2024-11-23 08:00:24

Zakopane, Tatry

Ludzie gór umierają w ciszy

Reklama

Te słowa z tytułu nie zawsze się sprawdzają, ale ludzie gór to ludzie wolni, którzy w wielu przypadkach w tych górach pozostali na zawsze. W piątkowy wieczór w Muzeum Palace, taterników, przewodników, ratowników TOPR wspominał historyk z Muzeum Tatrzańskiego Wojciech Szatkowski.

Wojciech Szatkowski przedstawił życiorysy i anegdoty z życia tych największych, najbardziej znanych postaci związanych z Tatrami. Postaci, których nie ma już wśród nas. Prelekcję uświetniły piosenki śpiewane przez Justynę Lasiak, która grała też na gitarze z akompaniamentem na skrzypcach w wykonaniu Bogusi Karpiel.

Góral z krwi i kości

Swoją prezentację Wojciech Szatkowski rozpoczął od Jana Krzeptowskiego Sabały, górala z krwi i kości, który legendą stał się już za życia. Oprowadzał po Tatrach wycieczki, stał się przyjacielem odkrywcy Zakopanego, dra Tytusa Chałubińskiego. - Byli i tacy, którzy w jego czasach twierdzili, że Sabała nic nie robi, bo tylko z panami po Tatrach goni - mówił Szatkowski przedstawiając Sabałę jako kogoś w stylu kulturalno-oświatowego opiekuna tatrzańskich wypraw.

Smutkiem nie warto żyć

- W tamtych czasach zdobycie szczytu nie było najważniejsze, najważniejsze było przebywanie w górach i ten czas Sabała znakomicie umilał. Opowieści Sabały były niezwykle barwne. Stara góralszczyzna wtedy powoli odchodziła. Wszyscy zapamiętali, jak w czasie wypraw Sabała stawał na jakimś podwyższeniu, grał na złóbcokach, później ogrzewał ręce w ognisku i zaczynał opowiadać. Jego dewizą życiową były słowa, że smutkiem nie jest warto żyć. Zmarł w willi Zacisze w Zakopanem, ale legenda została z nami do dziś - mówił historyk.

Człowiek ze stali

Kolejną wielką postacią opisaną w czasie wieczoru był założyciel TOPR, gen. Mariusz Zaruski "człowiek ze stali", który swoje pasje dzielił między morze i góry. - Zaruski był wielkim autorytetem, jak mówił był gotowy o każdej porze roku i dnia iść w góry i ratować ludzi. Razem z żoną Izabelą Zaruską mieszkał w willi Krywań, gdzie małżonka prowadziła pensjonat. Tam też organizowano seanse spirytystyczne, na których bywał Piłsudski, Daszyński - opowiadał Wojciech Szatkowski.

Jego dużym osiągnięciem było zdobycie Koziego Wierchu i narciarski zjazd z tego szczytu, na sprzęcie, który nijak się nie ma do naszych czasów. Wybuch II wojny światowej zastał go we Lwowie. Tam ukrywał się, miał już ponad 70 lat więc ze względu na wiek nie brał udziału w działaniach wojennych. We Lwowie został zadenuncjowany do NKWD przez jednego z rodaków. Został aresztowany i przewieziony do więzienia w Chersoniu, gdzie w 1941 zmarł. Został pochowany właśnie tam, a jego symboliczny grób znajduje się na Starym Cmentarzu w Zakopanem.

Samotne wycieczki Karłowicza

W czasach Zaruskiego zginął w Tatrach wielki kompozytor, taternik, miłośnik nart Mieczysław Karłowicz. To postać łącząca świat gór ze światem muzyki. Do Zakopanego trafił, bo dość miał środowiska warszawskiego. Jego kolejną pasją było fotografowanie, szczególnie tatrzańskich turni.

- Uwielbiał samotne wycieczki, wszyscy którzy przestrzegają przed samotnymi wycieczkami nie mają racji. On kochał estetyzm i Zakopane, a Zakopane pokochało jego - mówił historyk.

W 1909 roku w lutym sprowadził do Zakopanego nowoczesny aparat fotograficzny, który zresztą zachował się w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego. 8 lutego 1909 roku wybrał się na narciarską wyprawę w rejon Czarnego Stawu Gąsienicowego. Napadało wtedy bardzo dużo śniegu. Przed wyprawą radził się Mariusza Zaruskiego, którędy powinien tam dotrzeć. Ten poradził mu, aby trawersował stoki Małego Kościelca i w pewnym miejscu zjechał w dół. I to był niestety błąd. Karłowicza porwała lawina. Jest pochowany na warszawskich Powązkach, a na miejscu tragedii, niedaleko szlaku nad Czarny Staw znajduje się kamienna płyta upamiętniająca śmierć kompozytora.

Król tatrzańskich przewodników

Nieco ponad rok później Tatry zabrały inną ważną dla Tatr postać - Klimka Bachledę, króla przewodników tatrzańskich. Był on półsierotą, od dziecka pracował fizycznie. Miał ogromny talent do wspinaczki, wynajdywał własne, nowe drogi taternickie. Zdobył ponad 30 najtrudniejszych szczytów w Tatrach, w tym zimą Gerlach. Mariusz Zaruski to jemu proponował funkcję naczelnika TOPR. Klimek odmówił i został zastępcą generała.

Zginął w czasie akcji ratunkowej na północnej ścianie Jaworowego Szczytu. W czasie akcji, w której brał też udział Zaruski padał ulewny deszcz, biły pioruny, ze skał spływały kaskady wody. Zaruski zadecydował o wycofaniu się ze ściany. Klimek rozwiązał linę, którą był połączony z naczelnikiem i poszedł na ratunek sam. Porwała go kamienna lawina, jego ciało znaleziono dopiero po dwóch dniach.

Taternicki świat Zakopanego wstrzymał oddech na dwa lata

Bardzo młodo, bo w wielu zaledwie 24 lat, w sierpniu 1933 roku zginął w Tatrach jeden z najwybitniejszych przedwojennych taterników Wiesław Stanisławski. Pochodził z nizin, z Lublina, a zmienił oblicze taternictwa atakując wiele najtrudniejszych ścian. Był autorem aż 106 pierwszych przejść. Zginął pokonując razem z Witoldem Wojnarem wydawać by się mogło łatwiejszą drogę na Kościółku w Dolinie Batyżowieckiej. Nigdy nie dowiemy się, jak doszło do tego wypadku, bo razem z nim zginął jego partner Witold Wojnar. Być może zeszła wtedy kamienna lawina, być może co innego było przyczyną wypadku. Wiadomo, że Stanisławski wcale nie spadł z wielkiej wysokości, na co wskazywał stan odnalezionych dwa dni po śmierci zwłok.

- Śmierć Stanisławskiego to był wielki wstrząs dla ówczesnego środowiska taternickiego. Na dwa lata praktycznie wstrzymano zdobywanie tatrzańskich ścian - mówił Wojciech Szatkowski.

Król kurierów

W prezentacji nie mogło zabraknąć króla tatrzańskich kurierów Józefa Krzeptowskiego. On co prawda zmarł z przyczyn naturalnych - w 1971 roku w czasie wiatru halnego nie wytrzymało jego serce, ale był największym z kurierów, którzy w czasie II wojny narażali swoje życie, aby z Polski przez Tatry dostać się do Budapesztu. Trasę Krzeptówki - Tomanowa Przełęcz - Budapeszt pokonał 58 razy i tyle samo razy wracał tą droga. Po wojnie jako żołnierza Armii Krajowej więziono go przez trzy lata na Syberii. Jako kurier zawsze docierał do celu i taki też był w życiu prywatnym. Gdy zakochał się w 16-letniej Władzi, jej rodzice nie chcieli nawet słyszeć o związku ze starszym mężczyzną. Krzeptowski po prostu porwał więc wybrankę, a gdy w końcu razem wracali z hal szli już we trójkę, bo Władzia zaszła w ciążę.

W pogrzebie "Ujka" Krzeptowskiego wzięły udział tłumy, było to prawdopodobnie ok. 10 tysięcy osób, a ludzie wokół Starego Cmentarza, na którym odbywał się pogrzeb, wchodzili na drzewa.

Wojciech Szatkowski wspominał też dwóch bliższych naszym czasom tatrzańskich herosów. Mówił o Piotrze Malinowskim, nietuzinkowym, wyróżniającym się strojem, osobowością, naczelniku TOPR. Zmarł w wyniku zakażenia, które wdało się po banalnej wydawać by się mogło operacji łąkotki. Wśród wymienionych nie mogło też zabraknąć Macieja Berbeki, himalaisty, ale także artysty malarza, grafika, scenografa, którego śmierć na Broad Peaku przed 11 lat nadal tkwi w pamięci wszystkich ludzi gór, zakopiańczyków.

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Galerie

Maraton folklorystycznych widowisk w Ludźmierzu

Moda i biżuteria w Witkacym

Sportowo-filmowy skarb Krzeptowskiego

Prace inspirowane naturą w "Opolance"

Przeziyracka w Ratułowie

Chmur Drapacze w Galerii Hasiora

Agnieszka Przekupień i KLIW w Witkacym

Grzegorz Bogdał w Kmicicu

Ślepcy w wykonaniu Teatru KTO u Witkacego

Dożynki Podhalańskie w Ludźmierzu

Zakopane: Biegiem po oddech dla chorych na mukowiscydozę

Traktoriada w mieście

Dzień Pstrąga - konkurs kulinarny

Jubileusz 60-lecia Zespołu Regionalnego Zbójnicek

Trebunie-Tutki świętują w rodzinnym gnieździe

Dzień Pstrąga w Białym Dunajcu, wędkarze na start

Dzień Architektury Drewnianej, groźba ognia

Turbo Pomoc pod Giewontem

Koncert finałowy 55. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich

Rewia żywiołów na festiwalowej scenie

Koncert inauguracyjny 55. MFFZG Zakopane 2024

Festiwalowy korowód na Krupówkach

Joanna Franosz Podhalańską Królową Miodu 2024

Zakopower na festiwalowej scenie

Tour de Pologne mordercza trasa i królewska koronacja

Trzydzieści lat Trebuniów-Tutków

Mistrzostwa Podhala w Powożeniu i Fiakier Roku 2024

Jarmark Podhalański już trwa

Funkowa Muzyka U Wnuka

Zlot pojazdów typu SAM czyli Festyn Stasikowiański

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
Piekarz. produkcja precli Zakręcony precel-Zakopane, przyjmie do pracy osobę z Zakopanego lub okolic do produkcji precli. Praca na stałe, zmianowa, w godzinach od 6.00-21.00. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Zakręcony precel-ZAKOPANE przyjmie do pracy osobę z Zakopanego lub okolic, do sprzedaży precli w lokalu na Krupówkach. Praca na stałe, zmianowa, elastyczny grafik, w godzinach od 8.00-22.00. 609097999
Tel.: 609097999
KUPNO
Spółka "TESKO" kupi drzewko (świerk, jodła) o wysokości minimum 11m. Drzewko będzie stanowić element dekoracji bożonarodzeniowej. Tel. kontaktowy 695 802 603, 18 20 25 629.
MOTORYZACJA | sprzedaż
SPRZEDAM SAMOCHÓD CAMPINGOWY FIAT DUCATO MOBILVETTA, r. 2010, stan idealny - 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAĘCIA MIESZKANIE W CENTRUM NOWEGO TARGU. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
NOWY TARG CENTRUM UL. KRZYWA DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY: 110m2. WSZYSTKIE ODBIORY. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
ZAKOPANE - KOŚCIELISKO DO WYNAJĘCIA MIESZKANIA 35-50m2. 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL POD GABINETY, BIURA - NOWY TARG, ul. KRZYWA. 608 806 408
PRACA | dam
W KOŚCIELISKU - PRACA STAŁA W PENSJONACIE - SPRZĄTANIE, KUCHNIA, OBSŁUGA GOŚCI - 608 806 408
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Osiedle pod Magurą w Jabłonce - na sprzedaż - MIESZKANIE NA PARTERZE z ogrodem o pow. 52,69 m2, w cenie 419.000 zł. MIESZKANIE NA PIĘTRZE Z BALKONAMI oraz poddaszem o pow. 55,90 m2, w cenie 449,000 zł. Tel. 734 830 967.
PRACA | dam
PRZYJMĘ PANIĄ DO SPRZĄTANIA POKOI W PENSJONACIE W ZAKOPANEM. 601 45 33 91.
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA PODDASZY, OCIEPLENIA WEŁNĄ MINERALNĄ, SUFITY PODWIESZANE, ZABUDOWY GK, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | budowlane
DESKI ŚWIERKOWE, dł. 5 m, gr. 53 mm. 660 079 941.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Zakopane -ul Piaseckiego mieszkanie 35m2 --2 pokojowe Sprzedam. 660797241 b12.pl
Tel.: 660797241
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
ZAKOPANE Aleje 3 maja -lokal handlowo usługowy 48m2 Sprzedam. 660797241 https://www.b12.pl/Sprzedaz-Zakopane--Aleje-3-Maja
Tel.: 660797241
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJA STRYCHÓW, REMONTY, ŁAZIENKI, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 693 206 403.
MOTORYZACJA | sprzedaż
TOYOTA COROLLA kombi, 1.4 benzyna, 2003, srebrna, 5.000 zł. 603 514 316.
SPRZEDAŻ | różne
NAMIOTY HANDLOWE UŻYWANE 4,5x3 m - 1000 zł., 3x3m - 800 zł., 4x2,8m - 900 zł. 603 514 316.
PRACA | dam
PRZYJMĘ KUCHARKĘ DO PENSJONATU - 502 658 638.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Nowy Targ ul Podhalańska mieszkanie 4 pokojowe -60m2. 660797241 b12
Tel.: 660797241
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA DOM NA: PIZZERIĘ, RESTAURACJĘ. 502 658 638
SPRZEDAŻ | różne
PRZYJMĘ GRUZ, KAMIEŃ. POSPRZĄTAM GRUZ, KAMIEŃ. 502 658 638
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: - PIZZERÓW, - BARMANKI, - BUFETOWE, - POMOCE KUCHENNE, - OSOBY NA ZMYWAK, - OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
PRACA | dam
CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ. Tel.: 725 300 095, e-mail: praca.zakopane@cos.pl
PRACA | dam
ZATRUDNIĘ KRAWCOWĄ - SZYCIE NA MIEJSCU LUB CHAŁUPNICZO. PRACA CAŁY ROK, NOWY TARG. 601 789 299, 536 740 251.
PRACA | dam
Przyjmę do pracy dziewczynę z Zakopanego na recepcje do obsługi apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem. Praca na stałe, w godzinach od 13-19, 3 dni w tygodniu (w weekendy również). Informacja tylko telefonicznie. 609097999
Tel.: 609097999
PRACA | dam
Restauracja do uzupełnienia zespołu zatrudni osobę na stanowisko kelnerki/kelnera. *Kelnerka/kelner - a`la carte. *Kelnerka - obsługa bufetu śniadaniowego. Oferujemy pracę z doświadczonym zespole, szansę rozwoju zawodowego, atrakcyjne wynagrodzenie. 608 506 785 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
Tel.: 608
PRACA | dam
Stacja narciarska Kotelnica Białczańska poszukuje pracowników gastronomii na stanowiska: KUCHARZ; MŁODSZY KUCHARZ; PIZZER; POMOC KUCHENNA; OBSŁUGA BARU. Prześlij CV na e-mail lub zadzwoń po szczegóły. +48 605202312, kotelnicakarczma@gmail.com
SPRZEDAŻ | budowlane
Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY, ŁATY - 788 344 233.
BIZNES
DO WYNAJĘCIA BUDA HANDLOWA PRZY WYCIĄGU, Pardałówka. 502 658 638
PRACA | dam
INSTRUKTORZY NARCIARSTWA KOTELNICA BIAŁCZAŃSKA. 505 473 504. www.krisski.pl
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA HALA NA: LAKIERNIĘ, PRALNIĘ WODNĄ, itp. 502 658 638
PRACA | dam
Aparthotel Renesans w Zakopanem poszukuje kandydatów na stanowiska: RECEPCJA, KELNER, POMOC KUCHENNA. Stabilna praca w nowo otwartym Obiekcie. Zgłoszenia prosimy kierować na adres: praca@renesans.pl
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK, ŚWIERK SUCHY. 609 927 174.
PRACA | dam
Spółka POLSKIE TATRY S.A. w Zakopanem zatrudni osobę z doświadczeniem na stanowisko KIEROWNIKA ZESPOŁU PENSJONATÓW DOLINA BIAŁEGO. Szczegółowe informacje na stronie Spółki www.praca.polskietatry.pl. Aplikacje należy złożyć w siedzibie Spółki lub przesłać na adres e-mail: kadry@polskietatry.pl do dnia 25.11.2024 r. z dopiskiem: "Kierownik Zespołu Pensjonatów Dolina Białego". Spółka zastrzega sobie prawo kontaktu z wybranymi kandydatami oraz możliwość zakończenia postępowania konkursowego bez podania przyczyny.
KUPNO
SKUP STARYCH SPAWAREK. 536269912.
RÓŻNE
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. 536269912.
USŁUGI | budowlane
ROBOTY ZIEMNE, ODWODNIENIA, KANALIZACJE. 788 501 666.
PRACA | dam
Zatrudnię osoby do roznoszenia ulotek. +48574255794
Tel.: 48574255794
PRACA | dam
Zatrudnię kierowców kategorii D. +48574255794
Tel.: 48574255794
PRACA | dam
Zatrudnienię osoby do obsługi gości podczas kuligów zimowych. +48574255794
Tel.: 48574255794
PRACA | dam
Zatrudnię promotorów na kuligi na okres zimowy. +48574255794
Tel.: 48574255794
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DO SPRZEDANIA MIESZKANIA W ZAKOPANEM, KOŚCIELISKU I NA CYRHLI - 607 506 428.
PRACA | dam
Cukiernia w Zakopanem zatrudni EKSPEDIENTKĘ. Bardzo dobre warunki pracy. 604 102 804, 601 512 211.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
PRACA | dam
Zatrudnię KONSERWATORA. Bardzo dobre warunki pracy. Zakopane. 604 102 804, 601 512 211.
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
PRACA | dam
Biuro podróży wycieczek jednodniowych poszukuje pracownika do zapisywania klientów na kuligi. Praca sezonowa w Zakopanem. Wynagrodzenie do ustalenia indywidualnie: dzienne, miesięczne, od zapisanych osób. Kontakt pod numerem +48 606 286 379.
PRACA | dam
Hotel Eco Tatry*** zatrudni KUCHARZA/KUCHARKĘ. Tel. 608 088 017
BIZNES
Sprzedam tanio - z wypożyczalni NARTY, BUTY I KIJKI. 662 370 510.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam 2 HEKTARY POLA i DZIAŁKĘ 20 AR. 505 429 375.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, FLIZOWANIE, WYKOŃCZENIA, BUDOWY od A do Z. 607 572 312.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
MOTORYZACJA | kupno
SKUP AUT - OSOBOWE, DOSTAWCZE. CAŁE, USZKODZONE. 500 349 500.
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. 531 666 333.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.