2023-01-29 08:00:59
Czarny Dunajec
Profesor na nasze czasy
Nieco zapomniany prof. Józef Rafacz z Czarnego Dunajca był wybitnym historykiem państwa i prawa polskiego, pracował na kilku uniwersytetach. Został rozstrzelany przez hitlerowców w czasie Powstania Warszawskiego.
Józef Rafacz urodził się w Czarnym Dunajcu jeszcze pod koniec XIX w., bo 30 stycznia 1890 r. Rodzice, Maciej i Paulina, od razu wiedzieli, że ich syn zajdzie daleko. Pierwszą szkołą, jaką ukończył, była oczywiście placówka w Czarnym Dunajcu - szkoła ludowa, czteroklasowa, mieszana. Kształcił się tam do 1899 r. Rodzice postanowili wysłać go na dalsze nauki do Krakowa, do Gimnazjum św. Jacka. W tamtych czasach nawet dla średnio zamożnej rodziny był to spory wydatek. Ale młody góral, odznaczający się silną wolą, uporem i konsekwencją, radził sobie całkiem nieźle, udzielając choćby korepetycji.
W 1908 r. był już maturzystą. Po egzaminie dojrzałości oczywiście kontynuował naukę. Gimnazjum zamienił na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Mieszkając w Krakowie, nie zerwał kontaktów ze swoją rodzinną miejscowością. W sierpniu 1913 r. wziął udział w III Zjeździe Podhalan, zorganizowanym właśnie w Czarnym Dunajcu. Józef Rafacz pełnił wówczas funkcję sekretarza. Był to ostatni zjazd ZP przed I wojną światową, gdyż większość działaczy, podobnie jak bohater tego tekstu, znalazła się na froncie w szeregach wojska austriackiego i Legionów, co zresztą odbiło się na zdrowiu profesora. Pomimo wojennych zawirowań kontynuował naukę, stąd w chwili zakończenia I wojny światowej miał 27 lat i był podwójnym doktorem - filozofii i prawa.
Józef Rafacz w latach 20. XX wieku zasilił kadrę naukową Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W swojej pracy badawczej nigdy nie szczędził czasu na artykuły o szeroko pojętym Podhalu, poddawał nasz region głębokiej i bardzo ciekawej analizie, jak choćby w tekście pt. "Ksiądz Jerzy Cezary. Z dziejów starostwa czorsztyńskiego. Czynnik gospodarczy w dawnym prawie wiejskim". Opublikował też cieszącą się do dzisiaj sporym zainteresowaniem wśród historyków i znawców pozycję pt. "Dzieje i ustrój Podhala nowotarskiego za czasów dawnej Rzeczypospolitej Polski". Książka jest wciąż poszukiwana w antykwariatach. Ciekawostką jest zapewne fakt, że maszynopis podarowany przez Rafacza Związkowi Podhalan nie został opublikowany w formie książki, ponieważ organizacja nie miała na to odpowiednich funduszy. Ostatecznie autor sam znalazł sponsorów.
Swoją mocną postawę wyraził w latach 30. XX wieku jako znany i ceniony profesor prawa Uniwersytetu Warszawskiego, a chodziło o antysemityzm. Skierował wręcz prośbę do swoich polskich studentów o tolerancję i poszanowanie praw młodzieży żydowskiej. Pewnie dzisiaj byłby za zwalczaniem hejtu i wszelkich przejawów mowy nienawiści.
Trzeba też dodać, że na Uniwersytecie Warszawskim Józef Rafacz pełnił wiele zaszczytnych funkcji, m.in. był dziekanem Wydziału Prawa. Można powiedzieć, że poświęcił mu się bez reszty, nawet prowadząc tajne komplety w okresie II wojny światowej, przez co zresztą był bezpośrednio narażony na śmierć. Ręka oprawcy dosięgła go w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego.
Najprawdopodobniej nasz bohater, do 1989 r., jest jedynym mieszkańcem Czarnego Dunajca, który w karierze naukowej zaszedł tak daleko, piastując jednocześnie eksponowane stanowiska na uczelni.
Józef Rafacz nie brał udziału w czynnym życiu politycznym. Nie należał do żadnej ówczesnej partii. Sympatyzował, co było związane z jego podhalańskim pochodzeniem, z ruchem ludowym. Nie brał udziału w organizacji sanacyjnej. Zachowywał trzeźwy umysł, a kształcąc młode pokolenie prawników, czynił to w oparciu o wolność i zasady demokracji.
Józef Rafacz może stać się patronem Szkoły Podstawowej w Czarnym Dunajcu, o czym zdecydują w głosowaniu nauczyciele, uczniowie i rodzice.
Korzystałem z książki dr Anny Jach pt. "Życie i twórczość Józefa Rafacza" z 2010 r.
Więcej o prof. Józefie Rafaczu w "Tygodniku Podhalańskim" na 19 stycznia 2023 r.
jg
-
PRACA | dam
Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 602 534 193. -
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Dwa KONIE 8.500 zł/szt. 790 759 407. -
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO OPAŁOWE 160zł/ m3 i odpad tartaczny 130zł/m3. 790 759 407. -
SPRZEDAŻ | budowlane
WIĘŹBA 950 zł/kubik. 790 759 407. -
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494. -
PRACA | dam
Skicontrol H.Martinczak.s.k.a. (Białka Tatrzańska) przedstawiciel na Polskę firmy SKIDATA, zatrudni: INFORMATYKA - SERWISANTA. Oferujemy: umowę o pracę, możliwość rozwoju zawodowego. Wymagania: znajomość rozwiązań IT, wykształcenie kierunkowe, doświadczenie na podobnym stanowisku, znajomość j.angielskiego, czynne prawo jazdy kat.B. Główne obowiązki: montaż i serwis systemu kontroli dostępu SKIDATA. CV prosimy przysłać na e-mail: praca@skicontrol.pl -
PRACA | dam
Zlecę SZYCIE NARZUT z kawałków skór włoskich, kożuchowych. Dzwonić tylko z doświadczeniem. 504 636 921. -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494. -
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 8-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855. -
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Oferujemy powierzchnię parkingową dla pojazdów osobowych/dostawczych/ciężarowych z możliwością składowania /przechowywania towaru, na monitorowanym obiekcie z własną stacja paliw. Przemysłowa dzielnica Nowego Targu blisko wjazdu na S7. Zapraszamy. Tel. 602 290 555 -
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam ROWER DZIECIĘCY 24" koła. 603 750 117. -
PRACA | dam
PIEKARNIA W ZAKOPANEM ZATRUDNI PIEKARZA. Na stałe, umowa. 602 759 709 -
PRACA | dam
Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709 -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ 25 arów w Niedzicy z dobrym dojazdem, tel. 503-723-789 -
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414. -
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484. -
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912. -
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371. -
PRACA | dam
NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955 -
USŁUGI | budowlane
HYDRAULIK - 660 404 104. -
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958. -
USŁUGI | budowlane
PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398. -
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244 -
PRACA | dam
Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
Tel.: 500160574 -
PRACA | dam
PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250 -
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098. -
PRACA | dam
Restauracja w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ na sezon letni. 601 533 566, 18 20 64 305 -
PRACA | dam
POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044 -
PRACA | dam
GALERIA CREO MAZUR ZAKOPANE ZATRUDNI STUDENTKĘ/UCZNIA (Z UBEZPIECZENIEM) DO SPRZEDAŻY BIŻUTERII - elastyczny grafik+ premie! CV prosimy o wysyłanie na maila: gcreocv@gmail.com, bądź zapraszamy osobiście do salonu "Złoto Srebro" ul. Kościuszki 10, Zakopane
E-mail: gcreocv@gmail.com -
PRACA | dam
POSZUKUJEMY OSÓB DO PRACY W KARCZMIE PRZY KRUPÓWKACH na stanowisko: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA. 600 035 355. -
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002. -
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105. -
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
Tel.: 600 -
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400. -
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590. -
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.