Stopy wody pod kilem

Stopy wody pod kilem. Hmm.. Kiedy dokładnie to powiedzenie weszło w życie, ciężko stwierdzić. W obecnych czasach gdy wszystkie niemal jachty i statki są wyposażone w skomplikowane systemy namierzania satelitarnego czyli GPS-y, radary czy sonary, ciężko wpaść na wystającą skałę czy mieliznę. Choć tzw. niedzielnym żeglarzom ..a takich niestety nie brakuje, ot choćby przy okazji Majówki, którzy stadami, obładowani piwem i wódą, jadą nad jeziora i wydobywają z głębi swego jestestwa jakąś błędną, tlącą się świadomość iż drzemie w nich duch normandzkiego wojownika, często przytrafiają się absurdalne historie. Jednak  na morzu rzadko można spotkać takich nieodpowiedzialnych ludzi. I dobrze. Budzi ono podświadomie respekt. Wg. mnie uprawianie żeglarstwa (szczególnie tego morskiego) to balansowanie na krawędzi światów. Świata żywych i umarłych, świata dobra i zła, świata odwagi i strachu, świata snu i jawy, świata ciężkiej, mozolnej, twardej pracy i świata absolutnie niezwykłych, pozytywnych stanów psycho-emocjonalnych, świata prostych prawd, gdzie tak znaczy tak a nie znaczy nie. Taką surową dyscyplinę, graniczącą z ascezą, niewątpliwie mogą odczuwać żeglarze biorący udział w regatach samotników dookoła świata, jak np. Vendée Globe- czapki z głów (choćby dla Polaka Zbigniewa Gutkowskiego, który w tym roku wystartował w tych regatach lecz w okolicach Wysp Kanaryjskich doznał poważnej awarii steru, która wykluczyła go z dalszych zmagań). Bardzo podoba mi się stwierdzenie dotyczące żeglarzy, iż są oni: czcicielami słońca. Bo ma w sobie żeglarstwo coś niesamowitego, wciągającego, romantycznego, hartującego, powodującego, że współczesny, coraz bardziej rozpieszczony człowiek, może poczuć „prawie” dokładnie smak tej samej walki z otchłanią wszechoceanu, jaki odczuwali nasi przodkowie 50, 300 czy 1000 lat temu.  Bo tak jak góry się nie zmieniają, wszechocean tak samo nie zmienił się. Siła żeglarza tkwi w jego mądrości, odpowiedzialności, doświadczeniu i odwadze. To kompilacja wielu czynników, ale kiedy już wypływamy, nasi przyjaciele wołają do nas: stopy wody pod kilem. Dlaczego? Byśmy bezpiecznie przechodzili wszystkie niebezpieczeństwa. Dlatego żebyśmy mieli tą symboliczną stopę (ok. 30 cm.) pod kilem (najniższą częścią jachtu), dzielącą nas z dnem morza. Czytałem ostatnio książkę Tony’ego Horwitza pt. „Błękitne przestrzenie. Śladami Jamesa Cooka”.  Oto co przytrafiło się dzielnej załodze „Endeavouera” wczesnym latem 1770 roku:

„Cook odpłynął dalej, ku bezpiecznemu, jak mu się wydawało, otwartemu morzu, „przy dobrym wietrze i pięknym świetle księżyca”. Sondujący głębokość wody marynarz rzucił obciążoną ołowiem linę, dla określenia głębokości. „Całkiem nagle- pisze Cook- mieliśmy 12, 10, 8 sążni” (1 sążęń-6 stóp czyli 6 razy 30,48 cm- przyp.red. Stosuję skalę angielską ponieważ to właśnie ona zdominowała światową nawigację). Potem woda zrobiła się nagle głęboka; tuż przed jedenastą sondujący zawołał, że osiąga bezpieczne siedemnaście sążni (trzydzieści jeden metrów). „Zanim człowiek przy ołowiance zdołał ją ponownie rzucić- zanotował kapitan- statek dotknął dna i uwiązł”. Utknięcie na mieliźnie było związanym z żeglowaniem niebezpieczeństwem, którego osiemnastowieczni marynarze się bali, ale którego nie uważali za zagrożenie dla życia. Jednak „Endeavour” nie osiadł na przybrzeżnych skałach czy piasku. Zawisł, trzynaście mil (mila morska- 1852 m.- przyp.red.) od brzegu, na wypiętrzeniu największej na świecie koralowej struktury, Wielkiej Rafy Koralowej. Banks, obudzony wstrząsem, opisał „wyraźnie słyszalny”, przerażający odgłos: szorowanie drewna po koralu, którego „ostre szpice i twarde części niemal natychmiast przebiły dno statku”. Fale miotały statkiem o rafę, tak gwałtownie trzęsąc „Endevaourem”, „że ledwie można się było na nogach utrzymać”. Pracujący wysoko marynarze, szybko i po ciemku refujący żagle, musieli się czuć, jakby ktoś usiłował strząsnąć ich z drzewa”.

Szczęśliwie marynarze Jamesa Cooka przetrwali dramatyczne chwile na Wielkiej Rafie Koralowej, by znów wyruszyć dalej, w stronę Papui Nowej Gwinei. Kończąc tym niewątpliwie optymistycznym akcentem, wychodząc z założenia, że lepiej zostawić niedosyt niż zanudzać słuchacza, życzę wszystkim, aby nikt z was nie wpadł na mieliznę.