2025-05-11 10:00:13

Reklama

Podhale

Bacowie wyszli na hale

Reklama

Na górskich polanach rozpoczął się wypas owiec. Czego obawiają się bacowie?

Zgodnie z tradycją bacowie wychodzą na letnią gazdówkę po św. Wojciechu, czyli po 23 kwietnia. Co roku w Ludźmierzu odbywa się Święto Bacowskie. W tym roku uroczystość odbyła się 27 kwietnia, a rozpoczęła się przejściem stada owiec spod Domu Podhalańskiego na teren ludźmierskiej bazyliki. Bacowie zaopatrzyli się w święconą wodę ze źródełka oraz nadpalone w wielkosobotnim ognisku drewniane szczapki, przy pomocy których rozpalili w szałasach watry.

Na hale idą z nadzieją

Bacowie masowo zaczynają przychodzić na halne gazdówki. Nowotarski baca Józef Klimowski wypasa w połemkowskiej wiosce Czarne w Beskidzie Niskim. Z owcami i letnim dobytkiem pojechał tam kilka dni temu. Jesienią będzie prowadził największy redyk. Przez tydzień będzie wracał z owcami do Nowego Targu.

Wojciech Klimowski z Nowego Targu już bacuje na Białej Wodzie koło Jaworek. Ma tam około 400 owiec. - Trudno powiedzieć jaki będzie ten sezon. Przede wszystkim chodzi o to, żeby owce miały zapewnione pożywienie. Trochę obawiamy się suszy - ma obawy.

Od kilku dni Jan i Andrzej Hyrczykowie ze Starego Bystrego gospodarzą na swoich dwóch bacówkach - w Baligówce za Czarnym Dunajcem oraz na Łąkach w Jabłonce, gdzie wypasają około 700 owiec. - Na pewno to jest trudny początek, bo z jednej strony jest trochę deszczu, trochę słońca, ale mają się zacząć przymrozki - martwi się Andrzej Hyrczyk.

Baca Jarek Buczek z Ochotnicy Górnej dopiero z końcem tego tygodnia wyjdzie z owcami na gorczańskie polany. Prowadzi spore gospodarstwo owczarskie. Od kilku lat nie oddaje jagniąt do skupu. Ma swój rynek zbytu na jagnięcinę. Z baraniego mięsa robi kiełbasy, a z mleka owczego różne sery. Przetwarza też wełnę. Bundz częściowo przerabia na bryndzę, ale z mleka majowego i czerwcowego, bo jest najwartościowsze, produkuje głównie sery dojrzewające pod nazwą "brusek ochotnicki", które dojrzewają w naturalnych warunkach przez pół roku.

- Oscypki robię dopiero w lecie, najczęściej na zamówienie - mówi baca. - Co roku jest inaczej. Co się zdarzy w tym roku, tego nikt nie wie. Na hale idzie się zawsze z nadzieją, ale w nieznane. W najgorszym wypadku wytwarza się tyle sera, żeby przeżyć - podkreśla.

W Tatrach

Po zimowej przerwie owce wrócą też na tatrzańskie hale. W Tatrach na tzw. wypasie kulturowym jest ok. 1200 owiec. Początkowo bacowie wypasają na przepaskach, poza granicami Tatrzańskiego Parku Narodowego. Z owcami na Wielką Polanę Kuźnicką przyszedł już Andrzej Staszel Furtek.

W Tatrach owce pasą się na śródleśnych polanach, poniżej górnej granicy lasu, ale poza rezerwatami. Bacowie i juhasi powinni przestrzegać tradycyjnych obrzędów pasterskich, posługiwać się gwarą i nosić odzienia góralskie. W czasie wypasu zabytkowe szałasy znajdują się pod opieką bacy. Jednym z warunków wypasu w Tatrach jest hodowla miejscowej rasy owiec górskich i krów rasy czerwonej polskiej. Dobytku mają pilnować owczarki podhalańskie. Przy wyrobie serów bacowie powinni korzystać z tradycyjnego sprzętu, m.in. gielety, puciery, obońki, putni, feruli.

Oscypka nie trzeba promować

Andrzej Gąsienica Makowski, wiceprezes Towarzystwa Produktu Górskiego, twierdzi, że ludzie są coraz bardziej zainteresowani produktami regionalnymi, a oscypka nawet nie trzeba promować, bo jest znany w całej Polsce. Turyści chętnie przychodzą na bacówki, aby popatrzeć, jak bacowie „pucą” i przy okazji kupują świeże sery. Czasem napiją się żętycy, choćby z ciekawości.

Dwa miliony na wypas kulturowy

W tym roku po raz kolejny do małopolskich baców trafi wsparcie finansowe na prowadzenie tradycyjnego wypasu owiec w ramach programu pn. „Małopolski wypas kulturowy”. Na ten cel Zarząd Województwa Małopolskiego przeznaczył blisko 2 mln zł. Konkurs na prowadzenie tego projektu wygrał Związek Podhalan.

Dofinansowanie otrzymają bacowie z Małopolski, którzy wypasając owce, dbają o dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe regionów górskich, zachowują tradycyjne, starodawne zwyczaje. Związek Podhalan będzie realizował program w 10 regionach Małopolski: na Podhalu, w rejonie Babiej Góry, na Orawie, w Gorcach, na Spiszu, w Pieninach i Małych Pieninach, w regionie nowosądeckim, gorlickim, limanowskim.

26 października 2022 roku bacowanie, czyli praktyka kulturowego wypasu owiec w polskich Karpatach, zostało wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Tekst i fot.: Jolanta Flach

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

dietetyk 2025-05-11 14:45:23

"ukraińskie moskole produkowane że zboża technicznego" już dawno wcinamy z zadowoleniem. Żaden szanujący się biznesmen nie kupi droższej mąki z pewnego np. polskiego źródła gdy ma do dyspozycji za pół darmo "świetną" mąkę ze zboża technicznego. Każdy kto myśli inaczej jest otumaniony przez telewizję.

Oscyp 2025-05-11 13:53:10

Nauczcie się szanować to co polskie regionalne,bo niedługo będziecie jedli oscypki argentyńskie lub brazylijskie z niespodzianką w środku od Rafałka czyli larwą świerszcza dla wzbogacenia smaku.lub ukraińskie moskole produkowane że zboża technicznego

Do Prawdziwy gorol 2025-05-11 13:24:59

Jak znajdziesz takiego "świętego grala" to daj znać. Ja jestem w stanie zapłacić 5 razy tyle co za "prawdziwego oscypka w zaufanej bacówce". Ale to chyba trzeba sobie samemu owiec nakupić i zrobić bo ja też szukam od wielu lat. Takie rzeczy nie istnieją.

Prowdziwy gorol 2025-05-11 10:21:18

Szukam takiego bacy żeby mi zrobił prawdziwy oscypek ze 100% mleka owczego, taki jak robiono to za dawnych lat. Ale jest jeden warunek, jestem na bacowce i przy mnie owce są dojone,to mleko wlewane do puciyry i przy mnie klogane a na koniec ja go zabieram i wędze sobie sam w domu. Jestem gotowy dać 4 razy więcej niż za taki sam z certyfikatem. Aha, te znawczynie co twierdzą, że taki oscypek jest nie dobry bo ma gorzki smak i się sypie niech mnie tu nie uświadamiają bo ja wiem, że da radę zrobić dobry.

Reklama

Galerie

Wiosenna Szczawnica

Palace, Katownia Podhala i brama do Auschwitz

Cały świat Zofii Szwajnos

Przystań na Kamieńcu rośnie dzień po dniu

Szczęśliwa trzynastka, czyi Miś Zakopiański wybrany

Morskie Oko okiem młodych artystów

W sąsiedztwie Domu Doktora

Młodzi artyści i ich wizje kubizmu

Hasior - rekonesans w Czerwonym Dworze

Zawody Koziołka Matołka 2025

Aukcja dla Domu Doktora

Cześć i chwała żołnierzom wyklętym

Drań Witkacy na nas patrzy

Odważnej Estery Karp wyprowadzanie z zapomnienia

Tomasz Gluziński i jego twórczość w Opolance

Dzień Babci i Dziadka w SP Ciche 1

Dom Doktora powstaje po pożarze

Otwarcie 31. Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w Sportach Zimowych

Świat dorożek i powozów na Podhalu

Urodzinowy Chasior u Hasiora

WOŚP na Chotarzu w Kościelisku

Śleboda Józefa Koszarka w Okszy

Premierowa "Wdowa po sołtysie"

Kolędy i pastorałki w Miejskiej Galerii Sztuki

Noworoczne kolędowanie w Czerwony Dworze

Święto gwary w Białym Dunajcu

Cudnej mimozie - wstrętna pokrzywa, czyli duch Makuszyńskiego w Opolance

Halina Rząsa - dokumentalistka pra-ekologii

"Widziałam Joannę" Mariusza Koperskiego w Gwarno

Benefis Eugeniusza Karkoszki z Lipnicy Wielkiej

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

PRACA | dam
RECEPCJONISTA - Praca od zaraz Poszukujemy komunikatywnej i zorganizowanej osoby na stanowisko recepcjonisty do obsługi apartamentów w Białce Tatrzańskiej. WYMAGANIA: - Dobra znajomość języka angielskiego, - Miła aparycja i kultura osobista, - Umiejętność pracy w zespole i dobra organizacja czasu. OFERUJEMY: - Stabilne zatrudnienie w oparciu o umowę, - Pracę w miłej atmosferze, - Szkolenie wprowadzające. Osoby zainteresowane prosimy o przesłanie CV na adres m.koszarek@gorskagrupa.pl lub kontakt telefoniczny +48 692 477 200
PRACA | dam
SPRZĄTANIE APARTAMENTÓW W KOŚCIELISKU, PRACA STAŁA UMOWA O PRACĘ/ZLECENIE. 698954671 www.osadawidokowa.pl d.zacharko@gorskagrupa.pl
Tel.: 698954671
SPRZEDAŻ | różne
AD BLUE - Z DYSTRYBUTORA - STACJA PALIW PAPI SERVICE, ZAKOPANE - SPYRKÓWKA 4. WYGODNE TANKOWANIE, NAJLEPSZE CENY! Tel. 18 20 17 467. www.papiservice.pl
NAUKA
Niepubliczne Przedszkole Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny w Zakopanem przy ul. Krzeptówki Potok 12 zaprasza dzieci w wieku 2,5 - 3 lata. Zapewniamy: świetną bazę lokalową, własną kuchnię, doświadczoną kadrę, przystępne ceny. Zapraszamy do kontaktu mailowego: przedszkolemisjonarki@gmail.com lub telefonicznego 690 124 554
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, ŁAZIENKI, MALOWANIE. 798 476 308.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
PRACA | dam
HURTOWNIA SPOŻYWCZO-MROŻONKOWA POSZUKUJE ENERGICZNEJ I ZAANGAŻOWANEJ OSOBY NA STANOWISKO: PRZEDSTAWICIEL HANDLOWY. OBOWIĄZKI: - aktywne pozyskiwanie nowych klientów (restauracje, hotele, pensjonaty, bary, itp.), - prezentacja i sprzedaż produktów spożywczych oraz mrożonek. WYMAGANIA: - doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku w branży spożywczej/gastronomicznej, - znajomość rynku HoReCa w regionie Zakopanego, - prawo jazdy kat. B, - samodzielność i dobra organizacja pracy. OFERUJEMY: - stabilne zatrudnienie, - atrakcyjny system wynagrodzenia (podstawa + prowizje), - samochód służbowy, telefon, laptop. ZAINTERESOWANE OSOBY PROSIMY O PRZESŁANIE CV NA ADRES: gobohurt@op.pl
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
KUPNO
Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
PRACA | dam
Nowopowstająca piekarnia rzemieślnicza w Zakopanem, zatrudni piekarza, cukiernika i kucharza śniadaniowego. Mile widziane także osoby z pasją chętne do przeszkolenia. Nie zapewniamy noclegu. 602124461
Tel.: 602124461
KUPNO
OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
USŁUGI | budowlane
CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam Tartak Gogolin ( województwo opolskie ) 1,870 ha Hala , Trak Bydgoski dolnonapędowy Wielopiła Trak taśmowy 2 wanny do impregnacji Ładowarka Furukawa i Komatsu Stacja benzynowa Kontenery mieszkalne Garaże Cena 5 200 000 zł tel.600832298.
PRACA | dam
Nowo otwarta restauracja na Krupówkach zatrudni na stałe OSOBĘ Z DOŚWIADCZENIEM W PRZYGOTOWYWANIU BURGERÓW I KEBABÓW. Proszę o wysłanie kontaktu na mail: niemcowna@o2.pl
PRACA | dam
Recepcjonista do obsługi apartamentów w Białce Tatrzańskiej. Oferujemy stabilne zatrudnienie i atrakcyjne wynagrodzenie. Zainteresowanych prosimy o kontakt pod numerem 692 477 200 i przesłanie CV na adres m.koszarek@gorskagrupa.pl.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY 110m2 W CENTRUM NOWEGO TARGU, UL. KRZYWA. 608 806 408
PRACA | dam
RESTAURACJA W KOŚCIELISKU ZATRUDNI: KUCHARZY, POMOCE KUCHENNE, KELNERÓW. 608 806 408
PRACA | dam
DORYWCZO - SPRZĄTANIE W KOŚCIELISKU. 608 806 408
PRACA | dam
KOŚCIELISKO - OSOBĘ DO OBSŁUGI IMPREZ: WESELA, KOMUNIE, CHRZCINY. 608 806 408
PRACA | dam
DO PRACY W PENSJONACIE W KOŚCIELISKU z możliwością zamieszkania. 608 806 408
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDEGO MERCEDESA SPRINTERA. 531 666 333.
MOTORYZACJA | kupno
KUPIĘ KAŻDĄ TOYOTĘ. OSOBOWE, TERENOWE. CAŁE LUB USZKODZONE. 531 666 333.
PRACA | dam
RESTAURACJA W ZAKOPANEM ZATRUDNI KELNERA-KELNERKĘ W SYSTEMIE ZMIANOWYM (8 GODZINNYM). 512351742 ZAMOYSKIEGO 2 watra@zakopane-restauracje.pl
Tel.: 512351742
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni EKSPEDIENTKĘ. Bardzo dobre warunki pracy. 604 102 804, 602 285 793.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni KIEROWCĘ. Dobre warunki pracy. 604 102 804, 602 285 793.
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA BUDOWLANA W MURZASICHLU 19 arów, kameralna. 517 018 380
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.