Projekt “Skarby Górali spoza Podhala” ruszył już w 2017 roku. Teraz właśnie zakończyła się jego najnowsza edycja. Od listopada 2022 roku z finansowym wsparciem tzw. Funduszu Norweskiego udało się zrealizować wiele interesujących przedsięwzięć. W Krakowie odbyło się właśnie dwudniowe podsumowanie projektu.
Teatr ze społecznością
To wydawałoby się przedsięwzięcie nie do zrealizowania. Ruszyć do niewielkich miejscowości, znaleźć chętnych i w efekcie stworzyć spektakl teatralny. Bez zatrudniania profesjonalnych aktorów tylko naturszczyków z sąsiedztwa.
- To teatr o nas, teatr, który tworzą ludzie z danej miejscowości. To zostaje w danej społeczności i będzie owocowało - przekonuje Arkadiusz Ziętek, reżyser.
Co ciekawe, w tworzenie spektakli angażowały się różne grupy, a i same przedstawienia odbywały się w nieoczywistych miejscach. W Krynicy-Zdroju w teatr zaangażowali się członkowie zespołów regionalnych i… miejscowi hokeiści. W Łącku spektakl wystawiony został w skateparku, którego przeszkody imitowały górski krajobraz.
Tworzenie społecznego teatru ma różne fazy - od zawiązania grupy inicjatywnej, która z czasem rozrasta się z kilku osób do kilkudziesięcioosobowego zespołu. Wreszcie nadchodzi czas na zbieranie opowieści, ich teatralizacja, by przejść do etapu prób i wieńczącej wszystko prezentacji. W sumie udało się stworzyć aż pięć nowatorskich przedstawień „teatru ze społecznością”,
Film i nie tylko
Powstało sześć spotów filmowych promujących regiony górali spoza Podhala. Przedsięwzięcie wydawać się mogło proste. Jest przygotowany scenariusz, wybrane miejsca, ludzie…
- Górale to bardzo charakterni ludzie i nie zawsze to co było w scenariuszu udawało się zrealizować. Jak przyjeżdżałem to okazywało się, że ktoś nie za bardzo chce, żeby go “kręcić”. Albo wszystko ma wyglądać zupełnie inaczej. Z panem Gienkiem najpierw musieliśmy wypić u niego kawę, porozmawiać, a potem zaprowadził nas na polanę, gdzie kilkadziesiąt osób już czekało na zdjęcia w stronach ludowych. Nie ma co się upierać - przekonuje Michał Kopaniszyn.
Projekt objął także rozbudowę portalu internetowego i aplikacji mobilnej „Skarby Górali” (
www.skarbygorali.pl). Powstał też wspólny kalendarz najważniejszych wydarzeń „Skarbów Górali spoza Podhala”. Były pilotażowe wakacyjne warsztaty nt. tradycji góralskich dla turystów, a wreszcie także edukacyjne wizyty studyjne w Polsce i w Norwegii. Projekt pomógł także zorganizować przeglądy kolędnicze oraz warsztaty zespołów regionalnych, podczas których powstała wspólna pieśń „Skarby Górali”.
Nie mogło się też obyć bez konkursu na pamiątki góralskie wśród lokalnych twórców.
Panel dyskusyjny
Podczas konferencji odbył się także panel dyskusyjny, w którym wzięli udział zaproszeni goście. Czy górale podhalańscy są bardziej prawdziwi czy lepiej wypromowani? - na to pytanie odpowiadała prof. Stanisława Trebunia-Staszel z instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ
- Jestem pod ogromnym wrażeniem tego, co zobaczyłam, wysłuchałam i przeżyłam. Każda ziemia ma swoją specyfikę, którą tworzą ludzie, a tam gdzie są ludzie jest kultura i tradycja. Może ona być zagłuszona, wiązać się z zawstydzeniem (pochodzę ze wsi), ale każdy region ma swoją specyfikę. trudno porównywać kto jest bardziej prawdziwy. Zobaczcie jakie macie skarby i dobrze, że możecie je pokazywać i to wspólnie z Norwegami - podkreśla.
Agata Mucha z Narodowego Instytutu Dziedzictwa zajmuje się rejestracją zjawisk niematerialnego dziedzictwa kulturowego, między innymi rękawic furmańskich. Nadzoruje ona projekt dotyczący wpisania kultury góralskiej na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa, a potem wspólnie z Czechami i Słowakami chcą wpisać kulturę góralską jako całość na Światową Listę Niematerialnego Dziedzictwa. Co jeszcze pasowałoby wpisać?
- Tą wartość ocenia wspólnota, pozwalamy jej ocenić siebie. Wpisujemy to co jest tu i teraz, jakie ma znaczenie dla lokalnej społeczności. To ważny wniosek, który jednoczy również Podhale - zauważa.
Barbara Tekieli redaktor Magazynu All Inclusive widzi olbrzymi potencjał w projekcie.
- To co robicie, pokazuje jak ważny jest autentyzm i kultywowanie tradycji, łączenie pokoleń. Widziałabym tu wyjście z tym projektem poza granice regionu, by zaistniał w świadomości wszystkich osób zajmujących się promocją turystyczną Polski. W przyszłym roku mamy wystawę Expo w Osace. Trwają prace nad przygotowaniem prezentacji Polski. A to idealny temat do pokazania Japończykom i całemu światu! - przekonuje.
Pytany o mocne i słabsze strony projektu Józef Figura, dziennikarz Tygodnika Podhalańskiego podkreślał ukazanie różnorodności i zwrócenie uwagi, że góralszczyzna to nie tylko wyidealizowany obraz górala ze Skalnego Podhala.
- Pozytywnie zaskoczyło to, że w projekcie są Łemkowie, o których przecież często zapominamy jako o góralach. Odkrywanie tradycji, to trochę reaktywowanie przeszłości. Pewnym minusem w projekcie jest to, że nie ma w nim górali podhalańskich. Dobrze byłoby ich w następnej edycji dołączyć, by można było się nawzajem uczyć. Także jeśli chodzi o przeciwstawianie się komercjalizacji i jednocześnie umiejętne zarabianie - dodaje.
Góralskie warsztaty
Pierwszy dzień konferencji zakończyły realizowanej w grupach warsztaty. O promocji produktu lokalnego na przykładzie rękawic furmańskich opowiadali pracownicy GOK w Piwnicznej-Zdroju. Jak ośrodki kultury mogą współpracować z biznesem to temat realizowany przez Centrum Kultury w Krynicy-Zdroju. O Biznesie Kultury, jego wzlotach i upadkach na przykładzie konkretnych działań opowiadali przedstawiciele Babiogórskiego Centrum Kultury w Zawoi. O Święcie Kwitnącej Jabłoni w Łącku opowiadała szefowa tamtejszego GOK. A o tym, jak zadbać, by pamiątka z regionu nie była produktem z Chin, opowiadali przedstawiciele GOK z Lipnicy Wielkiej.
***
Projekt „Skarby Górali spoza Podhala” jest wspólną inicjatywą Fundacji Mapa Pasji, 5 gminnych ośrodków kultury z południowej Małopolski (Łącko, Piwniczna-Zdrój, Krynica-Zdrój, Zawoja i Lipnica Wielka) i norweskiej firmy Håskog. Projekt jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG i Funduszy Norweskich w ramach Programu EOG Kultura. Stanowi on rozwinięcie realizowanego w latach 2017-2020 projektu pt. „Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski”, w ramach którego powstał portal www.skarbygorali.pl, seria publikacji oraz sieć 50 questów – edukacyjnych gier terenowych.
fig
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.
-
PRACA | dam
Zatrudnię KIEROWCĘ C+E na pracę po kraju ( poniedziałek - piątek). Praca na plandece. Kontakt 514 240 136, 691 758 882.
-
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Sprzedam konia czeskiego zimnokrwistego. Masc karogniady,przyjazny dla dzieci, jezdzil w zaprzęgu i siodle. WAŁACH. Prawie 3 lata. kontakt tylko telefoniczny 791818377.
-
PRACA | dam
Przyjmę DO OPIEKI NAD STARSZĄ OSOBĄ. 602 534 193.
-
SPRZEDAŻ | zwierzęta
Dwa KONIE 8.500 zł/szt. 790 759 407.
-
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO OPAŁOWE 160zł/ m3 i odpad tartaczny 130zł/m3. 790 759 407.
-
SPRZEDAŻ | budowlane
WIĘŹBA 950 zł/kubik. 790 759 407.
-
MOTORYZACJA | sprzedaż
SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494.
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
-
PRACA | dam
Skicontrol H.Martinczak.s.k.a. (Białka Tatrzańska) przedstawiciel na Polskę firmy SKIDATA, zatrudni: INFORMATYKA - SERWISANTA. Oferujemy: umowę o pracę, możliwość rozwoju zawodowego. Wymagania: znajomość rozwiązań IT, wykształcenie kierunkowe, doświadczenie na podobnym stanowisku, znajomość j.angielskiego, czynne prawo jazdy kat.B. Główne obowiązki: montaż i serwis systemu kontroli dostępu SKIDATA. CV prosimy przysłać na e-mail: praca@skicontrol.pl
-
PRACA | dam
Zlecę SZYCIE NARZUT z kawałków skór włoskich, kożuchowych. Dzwonić tylko z doświadczeniem. 504 636 921.
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
-
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 8-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855.
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Oferujemy powierzchnię parkingową dla pojazdów osobowych/dostawczych/ciężarowych z możliwością składowania /przechowywania towaru, na monitorowanym obiekcie z własną stacja paliw. Przemysłowa dzielnica Nowego Targu blisko wjazdu na S7. Zapraszamy. Tel. 602 290 555
-
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam ROWER DZIECIĘCY 24" koła. 603 750 117.
-
PRACA | dam
PIEKARNIA W ZAKOPANEM ZATRUDNI PIEKARZA. Na stałe, umowa. 602 759 709
-
PRACA | dam
Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
-
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
-
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
-
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
-
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
-
PRACA | dam
NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955
-
USŁUGI | budowlane
HYDRAULIK - 660 404 104.
-
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
-
USŁUGI | budowlane
PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
-
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
-
PRACA | dam
Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
Tel.: 500160574
-
PRACA | dam
PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
Tel.: 609820250
-
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
-
PRACA | dam
POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044
-
PRACA | dam
GALERIA CREO MAZUR ZAKOPANE ZATRUDNI STUDENTKĘ/UCZNIA (Z
UBEZPIECZENIEM) DO SPRZEDAŻY BIŻUTERII - elastyczny grafik+ premie! CV
prosimy o wysyłanie na maila: gcreocv@gmail.com, bądź zapraszamy
osobiście do salonu "Złoto Srebro" ul. Kościuszki 10, Zakopane
E-mail: gcreocv@gmail.com
-
PRACA | dam
POSZUKUJEMY OSÓB DO PRACY W KARCZMIE PRZY KRUPÓWKACH na stanowisko: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA. 600 035 355.
-
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
-
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
-
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
Tel.: 600
-
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
-
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
-
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.