2008-05-08 00:51:12
Genealogiczna dżungla rodu Gąsieniców
Ożenki z 12-letnimi pannami i sfingowane pogrzeby. Najpotężniejszy góralski ród z przodkami sprzed pięciu wieków dziś ma swych przedstawicieli w książęcych familiach Meksyku. Genealogiczny program komputerowy, opracowany przez Mormonów, pozwala wykryć wiele podhalańskich ciekawostek.

Fot. Rafał Gratkowski

Fot. Rafał Gratkowski

Fot. Rafał Gratkowski

Fot. Rafał Gratkowski

Fot. Rafał Gratkowski

Fot. Rafał Gratkowski
– Proszę, mamy alfabetyczny spis nazwisk z przydomkami. Wchodzimy w jedno z nich i widzimy datę urodzin, śmierci, imiona rodziców i całe potomstwo. Gdzie kto się urodził, podstawowe udostępnione dane – wodzi myszką po ekranie pani Maria – Możemy dowiedzieć się, jak rozwija się historia danego rodu.
Najstarsza data – 1530 rok – należy do Piotra Kistka Kostki z Czarnego Dunajca, który z Zofią Czerwińską z Podczerwonego miał syna Piotra Gąsienicę Walczaka. Ten poślubił w lutym 1605 roku Urszulę Kalatę Sołtysiankę. Mieli szóstkę dzieci. Tak można \"klikać\" w każde nazwisko i otwierać kolejne rodowe gniazda, śledzić, jak łączą się rody, jak jedne wymierają bezpotomnie, a inne rozwijają się do dziś.
Gdyby teraz wydać nagromadzoną w komputerowych trzewiach góralskiego domu na Nędzówce genealogię w formie książkowej, byłoby to 12 potężnych tomów. Dlatego na jesieni Józef i Maria Krzeptowscy chcą opublikować efekty swej wieloletniej pracy w formie krążków CD i DVD. Kompaktowe wydanie zawierać ma 1,5 tysiąca opisanych historycznych i współczesnych zdjęć.
Księga rodzaju po góralsku
Początki potężnej genealogii były takie: Józef Krzeptowski Jasinek, praprawnuk Sabały po mieczu, a prawnuk Józefa Krzeptowskiego Jasinka, który był najstarszym synem Sabały, postanowił w latach 50. poznać swój rodowód. – Wtedy żył jeszcze mój dziadek Jan Krzeptowski Jasinek. Wiele mi opowiadał i chciałem to jakoś utrwalić. Mój dziadek był najstarszym wnukiem Sabały i też ożeniony w rodzie Gąsieniców, z Anną Gąsienicą Cycoń. Była to bliska rodzina dziadka, bo jedna z jego kuzynek. To się później fatalnie odbiło na pokoleniu – snuje swój rodowód twórca gąsienicowej genealogii.
Jak postanowił, tak zrobił. Przygotował genealogię Sabałowego rodu, którą wydano z okazji 400-lecia Zakopanego. Jednak badając historię odkrył, że Jan Krzeptowski Sabała urodził się jako Gąsienica. Dopiero w latach 30. XIX wieku Krzeptowscy porzucili przydomek Gąsienica. Wraz z Mracielnikami wszyscy wywodzili się od jednego przodka – Wawrzyńca Gąsienicy Krzeptowskiego. – Jego syn, też Wawrzyniec, wyprowadził Wawrytków, Maciej wyprowadził Mracielników. Jan Krzeptowski to ojciec Sabały i Józefa Krzeptowskiego Białego, który wyprowadził całą masę tych Białych spod młyna. Dla niego w 1846 roku ojciec, jako wójt Zakopanego, utworzył gminę w Kościelisku – tłumaczy zawiłości swego pochodzenia praprawnuk Sabały. Dodaje, że rodowe antagonizmy brały się z walki o ziemię. Gdy jedne rody kolonizowały Zakopane od strony wschodniej, od Szaflar, to od Czarnego Dunajca szli drudzy. Granicą był potok Bystra. Daje za przykład Bachledów. Siedzieli na Bachledówkach i na Równi Krupowej. – Jako spadkobiercy rodu Krupowego albo Hrepkowskich, Hrepki – stąd Krzeptówki. Bachledowie na Równi to będą Walowie, Galiany, Tadziaki czy Curusie. Z tymi ostatnimi była inna sprawa. Dziś ich przedstawiciel jest możny, ale oni też nie próżnowali. Procesowali się z Gąsienicami, Stopków wygnali, a część Polany Krupowej nazywała się Stopkówka. Dziś ani nazwa nie przetrwała. Jak nie pomogły sądy, to pomogły inne metody. I to z dawna tak było – meandry góralskiej księgi rodzaju są dla mnie niczym jakaś biblijna historia. A im głębiej wchodzimy, docieramy do przodków, mnożą się poszczególne losy, sieć narasta, rozgałęzienia idą w setki.
Potęga układów scalonych
Nic dziwnego, bo ród Gąsieniców jest niepowtarzalnie duży. Badając przeróżne archiwa, twórca największej polskiej genealogii nie napotkał drugiego takiego w kraju. Jako że z wykształcenia jest inżynierem, do drzewa genealogicznego rodu Gąsieniców podszedł w ścisły sposób. – Wziąłem płachtę papieru milimetrowego i zacząłem wykreślać ród Sabały. Jego dzieci, wnuki. Powstała struktura rodowa, dziewczęta, córki. Jak odkryłem, że Sabała się urodził jako Gąsienica, to już z Krzeptowskich wpadłem w Gąsieniców. To już nie było wyjścia, to był wir. Wciągnął mnie jak zaraza – śmieje się Józef Krzeptowski Jasinek. Przypomina, że gdy płachty papieru milimetrowego rozwinął przed profesorskim sztabem Uniwersytetu Jagiellońskiego – byli zszokowani. Potęgą rodu i benedyktyńską pracą, wykonaną w Kościelisku. – Wtedy okrzyknęli to wielkim schematem układu scalonego rodu Gąsieniców – dodają na Nędzówce. A to był dopiero początek, solidna budowa pnia drzewa genealogicznego, który obecnie wraz z odgałęzieniami liczy osiem tysięcy sześćset dusz. Miesiąc, góra dwa i dojdą do dziesięciu tysięcy. To będzie pierwszy etap. Potem będzie drugie dziesięć tysięcy ludzi budujących rody kościeliskie, olczyskie, zakopiańskie. Z Kościeliska 90 proc. tego materiału jest już gotowego. Trzeci etap to kolejne płyty CD i DVD, ale już z rodami nowotarskimi i z miejscowości wzdłuż drogi na Czarny Dunajec. – Potrzebuję tylko czasu. Żeby pożyć te sto albo więcej roków, to będę mógł wszystko doprowadzić do końca – uśmiecha się pan Józef.
W pracy dzielnie sekunduje mu żona, która podkreśla, że z samych metryk, uzyskiwanych np. po parafiach, nie da się niczego zbudować. – Potrzebne są różne badania. Metryki pozwolą na uzyskanie wiadomości o dwóch pokoleniach. Dawne metryki, szczególnie szaflarskie, w ogóle nie wpisywały panieńskich nazwisk żon, tylko imiona. Dlatego musimy przeglądać testamenty, wypisy z hipotek, prowadzić badania w archiwach – podkreśla Maria Krzeptowska Jasinek. Denerwują ją różnice w datach pomiędzy metrykami chrztów, ślubów i pogrzebów, dotyczące tych samych osób. Do tego dowolność w określaniu jednej i tej samej osoby. – Nie można przyłożyć żadnej reguły. Komputer znajdzie mi wszystkich Kasprusiów, ale nie pomyśli, że może się nazywać raz Kaspruś, Kaspruś Zuzaniok, Nowieś czy Nawieś? A to ta sama osoba. Gdy program przyporządkowuje tę samą osobę w kilka miejsc, to trzeba oczyszczać. Nasz wiceburmistrz powinien w pełnym brzmieniu nazywać się Jan Gąsienica Walczak Sobuś Nowieś. Ojciec nazywa się Sobuś, dziadek Sobuś Nowieś, a Jasiek używa Sobuś, ale nie wiem teraz – Nawieś czy Nowieś? – sama łapie się za głowę.
Wraz z mężem czerpią jednak wielkie zadowolenie z poznawania rodowych historii. Tych zamierzchłych i tych dzisiejszych. – Dzięki temu poznaliśmy Krzeptowskich z Meksyku, z książęcego rodu, a także nasze dalekie rodziny z Alabamy. A ja natrafiłem na swych bliskich w Maciaszowicach Liptowskich na Słowacji. Ale to zupełnie odrębne historie – podsumowuje Józef Krzeptowski Jasinek.
Rafał Gratkowski
Bohaterowie naszej opowieści proszą wszystkich, kto choćby nie był \"czystej krwi\" góralem, ale wżenił się w góralską familię o zgłoszenia. Wtedy będzie mógł znaleźć się w budowanej przez nich rodowej dżungli.
Chętni mogą zgłaszać się pod nr tel. (018) 20 707 85, osobiście lub korespondencyjnie pod adres: ul. Strzelców Podhalańskich 23, Kościelisko.
-
PRACA | dam
PIEKARNIA W ZAKOPANEM ZATRUDNI PIEKARZA. Na stałe, umowa. 602 759 709 -
PRACA | dam
Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709 -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ 25 arów w Niedzicy z dobrym dojazdem, tel. 503-723-789 -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414. -
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494. -
USŁUGI | budowlane
DROBNE USŁUGI STOLARSKIE. OKNA, DRZWI NA ZAMÓWIENIE. RENOWACJA STARYCH SCHODÓW, PODŁÓG I MEBLI. 502 647 392. -
MOTORYZACJA | sprzedaż
MERCEDES E KLASSE, combi, W211, 2.2 CDI, r. 2004 - 502 647 392 -
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484. -
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912. -
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371. -
PRACA | dam
NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955 -
USŁUGI | budowlane
HYDRAULIK - 660 404 104. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
ZAKOPANE - KOŚCIELISKO DO WYNAJĘCIA MIESZKANIA 35-38m2. 608 806 408 -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY 110m2 W CENTRUM NOWEGO TARGU, UL. KRZYWA. 608 806 408 -
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958. -
USŁUGI | budowlane
PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398. -
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244 -
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA STRYCHÓW, REMONTY, ŁAZIENKI, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 693 206 403. -
PRACA | dam
Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
Tel.: 500160574 -
PRACA | dam
KONSERWATORA/PRACE PORZĄDKOWE PRZY PENSJONACIE. Zakopane. 602 74 31 38 -
PRACA | dam
PRACOWNIK BIUROWY na hali sprzedaży (faktury, itp.). Zakopane. 602 74 31 38, gobo10@wp.pl -
PRACA | dam
HURTOWNIA SPOŻYWCZO-MROŻONKOWA POSZUKUJE PRZEDSTAWICIELA HANDLOWEGO na teren Zakopanego i okolic. OFERUJEMY: - stabilne zatrudnienie, - atrakcyjny system wynagrodzenia (podstawa + prowizje), - samochód służbowy, telefon, laptop. CV NA ADRES: gobo10@wp.pl, tel. 602 74 31 38. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
LOKAL do wynajęcia ok.120 m2, Maruszyna, cena 2000 zł, do uzgodnienia, tel. 512293983 -
PRACA | dam
PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250 -
PRACA | dam
Poszukuję pielęgniarki do ośrodka rehabilitacyjnego w Murzasichlu. 601544146 www.krywan-tatry.pl biuro@krywan-tatry.pl
Tel.: 601544146 -
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098. -
PRACA | dam
Restauracja w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ na sezon letni. 601 533 566, 18 20 64 305 -
PRACA | dam
POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044 -
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793. -
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW ORAZ WIĘŹBY DACHOWE WRAZ Z POKRYCIEM. 572624414. -
PRACA | dam
GALERIA CREO MAZUR ZAKOPANE ZATRUDNI STUDENTKĘ/UCZNIA (Z UBEZPIECZENIEM) DO SPRZEDAŻY BIŻUTERII - elastyczny grafik+ premie! CV prosimy o wysyłanie na maila: gcreocv@gmail.com, bądź zapraszamy osobiście do salonu "Złoto Srebro" ul. Kościuszki 10, Zakopane
E-mail: gcreocv@gmail.com -
PRACA | dam
POSZUKUJEMY OSÓB DO PRACY W KARCZMIE PRZY KRUPÓWKACH na stanowisko: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA. 600 035 355. -
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY, ŁATY - 788 344 233. -
PRACA | dam
Kąpielisko Geotermalne Szymoszkowa przyjmie do pracy na sezon letni: PIZZERA, BARMANKI, OSOBY DO OBSŁUGI PUNKTÓW GASTRONOMICZNYCH. Więcej informacji pod nr tel.: 693 319 707 -
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002. -
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105. -
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
Tel.: 600 -
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400. -
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590. -
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893 -
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893 -
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.