Projekt “Skarby Górali spoza Podhala” ruszył już w 2017 roku. Teraz właśnie zakończyła się jego najnowsza edycja. Od listopada 2022 roku z finansowym wsparciem tzw. Funduszu Norweskiego udało się zrealizować wiele interesujących przedsięwzięć. W Krakowie odbyło się właśnie dwudniowe podsumowanie projektu.
Teatr ze społecznością
To wydawałoby się przedsięwzięcie nie do zrealizowania. Ruszyć do niewielkich miejscowości, znaleźć chętnych i w efekcie stworzyć spektakl teatralny. Bez zatrudniania profesjonalnych aktorów tylko naturszczyków z sąsiedztwa.
- To teatr o nas, teatr, który tworzą ludzie z danej miejscowości. To zostaje w danej społeczności i będzie owocowało - przekonuje Arkadiusz Ziętek, reżyser.
Co ciekawe, w tworzenie spektakli angażowały się różne grupy, a i same przedstawienia odbywały się w nieoczywistych miejscach. W Krynicy-Zdroju w teatr zaangażowali się członkowie zespołów regionalnych i… miejscowi hokeiści. W Łącku spektakl wystawiony został w skateparku, którego przeszkody imitowały górski krajobraz.
Tworzenie społecznego teatru ma różne fazy - od zawiązania grupy inicjatywnej, która z czasem rozrasta się z kilku osób do kilkudziesięcioosobowego zespołu. Wreszcie nadchodzi czas na zbieranie opowieści, ich teatralizacja, by przejść do etapu prób i wieńczącej wszystko prezentacji. W sumie udało się stworzyć aż pięć nowatorskich przedstawień „teatru ze społecznością”,
Film i nie tylko
Powstało sześć spotów filmowych promujących regiony górali spoza Podhala. Przedsięwzięcie wydawać się mogło proste. Jest przygotowany scenariusz, wybrane miejsca, ludzie…
- Górale to bardzo charakterni ludzie i nie zawsze to co było w scenariuszu udawało się zrealizować. Jak przyjeżdżałem to okazywało się, że ktoś nie za bardzo chce, żeby go “kręcić”. Albo wszystko ma wyglądać zupełnie inaczej. Z panem Gienkiem najpierw musieliśmy wypić u niego kawę, porozmawiać, a potem zaprowadził nas na polanę, gdzie kilkadziesiąt osób już czekało na zdjęcia w stronach ludowych. Nie ma co się upierać - przekonuje Michał Kopaniszyn.
Projekt objął także rozbudowę portalu internetowego i aplikacji mobilnej „Skarby Górali” (
www.skarbygorali.pl). Powstał też wspólny kalendarz najważniejszych wydarzeń „Skarbów Górali spoza Podhala”. Były pilotażowe wakacyjne warsztaty nt. tradycji góralskich dla turystów, a wreszcie także edukacyjne wizyty studyjne w Polsce i w Norwegii. Projekt pomógł także zorganizować przeglądy kolędnicze oraz warsztaty zespołów regionalnych, podczas których powstała wspólna pieśń „Skarby Górali”.
Nie mogło się też obyć bez konkursu na pamiątki góralskie wśród lokalnych twórców.
Panel dyskusyjny
Podczas konferencji odbył się także panel dyskusyjny, w którym wzięli udział zaproszeni goście. Czy górale podhalańscy są bardziej prawdziwi czy lepiej wypromowani? - na to pytanie odpowiadała prof. Stanisława Trebunia-Staszel z instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ
- Jestem pod ogromnym wrażeniem tego, co zobaczyłam, wysłuchałam i przeżyłam. Każda ziemia ma swoją specyfikę, którą tworzą ludzie, a tam gdzie są ludzie jest kultura i tradycja. Może ona być zagłuszona, wiązać się z zawstydzeniem (pochodzę ze wsi), ale każdy region ma swoją specyfikę. trudno porównywać kto jest bardziej prawdziwy. Zobaczcie jakie macie skarby i dobrze, że możecie je pokazywać i to wspólnie z Norwegami - podkreśla.
Agata Mucha z Narodowego Instytutu Dziedzictwa zajmuje się rejestracją zjawisk niematerialnego dziedzictwa kulturowego, między innymi rękawic furmańskich. Nadzoruje ona projekt dotyczący wpisania kultury góralskiej na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa, a potem wspólnie z Czechami i Słowakami chcą wpisać kulturę góralską jako całość na Światową Listę Niematerialnego Dziedzictwa. Co jeszcze pasowałoby wpisać?
- Tą wartość ocenia wspólnota, pozwalamy jej ocenić siebie. Wpisujemy to co jest tu i teraz, jakie ma znaczenie dla lokalnej społeczności. To ważny wniosek, który jednoczy również Podhale - zauważa.
Barbara Tekieli redaktor Magazynu All Inclusive widzi olbrzymi potencjał w projekcie.
- To co robicie, pokazuje jak ważny jest autentyzm i kultywowanie tradycji, łączenie pokoleń. Widziałabym tu wyjście z tym projektem poza granice regionu, by zaistniał w świadomości wszystkich osób zajmujących się promocją turystyczną Polski. W przyszłym roku mamy wystawę Expo w Osace. Trwają prace nad przygotowaniem prezentacji Polski. A to idealny temat do pokazania Japończykom i całemu światu! - przekonuje.
Pytany o mocne i słabsze strony projektu Józef Figura, dziennikarz Tygodnika Podhalańskiego podkreślał ukazanie różnorodności i zwrócenie uwagi, że góralszczyzna to nie tylko wyidealizowany obraz górala ze Skalnego Podhala.
- Pozytywnie zaskoczyło to, że w projekcie są Łemkowie, o których przecież często zapominamy jako o góralach. Odkrywanie tradycji, to trochę reaktywowanie przeszłości. Pewnym minusem w projekcie jest to, że nie ma w nim górali podhalańskich. Dobrze byłoby ich w następnej edycji dołączyć, by można było się nawzajem uczyć. Także jeśli chodzi o przeciwstawianie się komercjalizacji i jednocześnie umiejętne zarabianie - dodaje.
Góralskie warsztaty
Pierwszy dzień konferencji zakończyły realizowanej w grupach warsztaty. O promocji produktu lokalnego na przykładzie rękawic furmańskich opowiadali pracownicy GOK w Piwnicznej-Zdroju. Jak ośrodki kultury mogą współpracować z biznesem to temat realizowany przez Centrum Kultury w Krynicy-Zdroju. O Biznesie Kultury, jego wzlotach i upadkach na przykładzie konkretnych działań opowiadali przedstawiciele Babiogórskiego Centrum Kultury w Zawoi. O Święcie Kwitnącej Jabłoni w Łącku opowiadała szefowa tamtejszego GOK. A o tym, jak zadbać, by pamiątka z regionu nie była produktem z Chin, opowiadali przedstawiciele GOK z Lipnicy Wielkiej.
***
Projekt „Skarby Górali spoza Podhala” jest wspólną inicjatywą Fundacji Mapa Pasji, 5 gminnych ośrodków kultury z południowej Małopolski (Łącko, Piwniczna-Zdrój, Krynica-Zdrój, Zawoja i Lipnica Wielka) i norweskiej firmy Håskog. Projekt jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG i Funduszy Norweskich w ramach Programu EOG Kultura. Stanowi on rozwinięcie realizowanego w latach 2017-2020 projektu pt. „Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski”, w ramach którego powstał portal www.skarbygorali.pl, seria publikacji oraz sieć 50 questów – edukacyjnych gier terenowych.
fig
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.
-
ANTYKI
Do sprzedania PIĘKNY ANTYK - KREDENS ORZECHOWY W OKRESU MIĘDZYWOJENNEGO. Rozmiar 200 × 160 x 67. Cena do negocjacji. Odbiór: Zakopane. Kontakt: podhale2025@onet.pl
-
PRACA | dam
PRODUCENT ŻYWNOŚCI w Zakopanem zatrudni PRZEDSTAWICIELA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
-
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam piękny STóŁ KONFERENCYJNO-BILARDOWY (10 osób) z krzesłami. Wymiary stołu: 280 x 150 x 82. Cena do negocjacji. Odbiór: Zakopane. Kontakt: podhale2025@onet.pl
-
BIZNES
POSIADAM LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY 110 m2 w Nowym Targu, ul. Krzywa - NAWIĄŻĘ WSPÓŁPRACĘ. 608 806 408
-
PRACA | dam
ZLECĘ REMONT DUŻEGO DACHU Z WYMIANĄ POKRYCIA. 608 806 408
-
PRACA | dam
ZLECĘ WYKONANIE POKRYCIA BLACHĄ TRZECH DOMÓW w ZAKOPANEM. 608 806 408
-
PRACA | dam
NAWIĄŻĘ WSPÓŁPRACĘ Z BRYGADĄ BUDOWLANĄ - WYKOŃCZENIE TRZECH DOMÓW w ZAKOPANEM. 608 806 408
-
PRACA | dam
ZATRUDNIĘ DO PRAC REMONTOWO-PORZĄDKOWYCH PRZY PENSJONACIE. 608 806 408
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY 110m2 W CENTRUM NOWEGO TARGU, UL. KRZYWA. 608 806 408
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
ZAKOPANE - KOŚCIELISKO DO WYNAJĘCIA MIESZKANIA 35-38m2. 608 806 408
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE 2-pokojowe, blok, Zakopane ul. Orkana - NA DŁUŻEJ - 731 959 074.
-
USŁUGI | budowlane
TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
-
PRACA | dam
Zatrudnię pracownika budowlanego ZBROJARZ DEKARZ. 601 508736.
-
PRACA | dam
Przyjmę CIEŚLI DACHOWYCH, DEKARZY, POMOCNIKA DEKARZA. 608729122.
-
PRACA | dam
Przyjmę MURARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
-
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
-
USŁUGI | budowlane
BRUKARSTWO, ODWODNIENIA - tanio, solidnie. 512 345 109.
-
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
-
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKA NAD SENIORKĄ 93 lata. W dobrej kondycji fizycznej, chodząca. Ze względu na otępienie wymaga towarzystwa i nadzoru. Oferujemy zamieszkanie okresowo (co 6-8 tygodni) w Zakopanem i w Zielonce pod Warszawą. Warunki pracy i płacy do uzgodnienia. Zgłoszenia na adres mailowy: opieka@intermedix.pl lub telefonicznie: Elżbieta, 692-306-329 (tylko wieczorem po 18:30).
-
PRACA | dam
Zatrudnimy POKOJOWĄ do sprzątania apartamentów w Białce Tatrzańskiej. Oferujemy stabilne zatrudnienie i atrakcyjne wynagrodzenie. Osoby zainteresowane prosimy o kontakt pod numerem +48 504428461.
-
SPRZEDAŻ | zwierzęta
SZCZENIAKI SHIH TZU. 730 519 594.
-
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
-
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
-
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
-
PRACA | dam
NIEMCY: murarz, cieśla, malarz, ocieplenia, elekryk, spawacz, operator koparki, dźwigowy. Umowy na warunkach Niemieckich 0048 601 218 955
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA BUDOWLANA 8 arów - Gołkowice k/N. Sącza. 531 402 576.
-
SPRZEDAŻ | różne
WYPRZEDAŻ INSTRUMENTÓW MUZYCZNYCH. 531 402 576.
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
PORONIN MAJERCZYKÓWKA - DZIAŁKA 4000 m - w połowie budowlana, dojazd bezpośredni z drogi, uzbrojona - 607 506 428.
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA NIEBUDOWLANA, Zakopane, ul. Broniewskiego, 1900 m, dojazd prosto z ulicy, widok na Tatry - 607 506 428.
-
NAUKA
KOREPETYCJE - MATEMATYKA I FIZYKA (od SP po studia) - ZAKOPANE, KOŚCIELISKO I PORONIN - ROBERT RÓŻAK - 600 38 47 98.
-
PRACA | dam
Regipsy Austria 2500 Euro netto bez zakwaterowania Wiedeń szukamy parami
Monterów zatrudnienie na warunkach austryjackich + kasa urlopowa.
+436606388124 office@mpabau.at
Tel.: +436606388124
E-mail: office@mpabau.at
-
PRACA | dam
Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
-
KUPNO
Kupię STARY SOSRĄB Z GÓRALSKIEJ IZBY. 605 306 244
-
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ MERCEDESA SPRINTERA (roczniki 1995-2010). 531 666 333.
-
KUPNO
Kupię STARĄ GÓRALSKĄ SZAFĘ. 605 306 244
-
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333.
-
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
-
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
-
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.