Nierówna bitwa Marii Chowaniec z wójtem Bukowiny o drogę (WIDEO)

Cztery identyczne domy jednorodzinne o łącznej powierzchni ponad 5 tys. metrów kwadratowych wyrosły wokół pustych pól i łąk na Wierchu Olczańskim w Bukowinie Tatrzańskiej. I pewnie machnęlibyśmy ręką na kolejne osiedle na zawsze zmieniające nasz tatrzański krajobraz, gdyby nie fakt, że za inwestycją stoi wójt tejże Bukowiny. Andrzej Pietrzyk, z zawodu geodeta, od 2014 roku był członkiem Zarządu Powiatu Tatrzańskiego. Znajduje się na liście biegłych sądowych w dziedzinie geodezji i kartografii. Jesienią 2018 roku z poparciem Prawa i Sprawiedliwości wygrał wybory na wójta. Co ciekawe, PiS zdobył wszystkie mandaty w radzie gminy. Wójt rządzi zatem bez opozycji.    

Postanawiamy przyjrzeć się inwestycji gospodarza Bukowiny na Wierchu Olczańskim. Wiosną 2018 roku o warunki zabudowy na działce wójta i jego żony występuje jego teść. Gdy Urząd Gminy Bukowina Tatrzańska w kwietniu 2018 roku wydaje warunki zabudowy, Andrzej Pietrzyk jest członkiem Zarządu Powiatu Tatrzańskiego. Warunki zabudowy (wuzetka) zostają wydane, mimo że zdaniem nadzoru budowlanego nie powinny. Są ku temu co najmniej dwa powody. Ale o tym później.   

Wniosek o pozwolenie na budowę wpływa do Starostwa Powiatowego w Zakopanem 23 sierpnia 2018 roku. 21 października 2018 roku Pietrzyk wygrywa wybory na wójta Bukowiny Tatrzańskiej, a pięć dni po tym teść wójta dostaje zezwolenie na budowę osiedla domów. Budowa rusza w 2020 roku. - We wsi podejrzewają, że to budowa Pietrzyka, a podstawienie teścia to ściema, stara zagrywka - słyszymy, gdy pytamy w Bukowinie o inwestycję. Mówią, że Pietrzyk zresztą nie za bardzo się z tym kryje. Sam często chodzi po budowie, dozoruje ludzi, zatrudnia fachowców i dogaduje warunki. W lecie 2021 roku, gdy na budowie już ostro działają koparki i leje się beton, żona wójta występuje o przeniesienie na nią pozwolenia na budowę. Starostwo tatrzańskie godzi się na to, podpierając się art. 40. Ustawy z 7 lipca 1994 roku. Uznaje, że są ku temu przesłanki.  

Gdy po Bukowinie rozchodzi się wieść, że przyglądamy się inwestycji na Wierchu Olczańskim, kontaktują się z nami góralki, właścicielki sąsiednich działek. Razem z nimi pochylamy się nad mapami ewidencyjnymi. Opowiadają nam o toczącym się od lat sporze dotyczącym nielegalnego muru, który wybudował wójt wzdłuż drogi, a od niedawna próbie odebrania im możliwości dojazdu do swoich działek. W 2016 roku Pietrzyk wybudował mur wzdłuż swojej posesji, wchodząc na część nieswojego gruntu. Mimo że nadzór budowlany wydał mu nakaz rozbiórki, latami tego nie robił. Miesiącami na przykład nie odbierał poczty sądząc, że sprawa się nie uprawomocni. Przeliczył się - słyszymy w biurze nadzoru budowlanego. Dziś walka toczy się - zdaniem  sąsiadów - o drogę do ich działek. Przekonują nas, że jeden z bukowiańskich geodetów na zlecenie wójta i jego małżonki wytyczył jej nowy przebieg w taki sposób, by utrudnić sąsiadom do nich dojazd. - Góralki uważają, że łączenie funkcji wójta, biegłego sądowego i geodety sprawia, że Andrzej Pietrzyk czuje się bezkarny. Postanowiły coś z tym zrobić.  

23 maja 2022 roku wysłały wniosek do prezesa Sądu Okręgowego w Nowym Sączu o wykreślenie Pietrzyka z listy biegłych geodetów. Piszą tam wprost o łamaniu prawa przez wójta. Przywołują m.in. sprawę spornej drogi, którą Andrzej Pietrzyk najpierw potraktował budową muru, a teraz samowolnie zmienia jej bieg, by skorzystała na tym jego prywatna inwestycja. Podejrzewają, że wójt złamał prawo,  bo już w grudniu 2021 roku zaczął wynajmować domki bez powiadomienia nadzoru budowlanego o zakończeniu inwestycji. Ofertę wynajmu domków rzeczywiście znajdujemy już w sieci pod nazwą Domki Szmaragd. Na platformie booking.com są nawet pierwsze opinie. W styczniu turystka Anna pisze, że jest „miło i domowo”. Góralki boją się, że koneksje pozwolą wójtowi np. sądownie uwłaszczyć się na majątku gminnym. Niedawno dwie z nich wystąpiły do sądu w Zakopanem, aby ten wstrzymał działania, które mogłyby do tego prowadzić.      

W biurze nadzoru budowlanego w Zakopanem rozmawiamy o inwestycji wójta i jego żony i ze zdumienia przecieramy oczy. Okazuje się, że spornej drogi po prostu nie ma, bo to nie jest ani droga gminna, ani prywatna. Jan Kęsek, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, uważa, że żaden organ nie powinien nigdy wydać tych warunków zabudowy. Jego zdaniem nie ma tam dostępu do drogi publicznej, a to, co istnieje, ma nieuregulowany stan prawny. Sami zresztą inwestorzy to potwierdzają, bo gdy o takie same warunki zabudowy wystąpiła Maria Ch., która ma niedaleko działkę, teściowie Pietrzyka domagali się, aby jej odmówić wydania wuzetki. Potwierdza to zapis w dokumentach dot. Marii Ch. Motywowali to brakiem drogi dojazdowej. Co ciekawe, tej samej, przy której dziś ich zięć buduje osiedle domków. - Oczywiście tego, co istnieje, nie można samowolnie przesuwać ani wytyczać na nowo. A szczególnie wójtowi, bo kierowana przez niego gmina jest jej samoistnym posiadaczem. Byłoby to moralnie skandaliczne - słyszymy, gdy pytamy o paliki ogrodzeniowe, które kilka dni temu ktoś wbił wzdłuż inwestycji wójta w taki sposób, że zmieniły się granice działki. Droga została zwężona, co więcej, zmieniła swój bieg. - Sprawdzimy to. Zrobimy kontrolę zgodności robót z projektem - zapewnia Kęsek. Dodaje też, że wątpliwości budzi tzw. „zasada dobrego sąsiedztwa”. Polega ona na zapewnieniu ładu architektonicznego i zapobieganiu rozproszeniu zabudowy. - Już na pierwszy rzut oka na tę inwestycję widać, że tu zasada nie działa - słyszymy w nadzorze. To jeden z warunków przy uzyskiwaniu wuzetki.            

Jan Karpiel Bułecka, doskonale znany na Podhalu regionalista, architekt, nie ma wątpliwości, że tego typu budownictwo w sercu Bukowiny możliwe jest wyłącznie dzięki temu, że nie ma tu planu zagospodarowania. Co więcej, uważa, że jest to świadome działanie władz. Naciąga się warunki zabudowy, planista pomieści wszystkie konieczne parametry, długość wysokość, liczbę miejsc parkingowych. Powstają potem takie osiedla, zabijające cenne krajobrazowo tereny. - Nie trzeba być architektem, żeby ocenić, że to wygląda źle. Tworzy się totalny bałagan. A najgorzej, że on będzie pączkował - mówi Karpiel. Tłumaczy, że za chwilę pojawią się kolejni inwestorzy i okolica zarośnie takim budownictwem bardzo szybko. - Jest to katastrofa krajobrazowa i wskazanie innym inwestorom drogi do wykorzystania swoich pól - uważa z kolei Konrad Myślik, admirator regionu, autor „Alfabetu Małopolski”, jak pisze o sobie - praktyk Białki i Bukowiny od roku 1966. - Stąd już tylko krok do projektu „Nowe Maniowy bis”. Przyszłość? Identyczne lub dłuższe zagoniki-szeregówki w typie „Falenica-Miedzeszyn-Bibice”, które wyrosną równolegle - i w przedłużeniu - najpierw na tej działce (~ 50,5 ara), a następnie na działkach sąsiednich. Oto cztery domki jednorodzinne, których układ pozwala mieć pewność, że niebawem zamienią się w drodze podziału w osiem domków. A później? Wszystko się ogrodzi, wykostkuje wokół, posadzi tuje na białym gresie - i będzie git. Jest raczej pewne, że te piękne domki zaprojektowane przez panią Irenę Mikołajczyk (biuro przy ul. Kościuszki 50 w… Bukowinie, gratulujemy, Pani Inżynier), mają już swoich nowych posiadaczy. Planu miejscowego nikt przecież nie uchwalił, więc państwo inwestorzy korzystają z „wuzetki” - ironizuje Konrad Myślik.

O całe zamieszanie wokół siebie wójt podejrzewa góralkę, która go szantażuje, bo chce go zmusić do tego, aby drogę do swojej działki gmina wykonała na swój koszt. To jest - jego zdaniem - drugie dno sprawy. Wylicza, że w gminie dróg o nieuregulowanym stanie prawnym jest ponad 300 km. Niektóre biegną przez zamieszkane tereny, a brak środków sprawia, że nie można z nimi nic zrobić. Nie wyobraża sobie sytuacji, że gmina jednak robi tę drogę przy jego działce. Naraziłby się na nieprzyjemności, że wójt załatwił sobie drogę. Odnosi się także do zarzutów nadzoru budowlanego. Uważa, że w takiej sytuacji nadzór powinien wystąpić o anulowanie wuzetek w całej gminie, bo są one wydawane na takich samych zasadach przy nieuregulowanym stanie dróg. Pietrzyk, odnosząc się do kontroli nadzoru budowlanego, mówi, że ten organ nie jest upoważniony do prowadzenia u niego jakichkolwiek pomiarów. Zresztą zarzuty sąsiadów uważa za bezpodstawne, a roszczenia o drogę kwituje tym, że dotychczas sąsiedzi faktycznie jeździli po polach jego teściów. Przeniesienie pozwolenia na budowę na siebie i żonę tłumaczy tym, że teściowie, którzy od początku przygotowywali inwestycję, uznali, że nie podołają finansowo.  

Gdy pytamy wójta o walory krajobrazowe Bukowiny i o to, jak jego domki wpisują się w tatrzański krajobraz, odpowiada, że to jest kwestia gustu. Krytykujących architektów nazywa hipokrytami, bo jego zdaniem sami występują potem o wuzetki na takie osiedla. Przyznaje, że mankamentem jest brak planu zagospodarowania, ale na pocieszenie mówi o pracach nad planem w Białce Tatrzańskiej, gdzie jest duże parcie, a dzieją się tam cuda. Przyznaje, że problemem są potężne koszty wykonania planu zagospodarowania. Wójt stanowczo odrzuca zarzut kolizji w sytuacji łączenia pracy wójta i biegłego sądowego. Przekonuje, że zleceń ze swojej gminy nie przyjmuje, a listy, które piszą sąsiedzi, to zazwyczaj robota jednej osoby, która zbiera podpisy, a pozostali często nie wiedzą, o co chodzi. Na koniec pytamy Andrzeja Pietrzyka o odbiór techniczny jego domków. Zaprzecza, że dwa z czterech domków są już wynajmowane.  Daje nam do zrozumienia, że pojawienie się ich na stronach oferujących noclegi to efekt marketingowy. Miała to wrzucić do sieci firma, która w przyszłości będzie promować osiedle. A opinie turystów na platformie booking.com po pobycie? To jego zdaniem też marketing, bo on niczego jeszcze nie wynajmował.