Reklama

2021-11-14 10:00:00

Szukali lepszego życia

Z Podhala za Wielką Wodę

Reklama

Pod koniec XIX w. "Amarykanami" na Podhalu nazywano ludzi, którzy odważyli się na podróż za Wielką Wodę w poszukiwaniu godniejszego życia. Było ich wielu i większość znalazła je, ale by tam dotrzeć, musieli odbyć podróż, która przekraczała ich wyobrażenia. Warto przeczytać ten tekst, zanim odbierze się innym ludziom prawo do poszukiwania lepszego życia.

W podróż ruszali pieszo lub na furmankach, najczęściej przez Suchą do Oświęcimia lub do Zwardonia, miasteczek w pobliżu niemieckiej granicy, by następnie kontynuować podróż na północ i zaokrętować się w Hamburgu lub Bremenhafen. Droga do Ameryki nie była tylko wejściem i zejściem z pokładu, co sucho stwierdza manifest, czyli lista pasażerów statku. Była to skrupulatnie zaplanowana akcja przedsiębiorców transportowych, tych z Hamburga, tych z Bremy, i tych z bardziej odległych miast portowych, jak Hawr, Rotterdam, Antwerpia i Liverpool. Kto w tych miastach słyszał kiedykolwiek o góralach z Podhala? Kto z nich wiedział, gdzie znajduje się ten region? Odpowiedź jest prosta - na początku nikt, ale przedstawiciele takich towarzystw żeglugi morskiej, jak HAPAG (Hamburg-Amerikanische Packetfahrt-Actien-Gesellschaft) z siedzibą w Hamburgu lub NDL (Norddeutscher Lloyd) z Bremy nauczyli się szybko geografii. Najpierw zapuszczali się w góry wysłannicy badający teren i organizujący siatkę agitatorów. Rzucali się w oko schludnym ubraniem, bogatym zasobem portfela i nienagannym zachowaniem. Potencjalni emigranci mieli to zdobyć, mieszkając i pracując w odległym kraju, który znajduje się po drugiej stronie oceanu i znany jest jako Ameryka. Bardzo mało ludzi miało pojęcie o obcym lądzie i nikt na oczy nie widział oceanu, ale styl, jaki reprezentował agent, pocztówki z „szifami” - nieznanymi bliżej parowcami transatlantyckimi; modlitewniki lub medaliki, które agent bezinteresownie rozdawał, wpłynęły na niejedną decyzję życiową.

Od pierwszego rozbioru Polski Galicja była zapomnianą i zaniedbaną częścią Austro-Węgier i taką miała pozostać. Ani cesarz, ani odpowiedzialni urzędnicy nie ruszyli palcem, by poprawić egzystencję mieszkańców północno-wschodnich dzielnic. Pierwsi agenci i miejscowi agitatorzy pojawili się w Galicji w drugiej połowie XIX wieku i przypuszczać należy, że także wtedy kilku przewinęło się przez Podhale. Prawdopodobnie byli przedstawicielami przewoźnika HAPAG z Hamburga, gdyż Lloyd z Bremy uderzył na Galicję z lekkim poślizgiem. Holendrzy, Anglicy i Włosi działali tu w minimalnym zakresie i nie zagrażali dwóm potentatom z Niemiec. Gdy Lloyd dołączył do gry, konkurencja z HAPAG-iem stała się bardzo zażarta i odbijała się przede wszystkim na biednych emigrantach. Najbliższe biura obu północnoniemieckich agencji transatlantyckich można było znaleźć już w Oświęcimiu. Agitatorzy w terenie finansowani byli przez agenta z Oświęcimia i wysokość ich prowizji lub rodzaj prezentu zależały od liczby osób skierowanych do jego biura. Agitator, mimo że odbierał wynagrodzenie od agenta, rozkręcał własny, nielegalny interes, wyznaczając prywatną cenę za skierowania do biura w Oświęcimiu.

Podróż z Podhala odbywała się pieszo lub na wozie w kierunku Suchej (Sucha Beskidzka), gdzie można było zająć miejsce w pociągu do Oświęcimia lub Zwardonia, miejscowości położonych na granicy z Niemcami. Podróżujący w kierunku Suchej łączyli się w małe grupki i już kilkanaście kilometrów od domu dowiadywali się od obsługujących ich furmanów lub nowo poznanych towarzyszy podróży, że skierowania, które uzyskiwali od agitatorów, są bezwartościowym świstkiem papieru, który w Oświęcimiu jest nie uznawany. Do domu jednak nie warto było wracać, jedynie ominąć biura agencji szerokim łukiem i nie pozwolić na dalszą agitację przedstawicieli towarzystw żeglugowych, zaś w Hamburgu albo w Bremie samodzielnie kupić bilet na rejs do Ameryki. W Suchej, za poradą furmanów, większość podróżujących zajmowała miejsca w pociągu do Zwardonia, jednak tu sprytni wysłannicy z Oświęcimia i przekupieni przez nich przedstawiciele prawa nakazywali zmienić pociąg, grożąc grzywną, aresztem lub deportacją do domu w razie niepodporządkowania się poleceniom służby mundurowej.

Zmiana na korzyść Zwardonia zaznaczyła się po 1890 roku, kiedy sąd rozpatrujący nielegalne postępowanie agentów HAPAG-u i Lloyda z Oświęcimia, siatki agitatorów z Galicji i służb mundurowych zamieszanych w tzw. handel „delikatnym mięsem”, zadecydował o ich losie. Nie oznaczało to, że przedstawiciele obu towarzystw całkowicie zrezygnowali z szykan wobec podróżujących. Głupota i nieświadomość prostego ludu była nadal wykorzystywana, jedynie zachowanie agentów stało się mniej agresywne. Oświęcim, podobnie jak Hamburg i Brema, witał podróżnych przez kolejnych współpracowników towarzystw żeglugi morskiej, tzw. „sznurkowych”, którzy wyrywając sobie wzajemnie emigrantów, prowadzili ich do biur HAPAG-u lub Lloyda. W trakcie załatwiania formalności dotyczących podróży agenci obu towarzystw wprawdzie odbierali skierowania, ale nie uwzględniali zaliczki wpłaconej w miejscu zamieszkania podróżnego. Wystawiali natomiast nowy pakiet podróżny, na który składał się bilet kolejowy na północ Niemiec i rejs transatlantycki z wyżywieniem.

Ceny za przejazd przybierały różną wysokość. Podróżny najpierw musiał udowodnić, że posiada odpowiednią sumę pieniędzy i to decydowało w pierwszej linii o wysokości kwoty, którą musiał wpłacić za transport. Następnie urzędnik przechodził do gry o dodatkowe wyłudzenie pieniędzy. „Zabawa” polegała na wykorzystaniu normalnego zegara z budzikiem, który po nakręceniu miał przesyłać wiadomość telegraficzną. Za granicą Niemcy w zasadzie nie robili przeszkód w dotarciu do miast portowych, jedynie „sznurkowi” w Hamburgu i Bremie czyhali na emigrantów na dworcach kolejowych i prowadzili ich do sobie znanych noclegowni. Zdarzało się, że agresywni „sznurkowi” wyrywali przyjezdnym bagaże z ręki, by w ten sposób zmusić ich do pójścia swym tropem. Szczęściem bilety opłacone i nabyte w Oświęcimiu uznawane były przez towarzystwa żeglugowe, chociaż na statku emigranci otrzymywali zazwyczaj nieadekwatną do ceny obsługę. Gromadzono ich na dolnym pokładzie, gdzie przydzielano siennik i koc, miejsca ciasne, jedno obok drugiego, z małą ilością urządzeń sanitarnych. Zaduch i ciężkie powietrze, smród pocących się ciał, wyziewy, wymiotujący ludzie, płaczące dzieci, mała możliwość ruchu towarzyszyły nieodłącznie podróży. Podróż transatlantycka, w zależności od wielkości i rodzaju statku, trwała od 10 do 20 dni, później skróciła się nawet do kilku. Jednak rekordy szybkości na tzw. „błękitnej wstędze” (trasa między ujściem Kanału La Manche i redą u wrót Nowego Jorku) ustanawiały parowce angielskie, natomiast niemieckie woziły większą liczbę pasażerów. Bardzo często emigranci stłoczeni byli na statkach transportowych, które udostępniano towarzystwom żeglugowym w ekspresowym tempie; zazwyczaj wracające do USA na pusto lub z małą ilością towaru. Niedogodności i rozczarowania na drodze do ziemi obiecanej mijały przeważnie z widokiem brzegu amerykańskiego i Statuy Wolności, nikt jednak nie był świadomy ówczesnej sytuacji na rynku pracy w USA. Do wielu górali los się uśmiechnął, wielu zawrócił do domu z pustymi rękoma - szczególnie po 1893 roku, gdy kilkaset amerykańskich banków ogłosiło niewypłacalność. Równocześnie w tym samym czasie w Europie wybuchła epidemia cholery azjatyckiej, co dla emigrantów stało się następną barierą przed zejściem na ląd amerykański. Wielu zmuszonych było do pozostania na statku lub powrotu na stary ląd. Druga fala emigracyjna ruszyła z końcem XIX wieku i rok po roku, do I wojny światowej przybierała na sile.
Bogusław Zięba
Tygodnik Podhalański 25/2012
Korzystałem z dwóch publikacji dotyczących wielkiej emigracji do ziemi obiecanej:
„Wyspa Klucz” - Małgorzata Szejnert, wyd. Znak, 2009.
„Cesarz Ameryki - wielka ucieczka z Galicji” - Martin Pollack, wyd. Czarne, 2011.

Zostań Patronem Tygodnika Podhalańskiego.

Reklama
Komentarze Facebook
Dodaj komentarz
Wysłanie komentarza oznacza akceptację regulaminu komentowania na łamach 24tp.pl
Mariusz 2023-07-04 12:34:58
Świetny artykuł www.24typ.pl
Władek 2021-11-14 18:23:00
Dziadek pojechał na początku XX wieku. Zastawił żonę i dwoje dzieci. Na początku było ciężko ale jak wybuchła I wojna światowa to wszystkim byt się poprawił. Pracował w hucie. Dziadek stwierdził, że amerykański dobrobyt na wojnie stoi. Myślę, że do dzisiaj nic się nie zmieniło.
Konserwatywny 2021-11-14 15:45:29
Zazwyczaj los ludu jest kierowany przez kilka osob( dzis zwanych politykami), wiec zamiast uciekac od biedy, lepiej bylo gilotyne postawic dla burzuazji, tak jak we Francji, i problem by sie rozwiazal sam.
franek 2021-11-14 11:38:53
Dzięki za przypomnienie, świetny tekst.
Może choć paru osobom otworzą się oczy i ujrzą w uchodźcach po prostu ludzi, takich jak my i nasi przodkowie.

Reklama
  • PRACA | dam
    PIEKARNIA W ZAKOPANEM ZATRUDNI PIEKARZA. Na stałe, umowa. 602 759 709
  • PRACA | dam
    Zatrudnię SPRZEDAWCZYNIĘ DO SKLEPU SPOŻYWCZEGO W ZAKOPANEM. 602 759 709
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DZIAŁKĘ BUDOWLANĄ 25 arów w Niedzicy z dobrym dojazdem, tel. 503-723-789
  • NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
    Sprzedam DZIAŁKĘ W ŁAPSZACH WYŻNYCH (nr 2903, 2904, 2905). 572624414.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    SKUTER SNIEŻNY POLARIS. SILNIK ŻUKOWSKI prawie nowy. 515 503 494.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    Do wynajęcia MIESZKANIE, I piętro, Waksmund. 515 503 494.
  • USŁUGI | budowlane
    DROBNE USŁUGI STOLARSKIE. OKNA, DRZWI NA ZAMÓWIENIE. RENOWACJA STARYCH SCHODÓW, PODŁÓG I MEBLI. 502 647 392.
  • MOTORYZACJA | sprzedaż
    MERCEDES E KLASSE, combi, W211, 2.2 CDI, r. 2004 - 502 647 392
  • USŁUGI | budowlane
    USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
  • KUPNO
    OBWOŹNY SKUP ZŁOMU - dojazd do klienta. SKUP STARYCH SPAWAREK. 536 269 912.
  • USŁUGI | budowlane
    FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO. 882080371.
  • PRACA | dam
    NIEMCY - murarz cieśla malarz ocieplenia spawacz elektryk kranista. 601-218-955
  • USŁUGI | budowlane
    HYDRAULIK - 660 404 104.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    ZAKOPANE - KOŚCIELISKO DO WYNAJĘCIA MIESZKANIA 35-38m2. 608 806 408
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    DO WYNAJĘCIA LOKAL HANDLOWO-USŁUGOWY 110m2 W CENTRUM NOWEGO TARGU, UL. KRZYWA. 608 806 408
  • PRACA | szukam
    KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
  • USŁUGI | budowlane
    PRACE WYSOKOŚCIOWE, MALOWANE DACHÓW, MALOWANIE ELEWACJI METODĄ NATRYSKOWĄ ORAZ KLASYCZNĄ. 537 160 398.
  • KUPNO
    Kupię LIMBĘ na pniu. 605 306 244
  • USŁUGI | budowlane
    ADAPTACJA STRYCHÓW, REMONTY, ŁAZIENKI, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ. 693 206 403.
  • PRACA | dam
    Praca na budowie - docieplenia, budowy od podstaw, wykończenia. Zakopane i okolice. tel. 500160574. 500160574
    Tel.: 500160574
  • PRACA | dam
    KONSERWATORA/PRACE PORZĄDKOWE PRZY PENSJONACIE. Zakopane. 602 74 31 38
  • PRACA | dam
    PRACOWNIK BIUROWY na hali sprzedaży (faktury, itp.). Zakopane. 602 74 31 38, gobo10@wp.pl
  • PRACA | dam
    HURTOWNIA SPOŻYWCZO-MROŻONKOWA POSZUKUJE PRZEDSTAWICIELA HANDLOWEGO na teren Zakopanego i okolic. OFERUJEMY: - stabilne zatrudnienie, - atrakcyjny system wynagrodzenia (podstawa + prowizje), - samochód służbowy, telefon, laptop. CV NA ADRES: gobo10@wp.pl, tel. 602 74 31 38.
  • NIERUCHOMOŚCI | wynajem
    LOKAL do wynajęcia ok.120 m2, Maruszyna, cena 2000 zł, do uzgodnienia, tel. 512293983
  • PRACA | dam
    PRACA W SKLEPIE SPOŻYWCZYM - BUKOWINA TATRZAŃSKA - STOISKO MIĘSNO-WĘDLINIARSKIE. 609820250 as.stasik@op.pl
    Tel.: 609820250
  • PRACA | dam
    Poszukuję pielęgniarki do ośrodka rehabilitacyjnego w Murzasichlu. 601544146 www.krywan-tatry.pl biuro@krywan-tatry.pl
    Tel.: 601544146
  • USŁUGI | inne
    WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
  • PRACA | dam
    Restauracja w Zakopanem zatrudni POMOC KUCHENNĄ na sezon letni. 601 533 566, 18 20 64 305
  • PRACA | dam
    POSZUKUJEMY KANTORA DO UDZIAŁU W TRADYCYJNEJ MSZY ŚWIĘTEJ WSZECHCZASÓW. 697 718 044
  • PRACA | dam
    Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
  • USŁUGI | budowlane
    BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW ORAZ WIĘŹBY DACHOWE WRAZ Z POKRYCIEM. 572624414.
  • PRACA | dam
    GALERIA CREO MAZUR ZAKOPANE ZATRUDNI STUDENTKĘ/UCZNIA (Z UBEZPIECZENIEM) DO SPRZEDAŻY BIŻUTERII - elastyczny grafik+ premie! CV prosimy o wysyłanie na maila: gcreocv@gmail.com, bądź zapraszamy osobiście do salonu "Złoto Srebro" ul. Kościuszki 10, Zakopane
    E-mail: gcreocv@gmail.com
  • PRACA | dam
    POSZUKUJEMY OSÓB DO PRACY W KARCZMIE PRZY KRUPÓWKACH na stanowisko: KUCHARZ, POMOC KUCHENNA. 600 035 355.
  • SPRZEDAŻ | budowlane
    Sprzedam KANTÓWKĘ, KROKWIE, DESKI, GONTY, ŁATY - 788 344 233.
  • PRACA | dam
    Kąpielisko Geotermalne Szymoszkowa przyjmie do pracy na sezon letni: PIZZERA, BARMANKI, OSOBY DO OBSŁUGI PUNKTÓW GASTRONOMICZNYCH. Więcej informacji pod nr tel.: 693 319 707
  • USŁUGI | budowlane
    OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
  • SPRZEDAŻ | różne
    DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
  • NIERUCHOMOŚCI | kupno
    Kupię działkę na Podhalu GOTÓWKA!!! 600 404 554
    Tel.: 600
  • USŁUGI | budowlane
    CIEŚLA BLACHARZ, BUDOWA OD PODSTAW. 516 563 400.
  • USŁUGI | budowlane
    MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
  • USŁUGI | budowlane
    KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
  • SPRZEDAŻ | różne
    NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
  • SPRZEDAŻ | różne
    Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
  • USŁUGI | budowlane
    OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
2025-07-03 11:06 Jak można zbierać doświadczenie przed pierwszą pracą? 2025-07-03 11:00 Samoloty, szybowce, balony... Będzie się działo na niebie nad Nowym Targiem 1 2025-07-03 10:51 Jak szkoła języków dla dorosłych może pomóc Ci w rozwoju osobistym? 2025-07-03 10:00 Sukcesy reprezentantów Powiatu Nowotarskiego i Tatrzańskiego na festiwalu kapel 2025-07-03 09:00 Policja zatrzymała trzech pijanych kierowów, wśród nich turysta z Arabii Saudyjskiej 2025-07-03 08:30 Czy warto inwestować w profesjonalną stronę internetową dla małego biznesu? 2025-07-03 08:01 Zakopane - edycja chińska 1 2025-07-03 07:00 Nagrodzono Szkoły w ramach Miejskiego Systemu Współzawodnictwa Sportowego 2025-07-02 22:42 Potrącenie w Dębnie 2025-07-02 22:18 Spotkanie z Gorcami. Rodzinny piknik w Ochotnicy Górnej 2025-07-02 21:48 Fontanna multimedialna w Parku Cysterskim czeka na Was! 2025-07-02 21:00 Ochotnicki piknik motocyklowy 2025-07-02 20:26 Nowy singiel Hanny Zbyryt (WIDEO) 1 2025-07-02 20:17 Zderzenie w Bukowinie Tatrzańskiej 2025-07-02 20:07 Polka utknęła w Żlebie Téryego w Tatrach Słowackich 1 2025-07-02 20:00 Nowotarskie OSP nagrodzone podczas Gali Strażackiej Województwa Małopolskiego 2 2025-07-02 19:30 Copacabana w Szczawnicy? (WIDEO) 3 2025-07-02 18:31 Mało wody w Grajcarku 1 2025-07-02 18:00 Czytanie Tischnera 2025-07-02 17:34 Scena już prawie gotowa, a w Zakopanem 27 st. C. (WIDEO) 6 2025-07-02 17:15 Policja na festynie rodzinnym w Klikuszowej 2025-07-02 16:48 Policjanci zauważyli zwłoki 57-latka leżące pomiędzy lasem a drogą (WIDEO) 6 2025-07-02 16:00 Koncert Lata z Radiem w Zakopanem. Wszystkie ważne informacje 2 2025-07-02 15:00 Krupówki to nie parking dla meleksów 14 2025-07-02 14:00 Dolina Strążyska jak zawsze zachwycająca. Szczególnie o poranku (WIDEO) 2025-07-02 13:00 Nowy poziomy znak na drodze do Kuźnic. Co z przejściami i pasami? 5 2025-07-02 12:30 Po raz siódmy poeci spotkają się w Rogoźniku 2025-07-02 12:20 Mieszkańcy Raby Wyżnej ostrzegają się w internecie przed dronami zaglądającymi do okien 3 2025-07-02 11:37 Wypadek młodego Polaka w Tatrach Słowackich 2025-07-02 11:00 Biegi w sercu Gorców 2025-07-02 11:00 Przyrodnicy policzyli dzikie kozy w Tatrach 1 2025-07-02 10:00 "Dunajeckie Granie" rozpocznie tegoroczną edycję Tatrzańskich Wici 2025-07-02 09:00 Występy muzyczne, pokaz mody i koncert zespołu Rompey 2025-07-02 08:00 Dwa dni upałów, a w piątek ochłodzenie (WIDEO) 2025-07-02 07:30 Sprawdź się w biegu pod górę 1 2025-07-02 07:00 Nowy Targ Road Challenge 2025. Kolarski wyścig szosowy 2025-07-02 06:30 Autoterapia. Nowa wystawa w Galerii Antoniego Rząsy 2025-07-02 06:10 Policja podała szczegóły odnalezienia zwłok Tadeusza Dudy 11 2025-07-02 04:30 Muzeum Tatrzańskie zaprasza 2025-07-02 04:30 Koncert dla fanów Genesis i Phila Collinsa 2025-07-01 21:21 Podwójny zabójca z Starej Wsi pod Limanową nie żyje 5 2025-07-01 21:15 PiS chce zakazu wjazdu do Polski osób z Bliskiego Wschodu. Górale mogą być niezadowoleni 35 2025-07-01 21:00 Nowe przedszkole i żłobek w Zakopanem. Umowa podpisana 4 2025-07-01 20:00 50 tysięcy złotych nagrody od małopolskiej policji 5 2025-07-01 19:00 Śpisko Watra zapłonie po raz dziewiętnasty 2025-07-01 18:30 Przyjaciele Andrzeja Brandstattera 2025-07-01 18:29 Pożar torfu w Jabłonce 2025-07-01 18:00 Raba Wyżna wesprze budowę rabczańskiego szpitala 2 2025-07-01 17:00 Plac Niepodległości na ochłodę 3 2025-07-01 16:00 Towarzystwo Opieki nad Zabytkami chce wyremontować stację trafo 5
NAJPOPULARNIEJSZE ARTYKUŁY
NAJCZĘŚCIEJ KOMENTOWANE
OSTATNIE KOMENTARZE
2025-07-03 11:16 1. Co z parkowaniem samochodów dla przyjezdnych? to jest najsłabsza strona tej imprezy. 2025-07-03 11:00 2. jest super ! plaża zrobiona - nikt nie korzysta bo syf droga robiona - wszyscy korzystają i się wściekają jagnięcina - impreza którą Burmistrz zajmuje się cały tydzień i gotuje jak Gesslerka na promenadzie w czasie godzin pracy ! A Bogusia zadowolona i dumna z siebie 2025-07-03 10:33 3. @wiktoria ma racje pisząc, że cyt. "zamknąć granice póki nie jest za późno , obalić rząd agentów obcych wpływów pozamykać PISiorów też , wypowiedzieć wszystkie pakty imigracyjne i zielone zezwolić straży granicznej i wojsku dochować przysięgi a to się wiąże z użyciem broni , bo nic nam z pieniędzy jeżeli będziemy na każdym kroku gnębieni w swoim kraju przez Polski rząd i imigrantów a tak się dzieje w wolnej i oświeconej Europie". Jeszcze bym do tego dodał, żeby ogrodzić Polskę od południa i zachodu drutem kolczastym, zlikwidować przejścia graniczne, zakazać nie tylko wjazdu ale i wyjazdu z Polski, zlikwidować internet i wolne media, wprowadzić zasadę cuius regio, eius religio, wystąpić z Unii Europejskiej i wszystkich tego typu zwariowanych pomysłów..., a na końcu kupić sobie pukawkę i palnąć sobie w łeb. Oto Polska w wydaniu prawdziwego Polaka. O tempora, o mores. 2025-07-03 10:31 4. @szarlotko z kwaśnych jabłek to dla bezpieczeństwa pieszych 2025-07-03 10:23 5. @kijwoko ma całkowitą rację. Zakopane przypomina dziki zachód albo i coś gorszego. Wstyd mi za nasze miasto. 2025-07-03 10:03 6. Pan Jezus byl z bliskiego wschodu. I Maryja i Józef. Ich też byście nie wpuścili? 2025-07-03 10:00 7. Państwo z/d polskie zamiast spłacać ukraińskie długi powinno zafundować TOPR nową maszynę. 75 % Abramsów trafia w rosyjskie ręce. ETS2 i wojna na Ukrainie, to jest para podatek dla europejczyków 2025-07-03 09:55 8. Ten meleks parkuje tam już od dłuższego czasu , co widać na kamerkach internetowych , a zabawne jest to , że kilka metrów dalej na latarni wisi kamera straży Wiejskiej , czyli to prawda , że pod latarnią najciemniej !!!!!!!! 2025-07-03 09:51 9. Dobrze że pomysł podpowiedzieli jedni z komentujących na forum TP. Chodziło o zagospodarowanie chaszczy. Oj nie warto cenzurować. No ale z drogą, to przegięcie. Z resztą 6 metrów szerokości to za mało, na wsiach jest teraz szerzej i to nie są "arterie". 2025-07-03 08:42 10. A sanepid nie powinien badać tej wody skoro miasto dopuszcza w niej kąpiele? Nigdzie nie widzę regulaminu czy informacji że fontanna nie służy do rekreacji tylko do ozdoby. Nie ma też tabliczek "zakaz wchodzenia do fontanny i kąpieli". Kto będzie odpowiadał za ewentualne zatrucia legionellą czy innymi dobrodziejstwami? Oczywiście mieszkańcy swoimi pieniędzmi z podatków.
2025-06-22 01:24 1. Wzbogacony o 8 kolejnych budynków:):):) Wzbogacony:):):) 2025-06-22 00:36 2. A, czyli wyrżnąć drzewa i walnąć betonowe kloce tak jak już Radisson zrobił na miejscu przepięknego Modrzejowa, który powinien być muzeum, a rozjechały go spychacze. Brawo! Oby tak dalej, zalejemy betonem wszystką zieleń, dziedzictwo wyburzyć. Lepiej się zaborcy obchodzili z polskim krajobrazem i architekturą niż deweloperzy. 2025-06-12 19:04 3. Dla wielu osób za drogo, może by tak pomyśleć o zniżce dla mieszkańców? 2025-05-19 17:33 4. Jan mnie tam tyz zabrakło bo kosula w krate mi nie wyschła... miałem portki na posek zapinane ... rekonesans taki a sztuka "Ulice Jerozolimy " , Ulice pise się z duzej litery pamiytej .se tło .. i suchej co powiado doktor ... sztuk pięknych... 2025-04-24 10:37 5. Tylko na zdjęciach i w realu pusto przez fatalny dojazd do Szczawnicy. Stać w korku I niszczyć zawieszenie, to średnia przyjemność. 2025-04-02 12:01 6. A co na to czorne misie? Te brązowe tyż złe mogą być. 2025-03-28 12:31 7. Co Palace ma wspólnego z Wyklętymi. Ktoś chyba pomylił wątki i miejsca. Czyżby nowy starosta bał się OGNIA ? 2025-03-18 00:29 8. No i teraz wreszcie będzie prawo i sprawiedliwość. 2025-03-12 11:25 9. Na spotkaniu zabrakło schorowanego już pana dra Ryszarda Dąbrowieckiego, który jest pasjonatem twórczości mistrza Hasiora. Wydał nawet o nim książkę pt. "Upadły Anioł- Rzecz o Władysławie Hasiorze" 2025-03-04 09:43 10. Ach ten nieszczęsny młotek. Rośnie w siłę nasza ideologiczna brać
WARUNKI W GÓRACH
POGODA W WYBRANYCH MIASTACH REGIONU
Reklama