Na bacowskim szlaku

Oscypek, redykołka i bryndza podhalańska są produktami, które zostały wpisane przez Unię Europejską na listę produktów regionalnych. Bacowie, którzy je produkują, mają obowiązek uzyskać certyfikat. Tymczasem w ubiegłym roku tylko dziesięciu baców spełniało wszystkie warunki. Niektórzy – nawet ci na wytyczonym szlaku oscypkowym – nie zgłosili bacówek do kontroli weterynaryjnej. – W tym roku już ponad 30 bacówek z powiatów tatrzańskiego i nowotarskiego ma decyzję weterynaryjną – wyjaśnia Barbara Zelek, powiatowy inspektor weterynarii w Nowym Targu. Inspektor weterynarii określa stan zdrowotny owiec, sprawdza m.in. stan sanitarny bacówek, badania wody używanej w obiekcie, aktualne badania kontrolne baców, zaświadczenia o szczepieniu psów bacowskich. Po kontroli weterynaryjnej bacowie wypisują wniosek o kontrolę, którą przeprowadza Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS). – Po uzyskaniu pozytywnej opinii IJHARS baca otrzymuje certyfikat. Jest to dosyć długotrwała procedura. Samo badanie próbek produktów z owczego mleka w laboratorium to co najmniej 2 tygodnie – wyjaśnia Kazimierz Furczoń, prezes Tatrzańsko-Beskidzkiej Spółdzielni Producentów „Gazdowie” z siedzibą w Leśnicy. Andrzej Gąsienica Makowski, starosta tatrzański, zapewnia, że w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie osoba, która pomoże wypełnić wnioski. Bacowie, którzy uzyskają certyfikat, mogą otrzymać zwrot poniesionych, ale udokumentowanych kosztów, maksymalnie 3.200 zł do każdego produktu.

Osoby, które produkują serki górskie, czyli tzw. gołki, i inne produkty bez certyfikatu, też muszą mieć dowód na to, że obiekt, w którym je wytwarzają, został odebrany pod względem weterynaryjnym.

W miniony wtorek odbyła się wizytacja bacówek, w której uczestniczyli przedstawiciele m.in. starostwa tatrzańskiego, Tatrzańskiego Parku Narodowego, Związku Hodowców Owiec i Kóz, Tatrzańsko-Beskidzkiej Spółdzielni Producentów „Gazdowie”, sanepidu, Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Nowym Targu, IJHARS–u. Byli u 5 baców: Józefa Zycha Ptosia w Witowie, Wojciecha Słodyczki na Siwej Polanie u wylotu Doliny Chochołowskiej, Władysława Zapotocznego na Polanie Biały Potok, Andrzeja Staszla Furtka w Kuźnicach i Jana Gawlaka Socki na Olczy. Wizytacja bacówek miała charakter edukacyjny. – Wszystkim dałbym certyfikat, gdyby brać pod uwagę warunki zdrowotne, ale muszą złożyć wniosek. Jak na razie ci wszyscy nielegalnie produkują oscypki, a niektórzy też redykołki i bryndzę podhalańską – przekonuje Jan Maciuszek z IJHARS. – Wszyscy bacowie na Podhalu mają miesiąc czasu na złożenie wniosku o certyfikat. Potem rozpoczniemy kontrole urzędowe ze wszystkimi sankcjami – przestrzega inspektor. Jak na razie wszyscy bacowie w wizytowanych bacówkach zapowiedzieli, że wystąpią o certyfikat, który teraz przyznawany będzie na 3 lata. W tym tygodniu przedstawiciele IJHARS kontrolowali bacówki Stanisława Rychtarczyka na Rusinowej Polanie i Bogdana Lassaka w Bustryku, którzy w najbliższym czasie otrzymają certyfikat. – Ja również będę składał wniosek, bo ważność obecnego kończy mi się pod koniec lipca – wyjaśnia Kazimierz Furczoń. – Mam nadzieję, że razem ze mną dokumenty złoży jeszcze 10 baców – dodaje.

Andrzej Gąsienica Makowski zapowiada, że w imprezach organizowanych przez starostwo tatrzańskie, m.in. zbliżających się Wiciach Tatrzańskich, będą mogli brać udział tylko bacowie posiadający certyfikat.

Jolanta Flach