2017-12-24 20:28:43

Boże Narodzenie

Babie w Wigilię drzwi nie otwierać

Reklama

Gdyby się podczas pasterki rozejrzysz po kościele, zerkając przez dziurkę w desce z wieka trumny - dostrzeżesz czarownicę. Będzie stała tyłem do ołtarza. Uważaj, baba z piekła rodem już wie, że została zdemaskowana. I będzie się pieklić.

- Kiedyś ludzie przywiązywali szczególną wagę do wszelkich zwyczajów. Każdy gest, każdy rytuał miał głęboki sens. Sto lat temu żaden szanujący się gazda nie wniósłby do chałupy plastikowej chińskiej choinki, w dodatku na tydzień przed świętami. Coś takiego po prostu nie miałoby sensu - zauważa Dorota Majerczyk, etnolog, muzykolog i niestrudzony badacz tajników kultury ludowej, szczególnie tej zagórzańskiej z okolic Rabki.

Sto lat temu nie było choinek. Te zaczęły się pojawiać w góralskich chałupach dopiero w drugiej połowie XX stulecia. Prawdziwy gazda przynosił do domu podłaźniczkę. Były to małe drzewka szpilkowe, wieszane u powały reprezentacyjnej "białej izby". Drzewko było skierowane wierzchołkiem ku podłodze. Ważne było, by podłaźniczkę wnieść do chałupy właśnie w Wigilię. Zielone gałązki, jako symbol odradzającej się przyrody, zapewniały witalną siłę domownikom, zdrowie i urodzaj. Drzewko gospodarze przybierali orzechami, jabłkami - te zapewniały bogactwo a także słomą - panaceum na urodzaj, oraz posklejanymi z opłatków przypominającymi ziemski glob - "światami".

Jednak przygotowania do świąt zaczynały się dużo wcześniej, z pierwszym dniem Adwentu. Mieszkańcy zagórzańskich wiosek posępnieli wówczas, poważnieli. Baby ubierały się w stonowane ubiory. Milkły instrumenty. Mieszkańcy gazdówek wyrzekali się jedzenia tłustych potraw. Nikt nie śmiał też "ruszać ziemi" kopaczką, pługiem czy innym rolniczym sprzętem. Dlaczego? "Gdy się w Adwent ziemię pruje, to ona później 3 roki choruje" - tłumaczyli złowrogim przysłowiem starsi mieszkańcy zagórzańskich wiosek.

Świętego Mikołaja górale znali i się do niego gorliwie modlili, mimo że święty biskup wcale góralskim dziatkom prezentów nie przynosił. Święty miał za to w Wigilię zwoływać wszystkie wilki na jedną z gorczańskich polan i tam im polecać, którą w nadchodzącym roku trzodę mogą porywać z gazdówek, a którą powinny oszczędzić.

W dniu świętej Łucji po zmroku - żaden rozsądny gazda do swej gazdówki obcej baby nie wpuścił. Dlaczego? 13 grudnia aktywność wykazywały czarownice. Taka baba z piekła rodem mogła bez przeszkód odebrać krowom mleko. - Jak się krowa przestawała doić, to oznaczało katastrofę dla góralskiej rodziny. Krowy były prawdziwymi żywicielkami. Dawały mleko, z którego gaździny wyrabiały nabiał. Ten można było spieniężyć. Mleko było zbyt cenne, żeby je po prostu wypić. Dostawały je tylko małe dzieci. Pozostali domownicy próbowali nabiału jedynie od wielkiego święta - tłumaczy Dorota Majerczyk.

Z powodu możliwych szkód i wybitnej złośliwości czarownic - bardzo ważne było, by zagrożenie w porę rozpoznać. Okres Adwentu był do tego jedną niewielu okazji. Jak rozpoznać czarownicę? Sposobów było kilka. Każdy żmudny i wymagający cierpliwości. W dzień św. Łucji należało rozpocząć zbieranie drewnianych szczapek. Codziennie trzeba było urąbać choć jedną i gromadzić wiązkę aż do Wigilii. Wówczas "siajty" trafiały do pieca. Rozpalało się wielki ogień i grzało wodę. Do wrzątku należało wrzucić "powązkę" - szmatkę używaną do cedzenia mleka. Wedle dawnych wierzeń, jeśli wszelkie magiczne wskazania zostały skrupulatnie dopełnione - powązka gotująca się w garze powinna zawierać w swym wnętrzu przynajmniej jedną czarownicę. Wiedźma, panicznie próbując uniknąć ugotowania, miała w zwyczaju zmienić się "w byleco": mysz, kota, inną "gadzinę". Wystarczyło więc tę "gadzinę" dorwać i przy pomocy ostrego noża bezceremonialnie pozbawić któregoś z mniej życiowo istotnych organów: ogona, ucha lub łapy. Nazajutrz wystarczyło bacznie obserwować, której z zamieszkałych w wiosce pań zabrakło analogicznego członka - to była właśnie czarownica. - Ten dość drastyczny obyczaj pod koniec XIX wieku obserwowała w Ponicach i opisała w swej pracy Stefania Ulanowska - przypomina Dorota Majerczyk.

Drugi, także niepozbawiony upiornego pierwiastka, sposób na czarownice również wymagał wielodniowych przygotowań, rozpoczynających się w dniu św. Łucji. Również i tu trzeba było aż do Wigilii zbierać drewno, z którego robiło się niewielkie krzesełko. Mebelek należało zabrać ze sobą na pasterkę i ustawić pod chórem kościelnym. Podczas nabożeństwa, siedząc wygodnie na krześle, należało obserwować rozmodlony tłum, patrząc przez otwór po sęku w desze wyciągniętej z trumiennego wieka. Przy pomocy tego wymyślnego zestawu można było łatwo dostrzec obecne w kościele czarownice. Wiedźmy mają bowiem w zwyczaju odwracać się tyłem do ołtarza. Problemem było jednak to, że czarownice bezbłędnie wyczuwały, że zostały zdemaskowane i potrafiły się strasznie pieklić, a nawet mścić.

Wigilia była dla zagórzan także bodaj jedyną okazją dla pozbycia się z domu uprzykrzonych pcheł. Główna rola w pradawnym obrzędzie należała do córki gospodarzy. Dziewczyna musiała trzykrotnie obiec chałupę, wykrzykując polecenie: "syćka gadzina z domu". Na pchły oracja działała stuprocentowo.

W Wigilię około piętnastej w gazdówkach zamierały wszelkie roboty. Zaczynało się świętowanie i wigilijna wieczerza. Na środku stołu gospodyni układała zawiniątko - związaną czterema rogami płócienną chustę wypchaną sianem. Na chuście układano chleb, a na bochenku misę, do której trafiały kolejne postne dania: kluski, ziemniaki, bób, kapusta, karpiele, grzyby. Na stole nie było ryb. Cała rodzina jadła wieczerzę z jednej miski. Wcześniej jednak domownicy dzielili się opłatkiem. Nie było specjalnych życzeń. Po prostu ojciec rodziny maczał opłatek w miodzie i dzielił się z domownikami. Resztkami z wigilijnego stołu i opłatkami były częstowane zwierzęta. Wszystkie  z wyjątkiem: psów, kotów i świń. Sędziwy mieszkaniec Lubomierza tłumaczył etnografom ten osobliwy wyjątek w ten sposób. - Psu nie dawali bez to, ze Wilijo to obiad Pana Jezusa. Pies to fałszywy jest, bo scekoł raz na Pana Jezusa, i bez to nie dostaje.

Tuż po pasterce zaczynały się "podłazy". Młodzi, nieżonaci chłopcy odwiedzali chałupy swych wybranek. Były żarty, kolędowanie, ale też bardzo konkretne matrymonialne profity z odwiedzin. - Uwaga chłopaka skupiała się głównie na jabłku zawieszonym na podłaźniczce. Jeśli bez sprzeciwu domowników udało się mu zerwać owoc - oznaczało to, że jego zaloty zostały przyjęte - uściśla Dorota Majerczyk.

Dzień Bożego Narodzenia był świętem dostojnym, wręcz patetycznym. Mieszkańcy zagórzańskich wiosek, ale też górale z Podhala spędzali go we własnych domach. Nie wolno było w tym dniu wykonywać żadnych gospodarskich robót, poza karmieniem zwierząt. Co ciekawe, nie wolno też było sobie w Boże Narodzenie poleżeć. Pokładanie się mogło sprawić, że zasiany owiec też będzie się latem pokładał.

O wiele bardziej wesoły przebieg miał drugi dzień świąt - św. Szczepana. Tylko w tym dniu można było bez posądzenia o świętokradztwo podczas Mszy św. cisnąc w swojego plebana... owsem. W Szczepana zaczynało się też kolędowanie. Zagórzanie kolędowali z szopką, gwiazdą, ale najbardziej malownicze było kolędowanie z turoniem. "Bycoń" miał w zwyczaju podczas przedstawienia wyzionąć ducha. Pozostali kolędnicy: dziad lub Żyd - starali się bydle ożywić masażem grzbietu, wlewając byczkowi do pyska gorzałkę. Ale zazwyczaj dopiero lewatywa sprawiała, że turoń wstawał jak nowo narodzony.

- O większości tych obrzędów można dziś już tylko poczytać w etnograficznych zapiskach, ale niektóre są nadal kultywowane - wspomina ze śmiechem pani Dorota. - Mój mąż Piotrek z powodu swego przywiązania do tradycji naraził się mocno teściowej. Moja mama odwiedziła nas w Wigilię z samego rana. Przyniosła zakupy. Pukała do drzwi, a Piotrek nie otwierał. Tłumaczył się, że jak baba wejdzie do chałupy w wigilijny poranek jako pierwsza - cały rok nieszczęść murowany.

Marek Kalinowski

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

Reklama
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • NAUKA
    BRANŻOWA SZKOŁA I STOPNIA CECHU RZEMIOSŁ RÓŻNYCH I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W ZAKOPANEM OGŁASZA NABÓR DO KLAS PIERWSZYCH O KIERUNKACH WIELOZAWODOWYCH NA ROK SZKOLNY 2025/2026, więcej na www.szkolacechowa.pl, ZAPRASZAMY !!! Tel. 18 20 68 501
  • NAUKA
    BRANŻOWA SZKOŁA I STOPNIA CECHU RZEMIOSŁ RÓŻNYCH I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W ZAKOPANEM OGŁASZA NABÓR DO KLAS PIERWSZYCH O KIERUNKACH WIELOZAWODOWYCH NA ROK SZKOLNY 2025/2026, więcej na www.szkolacechowa.pl, ZAPRASZAMY !!! Tel. 18 20 68 501
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    KROWA. 18 26 597 56.
  • SPRZEDAŻ | różne
    MLEKO. 18 26 597 56.
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    DOMEK LETNISKOWY W GORCACH. 515 503 494.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • USŁUGI | inne
    Zapraszamy do ZAKŁADU SZKLARSKIEGO ul.Kasprowicza 30f Zakopane (pl. składu AS). 668356633
    Tel.: 668356633
  • PRACA | dam
    PKL Horeca Sp. z o.o. jest Spółką wchodzącą w skład Grupy PKL, która oferuje całoroczny, kompleksowy zakres usług turystyczno-wypoczynkowych oraz posiada własną bazę noclegową i restauracyjną. Obecnie poszukujemy osoby na stanowisko: KOORDYNATOR ZESPOŁU DS. ROZLICZEŃ I ADMINISTRACJI. Miejsce pracy: Zakopane. CO BĘDZIE NALEŻEĆ DO TWOICH OBOWIĄZKÓW? - Koordynacja pracy zespołu rozliczeniowego, - Kontrola poprawności dokumentacji magazynowej i sprzedażowej, - Zarządzanie procesem zamknięcia miesiąca oraz rozliczaniem inwentaryzacji gastronomicznych (niezgodności, wdrażanie usprawnień), - Nadzór nad obsługą administracyjną Spółki, obiegiem i ewidencjonowaniem dokumentów, - Nadzór administracyjny nad umowami kierowanymi do podpisu, kontrola poziomu realizacji zawartych umów, - Nadawanie uprawnień i zarządzanie rolami użytkowników w systemach magazynowo-sprzedażowych, - Administrowanie bazy systemowej w zakresie indeksów, receptur i pozycji sprzedażowych, - Opracowywanie procedur i instrukcji, prowadzenie wewnętrznej księgi standardów, - Ścisła współpraca w obrębie działu, oraz z klientem wewnętrznym i zewnętrznym, - Tworzenie zestawień, porównań i raportów na zlecenie przełożonego. DOŁĄCZ DO NAS! Aplikuj przez: https://www.pkl.pl/post/koordynator-ds-rozliczen-i-administracji.html
    WWW: https://www.pkl.pl/post/koordynator-ds-rozliczen-i-administracji.html
  • PRACA | dam
    Zatrudnię KIEROWCĘ C+E na pracę po kraju ( poniedziałek - piątek). Praca na plandece. Kontakt 514 240 136, 691 758 882.
  • SPRZEDAŻ | zwierzęta
    Sprzedam konia czeskiego zimnokrwistego. Masc karogniady,przyjazny dla dzieci, jezdzil w zaprzęgu i siodle. WAŁACH. Prawie 3 lata. kontakt tylko telefoniczny 791818377.
  • PRACA | dam
    Skicontrol H.Martinczak.s.k.a. (Białka Tatrzańska) przedstawiciel na Polskę firmy SKIDATA, zatrudni: INFORMATYKA - SERWISANTA. Oferujemy: umowę o pracę, możliwość rozwoju zawodowego. Wymagania: znajomość rozwiązań IT, wykształcenie kierunkowe, doświadczenie na podobnym stanowisku, znajomość j.angielskiego, czynne prawo jazdy kat.B. Główne obowiązki: montaż i serwis systemu kontroli dostępu SKIDATA. CV prosimy przysłać na e-mail: praca@skicontrol.pl
  • PRACA | dam
    POTRZEBNA OPIEKUNKA DO 8-MIESIĘCZNEGO DZIECKA, 4-5 godzin dziennie. Zakopane. 692 278 855.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Oferujemy powierzchnię parkingową dla pojazdów osobowych/dostawczych/ciężarowych z możliwością składowania /przechowywania towaru, na monitorowanym obiekcie z własną stacja paliw. Przemysłowa dzielnica Nowego Targu blisko wjazdu na S7. Zapraszamy. Tel. 602 290 555
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
  • USŁUGI | budowlane
    USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • PRACA | dam
    NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955
  • USŁUGI | budowlane
    HYDRAULIK - 660 404 104.
  • USŁUGI | budowlane
    PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
  • KUPNO
    Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
  • PRACA | dam
    Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
    Tel.: 500160574
  • PRACA | dam
    POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044
  • USŁUGI | budowlane
    OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
    Tel.: 600
  • USŁUGI | budowlane
    CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-07-18 21:00 Dziecko porwane przez nurt Dunajca 2025-07-18 20:00 Nie żałuje, że została wójtem 1 2025-07-18 19:00 Policyjne święto na lotnisku 2025-07-18 19:00 Czarne chmury nad Giewontem, pogoda poprawi się w sobotę 1 2025-07-18 18:00 Grupa "Speed" w akcji, za szybką jazdę młody bardzo szybko stracił prawo jazdy 2 2025-07-18 17:04 Rodzinny duet na dobry początek Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej (WIDEO) 2025-07-18 16:45 Kolejny groźny wypadek w Rabce-Zarytem 2 2025-07-18 16:00 Nie żyje 8-latek poszkodowany we wczorajszym wypadku w Spytkowicach 2025-07-18 15:00 Oświata priorytetem dla miasta 3 2025-07-18 14:00 Kasa, która nie śmierdzi 2025-07-18 13:00 Co robić w weekend w Zakopanem? 1 2025-07-18 12:30 Warsztaty taneczne dla gości i konkurs na Najpiękniejszy Warkocz 2025-07-18 12:00 Uszkodzony gazociąg na ulicy Smrekowej 1 2025-07-18 10:37 Śmiertelny wypadek na drodze krajowej 28 w Rabce -Zarytem 2025-07-18 10:00 Dziś otwarcie mostu na drodze powiatowej w Zakopanem 14 2025-07-18 09:30 Hasło - bezpieczny wypoczynek dzieci i młodzieży 2025-07-18 09:00 Dzień Rodzicielstwa Zastępczego 2025 - Święto Miłości i Wdzięczności 2025-07-18 08:00 Nowe przystanki autobusowe 2025-07-18 07:44 Wypadek quada w Chochołowie 1 2025-07-17 21:30 Strażacy w kościele na Harendzie 8 2025-07-17 21:00 Mały brylancik, piętnaście miesięcy pracy, ponad sto przyjętych uchwał (WIDEO) 12 2025-07-17 20:30 Święto Stroju Spiskiego w Zagrodzie Sołtysów 2025-07-17 20:00 Ukradł samochód, a był pijany i miał dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów 1 2025-07-17 19:32 W Gorcach trwają wakacyjne remonty na szlakach 2025-07-17 19:00 Ludzie i niedźwiedzie. Jak unikać konfliktów (WIDEO) 2 2025-07-17 18:29 Słuczki na podhalańskich drogach 1 2025-07-17 18:00 Nie ma możliwości odsunąć obwodnicę Spytkowic na południe od miejscowości 1 2025-07-17 16:48 Ciężarówka wepchnęła auto osobowe pod drugą ciężarówkę (WIDEO) 3 2025-07-17 15:18 Zderzenie osobówki z ciężarówką. Trwa reanimacja 2025-07-17 15:00 Rodzinne świętowanie w Piekielniku 2025-07-17 14:28 Zmiana godziny rozpoczęcia Turnieju Piłkarskiego o Puchar Poroniańskiego Lata 1 2025-07-17 14:00 Zakopiańscy policjanci zatrzymali osoby poszukiwane 3 2025-07-17 13:30 "Cudowne życie". Oda do wszystkich matek. Mamy dla Was bilety 2025-07-17 12:26 Kolizja dwóch aut na Ustupie w Zakopanem. Droga częściowo zablokowana 6 2025-07-17 12:00 Dziewięć godzin trwała nocna akcja TOPR. W góry poszło 23 ratowników 2025-07-17 11:30 Ogród osobliwości Pauli Solańskiej 2025-07-17 11:00 Fatum stadionowe 4 2025-07-17 10:30 Druhowie ze Szczawnicy powitali nowy wóz 2025-07-17 10:00 Latanie (nie)polityczne 1 2025-07-17 09:30 Kolumna informacyjna Muzeum Tatrzańskiego 2025-07-17 09:00 Pada, pada i będzie padać. W górach może padać śnieg 2025-07-17 08:00 Góral, garncarz, akrobata 2025-07-16 21:00 Zero tolerancji dla podrzucania śmieci, kolejny sprawca ukarany mandatem 11 2025-07-16 20:30 Początek sezonu artystycznego w Teatrze Witkacego 3 2025-07-16 20:15 Otwarty szlak w Dolinie Kościeliskiej 2025-07-16 20:00 Wakacyjna plaga pod Giewontem, nie ma dnia bez kradzieży sklepowych 9 2025-07-16 19:58 Kto zgubił tego sympatycznego, energicznego pieska? Oby nie trafił do schroniska 2025-07-16 19:30 Szybko poszło. Droga już otwarta 1 2025-07-16 19:18 Kto zna Pana Tomasza? Zgubił bluzę i coś jeszcze 1 2025-07-16 19:00 Władze Zakopanego apelują do mieszkańców o zabezpieczanie śmietników
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-07-18 23:27 1. Może wypadałoby zapytać mieszkańców. To oni chyba powinni mieć najwięcej do powiedzenia w kwestii czy nie żałują na kogo głosowali. Raczej żaden "władca" nie żałuje że dopchał się do żłoba. 2025-07-18 22:56 2. @prawda, czy ty czasem czytasz umowy jakie podpisujesz z bankiem czy chwilówkami? Jeśli bierzesz pożyczkę na 12 miesięcy i spłacasz regularnie według harmonogramu a po 6 miesiącach bank mówi ci że już nie musisz dalej płacić... to coś chyba było nie tak... chyba nie wzięłaś kalkulatora... i nie policzyłaś ile w sumie oddasz banksterom kapitału z odsetkami... chyba że bardzo lubisz pana akwizytora lub dyrektora banku... masz za dużo pieniędzy... i nie interesuje cię ile zapłacisz w ratach... Tak można by opisać postępowanie urzędników którzy DYSPONUJĄ NIESWOIMI PIENIĘDZMI. Płacą z naszych, moich, twoich, sąsiada, koleżanki... Czy ty wynajęłabyś ekipę do malowania mieszkania gdyby ci powiedzieli że będą malować dwa miesiące co zazwyczaj robią w tydzień? I że masz im płacić dniówki dopóki nie skończą bo mają inne roboty poumawiane i muszą najpierw tamte dokończyć a u ciebie będą łepki na sztukę żeby wyglądało że niby malują? Albo jesteś urzędnikiem na pensji starosty albo nigdy nie dysponowałaś budżetem gospodarstwa domowego. Dlatego wszystko ci jedno na ile cię okradną i jeszcze jesteś skłonna za to dziękować. 2025-07-18 22:48 3. Do niedawna właśnie większość w radzie miał bezradny Kowalczyk i spółka, 8 gniewnych :) więc nie zgodzę się z tym że są w mniejszości i muszą tanczyć jak burmistrz im zagra. Po prostu Zaryte od lat nie ma szczęści do radnych, poprzedniczka nic nie zdziałała i obecny jak widać nic nie wskórał. Mogę się tylko domyślać że za parę dni znowu będzie korekta w budżecie i te 600 tys zł zostanie przekazane na szpital tak jak to miało miejsce rok temu, tylko ja się pytam ile można tak manipulować społeczeństwem, obiecywać i nie dotrzymywać słowa, już czas wyciągnąć konsekwencje tego niedbalstwa ze strony urzędników, burmistrza, bezradnego i całej kliki która po prostu się nie zna na robocie i ich to przerasta. Jak by mieli chociaż odrobine honoru to podaliby się do dymisji!! 2025-07-18 22:11 4. Żegnaj Drogi Kolego.! Spotkałem Cię i poznałem kilka lat temu przy okazji wspólnie prowadzonej sprawy. Zostawiłeś wyłącznie dobre wspomnienia ! Byłeś bardzo profesjonalnym, kreatywnym , pomysłowym i pełnym inicjatywy prawnikiem i bardzo uprzejmym , miłym człowiekiem. Wielka szkoda, że odeszłeś i to tak niespodziewanie ! Spoczywaj w Pokoju ! 2025-07-18 21:51 5. Szanowna osobo nie jestem z Zarytego, bardzo ubolewam że tak się stało ale niestety cała kasa idzie na budowę Szpitala to jest priorytet dla Świdra ponieważ dla dobra wspólnego razem z hajdyłą gwarantowali sfinansowanie modernizacji burzenia czy budowy szpitala. A w Radzie jak się jest w mniejszości to można sobie pomachać palcem w bucie, Panie radny współczuję bo marnie widzę rozwój naszej gminy za waszej kadencji. 2025-07-18 20:39 6. To nie wielblad, to wszawica doskwiera. 2025-07-18 20:25 7. @puk puk. Ja zapewne z @borutoą pamiętam czasy kiedy paliło się drewnem w piecu a w CO koksem. Były towary, które taniały a nowości były droższe. Pamiętam również te czasy, gdy na naszych produktach z elektoniki zachodnie marki malowały swoje nazwy. Mało tego, nie wiedziliśmy co to kleszcz, wesz i pluskwa. Ale na Konfederację już ja też nie zagłosuję bo nic nowego młodzi ludzie nie wnoszą. "Dawniej młodzian w skurę odzian p...ę miał jak wieża", dzisiaj młodym trzeba "dopalaczy z zachętą" reklamowanych po godz. 23. Wybudowano 1000 szkół na 100lecia a teraz nie ma komu chociaż w tamtych czasach była dozwolona aborcja. @puk puk po głowie, może będziesz wiedział wczym tkwi problem ale to jest cieżkie na twoją głowę bo jesteście nie rozwojowi i dreptacie w miejscu jak małe dzieci gdy nasikają do bucików. 2025-07-18 20:23 8. @ Teodorslysz, to kto dał kasiorę? pis z fundusz sprawiedliwości? według ciebie kto powinien być burmistrzem braun czy gładkolicy? nie! oni według ciebie premierami, ministrami 2025-07-18 20:23 9. Jaki rower?????? Opona motocyklowa! 2025-07-18 19:40 10. Do Sebastian Jaworcarz: Ja rozumiem, że najlepiej aby policja wysyłała Panu codziennie sms gdzie i o której będą sprawdzać prędkość? Oczywiście wcześniej powinien stać przy drodze jakiś wielki pomarańczowy znak, że właśnie za 1 km będzie dokonywany pomiar - no jakby ktoś zapomniał o sms. A potem lamenty i szlochy, że jakiś 18 - latek jadąc prze wieś 130 wypadł z zakrętu i przejechał matkę z dzieckiem etc.
2025-06-22 01:24 1. Wzbogacony o 8 kolejnych budynków:):):) Wzbogacony:):):) 2025-06-22 00:36 2. A, czyli wyrżnąć drzewa i walnąć betonowe kloce tak jak już Radisson zrobił na miejscu przepięknego Modrzejowa, który powinien być muzeum, a rozjechały go spychacze. Brawo! Oby tak dalej, zalejemy betonem wszystką zieleń, dziedzictwo wyburzyć. Lepiej się zaborcy obchodzili z polskim krajobrazem i architekturą niż deweloperzy. 2025-06-12 19:04 3. Dla wielu osób za drogo, może by tak pomyśleć o zniżce dla mieszkańców? 2025-05-19 17:33 4. Jan mnie tam tyz zabrakło bo kosula w krate mi nie wyschła... miałem portki na posek zapinane ... rekonesans taki a sztuka "Ulice Jerozolimy " , Ulice pise się z duzej litery pamiytej .se tło .. i suchej co powiado doktor ... sztuk pięknych... 2025-04-24 10:37 5. Tylko na zdjęciach i w realu pusto przez fatalny dojazd do Szczawnicy. Stać w korku I niszczyć zawieszenie, to średnia przyjemność. 2025-04-02 12:01 6. A co na to czorne misie? Te brązowe tyż złe mogą być. 2025-03-28 12:31 7. Co Palace ma wspólnego z Wyklętymi. Ktoś chyba pomylił wątki i miejsca. Czyżby nowy starosta bał się OGNIA ? 2025-03-18 00:29 8. No i teraz wreszcie będzie prawo i sprawiedliwość. 2025-03-12 11:25 9. Na spotkaniu zabrakło schorowanego już pana dra Ryszarda Dąbrowieckiego, który jest pasjonatem twórczości mistrza Hasiora. Wydał nawet o nim książkę pt. "Upadły Anioł- Rzecz o Władysławie Hasiorze" 2025-03-04 09:43 10. Ach ten nieszczęsny młotek. Rośnie w siłę nasza ideologiczna brać
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama