Urodził się na Podlasiu, wychował w Bełchatowie, a studiował w Krakowie i Niemczech. Filozof, wykłada w Uniwersytecie Ignatianum i Papieskim Uniwersytecie w Krakowie. Interesuje się głównie filozofią Józefa Tischnera, mówi o sobie "Tischnerowiec". Ksiądz Przemysław Bukowski gościł w Atelier Witkacy, gdzie dał wykład "Czy wszystko mi wolno? W nawiązaniu do filozofii księdza Tischnera". Jak zapowiedziała Beata Zalot, szefowa Atelier, to pierwszy wykład z całego cyklu spotkań. Salę wypełniła w czwartkowe przedpołudnie młodzież zakopiańskich i nowotarskich szkół średnich.
- Czy wolność pozwala nam na wszystko? W filozofii Tischnera to temat bardzo ważny, bo z wolnością mamy do czynienia każdego dnia. Wy chcieliście tu przyjść - tak zażartowałem, bo to przecież spotkanie w ramach lekcji. Ksiądz Tischner mówił, że wolność to jest drugie imię człowieka. Jak się wolność człowiekowi zabierze, to się człowiek zaczyna buntować. Właściwie o wolności nie dyskutujemy, jest tak naturalna jak powietrze. Jak tlen. Nad tlenem człowiek się nie zastanawia. Dopóki nie dopadnie go astma i zacznie się nocą dusić. Bez wziewnych środków można się umrzeć. Wtedy człowiek zaczyna zastanawiać się nad dostępem do tlenu. Będąc na cmentarzu, odkryłem, że cmentarze to są miejsca, w których człowiek bardzo intensywnie myśli o życiu. O swoim życiu, o życiu tych, co tu spoczęli. W momencie zetknięcia ze śmiercią myślimy o życiu. W momencie wojny myślimy o pokoju, w momencie braku wolności zaczynamy myśleć czym jest wolność. Zaczynamy ją doceniać. Wolność należy do wielkich wartości - podkreślił ksiądz Bukowski. Dodał, że można mieć różne skojarzenia z wolnością.
Prosta śleboda
Wolność to niezależność. To swoboda lub po góralsku śleboda. To dziecięce chcę albo nie chcę. - Ale to nie jest najgłębsza wolność, o którą nam chodzi. Bo wolność ma swoje poziomy. Nie da się powiedzieć do końca, że jestem wolny albo jestem zniewolony. Fenomen świadomości - psychologowie mówią, że jak śpimy, to jesteśmy pozbawieni świadomości. Ale to też nie do końca prawda. Bo też ma swoje poziomy, nadświadomość, podświadomość, bieżąca, aktualna, wsteczna. Ja teraz mam świadomość, że w moich żyłach płynie krew, bije mi serce. Przedtem tej świadomości nie miałem. Czułem to, ale dopiero rozumem sobie uświadomiłem. Świadomość jest warstwowa jak cebula. Tak też można rozważać wolność. Jak przechodzę obok sklepu z kosmetykami lub jedzeniem, coś mi zapachnie, to ja tam chcę wejść. Moje ciało tam chce iść, bo fajnym jedzonkiem zapachniało. To "chcę" jeszcze nie jest na poziomie rozumu - mówił "Tischnerowiec". Podkreślał, że człowiek wolny "chce" nie tylko na poziomie dziecka, instynktu, zapachu. Jest wolny też na wyższym poziomie, który pozwala na przekraczanie granic.
- Gdy chcemy coś osiągnąć, chcemy iść dalej. Mogę coś ze swoim życiem zrobić. Coś tworzyć. Zdobyć nagrodę Nobla - dodał Przemysław Bukowski. Zwrócił uwagę, że dziś otwiera się cały rozdział z dylematami wolności korzystania ze sztucznej inteligencji. Czym jest wolność w świecie algorytmów, spersonalizowanej reklamy? Czy my możemy wykorzystywać w pracy AI czy nie? Gdy generujemy jakiś tekst - to ten tekst nie jest nasz? Czy to, co stworzyło AI (AI - Artificial Intelligence, Sztuczna Inteligencja) należy do nas? - Ale jak ja napiszę esej, a AI go tylko poprawi stylistycznie - to czy to jeszcze moja praca, czy to już praca AI? To wielki temat we współczesnym świecie - zaznaczył ksiądz Bukowski.
Ryzyko zaufania
Ksiądz Tischner inspirując się innymi niemieckimi filozofami powtarzał, że wolność jest wartością wyjątkową, ponieważ pozwala zaistnieć innym wartościom. Gdyby nie wolność, to nauczyciel nie myślałby nawet czy może być sprawiedliwym nauczycielem. Nie byłoby czegoś takiego jak rzetelny student czy kochająca mama. "Wolność to sposób istnienia dobra" - mówił ksiądz Tischner. Dlaczego dobra, a nie zła? Przecież możemy zrobić też coś złego. Ale Tischner powtarzał, że aby zrobić coś dobrego, człowiek musi być wolny. Żeby czynić zło - wolnym być nie musi. - W niektórych sytuacjach wolność narażona jest na trudne próby. Gdy od nas zależy życie ludzi. Rodzice czasem mają takie dylematy jak pokierować dzieckiem, żeby życia sobie nie zmarnowało - podkreślił wykładowca.
Przedstawiał też szereg znanych w filozofii i etyce tematów, takich jak "paradoks Ikara" czy "dylemat wagonika". Jesteśmy dróżnikiem. Po torach pędzi wagonik, którego nie da się zatrzymać. Dojeżdża do rozwidlenia. Na jednym kierunku do torów przywiązanych jest kilku ludzi. Na drugim - jeden człowiek. To my musimy zdecydować, gdzie pojedzie wagonik. Czy zabije kilka osób, czy tylko jedną. Jak wybrać "mniejsze zło"? Czy istnieje "mniejsze zło"? Na ten dylemat nie ma dobrej odpowiedzi.
Ikar - czy warto realizować marzenia, czy kierować się uczuciami? Czy ojciec pozwoli synowi, by był wolny? Bo wolność wiąże się z ryzykiem. Możesz zrobić dobrze, możesz zrobić źle. Możesz kogoś skrzywdzić. - Częsty motyw w literaturze. Nawet w Biblii od pierwszej strony mamy do czynienia z dylematami wolności. Adam i Ewa. Pierwszy dar od Boga to życie. Drugi świadomy dar to jest wolność. Jak skorzystać z wolności. Jak się komuś daje wolność, to podejmuje się ryzyko. Jakie to trudne, zaufać np. dziecku, gdy ma 16 lat i ty mu dajesz wolność. To jest wielkie ryzyko. Może zmarnuje sobie życie, kilka lat życia, gdy wybierze takie a nie inne studia. Wolność to jest drugie imię człowieka - podkreślił ksiądz Bukowski.
Matrix ograniczeń
Wykładowca prezentował na kolejnych slajdach, że żyjemy w świecie wielu ograniczeń, takich jak prawo, przepisy ruchu drogowego, regulaminy, przykazania kościelne. To wszystko stopuje naszą wolność. Nie wszystko możemy. Najczęściej rodzi się w nas bunt. Mówimy "nie". Każde pokolenie przeżywa swój bunt, ale gdy na przejściu dla pieszych jest czerwone światło, to musimy się zatrzymać. Choć nas to ogranicza.
- W przyrodzie mówimy o determinizmie, brak jest wolności. Nas też ogranicza biologia, ogranicza nas fizyka. Nie potrafimy latać. Gdy skoczę z wieżowca z okrzykiem chcę latać, to biologia mojego ciała i grawitacja Ziemi przypomni mi o naturalnych ograniczeniach. Brak skrzydeł, brak kości pneumatycznych. Biologia, chemia - to nasze naturalne ograniczenia - przypomniał wykładowca. Przestrzegł jednak przed niebezpiecznym myśleniem o opatrzności. Wielu z nas twierdzi, że cokolwiek człowiek zrobi, to i tak Bóg kieruje naszymi drogami. Można się buntować, a i tak nic nie wskórasz. To groźne myślenie w kategoriach przyrody, praw, myślenia zewnętrznego o wolności. Nie do końca głębokie. Kiedy człowiek ma władzę nad tym, co na zewnątrz, przeżywa wolność zewnętrzną. Ale w takiej wolności chce się również zawładnąć drugim człowiekiem. Stąd działania poprzez narkotyki, terroryzm.
Wolności nie da się zanegować, bo to również wyraz wolności.
Nie muszę, ale mogę
- Czasem kłamiemy. My księża też. To nie jest wielki problem. Problem zaczyna się, gdy kłamstwo staje się naszą drugą naturą. Kłamstwo staje się rodzajem prawdy, mojego stylu życia. To jest problem. Podobnie z wolnością. Problem zaczyna się we wnętrzu człowieka. Niewola daje człowiekowi poczucie niewinności. Chcemy być wolni, dorośli, dojrzali, ale musimy być odpowiedzialni. A nie każdy chce być odpowiedzialny, bo ponosi się konsekwencje. A my się tego strasznie boimy. Być odpowiedzialnym za swoją żonę, za partnerkę, wziąć na całe życie odpowiedzialność za drugiego człowieka. Wolności się boimy. Dlatego to nieszczęsny dar, bo to jest ryzyko. Wiele studiów psychologicznych, socjologicznych o tym mówi. Wielu czterdziestoparolatków żyje na garnuszku rodziców. Bo boimy się wziąć na siebie ryzyka - wyjaśniał Przemysław Bukowski.
Wolność ujawnia się w świadomości tego, czego człowiek nie musi. Nie muszę okłamywać drugiego, nie muszę zdradzać, nie muszę okradać. Wolność kieruje się ku czemuś innemu, jakiejś wartości, ku jakiemuś dobru. Pierwszym dobrem wolności jest prawda. Im więcej prawdy między nami, tym więcej wolności. - Ale nie zawsze powiedzieć prawdę to dobrze. Są sytuacje, gdy nie wolno nam powiedzieć prawdy. Gdy okupant wpada do domu i pyta gdzie reszta rodziny, to zgodnie z prawdą powinniśmy powiedzieć "a tam, w piwnicy się pochowali". Ale właśnie wtedy nie wolno nam powiedzieć prawdy - podkreślał wykładowca.
Można człowieka zniewolić, a człowiek i tak pozostanie wolnym. Można człowieka zniewolić na jednym poziomie, a głębiej on będzie wciąż wolnym. - Można kogoś przymusić, by przyszedł na wykład, ale nie mam ani ja, ani nauczyciele wpływu na to, co sobie słuchający o mnie myślał. Można człowieka zmusić do wielu rzeczy w życiu. Ale nie można zmusić do tego, co będzie myślał. W głowie będzie wolny. Tischner napisał kiedyś, że ojciec Maksymilian Kolbe był najbardziej wolnym człowiekiem w zniewolonym świecie w Auschwitz - przypomniał ksiądz Bukowski.
Spełnienie w prawdzie
Ksiądz Józef Tischner mówił, że im wyższa wartość, tym większa wolność. Człowiek nie jest wolny wobec kromki chleba, kiedy jest gody. Kiedy mu się chce pić - nie jest wolny wobec szklanki wody. Kiedy mu się chce spać, traci wolność i zasypia. Musi spać, misi pić, musi jeść. Ale wobec Boga niczego nie musi. Wykładowca zaprezentował też piramidę potrzeb Maslowa - hierarchię potrzeb człowieka. U podstawy piramidy wpisany dziś Internet, potem potrzeby fizjologiczne, potrzeba bezpieczeństwa, potrzeba przynależności, potrzeba szacunku i uznania, a na szczycie piramidy potrzeba samorealizacji.
- Są takie sytuacje w życiu, że musisz ukraść, ale nie musisz chcieć kraść - to zdaniem księdza Tischnera kwintesencja wolności - Przemysław Bukowski przypomniał, że w latach 90. ubiegłego wieku kradzieże dla wielu były sposobem na życie.
Na koniec piękny cytat z księdza Tischnera: "Wolność człowieka z natury dąży do spełnienia. Jak wzrok nachyla się ku barwie, a słuch ku dźwiękom, tak i wolność ku czemuś się nachyla. Nie jest to jednak uniwersalna negacja. Wolność negująca wszystko jest wolnością obsesyjną, wolność taka musi kiedyś samą siebie zanegować. Nie jest też jednak wolnością akt rezygnacji w obliczu konieczności. Z wolności nie można zrezygnować, bo akt rezygnacji jest potwierdzeniem wolności. Kiedyż więc spełnia się wolność? Co jest tą „barwą” i „dźwiękiem” dla wolności? Wolność spełnia się wtedy, gdy kieruje się na zewnątrz samej siebie, ku jakiejś wartości, jakiemuś dobru, gdy je wybiera, urzeczywistnia. Ale co jest pierwszym dobrem wolności? Może chleb, może życie, może miłość, może Bóg? Nie, pierwszym dobrem wolności jest prawda. Im więcej jest między nami prawdy, tym więcej jest między nami wolności".
Rafał Gratkowski
dziadeek
2025-04-07 14:29:17
Uważam, że warto słuchać lub czytać tych ludzi co mają coś mądrego do powiedzenia.
Więc przeczytałem art. uważnie i taki urywek poniżej wkleję ku uwadze tu komentujących.
"pierwszym dobrem wolności jest prawda. Im więcej jest między nami prawdy, tym więcej jest między nami wolności".
-
USŁUGI | budowlane
PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia LOKAL UŻYTKOWY o pow. 23 m2 (ogrzewanie elektryczne) oraz MAGAZYN o pow. 12 m2 przy ul. Nowotarskiej 7 w Zakopanem. 793 299 655.
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam bez pośredników DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ W JORDANOWIE, częściowo uzbrojoną. 728 710 702, 605 879 327.
-
SPRZEDAŻ | budowlane
PIASEK POD WYLEWKI, CEMENT, KRUSZYWA, ZIEMIA PRZESIEWANA. 503 532 680.
-
USŁUGI | budowlane
REMONTY, WYKOŃCZENIA, PŁYTKI, PANELE, MALOWANIE itp. OBRÓBKI BLACHARSKIE (balkony, tarasy, podbitki). 796 544 016.
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam BACÓWKĘ, nowo wybudowaną na Sralówkach. 515 503 494, 18 265 39 77.
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund (od 1 czerwca). 515 503 494.
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Wynajmę parking na Gubałówce kontakt 884006004. 793987809
Tel.: 793987809
-
PRACA | dam
Pensjonat w Zakopanem poszukuje osoby - kucharka/pomoc kuchenna. Przygotowywanie śniadań, obiadokolacji, atrakcyjne wynagrodzenia, praca na stałe lub sezon. Zapraszamy do kontaktu: 602 616 887
Tel.: 602
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Szukam pokój/kawalerka, Zakopane,Kościelisko itp. 605174866
Tel.: 605174866
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
GMINNA SPÓŁDZIELNIA WYDZIERŻAWI POMIESZCZENIA O POWIERZCHNI 105 M2 W CZARNYM DUNAJCU RYNEK 6A (ZA DELIKATESAMI CENTRUM). OBECNIE ZAKŁAD FRYZJERSKI. Z DOGODNYM DOJAZDEM I PARKINGIEM. 501503372 PARKOWA 3 gs@czarnydunajec.eu
Tel.: 501503372
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKI W SZAFLARACH przy zakopiance 6198/2 i 6200/7 o łącznej pow. 823 m2. Kwota 70.000 zł. DZIAŁKA W SZAFLARACH 6264 - 20 arów - kwota 80.000 zł. 517 625 354.
-
PRACA | dam
POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 7-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855.
-
RÓŻNE
PRZYJMĘ ZIEMIĘ oraz GRUZ - 608 729 122
-
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
WYDZIERŻAWIĘ DZIAŁKĘ 21 arów, na trasie z Nowego Targu do Czarnego Dunajca oraz PRZYJMĘ REKLAMĘ - 608 729 122
-
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW, DACHY, ELEWACJE, 608 729 122.
-
PRACA | dam
Zatrudnię OSOBĘ DO FAKTUROWANIA - SKLEPY SPOŻYWCZE. 570 644 318
-
PRACA | dam
Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. Mile widziane doświadczenie na stanowisku mięsnym. 602 759 709
-
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
-
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
Tel.: 600
-
PRACA | dam
Zatrudnię tynkarza z doświadczeniem lub brygadę. 535290865
Tel.: 535290865
-
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
-
PRACA | szukam
Zlecę sprzątanie pokoji, więcej informacji pod tel.513336088. 513336088 helena.nedza.chotarska@gmail.com
Tel.: 513336088
-
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941.
-
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE PODDASZY WEŁNĄ MINERALNĄ, ADAPTACJA PODDASZY, ZABUDOWA GK. 660 079 941.
-
USŁUGI | budowlane
KOMPLEKSOWE WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, MALOWANIE, PANELE, MONTAŻ DRZWI, ŁAZIENKI, ZABUDOWY GK. 660 079 941.
-
SPRZEDAŻ | budowlane
SPRZEDAŻ KRUSZYWA RZECZNEGO - ŻWIR, PIASEK, CEMENT, GRYZ (SPÓŁA). TRANSPORT. 503 532 680.
-
PRACA | dam
Zatrudnię pracowników budowlanych, ekipy, podwykonawców. 601 508736.
-
PRACA | dam
Restauracja Górska do uzupełnienia zespołu poszukuje osoby na stanowisko: KUCHARZ. Oferta pracy tylko dla kucharza z doświadczeniem zawodowym. Praca na pełen etat , bardzo dobre warunki pracy. Więcej informacji pod numerem :. 518 259 536 www.restauracjagorska.pl rest.gorska@gmail.com
Tel.: 518
-
PRACA | dam
Wspólnota Mieszkaniowa INFINIUM - Aleje 3 Maja 5 w Zakopanem - POSZUKUJE FIRMY ŚWIADCZĄCEJ USŁUGI SPRZĄTANIA BUDYNKU (klatki schodowe, korytarze, itp.) ORAZ TERENU ZEWNĘTRZNEGO. Kontakt w sprawie zakresu do złożenia oferty tel. 889 18 91 54 - zarządca nieruchomości.
-
PRACA | dam
Stacja Narciarska Suche zatrudni Kierownika z doswiadczeniem i zamiłowaniem do Narciastwa praca całoroczna. 606835437 apartamenty@dw-jedrol.pl
Tel.: 606835437
-
PRACA | dam
WIZY USA, WYJAZDY, ZIELONA KARTA. 501 809 644
-
PRACA | dam
Pracownik budowlany. Firma budowlana poszukuje pracownika budowlanego na terenie: Zakopane, Nowy Targ, Białka Tatrzańska, Bukowina. 602493811
Tel.: 602493811
-
PRACA | dam
SPRZĄTANIE APARTAMENTÓW W KOŚCIELISKU, PRACA STAŁA UMOWA O PRACĘ/ZLECENIE. 698954671 www.osadawidokowa.pl d.zacharko@gorskagrupa.pl
Tel.: 698954671
-
SPRZEDAŻ | różne
AD BLUE - Z DYSTRYBUTORA - STACJA PALIW PAPI SERVICE, ZAKOPANE - SPYRKÓWKA 4. WYGODNE TANKOWANIE, NAJLEPSZE CENY! Tel. 18 20 17 467. www.papiservice.pl
-
NAUKA
Niepubliczne Przedszkole Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny w Zakopanem przy ul. Krzeptówki Potok 12 zaprasza dzieci w wieku 2,5 - 3 lata. Zapewniamy: świetną bazę lokalową, własną kuchnię, doświadczoną kadrę, przystępne ceny. Zapraszamy do kontaktu mailowego: przedszkolemisjonarki@gmail.com lub telefonicznego 690 124 554
-
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, ŁAZIENKI, MALOWANIE. 798 476 308.
-
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
-
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
-
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
-
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
-
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
-
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDEGO MERCEDESA SPRINTERA. 531 666 333.
-
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333.
-
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
-
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
-
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA BUDOWLANA W MURZASICHLU 19 arów, kameralna. 517 018 380
-
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
-
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
-
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
-
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.