Robert Szymczak: Wspinacz i lekarz

Wyprawy w góry najwyższe zwykle mają w swym składzie lekarza – przeważnie jest on również alpinistą, który jest w stanie, gdy zaistnieje taka konieczność, dotrzeć do potrzebującego pomocy. W historii polskich wypraw himalajskich funkcje takie pełnili lekarze-alpiniści, również ze środowiska zakopiańskiego: Jerzy Hajdukiewicz, Lech Korniszewski, Robert Janik, Roman Mazik i Maria Mitkiewiczowa. Z dużym poświęceniem, niejednokrotnie w trudnych warunkach pogodowych i górskich, pełnili funkcję lekarza, ratując niejednego alpinistę od trwałego kalectwa, a nawet śmierci.

W tym roku dowód ofiarności i dużego zaangażowania w ratowanie odmrożonych i wyczerpanych himalaistów dał Robert Szymczak, lekarz z Klinicznego Oddziału Ratunkowego Szpitala Akademii Medycznej w Gdańsku. Był uczestnikiem HiMalajskiej Wyprawy – Dhaulagiri 2008. W górach działał w zespole z Arturem Hajzerem, aklimatyzując się wcześniej na stokach Island Peak. Potem całą ekipą ruszyli do bazy pod Dhaulagiri i tam z drugim zespołem, który stanowili Ryszard Pawłowski i Piotr Snopczyński, zakładali obozy na północno-wschodnim żebrze Dhaulagiri.

Kiedy w ostatnich dniach kwietnia większość zespołów wyruszyła do ataku szczytowego, Hajzer i Szymczak nie mieli jeszcze dostatecznej aklimatyzacji, odczuwali skutki wysokości i z obozu II zeszli do bazy na odpoczynek. 1 maja na szczyt weszło kilkunastu alpinistów, w tym Kinga Baranowska, jako pierwsza Polka. W następnych dniach Robert miał wiele pracy, gdyż był jednym z dwóch lekarzy w bazie. Niektórzy wracali ze szczytu z odmrożeniami i objawami choroby wysokościowej. Nie wszyscy dotarli do bazy szczęśliwie. Katalończyk, przy schodzeniu w rejonie obozu II, w czasie przepinki spadł w przepaść i poniósł śmierć, a Argentyńczyk zaginął w partiach szczytowych.

Szymczak i Hajzer wyruszyli z bazy 7 maja, ponieważ na najbliższe dni zapowiadane było \"okno pogodowe\". Na żebrze mieli założone już wcześniej trzy obozy. Z tego najwyższego, na wysokości 7400, wyruszyli 11 maja do ataku szczytowego. Warunki były trudne – padający śnieg i zagrożenie lawinowe. Na wierzchołku stanęli o godz. 14.45 czasu lokalnego i jeszcze tego samego dnia zeszli do \"trójki\". Był to pierwszy ośmiotysięcznik 30-letniego Roberta Szymczaka, a czwarty 46-letniego już Artura Hajzera.

Dotychczas na wierzchołku Dhaulagiri stanęło 14 Polaków. Pierwszymi byli w 1980 roku Wojciech Kurtyka i Ludwik Wilczyński. W tym roku, po 14 latach przerwy, na siódmy szczyt świata weszli: Kinga Baranowska, a dziesięć dni później Artur Hajzer i Robert Szymczak.


Na południowej ścianie Annapurny (8091 m) trwała od 20 maja akcja ratunkowa. Dzień wcześniej Hiszpan Inaki Ochoa de Olza, Rumun Horia Colibasanu i Rosjanin Aleksiej Bołotow wyruszyli z obozu V (7830 m) na szczyt. Jednak sto metrów poniżej wierzchołka Hiszpan i Rumun postanowili zawrócić, gdyż nie mieli już lin do poręczowania, a teren był trudny. Zaczęli schodzić do obozu IV na 7400 m. Rosjanin wspinał się dalej i doszedł do szczytu. W obozie IV Inaki Ochoa poczuł się źle i zaczął tracił przytomność. Pierwsi ruszyli na pomoc Szwajcarzy Ueli Steck i Simon Anthamatten, a potem także Rosjanie, Szerpowie i uczestnicy innych wypraw. Hajzer i Szymczak byli już w Kathmandu, kiedy dowiedzieli się o sytuacji na Annapurnie. Pablo Ochoa de Olza, brat Inaki, zwrócił się do lekarza Roberta Szymczaka o pomoc. Ten natychmiast zdecydował się, wsiadł do helikoptera i razem z innymi wspinaczami poleciał do obozu II na stokach Annapurny, gdzie przygotowywali \"szpital polowy\". Pomoc okazała się spóźniona. Inaki Ochoa zmarł 23 maja w obozie IV. W akcji ratunkowej uczestniczyło 15 alpinistów różnych narodowości.

Po tej tragedii Pablo Ochoa przysłał do Polski list z podziękowaniem dla Roberta Szymczaka: \"Akcja ratunkowa była przykładem odwagi i współpracy między ludźmi, solidarności i dobrej woli... Robert Szymczak powinien być traktowany jak prawdziwy bohater... Chciałem złożyć gratulacje rodzinie Roberta, jego przyjaciołom, jego ojczyźnie, że byli w stanie wychować takiego człowieka. Powinniście być z niego dumni. Rząd Navarry nagrodził Złotym Medalem za Osiągnięcia Sportowe – pośmiertnie Inaki de Ochoa oraz Grupę Ratowniczą, której uczestnikiem był również Robert Szymczak. Inaki de Ochoa był niezwykle sympatycznym alpinistą, powszechnie lubianym. Miał już na swym koncie 12 ośmiotysięczników. Do Korony Himalajów brakowało mu jeszcze Kangchenjungi oraz Annapurny, na której stokach zakończył swe górskie życie.

Apoloniusz Rajwa