Mierni naśladowcy Platona

W Państwie - Platon usiłuje stworzyć optymalną ideę polis. Polis w której racjonalna organizacja całości jest gwarantem osiągnięcia sprawiedliwości, a przynajmniej jej zrębów.
Toteż aby zaniechać praktyk powszechnych w demokracji polegających na pchaniu się do władzy bez baczenia na to, czy jest się zwykłym kmieciem, garncarzem, czy też mędrcem Platon proponuje podział społeczeństwa  na grupy o ściśle wyznaczonych zadaniach. I tak jak wyróżnia składniki duszy, tak samo dzieli społeczeństwo. Filozofowie - rozum, wojownicy - odwaga, oraz lud - zaspokojenie potrzeb naturalnych. Ta Sophokratia miała zajmować się tylko i wyłącznie sprawami polis. Ale żeby móc piastować takie stanowisko trzeba - według Platona przejść przez gęste sito rekrutacji, które pozwoli wyłonić najlepszych bez łamania prawa i gwałcenia jakichkolwiek cnót obywatelskich.
I tak od 17 do 20 roku życia młody człowiek uprawiałby gimnastykę. Od 20 do 30 roku głębokie studia filozoficzne. Lata 35-50 to lata sprawowania funkcji publicznych, aby po 50-tce dojść do połączenia wiedzy z rozumem.
 Jeżeli chodzi o życie osobiste, to Platon przedkładał nad nie dobro powszechne. Wspólnota rodzinna będzie kojarzona na zasadzie losowania, uwzględniającego wiek i cechy najkorzystniejsze dla zrodzenia najzdrowszego potomstwa.
 Platon szwendał się po Sycylii, głosząc swoją koncepcję państwa, za co dwukrotnie został pojmany. Dzięki interwencji swoich przyjaciół, za drugim razem  ocalił swoją głowę od niechybnego stryczka. U schyłku życia, Platon zaczął poważnie wątpić w swoją ideę. Można by rzec – złożył samokrytykę.

 
Kiedy oglądam wiadomości, czytam codzienną prasę – nie mogę oprzeć się wrażeniu, że z tych nośników informacji przemawiają do mnie jakieś nędzne platońskie kopie. Szubrawcy karmiący pustą gadaniną (to się teraz nazywa politycznym marketingiem, a więc mówimy ogłupiałemu motłochowi to, co chce usłyszeć, ku zadowoleniu jego, a spokoju naszego) biedny i sponiewierany naród.  Coraz to wymyślniejsze koncepcje na ratowanie Najdroższej Ojczyzny wyzierają z każdego akapitu gazety, czy internetowego linku. Proste i jak zwykle genialne metody na uzdrowienie toczonego przez raka patologii oraz absurdu organizmu państwowego. Oto właśnie te biedne kreatury, co żyją w przeświadczeniu, że mają moralne prawo stylizować się na platonów epoki internetu i telefonii komórkowej.

Różnica między samym Platonem, a nimi jest taka, iż Platonowi przyszło odpowiadać za swoją koncepcję, z kolei naszym mędrcom jeszcze nie zdarzyło się odpowiedzieć za swoje knoty przed jakimkolwiek trybunałem. Nawet – jak pokazują co cztery lata wyniki wyborów, ten największy trybunał – jakim jest społeczeństwo nie jest w stanie im zagrozić.
Bo i trudno się temu dziwić.  Lata permanentnego marketingu politycznego niskich lotów zrobiło z głów dwóch - trzech pokoleń Polaków dokumentne siano, które nie nadaje się już do niczego innego jak podpałka do propagandowego ogniska. 

Próby postawienia w miarę trzeźwej i obiektywnej diagnozy podjął się kiedyś dziennikarz, Tomasz Lis w swojej książce Co z tą Polską? . Książka, o której jeszcze kilka lat temu było głośno – dzisiaj poszła w zapomnienie.  Towarzyszący wydaniu tej książki entuzjazm – widoczny zwłaszcza wśród młodzieży akademickiej opadł i tak naprawdę mało kto już pamięta o kilkudziesięciu ważkich pytaniach postawionych przez Lisa na jej kartach. Dla porządku przypomnę, że o książce Giertycha Kontrrewolucja młodych, niemal dwadzieścia lat po jej wydaniu także mało kto pamięta, a jeśli już powróci ona na pamięć- wywołuje na twarzach dziwny uśmieszek. Z resztą w tym ostatnim przypadku należy się zastanowić, czy sam Autor pamięta jeszcze o tym, co drzewiej publikował.  Tez swoich ani nie odszczekał pod stołem, ni żadnych sprostowań, ni samokrytyki żadnej też nie złożył.

Tak więc po raz wtóry zagłębiam się w środki przekazu i czytam  o odchudzaniu rządowej administracji, łączeniu rządowych agencji i tak dalej, i tak dalej... Życie uczy, że z tych genialnych koncepcji na nowe państwo już niedługo nie pozostanie ślad.  Jednakże przewaga ich nad Platonem jest taka, że swoje – jak zawsze genialne wizje, testują praktycznie bez żadnych konsekwencji na obywatelach naszej biednej, umęczonej polis. Platon tego szczęścia nie miał. Nie miał do dyspozycji dużego państwa w środku Europy, pełnego ogłupiałych obywateli, na których można dokonywać coraz to wymyślniejsze eksperymenty.
Może dobrze, że tak się stało. Przynajmniej dzisiaj Platon jest poważany jako mędrzec, a nie wytykany palcami, że „złodziej i bandyta”. Może właśnie dzięki temu Państwo platońskie uważamy dzisiaj za klasykę filozofii.

Śmiem wątpić, czy kiedykolwiek Kontrrewolucja młodych, i Co z tą Polską  urosną do rangi platońskiego Państwa. Śmiem również wątpić czy Gietrych z Lisem staną się ikoną myśli społecznej i politycznej naszych czasów. Chyba lepiej, żebym tego nie dożył.

Dzień dobry się z Państwem