2025-06-14 18:00:52

Premiera

Eleusis znaczy tajemnica

Reklama

To nie jest spektakl, który się ogląda. To misterium, w którym się uczestniczy.

W teatrze byłam tylko przez chwilę, na początku. Kiedy zaczęła się ta przejmująca opowieść - opowieść o matce, która traci dziecko. O bezgranicznej miłości, o utracie, o bólu i determinacji, o zwycięstwie życia nad śmiercią, zwycięstwie miłości nad złem, nad nienawiścią, przemocą, gwałtem. O Demeter i Persefonie.

Ale i opowieść o matce ziemi, zranionej, zniszczonej naturze i o ludzkości na skraju zagłady.

Nawet nie wiem, w którym momencie teatr zniknął, zniknęła scena, widownia. Fabuła. Przeniosłam się do starożytnej Grecji, do czasów prateatru, który swoje źródła ma właśnie w religijnych obrzędach, w misteriach.

Z widza zamieniłam się w uczestnika misterium eleuzyjskiego. Dostąpiłam tajemnicy. Bo eleusis to tajemnica.

Ten mit dobrze pamiętamy ze szkoły. Demeter - bogini urodzaju, płodności. Ta, która nauczyła ludzi uprawiać ziemię, hodować rośliny. Dawała życie wszystkim stworzeniom, pokarm. Człowiekowi podarowała kłos zboża, wieczny pokarm, chleb.

Jej córkę Persefonę porwał Hades, bóg podziemi. Zrozpaczona  Demeter zeszła z Olimpu i zaczęła szukać córki. Ukryła się przed ludźmi i bogami w przebraniu staruszki. Na ziemi zapanowały susze, pola przestały wydawać plony, zapanował głód. Wreszcie Zeus odnalazł Demeter, rozkazał Hadesowi, by ten zwrócił matce córkę. Persefona jednak została podstępnie zmuszona do zjedzenia granatu, przez co musi wracać do podziemi, do swojego męża. Stąd pory roku. Kiedy Persefona jest na ziemi wszystko ożywa, przyroda się rodzi, kwiaty kwitną, pola dają plony. Kiedy schodzi do podziemi, przyroda zamiera, trwa zima.

Ku czci Demeter w starożytnej Grecji odprawiane były tajemnicze obrzędy religijne zwane misteriami eleuzyjskimi. Choć odbywały się przez prawie dwa tysiące lat i za każdym razem uczestniczyło w nich kilka tysięcy osób, niewiele o nich wiemy. Żaden z uczestników nie wyjawił ich tajemnicy. Wiadomo tylko, że wtajemniczona w misteria osoba musiała odgrodzić się od świata zewnętrznego i poddać kontemplacji. Samych obrzędów nikt nie opisał.

Grzegorz Bral, reżyser spektaklu „Eleusis” wystawionego w zakopiańskim Teatrze Witkacy, przenosi nas właśnie w czasy starożytnej Grecji i odbywających się tam misteriów.

W rolę Demeter wciela się Dorota Ficoń, która jest jednocześnie narratorem tej opowieści. Porwaną, zgwałconą córkę gra Ewa Szczypińska.

Lecz to, co najważniejsze w tym spektaklu, dzieje się poza słowami, poza zmysłami czy naszym intelektem. Przepiękne polifoniczne pieśni, które nam towarzyszą, tajemnicze gesty aktorów, powtarzane rytuały - wszystko to jest tylko środkiem, który pomaga nam przenieść się w centrum dziania się mistycznego obrzędu. A potem jeszcze głębiej każe nam zajrzeć do własnego wnętrza, by tam znaleźć oczyszczenie, uwierzyć w nieśmiertelność ludzkiej duszy. Poszukać prawdy. Tak czystej i szczerej jak łzy Ewy Szczypińskiej w końcowej scenie "Eleusis". By w końcu dotknąć Tajemnicy Istnienia.

- My mamy takie przekonanie, że kultura europejska zaczyna się od chrześcijaństwa, że to, co wcześniej to mitologia, jakieś baśnie, legendy - mówił po czwartkowej premierze reżyser Grzegorz Bral. - Tymczasem nie byłoby chrześcijaństwa bez tej mitologii, bez Demeter, Hefajstosa, Ateny czy Prometeusza.

- Demeter zostawiła Ateńczykom misteria eleuzyjskie, czyli wiedzę o tym, że jesteśmy nieśmiertelni. Ale zostawiła też ludzkości coś bardziej potężnego - kłos zboża, dzięki czemu ludzkość zna chleb - opowiadał Bral. Przypomniał, że według mitu Demeter przyszła z Krety, gdzie istniała kultura minojska. - Była to kultura wizyjna, subtelna - ludzie żyli równolegle w świecie bogów i ludzi. Kiedy ludzie zaczęli popadać w złość, gniew, przemoc, wizje zaczęły znikać. Bo wizyjność jest możliwa tylko przy absolutnie czystym sercu - podkreślał. Przypomniał też, że „eleusis” oznacza pojawianie się czegoś i znikanie. 

Dlaczego reżyser zainteresował się misteriami eleuzyjskimi? - Zaintrygowała mnie tajemniczość europejskiej duchowości, zapomnianej, do której pewnie już nie wrócimy - tłumaczył Grzegorz Bral.

W spektaklu wzięli udział artyści z zakopiańskiego Teatru Witkacy i wrocławskiego Teatru Pieśń Kozła, którego Grzegorz Bral jest twórcą a także artyści zza granicy - Brazylii i Hiszpanii.

W spektaklu grają: Dorota Ficoń, Ewa Szczypińska, Edyta Krzemień, Agata Flondro, Iwona Wall, Agnieszka Michalik, Alicja Bral, Dariusz Dudzik, Dominik Kujawa, Samuel Ferreira, Javier Hidalgo- Saavedra,  Andrzej Bienias.

Twórcą przejmującej, mistycznej muzyki jest Jean Claude Acquaviva (Brazylia).


Beata Zalot
Fot. Marcin Szkodziński

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

1
2
3
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
ja w tym czerwonym 2025-06-14 20:25:52
właśnie sie dowiedziałam że trzaskowski przegrał wybory

Reklama
2025-07-14 21:00 Kiedy przyjedzie, czyli dostęp do rozkładu jazdy w telefonie 2025-07-14 20:00 Nie dokarmiaj dzikich zwierząt, nawet jeśli same domagają się jedzenia 1 2025-07-14 19:00 Kolejne podrzucone na przystanek worki z odpadami i kolejny mandat dla śmieciarza 2 2025-07-14 18:00 Tu potrzebna była siła w nogach 2025-07-14 17:00 Atrakcje Gorącego Potoku czekają na mieszkańców Rabki 3 2025-07-14 16:00 Ukradł rower strażakowi (WIDEO) 3 2025-07-14 14:44 Wypadek rowerzysty, poszkodowany przetransportowany śmigłowcem TOPR 2025-07-14 14:00 Muzyczny zawrót głowy na tarasie (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-07-14 13:00 O bezpieczeństwie w górach 2025-07-14 12:00 Organy się budzą do życia (WIDEO) 2025-07-14 11:30 We wtorek przerwy w dostawie wody w Zakopanem 2025-07-14 11:00 Kontemplowanie Babiej Góry 1 2025-07-14 10:00 Trzeci festiwalowy koncert: Mike del Ferro - Kacper Smoliński Quartet 2025-07-14 09:00 "Jerzy Kolecki. Malarz w teatrze lalek". Wernisaż w Rabciu 2025-07-14 08:00 Oazowicze w Ludźmierzu 1 2025-07-13 21:29 31 lat Cafe Piano (Wideo) 2 2025-07-13 21:00 Bianka Rolando i "Nasze Zakopane" zgarnęły Nagrodę Literacką Zakopanego 1 2025-07-13 20:00 To była dramatyczna walka o życie na Broad Peak 2025-07-13 19:00 Deska tortur, czyli sofa jak Madejowe łoże, na tym nie da się spać 16 2025-07-13 18:00 Spod Tatr nad Adriatyk - Stanisław Witkiewicz w Lovranie 2025-07-13 17:30 Polscy żołnierze Napoleona. Do końca lojalni. Mamy dla Was książkę 2025-07-13 17:00 Niedźwiedź... na talerzu 8 2025-07-13 16:00 Paradne konie, piękne króliki, nowe maszyny, gwiazdy na scenie (ZDJĘCIA) 2025-07-13 15:00 Wesele góralskie na scenie Sabałowych Bajań (WIDEO) 2025-07-13 14:43 Zderzenie dwóch osobówek w Starem Bystrem 2025-07-13 14:00 Sławne rękawice furmańskie. Czy wiesz, jak się je robi? 2025-07-13 13:36 Taternik odpadł od ściany na Kościelcu (WIDEO) 2025-07-13 13:00 Polak ranny w głowę. Dwie akcje ratunkowe jednocześnie w Tatrach Słowackich 2025-07-13 12:00 Szlachta nie płaci. Pieniny Grand: długi, zamieszanie, ludzie na lodzie. 17 2025-07-13 11:00 Znamy laureatów 54. Konkursu na wiersz o tematyce górskiej im. Tadeusza Staicha 2025-07-13 10:29 Wypadek taternicki na Kościelcu 2025-07-13 10:00 Przybyło Zbójników i Orlic. Za nami Sabałowa Noc! (ZDJĘCIA) 1 2025-07-13 09:00 Dziś może być burzowy dzień. Jest alert RCB 2025-07-13 08:00 500 lat rodu Gąsieniców (WIDEO) 5 2025-07-12 21:28 Wyczerpany turysta potrzebował pomocy górskich ratowników 2025-07-12 21:00 Zakończył się 12-godzinny bieg charytatywny w Zakopanem (WIDEO) 2025-07-12 20:00 Nowy wóz strażacki dla druhów z Lipnicy Wielkiej 2025-07-12 19:02 Dołącz do "Naszego Domu" w Zakopanem 2025-07-12 18:00 Rozbudowa drogi w Ratułowie 3 2025-07-12 17:00 Kobieta z alkomatem 2025-07-12 16:00 Wspólna lekcja przyrody w rezerwacie Bór na Czerwonem 2025-07-12 15:00 Biegli pod górę 2025-07-12 14:00 Magiczny wieczór z The Beatlmen w Białce Tatrzańskiej (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-07-12 13:00 Czytaj świat ze zrozumieniem, czyli jubileuszowy Zakopiański Festiwal Literacki 2 2025-07-12 12:00 Dziś mija 100 lat od otwarcia schroniska Murowaniec w Tatrach 4 2025-07-12 11:00 Z Giewontu na Hel na rowerze 2025-07-12 10:01 Ty też możesz pomóc (WIDEO) 3 2025-07-12 09:37 Zero tolerancji dla piratów drogowych! 12 2025-07-12 09:00 Na tatrzańskich szlakach jest jeszcze ślisko 2025-07-12 08:00 Modernizacja parkingu w Hałuszowej 2
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-07-14 22:58 1. Brawo! Jakby wszystkie służby działały tak skutecznie i konsekwentnie we wszystkich przypadkach, to ludzie by się kilka razy zastanowili nad swoim kombinatorstwem. Niestety podrzucanie śmieci to skutek innych patologii, a nie przyczyna. Przyczyn najszybciej bym szukał w patologicznych przepisach, wychowaniu i braku edukacji. 2025-07-14 22:33 2. Przestańcie zielone coś 2025-07-14 22:32 3. Nasuwa się pytanie do przyjaznych karpiów: Ile mandatów wystawiła zakopiańska straż wiejska za podrzucanie śmieci na przystankach i do miejskich koszy? "Jak państwo wiecie niewiele możemy zrobić..." Więc nawet nie próbujemy namierzyć kto podrzuca śmieci... Gdyż mogłoby trafić na jakiegoś radnego od samowoli budowlanej. A tego byśmy bardzo nie chcieli bo "mieszkańcy są gospodarzami miasta" i mogliby się pogniewać i nas odwołać w referendum. Smacznego karpia! 2025-07-14 22:10 4. A ile tej zniżki ? 2025-07-14 22:08 5. Gorący potok oferuje w ramach promocji zniżki 30% dla mieszkańców powiatów nowotarskiego, tatrzańskiego i limanowskiego pod nazwą ,,Sami swoi" od ceny biletu. My Rabczanie czekamy na parkingi w ramach karty, a nie promocji zniżki która istnieje cały rok 2025-07-14 21:39 6. No a o której godzinie albo coś mniej więcej ? O której godzinie nagranie było? Może by pomogło więcej informacji o której był nagrany na przystanku na rynku? 2025-07-14 21:38 7. A gdzie ma rower . Może to ten drugi co przez pasy śmigał 2025-07-14 20:45 8. @ prawcowy fejk z racji wykonywanego zawodu bardzo dużo podróżuję po Niemczech, Belgi, Niderlandach czy Francji, więc nikt mi nie wmówi że problemy migracyjne w Europie nie istnieją.Kilka razy bałem się o swoje życie zwłaszcza w dzień ataku Palestyńczyków na Izrael, Zwłaszcza gdy cała ta masa arabska terroryzowała przy pomocy kijów i norzy parkingi przy autostradowe Jeśli chodzi o przeżuty arabów na polską stronę to jest prawda sam byłem świadkiem .To że polskie firmy upadają nie tylko transportowe to też jest prawda fejku,zamiast oglądać telewizję która pokazuje to co rządzący chcą wam pokazać,wychylcie moda poza swój powiat czy województwo 2025-07-14 19:40 9. To może usunąć ten smród i fekalia co nocami wlewają tam na Hauszowej do rowów miejscowi.Za to by się trzeba wziąć !!!!!!! Garniturowiec pomyśl o tym 2025-07-14 19:39 10. Wysyp cuchnacych onuc sie tu zdarza, mniej wiecej cyklicznie. Wyciek frustratow podobniez . Tym razem w jednej "druzynie", zespolili swoj podintelekt i wyszla powiatowa Losers Hall of Fame.
2025-06-22 01:24 1. Wzbogacony o 8 kolejnych budynków:):):) Wzbogacony:):):) 2025-06-22 00:36 2. A, czyli wyrżnąć drzewa i walnąć betonowe kloce tak jak już Radisson zrobił na miejscu przepięknego Modrzejowa, który powinien być muzeum, a rozjechały go spychacze. Brawo! Oby tak dalej, zalejemy betonem wszystką zieleń, dziedzictwo wyburzyć. Lepiej się zaborcy obchodzili z polskim krajobrazem i architekturą niż deweloperzy. 2025-06-12 19:04 3. Dla wielu osób za drogo, może by tak pomyśleć o zniżce dla mieszkańców? 2025-05-19 17:33 4. Jan mnie tam tyz zabrakło bo kosula w krate mi nie wyschła... miałem portki na posek zapinane ... rekonesans taki a sztuka "Ulice Jerozolimy " , Ulice pise się z duzej litery pamiytej .se tło .. i suchej co powiado doktor ... sztuk pięknych... 2025-04-24 10:37 5. Tylko na zdjęciach i w realu pusto przez fatalny dojazd do Szczawnicy. Stać w korku I niszczyć zawieszenie, to średnia przyjemność. 2025-04-02 12:01 6. A co na to czorne misie? Te brązowe tyż złe mogą być. 2025-03-28 12:31 7. Co Palace ma wspólnego z Wyklętymi. Ktoś chyba pomylił wątki i miejsca. Czyżby nowy starosta bał się OGNIA ? 2025-03-18 00:29 8. No i teraz wreszcie będzie prawo i sprawiedliwość. 2025-03-12 11:25 9. Na spotkaniu zabrakło schorowanego już pana dra Ryszarda Dąbrowieckiego, który jest pasjonatem twórczości mistrza Hasiora. Wydał nawet o nim książkę pt. "Upadły Anioł- Rzecz o Władysławie Hasiorze" 2025-03-04 09:43 10. Ach ten nieszczęsny młotek. Rośnie w siłę nasza ideologiczna brać
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama