Czym jest księga wieczysta

Budowę i prowadzenie ksiąg wieczystych reguluje ustawa z dnia 6 lipca 1982 o księgach wieczystych i hipotece (dalej u.k.w.h). Kiedyś księgi wieczyste miały formę wyłącznie papierową. Treść każdej księgi wieczystej odnaleźć można na stronie internetowej Elektroniczne Księgi Wieczyste, prowadzonej przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Księga wieczysta może obejmować więcej niż jedną nieruchomość. Będzie to wówczas wskazane w jej dziale pierwszym. Właścicielem nieruchomości jest ta sama osoba lub osoby.

Księga wieczysta zawiera kompleksowe informacje prawne dotyczące nieruchomości. Składa się z czterech działów. Pierwszy obejmuje oznaczenie nieruchomości oraz wpisy praw związanych z jej własnością; drugi obejmuje wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego – wskazuje się w nim właściciela nieruchomości; trzeci przeznaczony jest na wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych, z wyjątkiem hipotek, na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz na wpisy innych praw i roszczeń, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek; czwarty przeznaczony jest na wpisy dotyczące hipotek.

W celu odnalezienia danej nieruchomości w rejestrze ksiąg wieczystych, konieczna jest znajomość numeru księgi wieczystej. Poprzez system elektronicznych ksiąg wieczystych nie jest możliwe odnalezienie nieruchomości po adresie bądź odnalezienie nieruchomości po numerze działki. Natomiast numerów ksiąg wieczystych, co do zasady, nie można uzyskać z publicznie dostępnych źródeł taki, jak na przykład geoportal, czy mapy nieruchomości.

Wpisy (w tym wykreślenia) w księdze wieczystej mogą zostać dokonane po wniesieniu odpowiedniego wniosku na urzędowym formularzu do sądu rejonowego, wydziału ksiąg wieczystych, właściwego dla położenia danej nieruchomości. W księdze wieczystej pojawia się najpierw wzmianka o złożeniu takiego wniosku (np. wniosek o wpis właściciela nieruchomości), a dopiero po rozpatrzeniu wniosku przez sąd dokonywany jest wpis.

Co więcej, księgi wieczyste zawierają informacje dotyczące podstawy dokonania poszczególnych wpisów. Oznacza to, że wskazane są w nich dokumenty, które pozwoliły wpisać daną informację do księgi wieczystej np. akt notarialny, jego oznaczenie, data sporządzenia.