2018-10-03 17:11:57

Chicago

Zmarł Jacek Toczek. Wieloletni działacz Związku Podhalan Północnej Ameryki

Reklama

W Chicago w wieku 98 lat zmarł Jacek Toczek. Urodził się w Witowie, od 1964 roku mieszkał w USA, gdzie był zasłużonym działaczem ZPPA. Czytelnicy Tygodnika mogli go poznać, gdy w 2009 roku pozował do zdjęcia do kalendarza, który co roku dołączamy do naszej gazety.

W przeszłości aktywny działacz Związku Podhalan w Północnej Ameryce, propagator góralskiej kultury na amerykańskiej ziemi. Był założycielem koła ZPPA Witów, wciąż pomagał w jego działaniu. Od kilku lat, ze względu na wiek, Jego aktywność w ZPPA zmalała, jednak podhalańska i związkowa idea była mu zawsze bardzo bliska.

Czytelnikom Tygodnika Podhalańskiego znany z kalendarza gazety, kiedy Jego zdjęcie ozdobiło kalendarz (ubrany był w podhalański strój na tle centrum Chicago).

Jego zwłoki zostaną wystawione w piątek (5 października) od godziny 3 po południu w Damar Kamiński Funeral Home – 7861 South 88th Avenue w Juctise. Pogrzeb odbędzie się w sobotę (6 października) o godzinie 9 w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa – 8245 W. 111th Street w Palos Hills, skąd zmarły uda się w ostatnią ziemską podróż na cmentarz Zmartwychwstania w Palos Hille.

Miłosz Sowa

Oto tekst Jurka Jureckiego o zmarłym sprzed 10 lat.

Pan Jacek Toczek urodził się w Witowie. Na 19 lat przed II wojną światową. Pochodzący z wielodzietnej rodziny, od małego chłopca pomagał w gazdowskiej robocie. Szybko też został nauczony juhaskiej roboty, z bacami szedł na hale co lato od czasu jak skończył 10 lat. W czasie wojny, przed wywózką na roboty, w lecie ukrywał się wysoko w górach pasąc przy okazji owce.

Dzisiaj ma 89 lat a z tamtych czasów pamięta spotkania z kurierami tatrzańskimi, partyzantami Ognia a także, kiedy chodził z przemytem na Słowację z „hlinkowcami” księdza Tiso. Opowiadając o latach swojej młodości mówi o prostym, góralskim życiu juhasa i mieszkańca podhalańskiej, zacofanej wtedy wsi.

Do USA wyjechał w 1964 roku na zaproszeni siostry, która w Stanach Zjednoczonych znalazła się niedługo po wojnie. W Polsce zostawił żonę z dwoma córkami, ale dzięki pomocy siostry szybko, bo po roku czasu ściągnął do USA swoją najbliższą rodzinę. Pracował w fabryce wyrobu nici, później w rzeźni, a jeszcze później jako sprzątacz w biurowcach chicagowskiego downtown. W amerykańskim Związku Podhalan, jak mówi „działał odkąd jego nogi stanęły na amerykańskiej ziemi”. Najpierw w kole Chochołów, później Odrowąż, Czarny Dunajec a w 1973 był jednym z inicjatorów powstania koła nr 27 Witów.

Znalazł się w pierwszym zarządzie koła na stanowisku wiceprezesa, którą to funkcję pełnił przez długie 23 lata. Był też kapelmistrzem witowiańskiej kapeli. Od początku działalności w ZPPA zasłynął z wyrobu oscypków. Namówił go do tego ówczesny prezes Związku Podhalan Józef Króżel, który też przywiózł mu z Wisconsin odpowiednie mleko. Jego oscypki były co prawda produkowane na bazie mleka krowiego, ale pan Jacek uważa, że smak oscypka zależy od umiejętności wyrobu a nie rodzaju mleka. Zapewne wielu Podhalan pamięta go z „Góralskiego Domu” w Chicago gdzie czasami częstował za darmo a czasami sprzedawał swoje oscypki.

Mówi też, że od początku lat 70 i właściwie aż do dnia dzisiejszego zapotrzebowanie na ten góralski wyrób w USA jest wciąż ogromne. „Ludzie zabijali się o moje oscypki jakie robiłem na różne uroczystości związkowe” – opowiada z dumą –„Często moje oscypki były jako „wygrywki” (nagrody) w loteriach fantowych nie tylko na uroczystościach zarządu głównego ale i poszczególnych kół, które zamawiali na swoje imprezy. Miałem też zamówienia na przeróżne prywatne uroczystości, wesela, chrzciny, komunie.” Osycpki wyrabiał jeszcze w 2008 roku, teraz już przestał, bo na amerykańskiej ziemi ma wielu naśladowców a i z Polski każdy przyjezdny przywozi „ oscypka oryginalnego”. Jacek Toczek ma na ten temat swoje zdanie, wcale nie uważa, że oscypek polski musi być lepszy od zrobionego tutaj, powtarza jeszcze raz, że smak zależy od umiejętności wyrobu. Bywa jeszcze w Domu Podhalan na związkowych czy też koła Witów uroczystościach.

Ale wiek ma swoje prawa, więc trochę rzadziej udziela się w Związku. Według niego, z tych których zna, najlepszym prezesem Związku Podhalan był Józef Króżel, bo wybudował nowy, wspaniały „Góralski”. Za dobrego prezesa, z powodu upiększenia tego domu uważa też Henryka Mikołajczyka oraz Andrzeja Pitonia. Według niego, prezes Związku Podhalan w Północnej Ameryce powinien był na etacie, bo wtedy byłyby nie tylko możliwości dokładnego kontrolowania jego działalności ale też odpowiednich kroków w przypadku stwierdzenia nadużycia czy niegospodarności. Myśli, że Związek Podhalan miał i nadal ma ogromne możliwości pomagania nie tylko góralom w Chicago ale całej Polonii. „Przydałby się nasz, góralski szpital. Mamy przecież już z naszej, podhalańskiej młodzieży wykształconych lekarzy, mogliby pomóc takim starym ludziom jak ja opiekując się nimi w chorobie w naszym, góralskim „hospitalu.”

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Chicago

Zmarł Jacek Toczek. Wieloletni działacz Związku Podhalan Północnej Ameryki

W Chicago w wieku 98 lat zmarł Jacek Toczek. Urodził się w Witowie, od 1964 roku mieszkał w USA, gdzie był zasłużonym działaczem ZPPA. Czytelnicy Tygodnika mogli go poznać, gdy w 2009 roku pozował do zdjęcia do kalendarza, który co roku dołączamy do naszej gazety.

"Nasze Zakopane" z Nagrodą Literacką Zakopanego

Zakopiański Festiwal Literacki

Andre Bachleda Curuś u Wnuka

Przyjaciele Andrzeja Brandstattera w Nosalowym Dworze

Biały haft w Czerwonym Dworze

Festiwal Muzyka u Wnuka wystartował

Leszek Możdżer w Nosalowym Dworze

Wielkie otwarcie wystawy prac Witkacego w Okszy

Witkacy w Okszy

Koniec roku szkolnego 2024/2025

Wspaniałe Powitanie Lata w Nowym Targu

Kurierzy Tatrzańscy w żywej pamięci

Czysta Piątka w Czystych Tatrach

Zwiedzamy zrujnowane Sanato

Z mamą i tatą fajnie jest!

Józefa Pęksa-Czerniawska, Agata Nowakowska-Wolak i Wojciech Strączek nagrodzeni w "Księżówce"

Szesnaście kobiet w Miejskiej Galerii Sztuki

Sky Walk Serce Poronina otwarte dla wszystkich

Sośnica ruszyła po rozbudowie i modernizacji

Wiosenna Szczawnica

Palace, Katownia Podhala i brama do Auschwitz

Cały świat Zofii Szwajnos

Przystań na Kamieńcu rośnie dzień po dniu

Szczęśliwa trzynastka, czyli Miś Zakopiański wybrany

Morskie Oko okiem młodych artystów

W sąsiedztwie Domu Doktora

Młodzi artyści i ich wizje kubizmu

Hasior - rekonesans w Czerwonym Dworze

Zawody Koziołka Matołka 2025

Aukcja dla Domu Doktora

Zobacz pozostałe galerie