staicha pod koniec życia, przez lata nie udało się wznowić tej unikatowej publikacji. Dopiero pod koniec zeszłego roku zadania tego podjęło się krakowskie wydawnictwo Astraia, przy wsparciu finansowym władz Zakopanego i kilku innych samorządów. Książka zyskała nową, imponującą szatę graficzną, nowe opracowanie i redakcję.
Książka zachęca do sentymentalnej podróży, pokazuje bowiem jak bardzo przez te 65 lat region się zmienił. Aby można było łatwo nawiązać do teraźniejszości danego miejsca, wydawnictwo umieściło na marginesach w książce kody QR, które prowadzą do stron internetowych, które dziś opisują te miejsca. Czasem przekierowuje nas do przykładów muzycznych czy publikacji, które były inspiracją czy wskazówką dla autorów. Pod kilkoma kodami kryją się również archiwalne nagrania głosu samego Tadeusza Staicha, który recytuje swoje utwory poetyckie.
"Obserwowanie przez szyby samochodu przesuwającego się jak na taśmie filmowej krajobrazu, z rzadkimi tylko postojami dla zaczerpnięcia powietrza i wyprostowania nóg, nie doprowadzi do napisania książki typu krajoznawczego. Jest to po prostu niemożliwe. Przypomina się tutaj norwidowska myśl, że woda wypita ustami wprost z krynicy lepiej smakuje i gasi pragnienie, niż woda podana z wodociągu. Ale żeby dotknąć ustami krynicy, trzeba przyklęknąć i położyć się nad zdrojem. Wartość zdobyta poprzez spory trud osobisty dłużej pozostaje w pamięci i silniej utrwala przeżycie" - pisał we wstępie do drugiego wydania w 1987 r. Tadeusz Staich, tłumacząc, dlaczego właśnie tylko piesza wędrówka pozwoliła na stworzenie "dokumentu w zasadzie już niepowtarzalnego". A może kogoś zachęci, by samemu w taką wędrówkę się wybrać, choćby w jej małych fragmentach i przekonać się, jak wiele tracimy, kiedy krajobrazy za szybami naszych samochodów tak szybko uciekają. Ile szczegółów nam umyka, ile zapachów, ile okazji do przypadkowych, ale ciekawych spotkań.
Beata Zalot
-
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA od A do Z. 572624414. -
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098. -
PRACA | szukam
ZAOPIEKUJĘ SIĘ STARSZĄ OSOBĄ. 514 649 293. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKALE HANDLOWO - USŁUGOWO - BIUROWE o powierzchniach ok. 58 i 55 m2, oraz PIWNICA 23 m2. Możliwość połączenia lokali. Zakopane centrum, ul. Kościuszki - 691 124 272. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
POLE - 1.6 HA i 42 AR. 505 429 375. -
PRACA | dam
SPRZĄTANIE POCIĄGÓW. Firma WARS S.A. nawiąże współpracę z osobami gotowymi do sprzątania pociągów. Miejsca realizacji: Zakopane Spyrkówka (dawny tymczasowy dworzec kolejowy przy ul. Szymony) i Zakopane Dworzec PKP. Sprzątanie w dni robocze i świąteczne po uzgodnieniu (realizacja czynności w oparciu o deklarowaną dyspozycyjność Zleceniobiorcy przy uwzględnieniu potrzeb Zleceniodawcy). WYMAGANIA: - Motywacja do podjęcia wyzwania, - Staranność i dokładność, - Umiejętność realizacji czynności pod presją czasu, - Brak przeciwwskazań do pracy fizycznej. OFERUJEMY: - umowę zlecenie, - stabilność współpracy z firmą o ugruntowanej pozycji na rynku (Grupa PKP), - stawkę godzinową 27,70 zł brutto, - terminowe wynagrodzenie płatne na konto bankowe do 10 dnia miesiąca, - odprowadzanie przez Zleceniodawcę wszelkich składek do ZUS i innych instytucji zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, - możliwość podjęcia czynności od zaraz, - elastyczność w kwestii kształtowania czasu realizacji czynności (dyspozycyjność deklarowana). Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu -tel. 507 510 210 w godz. 8.00 - 16.00. -
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA. 660 079 941. -
NAUKA
NATIVE SPEAKER - JĘZYK ANGIELSKI - nauka face to face lub online, PRZYGOTOWANIE DO MATURY - Zakopane, okolice - 605 069 173 -
SPRZEDAŻ | różne
Pilnie! AKORDEONY KLAWISZOWE I GUZIKOWE, PIANINO jasny orzech. 531 402 576. -
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA PODDASZY, OCIEPLENIA WEŁNĄ MINERALNĄ, SUFITY PODWIESZANE, ZABUDOWY GK, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 660 079 941. -
PRACA | dam
RESTAURACJA W ZAKOPANEM ZATRUDNI OSOBĘ NA STANOWISKO: ZMYWAK/OBIERAK. Praca stała lub sezonowa. 601 533 566, 18 20 64 305 -
PRACA | dam
ZAKOPANE - ZATRUDNIĘ OSOBĘ DO PRACY W BARKU Z ALKOHOLEM. Praca stała. 601 533 566, 18 20 64 305 -
KUPNO
SKUP STARYCH SPAWAREK. 536269912. -
RÓŻNE
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. 536269912. -
PRACA | dam
Regionalna karczma w Zakopanem przyjmie do pracy: POMOC KUCHENNA, KELNER/-KA. 602 366 750. -
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za gotówkę działka, dom, mieszkanie. PODHALE. +48 600 404 554 grz.wicik@gmail.com
Tel.: 48 -
USŁUGI | budowlane
REMONTY, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, ŁAZIENKI, SZPACHLOWANIE, MALOWANIE itp. USŁUGI STOLARSKIE. 888 405 627. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam działkę budowlaną 1800 m2 PORONIN Misiagi. 604-324-774
Tel.: 604 -
PRACA | dam
Poszukujemy OSÓB DO PRACY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM na stanowiska: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA (najlepiej z doświadczeniem), OBSŁUGA BARU MLECZNEGO, KELNER/-KA. Zakopane - 600 035 080, 600 035 355. -
USŁUGI | budowlane
TYNKI MASZYNOWE. 604 857 880. -
PRACA | dam
Przyjmę Cieślę - budowa w Kluszkowcach Stawka do uzgodnienia Prosze o kontakt telefoniczny 788624940. 788624940 aleksandra@tatrastyle.pl
Tel.: 788624940 -
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW, DACHY. 608 729 122. -
ZDROWIE I URODA
DETOKS!!! ODTRUCIE ALKOHOLOWE!!! PODWILK 537-370-843 -
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Spokojna kobieta szuka KAWALERKI w Zakopanem. Na dłuższy okres. 692 340 991. -
PRACA | dam
PAPI SERVICE SP. Z O.O. ZATRUDNI KIEROWCÓW. WYMAGANE KAT. C+E ORAZ UPRAWNIENIA ADR . TEL.182074845 -
USŁUGI | inne
PRALNIA ZAWRAT - PRANIE, MAGLOWANIE - pościele, obrusy, ręczniki itp. 501 788 640 -
RÓŻNE
PAPI SERVICE - OLEJ OPAŁOWY i OLEJ NAPĘDOWY. BIURO: PORONIN, KASPROWICZA 28 PON.-PIĄT. 08.-17.00 Tel./fax 18 20 74 845, 18 20 74 224 STACJE PALIW: ZAKOPANE, SPYRKÓWKA 4 NOWY TARG, SKŁADOWA 11 CENY HURTOWE. ZAPRASZAMY. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Wynajmę HALĘ: MAGAZYN/ PRODUKCJA - 250m. Nowy Targ, ul. Składowa. Tel. 602 290 555 -
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
APARTAMENT Za Strugiem, Zakopane - 607 506 428. -
NIERUCHOMOŚCI | kupno
POSZUKUJĘ DOMU W STYLU GÓRALSKIM, ok. 100 m2, Zakopane, bliskie Kościelisko - 607 506 428. -
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI - 788 344 233. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DWUPOZIOMOWE MIESZKANIE na Pardałówce - 607 506 428. -
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325. -
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
- Wszystkie komitety wyborcze, które wystawią listy w całej Polsce przedstawiły liderów list wyborczych. Poznaliśmy wszystkie nazwiska osób w okręgu 14 obejmującym powiaty Tatrzański, Nowotarski, Nowosądecki, Limanowski i Gorlicki.
- MÓJ ROZwój obejmuje też sprawy nowotarskie i próbę zrozumienia aktualnego tematu związanego z wyższą szkołą podhalańską.
-
- Ukraina, leżąc na pograniczu Rosji a zachodnimi państwami Europy, odzwierciedla swoją rozdartą naturę i podział w społeczeństwie. Połowa ludności mówi po rosyjsku jako swoim pierwszym języku, druga połowa po ukraińsku. Uprzemysłowione landy centrum, wschód i południe, są kulturalnie odzwierciedleniem ortodoksyjnych Rosjan. Niektóre części zachodnie były powiązane z Ukrainą dopiero po II wojnie światowej, historycznie mając inną kulturę.
- Animalsi wypowiadając sie na temat przeciążeń koni pracujących w zaprzęgach bazują na konkretnych, inżynierskich wyliczeniach.
- W ciągu ostatnich kilku lat obserwujemy zwiększoną presję ze strony rządów kilku krajów, które wspierają potężne grupy w sektorze prywatnym w celu nadzorowania mediów społecznych i alternatywnych źródeł informacji. Jest to wielopłaszczyznowy atak na naszą wolność, który już ograniczył rodzaje informacji, do których mają dostęp obywatele, a tym samym zawęża opcje polityczne, aby odpowiadały osobom sprawującym władzę.
- Patrząc z kosmosu, staje się jasne, że Ziemia jest prawdziwie żywą planetą, odmienną od każdego innego znanego świata w Układzie Słonecznym. Z kontynentami, płynnymi oceanami, pokrywami lodowymi, zmieniającymi się wzorami chmur i cienką, ale znaczącą atmosferą. Nasza planeta tętni życiem, zmieniając się z dnia na dzień i z sezonu na sezon. Bez atmosfery nasz świat byłby chłodniejszy o 33 ° C, co czyniłoby go niezdolnego do posiadania ciekłej wody na powierzchni.
- Mój ROZwój jest też pod wpływem kobiet. Jedną z nich jest Byron Katie, która wyjaśnia pojęcie arogancji
- Rada Europejska, czyli przywódcy 28 krajów członkowskich Unii, przedstawili po trzech dniach burzliwych obrad listę zaskakujących kandydatów na najważniejsze stanowiska w Brukseli. Po naradach, rówież Parlament Europejski wybrał swojego przewodniczącego na pierwszym posiedzeniu europarlamentarzystów.
- Zapraszamy wszystkich bardzo serdecznie na otwarte Spotkanie Konfederacji w Nowym Targu i Zakopanem!
- Według najnowszych danych pochodzących z Międzynarodowego Funduszu Walutowego Wenezuela ma najmniejszy na świecie wzrost gospodarczy, największą inflację i dziewiątą największą stopę bezrobocia. Wskaźnik śmiertelności niemowląt zwiększył się 100 krotnie w ciągu ostatnich czterech lat. Ich waluta straciła 99 procent swojej wartości od początku 2012 roku. To się nazywa całkowite załamanie społeczne i gospodarcze. I stało się to pomimo faktu, że Wenezuela ma największe na świecie rezerwy ropy naftowej.