2017-08-12 14:32:13

Długi weekend

Rozsądek najważniejszy. Turystyczne porady komendanta

Jakie są najczęstsze grzechy turystów? Jak przygotować się do wycieczki w Tatry? Czy na szlaku można palić papierosy i pić alkohol? Z Edwardem Wlazłą, komendantem Straży Tatrzańskiego Parku Narodowego, rozmawia Paweł Pełka.

- Mamy szczyt sezonu. W Tatry codziennie wyruszają tysiące turystów. Strażnicy TPN mają teraz najwięcej pracy?

- Zdecydowanie tak. W związku z sytuacją geopolityczną, zagrożeniami w Turcji i krajach arabskich nasi rodacy wybierają na wczasy polskie kierunki. W Tatry przyjeżdża też wiele zorganizowanych grup - kolonie, zielone szkoły, a największe oblężenie góry przeżywają w weekendy. Pomagają nam wolontariusze, którzy mają też za zadanie edukować turystów.

- Jak turysta powinien się przygotować do wycieczki w góry. Co na szlaku jest najważniejsze

- Nic tak naprawdę nie zastąpi zdrowego rozsądku. To są góry, warunki pogodowe w każdej chwili mogą się zmienić. Po pierwsze musimy sprawdzać prognozy. Dzięki internetowi, przeróżnym aplikacjom, wiemy, jaka pogoda będzie za godzinę, następnego dnia. Możemy na bieżąco sprawdzać, czy nadchodzi burza. Informacje takie pojawiają się na stronach TPN, TOPR. Wychodząc ze schroniska na dłuższą trasę trzeba wpisać się do księgi wyjść, podać cel, trasę i numer telefonu. Odradzamy chodzenie samemu po górach, zawsze powinniśmy iść z kimś. Mieć załadowaną baterię w telefonie, znać numery do TOPR 601 100 300. Pamiętajmy o numerze alarmowym 112, a gdy nie możemy się tam dodzwonić, korzystajmy z numeru alarmowego policji 997 czy numerów, które można znaleźć na stronie TPN.

- Jak się ubierać, co zabierać ze sobą?

- Nawet przy ciepłej pogodzie schowajmy do plecaka ciepłą odzież, pamiętajmy, aby zabrać odpowiednią ilość płynów, jedzenia. Zabierajmy tylko wygodne obuwie z twardą podeszwą i nakrycie głowy. Wychodźmy w góry rano.

- Straż TPN może brzmi to trochę groźnie, ale nie jesteście tylko od karania i ostrzegania, ale także od pomocy.

- Zdecydowanie tak. Każdy strażnik jest przeszkolony w zakresie edukacji górskiej, przyrodniczej. Jeśli ktoś się zwróci z pytaniem, uzyska informacje o wszelkich zagrożeniach, dostępnych trasach. Udzielamy informacji także w obcych językach zagranicznym turystom. W weekendy odbieram setki telefonów, gdzie można wejść z psem, gdzie wjechać rowerem.

- To często zadawane pytania, a jak wygląda sprawa palenia tytoniu i picia alkoholu?

- Na szlakach obowiązuje zakaz palenia tytoniu i picia alkoholu. Można to robić tylko w wyznaczonych miejscach przy schroniskach. Przestrzegamy jednak przed nadmiernym spożywaniem alkoholu, to w górach bywa szczególnie niebezpieczne. Mieliśmy już kilka przypadków zawracania zataczających się turystów na przykład z drogi do Morskiego Oka.

- Gdzie w Tatry można wejść z psem, a gdzie wjechać na rowerze?

- Z psami na smyczy możemy wejść tylko do Doliny Chochołowskiej, do schroniska. Na rowerze można się poruszać Drogą pod Reglami, w Dolinie Chochołowskiej, na Kalatówki i z Brzezin na Halę Gąsienicową.

- Jakich interwencji w te wakacje jest najwięcej?

- Zdarzają się często zejścia ze szlaków, biwaki w górach, które urządzają zagraniczni turyści, tłumacząc się nieznajomością przepisów. Wiele mieliśmy też akcji związanych z zagubieniem dzieci. Często w tłumie turystów na przykład na Drodze do Morskiego Oka, w Dolinie Kościeliskiej wystarczy chwila nieuwagi i rodzice gubią swoje pociechy. W takich sytuacjach działamy natychmiast. Uspokajamy dziecko, staramy się dowiedzieć od niego jak najwięcej, uzyskać numer telefonu. Wszystkie takie przypadki skończyły się szczęśliwie.

- Jeśli ktoś naruszy przepisy, grozi mu mandat.

- Najczęściej staramy się upominać. Jeżeli jednak ktoś świadomie łamie prawo lub ma na koncie kilka przewinień naraz, na przykład wjedzie gdzieś na rowerze, pójdzie poza szlak i jeszcze wykąpie się w stawie, co jest zabronione, to musimy ukarać go mandatem. Dolna granica to 50, a górna 1000 złotych.

- Jakie jeszcze grzechy popełniają turyści?

- Czasem łapiemy turystów latających paralotniami, płoszących zwierzynę, zbierających borówki czy grzyby. W ostatnim czasie takich przypadków jest mniej, ale czasem pojawiają się osoby wjeżdżające na teren parku na motocyklach krosowych. Są turyści wnoszący w torbach, plecakach, pod kurtką psy.

- Kontrolujecie też fiakrów na Drodze do Morskiego Oka?

- Mogę powiedzieć, że fiakrzy z Morskiego Oka to chyba najczęściej kontrolowani fiakrzy na świecie. Jeszcze kilka lat temu mieliśmy tam sporo problemów, ale teraz przypadki łamania przez nich przepisów praktycznie nie zdarzają się. Wiedzą, że do góry mogą przewieźć 12 osób, w dół 14, a w razie zabrania większej liczby ryzykują utratą licencji. Badamy ich alkomatami, ale nie zdarzają się przypadki picia alkoholu. Przestrzegają też wymiany i odpoczynku dla koni, schludnego wyglądu.


Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Krzysztof 87 2017-08-14 13:23:16
Panie Wlazło proszę nie przejmować się życzliwymi i robić swoje. Gdyby nie pan nadal byłby bałagan z przewodnikami, fiakrami i złodziejami drewna. Uszczypliwe wpisy zapewne dokonują osoby, które nic w życiu nie osiągnęły, a jedynie potrafią narzekać.
@piskorek 2017-08-13 16:16:09
może mają takie osobiste 'doświadczenia" i się nie boją ?
PiŚ korek 2017-08-13 11:05:45
Nie boicie się tak negatywnie komentować ?
Byw 2017-08-13 09:13:43
Ten to ma parcie na szkło. Strach lodówkę otworzyć.
Hmmmmm 2017-08-12 18:15:44
Do znafca tematów
Nie staje ci czy w czym problem?
znafca układów 2017-08-12 15:42:08
Ja tam panu Wlaźle nie wierzę. Tam powinien wkroczyć dziennikarz śledczy z prawdziwego zdarzenia !

Reklama
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupie - pilnie kupie dom w Nowym Targu lub okolicy tel 660797241.
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Zatrudnię do sprzątania apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem. Praca na stałe, 3-4 dni w tygodniu (w weekendy również) w godz. od 9-15. 609097999
    Tel.: 609097999
  • PRACA | dam
    Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. 515 503 494.
  • USŁUGI | budowlane
    WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
  • SPRZEDAŻ | różne
    OPAŁ BUK. 660 079 941.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
  • PRACA | dam
    Przyjmę MURARZY, DEKARZY. Praca Polska, Niemcy. 608729122.
  • KUPNO
    OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
  • PRACA | dam
    CENTRALNY OŚRODEK SPORTU w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ. Tel.: 725 300 095, e-mail: rekrutacja.zakopane@cos.pl, www https://bip.cos.pl/6469/2025-10-31-zapytanie-ofertowe-wykonanie-czynnosci-pomocy-kuchennej-w-ramach-umowy-cywilnoprawnej
  • PRACA | dam
    NIEMCY: MURARZ, CIEŚLA, MALARZ, OCIEPLENIA, ELEKTRYK, SPAWACZ, KRANISTA. Umowy na warunkach niemieckich. Kontakt: 0048 601-218-955
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
  • PRACA | dam
    Poszukuję chłopaka z umiejętnością j. niemieckiego na wyjazd do Niemiec (4-7.12.25). 664 497 808.
  • SPRZEDAŻ | różne
    SPRZEDAM OPAŁ SUCHY - 788 344 233.
  • PRACA | dam
    Przyjmę BRYGADY I POJEDYNCZE OSOBY NA TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE. 503 532 680.
  • USŁUGI | budowlane
    TYNKI I WYLEWKI MASZYNOWE tanio i solidnie, zacieranie mechaniczne, technika silosowa. Realizujemy małe i duże obiekty 18 26 550 39, 503 532 680.
  • PRACA | dam
    Nowe miejsce na mapie Białki Tatrzańskiej rekrutuje ! Na stanowiska: -kucharz produkcyjny, kucharz wydawkowy, pizzer, pomoc kuchenna, pracownik obsługi sali restauracyjnej Jeżeli jesteś zainteresowany/ zainteresowana pracą zadzwoń, lub wyślij CV. 798625975 restauracjadwatopory@gmail.com
    Tel.: 798625975
  • USŁUGI | budowlane
    PŁYTKI, REMONTY, ELEWACJE, PODDASZA. 793 677 268.
  • USŁUGI | budowlane
    PŁYTKI, REGIPSY, MALOWANIE, WYKOŃCZENIE WNĘTRZ. 787 479 002.
  • USŁUGI | budowlane
    OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Wynajmę umeblowane MIESZKANIE EMERYTCE - Szaflary. 601 707 235.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam tanio! PENSJONAT Z WYPOSAŻENIEM W SZAFLARACH. 513 243 420.
  • PRACA | dam
    Pracownia Projektowa SŁOWIK ARCHITEKTURA poszukuje ARCHITEKTA. Oczekujemy: *ukończonego kierunku studiów pierwszego stopnia na Wydziale Architektury *znajomości programu ArchiCAD * min. 2 lata doświadczenia. 668 309 058 https://slowikarchitektura.pl/
    Tel.: 668 309 058
    WWW: slowikarchitektura.pl/
  • PRACA | dam
    Poszukiwana osoba do pracy w sklepie na Krupówkach na stanowisko sprzedawcy. 723 745 984
    Tel.: 723
  • PRACA | dam
    KASJER/KASJERKA PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM BUKOWINIE TATRZAŃSKIEJ WIĘCEJ INFORMACJI POD NR TEL. 609820250 as.stasik@op.pl
    Tel.: 609820250
  • USŁUGI | inne
    PRZERÓBKI - KOŻUCHÓW, FUTER, NA PILOTKI NOWEGO KROJU. NIEDROGO, PROFSJONALNIE. 606989935.
  • PRACA | dam
    Przyjmę do pracy na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i najbliższe okolice.. 500160574
    Tel.: 500160574
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
    Tel.: 600404554
  • USŁUGI | inne
    PROFESJONALNA WYCINKA DRZEW, GAŁĘZI Z PODNOŚNIKA I Z UŻYCIEM LINY. 889 105 476
  • USŁUGI | budowlane
    DOTACJA Z CZYSTEGO POWIETRZA - TERMOMODERNIZACJA. Oferujemy bezpłatną pomoc od A do Z w pozyskiwaniu dotacji, przeprowadzeniu termomodernizacji oraz rozliczeniu dotacji z programu Czyste Powietrze. Zmień swój dom. 888 276 582.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Osoba prywatna KUPI DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ - okolice Nowego Targu. Płacę gotówką. 608 729 122.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    DO WYDZIERŻAWIENIA DZIAŁKA W LUDŹMIERZU PRZY DRODZE NA CZARNY DUNAJEC. 608 729 122
  • NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
    Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
    Tel.: 788
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • PRACA | dam
    Przyjmę PIEKARZA. 607 44 55 66.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-11-08 21:35 Kraina światła na Gubałówce wystartowała (ZDJĘCIA) 1 2025-11-08 21:16 Ostatni redyk w tym sezonie (WIDEO), (ZDJĘCIA) 2025-11-08 20:54 Wieczorna kolizja w Łapszach Wyżnych 2025-11-08 20:33 Kiedy ktoś pomyśli o bezpiecznej trasie rowerowej z Zakopanego do Chochołowa? Tam naprawdę można zginąć 2 2025-11-08 19:49 Tak zaparkowali na Placu Niepodległości. Gdy wrócili czekała na nich niemiła niespodzianka 4 2025-11-08 19:00 Ulica w dzień rozświetlona, czy u was też palą się latarnie? 4 2025-11-08 18:30 Strażacy zwyciężyli, na drugim miejscu byli Sołtysi, a na trzecim Biały Dunajec 1 2025-11-08 18:00 Poważny wypadek w Koniówce 1 2025-11-08 17:59 Tłumy na Krupówkach. Rozpoczął się długi weekend (WIDEO) 2 2025-11-08 17:01 Zakopane - sprzedam DWA KOMPLETY KAWIARNIANE 2025-11-08 17:00 Fado pod Tatrami (WIDEO) 2025-11-08 16:00 Stanisław Waksmundzki odwołany z funkcji przewodniczącego Komisji Bezpieczeństwa Rady Powiatu Nowotarskiego 1 2025-11-08 15:30 Wieczornica Patriotyczna z okazji Święta Niepodległości 2025-11-08 15:01 Zakopane - oddam za darmo WERSALKĘ 2025-11-08 15:00 Zuzanna Rumian z Zakopanego wyróżniona ministerialnym stypendium w Warszawie 1 2025-11-08 14:00 22 mandaty w Kuźnicach i na Gubałówce 5 2025-11-08 12:59 W Dolinie Strążyskiej kończą się wolne miejsca (WIDEO) 3 2025-11-08 12:00 Droga łącząca Kościelisko i Zakopane z utrudnieniami do końca roku 1 2025-11-08 11:00 Poszukiwania rannej łani 5 2025-11-08 10:35 Zakopane - sprzedam tanio różne BIURKA 2025-11-08 10:11 Strażnicy miejscy uratowali gołąbka i jeża 1 2025-11-08 10:00 Tatrzańskie Forum Gospodarcze 2025 o sile wspólnoty 2 2025-11-08 09:03 Ruszyła kolejka linowa na Kasprowy Wierch 2025-11-08 08:35 Nocny pożar w Zubrzycy Dolnej 2025-11-08 08:00 Będą kolejne mieszkania komunalne w Rabce-Zdroju 2025-11-07 20:58 Dotyk barw i struktur. Świat Ewy Bartosz-Mazuś w Galerii Jatki 2025-11-07 20:42 Obchody Święta Niepodległości w Nowym Targu 2025-11-07 19:59 Ukradł alkohol miał przy sobie narkotyki 3 2025-11-07 19:00 Będzie piąty etap budowy Szlaku wokół Tatr! 2 2025-11-07 18:14 Ranna łania z małym jelonkiem na Chramcówkach 10 2025-11-07 18:00 Uczniowski dzień pełen wrażeń (ZDJĘCIA, WIDEO) 2025-11-07 17:27 Zlecił zabójstwo łódzkiego gangstera. Łowcy głów zatrzymali go w powiecie tatrzańskim 6 2025-11-07 17:00 Góra bez kobiet 2025-11-07 16:00 "Zatraceniec" powraca na scenę Domu Ludowego w Bukowinie 2025-11-07 15:00 Rondo na Zaborni w Rabce zostanie rozbudowane 2 2025-11-07 14:10 Uwaga! Kto zgubił tego psa w Poroninie? 2025-11-07 14:00 Pobicie 13-latka w Parku Miejskim w Zakopanem. Zabezpieczono nagranie z monitoringu 2 2025-11-07 12:59 Kierowcy zbyt hałaśliwych samochodów nie mogą spać spokojnie 8 2025-11-07 12:00 Co robić w weekend w Zakopanem? 2025-11-07 11:30 Najnowszy film Wojciecha Smarzowskiego. Mamy dla Was bilety 8 2025-11-07 11:00 Zakopane już udekorowane przed 11 listopada 6 2025-11-07 10:00 Nowotarżanin Robert Jachymiak zwycięzcą Ligi Biegów Górskich 2025 2025-11-07 09:00 Strażackie węże i potężna drabina nad kościołem parafialnym w Kościelisku 1 2025-11-07 08:00 Szymborskiej i Herberta listy o życiu i poezji, czyli historia pewnej znajomości 2025-11-06 21:00 Tak fałszywi doradcy inwestycyjni czyszczą twoje konto bankowe (WIDEO) 1 2025-11-06 20:00 Burmistrz Nowego Targu wyjaśnia kontrowersje wokół wyglądu i podświetlenia ratusza 2025-11-06 19:00 Przemoc domowa, oszuści i zagrożenia dla seniorów, czyli dzielnicowi w urzędzie 3 2025-11-06 18:00 Lekarz i ksiądz odpowiedzą za handel narkotykami 26 2025-11-06 17:30 Święto Niepodległości na terenie gmin powiatu tatrzańskiego 2025-11-06 17:00 Niebawem minie 20 lat od zamknięcia trasy narciarskiej na Gubałówce (WIDEO) 14
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-11-08 22:22 1. Teraz tylko park miejski i bangladesz w komplecie. Ciekawe czy będą świecące dinozaury abo diabelskie koło bo miały być jakieś regionalne akcenty. 2025-11-08 22:03 2. Syn skasował za parking 2025-11-08 22:01 3. To może ja podpowiem. Będzie to wtedy kiedy dwie niedziele zejdą się do kupy. Tymczasem zapraszamy na bezpłatnego sylwestra. Może być na rowerze. Jak kto woli. 2025-11-08 22:01 4. No musieli przypie pieknie 2025-11-08 21:59 5. Trzeba trochę kombinować ale jest w miarę bezpieczna trasa z Zakopanego do Chocholowa: wjazd kolejka na Gubalowke-zjazd przez Dzianisz (umiarkowany ruch zmotoryzowany) do Chocholowa-tylko ok 1km glowna szosa -w okolicy kościoła skręt w lewo na ścieżkę rowerowa 2025-11-08 21:49 6. Co się martwicie komisją ekonomiki kieruje fantazyjny Staszek on potrafi z grilla zrobić pensjonat, to i kasę na oświetlenie znajdzie. Teraz sklep przebudowuje na hotel, oczywiście jak zawsze bez pozwolenia, więc się podzieli jak zarobi, on zawsze uczniowie wszystko płaci. Tak mówi 2025-11-08 21:20 7. On przyjechał na weekend to jemu wolno 2025-11-08 21:10 8. @Derulo, w punkt! 2025-11-08 21:07 9. @hamka, wystarczy zlikwidować darmowe parkingi, darmową komunikację, darmowe stoiska handlowe, darmowe sylwestry i darmową opłatę miejscową... Proponuję podejść do urzędu i pogadać z kierownikiem komisji ekonomiki bo to on pociąga za sznurki... I zazwyczaj kończy się na podwyżkach dla mieszkańców. 2025-11-08 21:02 10. Chyba 21 blokad
2025-11-07 18:02 1. Do naleśnika. Masz racje. Własność ziemi to rzecz święta. Bez TPNu Tatry by staly tak samo gdzie stoją i górale by zarządzali tak jak i teraz.. mielibysmy płoty w poprzek Kalatowek, pijanych "stryków" zbierających opłaty przy ściezkach przez swoje przecież. Smażalnie mintaja nad Czarnym Stawem i korcmy z peruwiańską muzyką wzdłóż Doliny Kościeliskiej albo ryczące quady z łysolami na Goryczkowej. Mam dalej? Że byłoby inaczej? To dlaczego nie jest tam gdzie ta Gomora się pleni dzisiaj 2025-10-31 16:25 2. Przepiękne pracę. Wspaniałą atmosferą Czerwonego Dworu 2025-10-29 20:57 3. do Franka - jak by to były prywatne tereny, to kto inny miałby tam rządzić jak nie ich właściciele? A może Twoje obejście (o ile takowe posiadasz) wyglądałoby lepiej, gdyby zajęło się nim państwo? Może Ciebie trzeba wywłaszczyć i zająć się lepiej tym co masz? I wtedy powiemy - no teraz to wygląda jak trzeba, wolimy żeby żaden Franek prywatny właściciel się nam tu nie rządził. 2025-10-25 11:34 4. Mam do działań Tpn wiele uwag, ale gdy pomyślę jak by wyglądały te tereny gdyby tam wciąż rządzili prywatni właściciele, to jednak wolę żeby było tak jak jest teraz. 2025-10-16 13:58 5. Ani słowa o tym, że Ania Schumacher jest wnuczką Anny Górskiej. 2025-08-14 19:47 6. ...cudnie malowała! ten dobór kolorów!!!... 2025-08-10 20:25 7. Pan Krzysztof Kulesza nie ma 90 lat.Jest z 1953 lub 1954 R. 2025-06-22 01:24 8. Wzbogacony o 8 kolejnych budynków:):):) Wzbogacony:):):) 2025-06-22 00:36 9. A, czyli wyrżnąć drzewa i walnąć betonowe kloce tak jak już Radisson zrobił na miejscu przepięknego Modrzejowa, który powinien być muzeum, a rozjechały go spychacze. Brawo! Oby tak dalej, zalejemy betonem wszystką zieleń, dziedzictwo wyburzyć. Lepiej się zaborcy obchodzili z polskim krajobrazem i architekturą niż deweloperzy. 2025-06-12 19:04 10. Dla wielu osób za drogo, może by tak pomyśleć o zniżce dla mieszkańców?
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama