Czy Szlak Kultury Wołoskiej będzie międzynarodowym. Polska przygotuje aplikację do Unii Europejskiej

Kilka lat temu na mapie pogranicza polsko-słowackiego powstał nowy szlak kulturowo-turystyczny w oparciu o dziedzictwo wołoskie. Do dziś w Karpatach zachowało się wiele elementów kultury pasterskiej, które przynieśli tu ze sobą Wołosi, czyli lud pasterski, który od XIV do XVII w. zasiedlał tereny północno-zachodniej części Karpat. Wprowadzili tu m.in. prawo wołoskie.

"Szlak kultury wołoskiej", który koordynował Józef Michałek, regionalista z Istebnej, przebiega przez województwa karpackie, małopolskie i śląskie, a po stronie słowackiej przez region żyliński i preszowski. Jego celem jest ukazanie dziedzictwa osadników wołoskich, a także ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazowej gór w oparciu o Konwencję Karpacką.

Chociaż pasterstwo boryka się z różnymi problemami, to do dziś przetrwały wypasy owiec i krów na karpackich halach oraz produkcja sera w bacówkach. W ramach projektu odbywały się różne wydarzenia pasterskie, spotkania, festiwale i konferencje organizowane w polskiej części łuku Karpat. To również promocja tradycyjnej gospodarki pasterskiej. Szlak ma spełniać m.in. rolę edukacyjną. Na wytyczonym szlaku, przebiegającym mniej więcej trasą, którą w 2013 r. szedł Redyk Karpacki, stanęły tablice informacyjne, bramy, słupki, altany. W wielu miejscach, m.in. na Turbaczu, Ostryszu nad Dzianiszem, Ochotnicy, Baraniej Górze i w Wojkowej znajdują się kamienie Szlaku Kultury Wołoskiej. Są też bacówki oraz inne pomieszczenia (m.in. w remizach OSP) ze specjalnie urządzonymi ekspozycjami pasterskimi.

Podczas II Kongresu Kultury Wołoskiej panel dyskusyjny "Szlak Kultury Wołoskiej szansą do rozwoju turystyki" prowadził Tadeusz Królczyk, wójt Ochotnicy Dolnej. W dyskusji udział wzięli: Beata Białowąs z województwa śląskiego, Iwona Gibas z województwa małopolskiego, Grzegorz Biedroń, prezes Małopolskiej Organizacji Turystycznej i Krzysztof Staszewski, prezes zarządu Podkarpackiego Funduszu Rozwoju.

- To, na czym nam najbardziej zależy, to zapoczątkowanie współpracy trzech województw: małopolskiego, śląskiego i podkarpackiego, bo chcielibyśmy aplikować do Komisji Europejskiej o utworzenie Międzynarodowego Szlaku Kultury Wołoskiej, który przebiegałby między innymi przez Ochotnicę i Tylmanową - wyjaśniał Tadeusz Królczyk. Wszyscy podkreślali, że byłby to pierwszy w historii międzynarodowy szlak kulturowy, o który aplikowałaby Polska. Zgodzili się też, że taki szlak byłby ogromną szansą dla rozwoju turystyki, ponieważ byłoby to unikatowe przedsięwzięcie w skali Europy. Przedstawiciele województw uczestniczący w panelu zadeklarowali, że przygotują list intencyjny, a następnie opracują aplikację do Komisji Europejskiej.

- Szlak Kultury Wołoskiej odżył wraz z kulturą pasterską. Rozwija się też infrastruktura. W tym roku przeznaczyliśmy prawie 2 mln zł na wypas owiec dla 86 baców, którzy wypasają ponad 17 tysięcy owiec. Przy planowaniu budżetu na 2023 rok też będziemy brać pod uwagę różne inwestycje związane ze szlakiem wołoskim - zapewniała Iwona Gibas.