Reklama

2018-01-07 11:51:32

Blog

ZAKOPANE. MIASTO KOBIET

Reklama

W plenerowej przestrzeni wystawienniczej w Parku Miejskim wciąż prezentowana jest wystawa zatytułowana „Zakopane. Miasto kobiet”. Szczególnie w kontekście ostatnich wydarzeń i trendów – odzyskiwania przez kobiety silnej tożsamości, stanowczych ruchów emancypacyjnych, sprzeciwiania się przemocy wobec kobiet i kreowania nowej, mocnej podmiotowości, wydaje się ona być wyrazistym głosem przypominającym o roli kobiet w historii i współczesności Zakopanego.

     Przypominam o tej wystawie, bo przemknęła trochę bez echa. Warto ją zobaczyć, póki jeszcze wisi (do kiedy, nie wiadomo). Do tej pory narracja o historii i tradycji miasta wydawała się być pisana z męskiego punktu widzenia. Ale dziś jest to już – na szczęście – anachroniczne i chyba niemożliwe. Oto poniżej wprowadzenie do wspomnianej wystawy.

     Liczby są nieubłagane. W 2015 roku na stu mężczyzn w Zakopanem przypadało sto piętnaście kobiet. I nie jest to przypadek. Od ostatnich dekad XIX wieku do dziś „piękna płeć” dominuje w naszej strukturze demograficznej. Zakopiańskiej przemianie – od biednej, nieznanej góralskiej wsi do modnego i popularnego centrum rekreacji, sportu, wydarzenia w polskiej kulturze – kobiety towarzyszą liczniej niż mężczyźni. Cóż z tego, że w cieniu często pozostają. Bez ich pracy, oddania, talentów, bez upartej woli i silnego charakteru połączonego z wdziękiem, bez miasta kobiet podlejsze byłoby miejsce po Giewontem. 
     Przypomnijmy. Klementyna Homolacs właścicielka dóbr zakopiańskich znacząco przyczyniła się w latach czterdziestych XIX wieku do powstania zakopiańskiej parafii. Miało to nie tylko religijne, ale też cywilizacyjne znaczenie.  Jadwiga Zamoyska stworzyła Szkołę Domowej Pracy Kobiet, do której, poza pannami z dobrych domów, przyjmowano także dziewczęta z tak zwanych niższych klas. Oczywisty – choć być może nie zamierzony – był emancypacyjny wymiar tego projektu. Fach, możliwość pracy i zarobkowania zmieniała pozycję kobiet w domu, rodzinie, społeczeństwie. Zmiana tym bardziej była prawdopodobna, że po Tatrami spotkać można było panie prawdziwie niebanalne. Niezależne, sprawcze, słynne talentem, wiedzą, przymiotami charakteru. 
     Wspaniała Helena Modrzejewska, dla której – choć nie tylko dla niej – do Zakopanego przybywał Tytus Chałubiński, Ignacy Paderewski, Stanisław Witkiewicz. Bronisława Dłuska, Maria Skłodowska-Curie, Klara Jelska – ileż uczyniły one dla leczących się w „polskim Davos”. Spotkanie z takimi osobami musiało odmieniać wyobrażenia o relacjach damsko-męskich i możliwych rolach kobiet w modernizującym się społeczeństwie. Duchowa aura miejsca, do którego przybywano by  wyzdrowieć, odrodzić się, przez chwilę choćby inaczej żyć, sprzyjała osłabieniu konwenansów, rozmiękczała stabuizowane, konserwujące bariery. Kobiety ubrały spodnie i w męskim towarzystwie chodziły w góry. Obrazoburcze były to czyny. 
     Potem przyszedł sport – narciarstwo i taternictwo – otwierając drogę, na której dziewczyny udowodniły, że chcą, mogą, potrafią. Pewnie, że czasami przychodziło za to płacić cenę najwyższą. Przy próbie kobiecego przejścia południowej ściany Zamarłej Turni giną młodziutkie siostry Marzena i Lida Skotnicówny. Ale ruchu na raz już osiągniętej emancypacyjnej drodze nikt już zatrzymać nie mógł. Narty i lina stały się dla wielu kobiet, także z góralskich rodzin, kluczem do kariery, mocniejszej pozycji, ciekawszego i pełniejszego życia. Helena Marusarzówna może być ich symbolem. 
     Wojna zniszczy szalony „pępek świata” i jego piękny gwiazdozbiór: Marusię Kasprowiczową, Zofię Stryjeńską, Ritę Sacchetto, Wandę Gentil-Tippenhauer, Helenę Roj-Kozłowską, Marię Pawlikowską-Jasnorzewską. Ich gwiezdny czas minął, bo realny socjalizm, który na pół wieku zagościł pod Giewontem był ponuro-poważny, buro-przaśny i zasadniczo wrogi barwności, indywidualności, subtelnemu wdziękowi istnienia. Mimo te wszystkie braki i niedobory, na przekór im Maria Bujakowa i Halina Micińska-Kenarowa współtworzyły i latami prowadziły znakomite artystyczne szkoły. Krystyna Słobodzińska twórczo i kompetentnie animowała miejską kulturę. Pracowały, tworzyły, działały Zofia Radwańska-Paryska, Anna Górska, Barbara Gawdzik-Brzozowska, Helena Warszawska, Ewelina Pęksowa trwałe zostawiając po sobie ślady w zakopiańskiej historii. A ileż niewymienionych tu z nazwiska znakomitych kobiet sprawiało, że sfeminizowane obszary – służba zdrowia, edukacja, obsługa ruchu turystycznego mimo ideologicznych absurdów działały. 
     Koniecznie pamięcią wracać trzeba do tamtego czasu. Do braku podstawowych dóbr, kolejek, biedy. Po to by uzmysłowić sobie, kim był zbiorowy anonimowy bohater przecież nie tylko tamtej rzeczywistości. To „One” – matki, żony, przyjaciółki, dziewczyniny i niewiasty wystawał, zdobywały, przemieniały szare na złote, podtrzymując i upiększając życie. Mimo symbolicznej i bywało fizycznej przemocy, mimo alkoholizmu, którego nie raz były ofiarami, pomimo różnych mimo. Jednoczył ten los panie, ceperki, góralki – prawdziwe przewodniczki tutejszego istnienia. „Zakopane jest opowieścią”, ale ta o mieście kobiet wciąż czeka na napisanie. Wszystkim jest nam potrzebna. Bez tego nie pojmiemy kim jesteśmy i w jakim miejscu biegnie nasza egzystencja.

 „Zakopane. Miasto kobiet”. Scenariusz i opracowanie: Fundacja „Zakopiańczycy. W poszukiwaniu tożsamości”. Opracowanie graficzne: Stanisław Berbeka. Wystawa zrealizowana na zamówienie i sfinansowana ze środków Urzędu Miasta Zakopanego. Park Miejski od strony ulicy Grunwaldzkiej. 

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
koniczyna 2018-01-08 11:34:37
"Szczególnie w kontekście ostatnich wydarzeń i trendów ? odzyskiwania przez kobiety silnej tożsamości, stanowczych ruchów emancypacyjnych, sprzeciwiania się przemocy wobec kobiet i kreowania nowej, mocnej podmiotowości..."
a konkretnie - o co siem rozchodzi, jakie "ostatnie wydarzenia i trendy"?
czyżbym coś przeoczyła?
czy taka np Fibi lub Uorcyk, nie mówiąc już o mnie, nie mają silnej tożsamości i podmiotowości?
Ja np. w żaden sposób nie uważam, by panie demonstrujące pod lewackimi (tęczowymi, mojomacicowymi itp) hasłami były reprezentatywną dla Polek grupą. Bo chyba tylko o takie "wydarzenia i trendy" może chodzić.
Janowski 2018-01-08 10:19:21
Te rtyndy to feminizm , zwrócenie na kobiecość uwagi kolczykiem w d.... ? Chciałeś powiedzieć lewackość zakolczykowana tu i ówdzie ? wytatuowana doszczętnie ? Kolego Krupa nie podobają mi się twoje tryndowate wypociny i tyle ..
Góral z Trójmiasta 2018-01-07 23:27:27
Czyli jest szansa poznać jakąś samotną Zakopiankę z widokiem na Tatry :)
niepełnosprawny umysłowo 2018-01-07 13:10:34
Jak to leciało z ust .Nowośmiesznej emancypantki i feministki? : "Dość dyktatury kobiet. Dość dyktatury kobiet. Dość dyktatury kobiet." A durny i bezmyślny tłum jak echo za nią powtarzał: "Dość dyktatury kobiet. Dość dyktatury kobiet. Dość dyktatury kobiet."

Reklama
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    BORDER COLLIE szczenięta. 791 669 932.
  • NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
    Zarządzanie apartamentami i domkami na wynajem. http://zarzadzanieapartamentami.info
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
  • PRACA | dam
    POLSKIE KOLEJE LINOWE S.A. poszukują osoby na stanowisko: SPECJALISTA DS. ZAKUPÓW. Miejsce pracy: Zakopane. CO BĘDZIE NALEŻEĆ DO TWOICH OBOWIĄZKÓW? - Udział w opracowaniu i wdrożeniu strategii zakupowej dla wybranych kategorii (direct i indirect), - Efektywne zarządzanie kategoriami zakupowymi, - Budowanie i utrzymywanie długofalowej relacji biznesowych z dostawcami, - Koordynacja procesów przetargowych i zakupowych, - Negocjowanie cen i warunków handlowych, - Rozwój oraz prowadzenie bazy dostawców, - Tworzenie zapytań ofertowych i analiza ofert dostawców (również zagranicznych), - Obsługa zamówień w systemie ERP oraz monitorowanie terminów dostaw, - Współpraca z innymi działami Grupy PKL, - Udział w targach i wydarzeniach branżowych. DOŁĄCZ DO NAS! Więcej informacji i rekrutacja: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-zakupow.html
    WWW: https://www.pkl.pl/post/specjalista-ds-zakupow.html
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOMY po 100 m2 - Klikuszowa, koło Centrum Narciarstwa. 608 729 122.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię działkę budowlaną Nowy Targ i okolice. 608 729 122.
  • BIZNES
    Wydzierżawię działkę w Ludźmierzu przy trasie Nowy Targ-Czarny Dunajec lub przyjmę reklamę. 608 729 122.
  • PRACA | dam
    Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
  • PRACA | dam
    Przyjmę CIEŚLI DACHOWYCH, DEKARZY, POMOCNIKA DEKARZA. 608729122.
  • PRACA | dam
    Zakład Opieki Zdrowotnej w Kościelisku zatrudni LEKARZY: POZ, LEKARZA PEDIATRĘ I STOMATOLOGA. Oferujemy pełen etat lub według zadeklarowanej dostępności. Tel: +48 530 756 950 E-mail: spzozkoscielisko@gmail.com
  • PRACA | dam
    INSTRUKTORZY NARCIARSCY www.szkolajurgow.pl tel. 692001268
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Poszukuję KIEROWCY raz w tygodniu. Wyjazd na rehabilitację matki z dzieckiem. Trasa Nowy Targ - Andrychów. 503 852 848.
  • PRACA | dam
    Zatrudnie tynkarza z doświadczeniem lub pomocnika do przyuczenia. praca na terenie Podhala. wiecej informacji na nr tel. 535 290 865
    Tel.: 535
  • SPRZEDAŻ | różne
    LIKWIDACJA SKLEPU "WOD-NA I ŁAZIENKI". WYPRZEDAŻ ASORTYMENTU W ATRAKCYJNYCH CENACH. W tym: baterie, umywalki, itp. Zapraszamy: ul. Chramcówki 33, Zakopane.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DOM, centrum Zakopanego - 602 633 931.
  • PRACA | dam
    Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 665 602 766.
  • PRACA | dam
    ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERKĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    WYDZIERŻAWIĘ DZIAŁKĘ W LUDŻMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
  • PRACA | dam
    PRZYJMĘ MURARZY, DEKARZY, CIESLI DACHOWYCH. PRACA POLSKA-NIEMCY. 608 729 122
  • PRACA | dam
    NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
  • PRACA | dam
    Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa. +436606388124 office@mpabau.at
    Tel.: +436606388124
    E-mail: office@mpabau.at
  • PRACA | dam
    Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-10-14 21:00 Wybierzcie najlepszy plakat promujący Zakopane 1 2025-10-14 20:00 Totus Tuus, wspomnienie św. Jana Pawła II w kościele na Cyrhli 2025-10-14 19:30 Muzeum Tatrzańskie zaprasza 2025-10-14 18:59 Szczawnica wymiera najszybciej, Jabłonka najwolniej 3 2025-10-14 18:00 To już piąty sklep portugalskiej sieci handlowej w Zakopanem 6 2025-10-14 17:00 Inspirowane górami. Festiwal im. Ewy i Macieja Berbeków 2025-10-14 16:30 Zakopiańska Noc Bibliotek 2025-10-14 16:00 Uroczystości z okazji 40. rocznicy śmierci gen. Mieczysława Boruty Spiechowicza 2025-10-14 15:30 Amazonki, egzotyczne pokazy i mistrzostwa jeździectwa w Folwarku Toporzysko 2025-10-14 14:59 Ćwierć wieku Akademii. Uroczyste rozpoczęcie roku akademickiego w Nowym Targu 2025-10-14 14:30 Podejrzany Leonardo da V. 2025-10-14 14:00 Edukacja zdrowotna? Uczniowie rezygnują masowo 16 2025-10-14 13:30 Muniek Staszczyk zagra koncert w Watrze. Mamy dla Was bilety 1 2025-10-14 13:00 Środowiskowy Dom Samopomocy otwarty, trwa nabór do placówki 2025-10-14 12:30 Kolejne gwiazdy chcą biegać pod Krokwią. Też możesz wystartować! 2025-10-14 11:05 Pożar w Dzianiszu (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-10-14 11:02 Tatrzańskie Chichoty w Javorinie 2025-10-14 10:00 Dziś Dzień Nauczyciela. Wszystkiego najlepszego Pedagodzy! 2 2025-10-14 09:30 XI KONGRES KULTURY REGIONÓW, Nowy Sącz, 21-24.10.2025 2025-10-14 08:59 Dziś chłodny, pochmurny dzień. Na Kasprowym pięć stopni mrozu 1 2025-10-14 08:00 Pontyfikat w sztuce (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-10-13 21:00 Będzie nowy most w Chabówce 1 2025-10-13 20:19 Za nami piękny jesienny dzień w Zakopanem. Co dalej z pogodą? (WIDEO) 2025-10-13 19:39 Poważny wypadek na zakopiance 4 2025-10-13 19:00 Bernardyni pożegnają ojca Władysława Czarniaka 2025-10-13 18:18 Tatry o zachodzie słońca widziane z Bachledzkiego Wierchu 2025-10-13 18:00 Odpust w budującym się kościele NMP Matki Zbawiciela na Antałówce 13 2025-10-13 17:28 Był kompletnie pijany i przyjechał na zakupy do sklepu 2025-10-13 16:59 Policja namierzyła sprawcę wczorajszego wypadku w Cichem 2025-10-13 16:00 W drodze na Czerwone Wierchy 2025-10-13 15:30 Pojeździł trzy miesiące, stracił prawo jazdy i dwa tysiące złotych, musi znów zdać egzamin 1 2025-10-13 15:00 Spotkanie z Otylią Jędrzejczak, czy dotrze na nie pół tysiąca uczennic? 1 2025-10-13 13:45 Groźny wypadek motocyklisty w Chabówce 2 2025-10-13 13:19 Syryjczyk udawał Polaka, a w bagażu miał też hiszpański paszport 19 2025-10-13 13:05 Dwie osoby poszkodowane w groźnie wyglądającym zderzeniu z udziałem motocyklisty 2025-10-13 13:00 Festiwal w roku 150-lecia istnienia przewodnictwa tatrzańskiego 2025-10-13 12:34 Stracił prawo jazdy na Wojdyłach, jechał razem z promilami 2025-10-13 12:00 Samochód prowadzony przez 17-latka dachował. Kierowca stracił prawo jazdy 15 2025-10-13 11:24 Od dziś do piątku utrudnienia w ruchu w Kościelisku 2025-10-13 11:00 Muzyczna pamięć, smak kremówek (ZDJĘCIA, WIDEO) 1 2025-10-13 10:13 Kto pierwszy ten lepszy, tylko dziś zapisy na darmowe zajęcia piłkarskie 2025-10-13 10:00 Na Kasprowy tylko na piechotę. Przegląd techniczny kolejki 2025-10-13 09:25 Od dziś ulicą Sienkiewicza nie przejedziemy, utrudnienia do soboty 2025-10-13 09:00 Poniedziałek z przejaśnianiami, jutro będzie chłodniej 2025-10-13 08:00 Zlot Morsów w Jurgowie. Zgłoś się już dziś! 1 2025-10-12 22:34 Kolejne dachowanie. Tym razem w Dzianiszu 2025-10-12 22:29 Auto kompletnie zniszczone. Nie ma poszkodowanych 2 2025-10-12 22:05 Bukowina Tatrzańska po raz drugi w historii stała się góralską stolicą Polski (ZDJĘCIA) 2025-10-12 21:45 Nowe zasady dla busów w Tatrach: tylko z GPS i niską emisją 11 2025-10-12 21:00 Dwie jednoczesne akcje ratunkowe po polskich turystów w Tatrach Słowackich 3
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-10-14 23:11 1. Biedronka bez parkingu....? Trochę jak osiedlowy sklep. Tygodnik poniekąd rekomenduje (przypomina) zakupy w "PSS Społem". Niestety PSS ma jeszcze sporo do nadrobienia w kwestii ujednolicenia cen produktów. Dalej jest to relikt przeszłości rozbity na spółdzielnie, bez jednego konkretnego "centrum dowodzenia". Co sklep, to inna cena, i standardy. Dziwi mnie, że do tej pory z tych rozsianych po Polsce spółdzielni nie stworzono jednej sieci. Gdyby do tego doszło, Biedronki i Lidle miały by spory problem. 2025-10-14 22:40 2. Najpierw niech Biedra naprawi zniszczony nowy chodnik na ul.Jagiellonskiej ktory Tir rozjeżdża codziennie ,a właściciel pobliskiego domu nawet się nie zainteresuje ,że ludzie nogi wykręcają na połamanych płytkach ! 2025-10-14 22:28 3. "Prawdopodobnie Polska zostanie wyłączona ze zobowiązań związanych z paktem migracyjnym -powiedziała w rozmowie z Polsat News Anna Radwan-Röhrenschef, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Dodała, że ma to związek z przyjęciem przez Polskę dużej liczby uchodźców z Ukrainy. Prawdopodobnie to wykluczenie wejdzie w życie, będzie obowiązywać przez rok i z dużym prawdopodobieństwem będzie odnawiane -oświadczyła. TVN24, powołując się na informacje z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, ustaliło, że Polska będzie wyłączona z mechanizmu na rok. To efekt presji migracyjnej ze wschodu. Resort stwierdził, że sytuacja Polski może pozwolić na przedłużenie tego wyłączenia w kolejnych latach." Kluczowe tu są słowa PRAWDOPODOBNIE A tusk swoje: "ZAŁATWIONE" i basta!!! I lemingi z jarkiem na czele łykają!! 2025-10-14 22:19 4. Dodałbym jeszcze, ze jak spotykam na ulicy nobliwe koleżanki w moim wieku ( a już co nie co mam) i przypominam sobie jakie figle wyprawialiśmy. A teraz te koleżanki często w różnych komitetach protestujących na zgniliznę moralną tego świata. Już nie pamiętają co było 50 lat temu. ha ha ha ha 2025-10-14 22:08 5. Służby do akcji i sprawdzić jaki był prawdziwy powód zamknięcia estakady ! Kto zadecydował i kto przyklepał ?!?! 2025-10-14 21:52 6. Aha... ludobójstwo to sprawa polityczna. Racja. To sory, cofam. Bóg zapłać za wyjaśnienie. 2025-10-14 21:48 7. Czy "Sieć Eurydice" monitoruje zarobki z prywatnych nieopodatkowanych korepetycji? 2025-10-14 21:45 8. Ja bym wolał na Zakopower. 2025-10-14 21:44 9. "Ostatecznie jednak tylko 13 licealistów zdecydowało się uczestniczyć w zajęciach." Ojej! Jakiż ogromny kamień z serc grona pedagogicznego, dyrektorów, radnych, księdzów katechetów, "wydziałów organizacyjnych" i burmiszczów po 20 tysiaków miesięcznie sztuka. Nie trzeba robić grafików, nie trzeba zatrudniać dodatkowych nauczycieli, nie trzeba wydawać pieniędzy, nie trzeba się dokształcać, nie trzeba przekazywać wiedzy, nie trzeba uczyć, nie trzeba się zastanawiać jak ugryźć temat, nie trzeba podręczników, nie trzeba przerabiać budżetów, nie trzeba szukać pieniędzy, nie trzeba zwoływać narad skąd wziąć nauczycieli... nic nie trzeba... A kasa leci. Szkoda że reszta przedmiotów jest obowiązkowa... pewnie już nie długo... i zostaną same zyski. To również zdecydowany sukces radnego dyrektora. Ale jeśli nie potrafi sobie poradzić z podchmielonymi podrostkami na własnym boisku to ciężko się dziwić. Może jednak pora usiąść i się rozpłakać. 2025-10-14 21:44 10. Najbardziej podobał mi sie ten fragment z nick szwagier Kazik cytat ,, co robiliście przed 18ką w stodole na sianie. Dodałbym jeszcze te gazetki pożyczane od kolegów. A tak na poważnie teraz edukuje Internet i AL Ludzie nie maja co robić tylko zajmują sieęsporami w sprawie głupot.
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama