2023-07-05 14:29:30

Reklama

Pożegnanie

Zmarł Jan Staszel Zawodzian. Bohater książki Twardy jak skała. Portrety górali polskich

Reklama

Zmarł Jan Staszel Zawodzian, bohater książki "Twardy jak skała. Portrety górali polskich" prezentującej zdjęcia górali autorstwa Bartłomieja Jureckiego i teksty dziennikarzy Tygodnika Podhalańskiego.

Przypominamy tekst autorstwa Rafała Gratkowskiego na temat Jana Staszela Zawodziana:

Gdzie te hale pełne owiec

Juhaska, kawalerka, awanturka, ucieczka, więzienie.

Nie dość, że twardy, to jeszcze zadziorny. W kaszę sobie nie da dmuchać. Poszkodowanych, co mu stanęli na drodze, trochę było. Ale to ich sprawa. Jan Staszel Zawodzian urodził się w 1931 roku. Całe dzieciństwo i młodość spędził w Nowem Bystrem. Dziś siedzi na wierchu. Na Słodyczkach, w przysiółku Kule. - Tu się wżeniłem, dwoje dzieci spłodziłem, Czesławę i Władysława. W młodości byłem juhasem, potem wojskowym za Stalina - mówi wodząc okiem po pokoju. Na ścianach myśliwskie trofea i uzbrojenie. Ale to pasja syna, który na budowach pracuje, a w wolnych chwilach działa w kole łowieckim. I też jak ojciec jest strażakiem. Córka została fryzjerką. - Mnie polowacka nie pociągała, ja się dość napolował za Stalina, jak siedzieli te Ruskie w wielkich czapach. Trudno się z nimi szło dogadać. Bali się Amerykanów, chcieli nas zatrzymać jak najdłużej w armii - dodaje Jan Staszel. Strażakiem jest tak długo, że nawet nie pamięta, kiedy się zgłosił do służby. To były ciężkie lata, bo wszystko trzeba było robić siłą mięśni. Swoich lub koni. Pamięta, jak u Jaroszów się paliło. Dziś jest inaczej. Wygoda, samochody. Wtedy musiał starczyć koń. Czasem traktor "sam". Samoróbka.

Góry - to przyjemność. Pochodzić z owieczkami, z gośćmi pogadać. Pośpiewać. Zabawić się z dziewczętami, co w dolinie krowy wypasają. Tradycja to ten góralski instynkt: ubiór, gwara i podejście. - Nie daj sobie nadmuchać, jak ktoś ci coś wrzuca do mózgownicy, miej swój rozum - zaznacza Jan Staszel.

Honor ma ten, co nie gada głupio. Lepiej nic nie gadać, niż opowiadać głupoty.

Wiara, Pan Bóg - to jest dla górala coś wrodzonego. - Jak w wojsku służyłem, to to było zakazane. Ale górale mają większy honor i podejście do wiary od innych - w wojsku nie dało się pomodlić. Można było za to pojechać na białe niedźwiedzie - dodaje Jan Staszel.
Siedzi na wierchu, rzadko wychodzi, bo już oczy nie te, co kiedyś. Jeszcze by drogi do domu nie znalazł. Ale dobrze wie, co się w świecie dzieje. Choć dobrego słowa na to nie ma. - O, wy wariaty, pierony! Krista Boha, ja widział, jak go wznosili. To był dar ruski. Chcą rozbierać Pałac Kultury i Nauki, a ja widziałem, jak go stawiali! Tam, gdzie była zielona łąka i stary dom. Marszałkowska to były same gruzy, żebra domów sterczały. Nowy Świat to też było jedno gruzowisko - wspomina czasy, które dziś dla wielu są solą w oku. Chcą je wymazać z historii Polski.

Jak tylko wrócił z wojska, to znów zajął się juhaską. - U Wojtusiowego ojca, starego Byrcyna byłem honielnikiem na halach, pasało się owce - wspomina Jan Staszel. W młodości najbardziej radowała go juhaska. Pasało się w Jaworzynce, Kasprowej, Kondratowej i na Ornaku. Owiec nie było dużo. 150-160. Co fajnego w juhasce? Dzwonki zbyrcą, głos się niesie po hali, pośpiewać można, jest wesoło. - Odebrali nam Tatry, odebrali hale, to jest smutno. Ani niedźwiedź nie chce w Tatrach siedzieć, Wojtuś powiadał, że owieczki jedzą smreczynę. Ojciec jego bacował i jakoś smreczyny nie jadły - złości się Jan Staszel.

Dla górala, którego cieszyło pasterskie żywobycie, odebranie tatrzańskich łąk i zakaz wypasu owiec było niczym zstąpienie do piekieł.
Jak komuniści wygnali Bojków i Łemków, to z owcami jeździło się w kompletnie opustoszałe Bieszczady. Ale to już nie było to samo. - Tam tylko wilki wyły - wspomina Jan Staszel.

Dlatego na wspomnienie działalności dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego Wojciecha Byrcyna jedno lepiej widzące oko sypie iskry. Nie inaczej ma się sprawa Wisarionowicza. Józef Stalin zabrał góralowi trzy najlepsze lata życia. Stalinowi nigdy nie wybaczył, że pozbawił go najlepszych lat młodości.

Choć z dzieci jest dumny, to na starość już nic go nie cieszy. W dodatku jedno oko niewiele widzi. Strasznie go denerwuje ta zaćma. - Jakbym jeszcze raz życie mógł przeżyć, to bym je tak chciał przeżyć, żeby hale otworzyć dla owieczek, a nie żeby je wozić w Bieszczady - podsumowuje Jan Staszel. Dumny jest nie tylko z dzieci, ale z całej rodziny, wnuków. A ma ich szóstkę: Krystian, Damian, Sebastian, Natalka, Michał i Dominik.

Rafał Gratkowski

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama

Galerie

Biesiada pod Giewontem

Adam Bałdych i Daniele di Bonaventura U Wnuka

Dawid Lubowicz Quartet U Wnuka

Kapele, instrumentaliści i śpiewacy ludowi na scenie

Góralskie żywioły na festiwalowej scenie

Festiwalowe Targi Staroci

Barbara i Agata na folkową nutę

Mistrzostwa Podhala w powożeniu

Góralski świat Zofii Stryjeńskiej w Czerwonym Dworze

Jubileusz 150-lecia przewodnictwa tatrzańskiego

Konkurs na wzorcowego oscypka 2025

XVI Europejskie Targi Produktów Regionalnych

Święto ulicy Zamoyskiego w Zakopanem

Fioletowo na Hali Gąsienicowej

Morskie Oko w deszczu, mgle i chmurach

Orkiestra Akademii Beethovenowskiej w Belvedere

Kultura na Bani. Koncert 2 plus 1

Nigdy o Tobie nie zapomnę

Łemkowska Watra z Orawskimi Roztokami

Ceramika Pauli Solańskiej w Kmicicu

Tatry w Galerii YAM

Orkiestra Arte Symfoniko w Czerwonym Dworze

Mike del Ferro i Kacper Smoliński Quartet U Wnuka

"Nasze Zakopane" z Nagrodą Literacką Zakopanego

Zakopiański Festiwal Literacki

Andre Bachleda Curuś u Wnuka

Przyjaciele Andrzeja Brandstattera w Nosalowym Dworze

Biały haft w Czerwonym Dworze

Festiwal Muzyka u Wnuka wystartował

Leszek Możdżer w Nosalowym Dworze

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
PRACA | dam
Zatrudnię pracownika budowlanego ZBROJARZ DEKARZ. 601 508736.
PRACA | dam
Przyjmę CIEŚLI DACHOWYCH, DEKARZY, POMOCNIKA DEKARZA. 608729122.
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni EKSPEDIENTKĘ. Bardzo dobre warunki pracy. 604 102 804, 602 285 793.
USŁUGI | budowlane
BRUKARSTWO, ODWODNIENIA - tanio, solidnie. 512 345 109.
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
PRACA | dam
Hotel "Foluszowy Potok" Zakopane, ul. Zamoyskiego 42 zatrudni do restauracji hotelowej: KELNERA/-KĘ. Zapewniamy stabilną, całoroczną pracę w restauracji hotelowej. Kontakt wyłącznie telefoniczny: 660 41 00 46
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKA NAD SENIORKĄ 93 lata. W dobrej kondycji fizycznej, chodząca. Ze względu na otępienie wymaga towarzystwa i nadzoru. Oferujemy zamieszkanie okresowo (co 6-8 tygodni) w Zakopanem i w Zielonce pod Warszawą. Warunki pracy i płacy do uzgodnienia. Zgłoszenia na adres mailowy: opieka@intermedix.pl lub telefonicznie: Elżbieta, 692-306-329 (tylko wieczorem po 18:30).
PRACA | dam
FIRMA W ZAKOPANEM zatrudni PRZEDSTAWICIELA. Bardzo dobre warunki, praca stała. 604 102 804, 602 285 793.
PRACA | dam
Zatrudnimy POKOJOWĄ do sprzątania apartamentów w Białce Tatrzańskiej. Oferujemy stabilne zatrudnienie i atrakcyjne wynagrodzenie. Osoby zainteresowane prosimy o kontakt pod numerem +48 504428461.
SPRZEDAŻ | zwierzęta
SZCZENIAKI SHIH TZU. 730 519 594.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
MIESZKANIE 39 m, IV p., Polana Szaflarska Nowy Targ. Częściowo umeblowane. Studenci mile widziani. 889 228 159.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
PRACA | dam
WIZY USA, WYJAZDY, ZIELONA KARTA. 501 809 644
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
PRACA | dam
NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA BUDOWLANA 8 arów - Gołkowice k/N. Sącza. 531 402 576.
SPRZEDAŻ | różne
WYPRZEDAŻ INSTRUMENTÓW MUZYCZNYCH. 531 402 576.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - w połowie budowlana, dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
NAUKA
KOREPETYCJE - MATEMATYKA I FIZYKA (od SP po studia) - ZAKOPANE, KOŚCIELISKO I PORONIN - ROBERT RÓŻAK - 600 38 47 98.
PRACA | dam
Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa. +436606388124 office@mpabau.at
Tel.: +436606388124
E-mail: office@mpabau.at
PRACA | dam
Restauracja Siwy Dym w Rabce-Zdrój zatrudni: KUCHARZA, KUCHARZA WYDAWKOWEGO, POMOC KUCHENNĄ. Praca na stałe lub dorywczo. CV na: rabka@siwydym.pl. Informacje pod numerem 887 080 004
PRACA | dam
ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO, KELNERKĘ. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 355.
PRACA | dam
Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
ZDROWIE I URODA
Gabinet terapii behawioralnej - mgr Aleksandra Kaszczyszyn, psycholog, oligofrenopedagog, terapeuta behawioralny. Terapia zaburzeń zachowania u dzieci, młodzieży i dorosłych. Profesjonalna diagnoza, indywidualny plan terapii, wsparcie rodziny. +48604466768 alexandrazielinska23@gmail.com
Tel.: 48604466768
E-mail: alexandrazielinska23@gmail.com
KUPNO
Kupię STARY SOSRĄB Z GÓRALSKIEJ IZBY. 605 306 244
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ MERCEDESA SPRINTERA (roczniki 1995-2010). 531 666 333.
KUPNO
Kupię STARĄ GÓRALSKĄ SZAFĘ. 605 306 244
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.