W tym roku przypada 170. Rocznica Powstania Chochołowskiego

18 lutego w szkole podstawowej w Chochołowie przeprowadzony zostanie Konkurs Recytatorski Góralskiego i Literackiego Wiersza Patriotycznego, w którym wezmą udział dzieci i młodzież z terenu powiatów nowotarskiego i tatrzańskiego.

Główne uroczystości odbędą się 21 lutego. O godz. 10.30 poczty sztandarowe wyruszą spod szkoły podstawowej w Chochołowie do kościoła pw. Św. Jacka na Mszę Świętą o godz. 11.00. Po mszy na placu przykościelnym plenerowa inscenizacja wydarzeń Powstania Chochołowskiego z udziałem mieszkańców Chochołowa i wsi, które brały udział w „Poruseństwie”. Po złożeniu wieńców pod pomnikiem powstańców goście przemaszerują w kierunku szkoły podstawowej, gdzie krótkie wystąpienie promujące książkę pt. „Powstanie Chochołowskie. Prawda o przywódcy”, przybliżającej postać ks. Kmietowicza i jego roli w zrywie przeciwko zaborcom, wygłosi autor ks. Michał Iwan, a po nim wystąpi młodzież szkolna ze Słopnic, miejsca pochodzenia Andrusikiewicza.

Muzeum Tatrzańskie ma swoją filię w Chochołowie. Jest to zabytkowa chałupa z końca XVIII w., w której mieści się Muzeum Powstania Chochołowskiego. W dniach 20-21 lutego w godz.10.00-14.00 muzeum oferuje bezpłatny wstęp i oprowadzanie dla zwiedzających.

28 lutego na trasach biegowych w Chochołowie obok Ośrodka Szkolno-Wypoczynkowego „Dom Harcerza” na Kamieńcu odbędą się Zawody w Biegach Narciarskich z Okazji Rocznicy Powstania Chochołowskiego. Szczegóły i regulamin zawodów dostępne są na stronie Centrum Kultury i Promocji Gminy Czarny Dunajec – www.ckip.org (w razie niesprzyjającej pogody miejsce i termin zawodów mogą ulec zmianie).

Powstanie Chochołowskie wybuchło na skutek włączenia się górali w powstanie przeciwko zaborcy austriackiemu. Konspiratorzy, którzy docierali na Podhale, nawiązali kontakt z miejscowymi działaczami narodowymi: wikarym z Chochołowa – ks. L. Kmietowiczem, poważanym we wsi nauczycielem i organistą J. Andrusikiewiczem, ks. M. Głowackim z Poronina i wikarym z Szaflar ks. M. Janiczkiem. Prowadzili oni akcję agitacyjną na terenie Podhala i budzili w góralach niepodległościowego ducha. W nocy z 21 na 22 lutego chłopi z Chochołowa i okolicznych wsi pod wodzą Andrusikiewicza i weterana Powstania Listopadowego W. Lebiockiego napadli na koszary straży skarbowej w Suchej Górze. Skonfiskowali broń i 600 guldenów, zrzucono budynku orła cesarskiego i zniszczono słup graniczny. W niedzielę 22 lutego ks. Kmietowicz wezwał mieszkańców do przyłączenia się do powstania. Do wieczora zgromadziło się około 500 chłopów z okolicznych wsi. W nocy ruszył na powstańców prowadzony przez komisarza straży granicznej Romualda Fiutowskiego oddział około 20 strażników i 150 chłopów czarnodunajeckich, których atak powstańcy odparli, ale na krótko. 23 lutego do Chochołowa przybyła nowa grupa strażników wraz ze zmuszonymi do walki chłopami z Czarnego Dunajca. Tym razem górale bez pomocy z zewnątrz (powstanie w Krakowie odwołano o czym wieść nie dotarła na czas na Podhale) musieli się poddać. Władze aresztowały ok. 150 uczestników powstania, wielu trafiło do niewoli. Powstanie, choć krótkie, było pierwszym tak wyraźnym wystąpieniem górali przeciwko zaborcy. Do dziś w Chochołowie żywa jest pamięć o dzielnych powstańcach, pielęgnowana przez ich potomków.

Organizatorami obchodów 170. rocznicy Powstania Chochołowskiego są Centrum Kultury i Promocji Gminy Czarny Dunajec, Szkoła Podstawowa w Chochołowie przy współudziale Sołectwa i OSP Chochołów, miejscowego oddziału Związku Podhalan, Parafii Chochołów, Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem.

opr. m