Pociąg do Zakopanego. Wystawa w Teatrze Witkacego

DESA Unicum zabiera publiczność w artystyczną podróż „Pociągiem do Zakopanego”

Twórczy dialog Magdaleny Berbeki i Michała Zaborowskiego zobaczysz bezpłatnie w Teatrze im. S.I. Witkiewicza. To pierwszy tego rodzaju projekt największej prywatnej instytucji kultury w Polsce.

W grudniu DESA Unicum przygotowała wyjątkową niespodziankę dla miłośników Tatr. Pierwsza edycja wyjazdowej wystawy „Pociąg do Zakopanego” to uznanie dla twórczej energii kurortu, widzianej oczami artystycznego duetu: Magdaleny Berbeki i Michała Zaborowskiego. Wystawę można odwiedzić bezpłatnie od 31 grudnia do 6 stycznia w sercu Zakopanego - Teatrze im. S.I. Witkiewicza. Wydarzeniu towarzyszy prezentacja prac Andrzeja Świetlika, ostatni projekt przygotowany przez wybitnego fotografa.  

Zakopane od dawna pełni rolę ważnego ośrodka kulturalnego na mapie Polski. Podobnie jak słynne europejskie kurorty zimowe - Davos, Biarritz, czy St. Moritz - stanowi istotny punkt życia artystycznego i towarzyskiego. Inspiracji płynących z gór poszukiwali tutaj m.in. Witkacy, Zofia Stryjeńska, Rafał Malczewski, Władysław Hasior czy Antoni Rząsa, a źródło twórczej energii nie traci dzisiaj na sile. O jego obecne znaczenie DESA Unicum zapytała duet artystów - rzeźbiarkę Magdalenę Berbekę i malarza Michała Zaborowskiego. Przewrotny tytuł wystawy “Pociąg do Zakopanego” odnosi się zarówno do realnej podróży, jak i twórczej więzi z miejscem. Wystawa jest uznaniem dla twórczej energii Zakopanego i pokazuje, jak miejsce od stuleci pobudza artystyczny dialog między tradycją a współczesnością. Dwa spojrzenia artystów można oglądać podczas ekspozycji trwającej od 31 grudnia do 6 stycznia w Zakopanem, przy ul. Chramcówki 15. 

Wystawie towarzyszy prezentacja prac Andrzeja Świetlika - legendy polskiej fotografii, współzałożyciela grupy Łódź Kaliska i portrecisty takich postaci jak Kora Jackowska, czy Czesław Miłosz. 

Zakopane okiem Michała Zaborowskiego

Relacja Michała Zaborowskiego z Zakopanem sięga lat 80. – jak wspomina, to tam, na Krupówkach, jeszcze przed studiami, sprzedawał swoje pierwsze niewielkie obrazy, by uczestniczyć w życiu zakopiańskiej artystycznej bohemy. Twórczość artysty łączy realność z elementami magicznymi. Z jednej strony opiera się na tym, co namacalne - postaci ludzkiej, świetle i przestrzeni. Z drugiej - sięga po mity i ponadczasowe archetypy. Jego obrazy znajdują się w kolekcjach prywatnych i instytucjonalnych na całym świecie. W pracach przygotowanych na wystawę artysta koncentruje się na uchwyceniu „ducha miejsca”, będącego wynikiem osobistego doświadczenia i wieloletniej relacji z Zakopanem. W cyklu obrazów olejnych zobaczymy portrety ludzi ulegających urokowi gór i wyjątkowej atmosferze miasta. Znajdzie się wśród nich humorystyczny obraz „Godzilla i górale budzą śpiących rycerzy”, nawiązujący do jednej z najbardziej znanych tatrzańskich legend o rycerzach uśpionych w Giewoncie; „Biały Miś”, przedstawiający Witkacego w roli kultowej postaci z Krupówek; oraz „Stryjeńska”, ukazujący artystkę zakopiańskiej bohemy w góralskim stroju i z oscypkiem w dłoni.

Zakopiańskie korzenie w rzeźbach Magdaleny Berbeki

W twórczości Magdaleny Berbeki wyraźnie wybrzmiewa osobisty powrót do korzeni - artystka pochodzi z Zakopanego, a jej rzeźby wyrastają z głębokiego dialogu ze Szkołą Zakopiańską, której twórcy czerpali inspiracje prosto z górskiego krajobrazu, legend i tradycji regionu, tworząc rozpoznawalny, lokalny styl. Na potrzeby projektu Berbeka przygotowała rzeźby z brązu i kamienia, odwołujące się do podhalańskich podań, demonologii i symboli zakorzenionych w kulturze ludowej. Artystka unika dosłowności - jej prace nie tyle ilustrują dawne opowieści, co nadają im współczesny rys. To wynik spotkania klasyki z nowoczesnością, tradycji z osobistą interpretacją. Widać w nich zarówno wpływ zakopiańskiego dziedzictwa, jak i doświadczenia zdobytego w Pietrasanta - światowej stolicy rzeźby, gdzie przez wieki tworzyli mistrzowie tacy jak Michał Anioł czy Igor Mitoraj. Wśród realizacji przygotowanych specjalnie na tę wystawę znajdzie się m.in. „Dziwożonka z Doliny Chochołowskiej” - monumentalna rzeźba wykuta w granicie, nawiązująca do postaci leśnej istoty, która według wierzeń porywała zabłąkanych wędrowców i zuchwałych śmiałków ignorujących prawa natury. Obok niej zobaczymy „Wędrującą gaździnę” - rzeźbę inspirowaną symbolicznym obrazem kobiety, która nie tylko prowadzi dom, ale niesie go ze sobą: w pamięci, w opowieściach, w przekazywanych dalej zwyczajach. Prezentowana będzie także „Czułość hal” - kamienny hołd tatrzańskiej przyrodzie, która potrafi być surowa i łagodna jednocześnie.  

Ostatni projekt Andrzeja Świetlika

Specjalnie na potrzeby projektu powstała sesja fotograficzna autorstwa Andrzeja Świetlika - wybitnego polskiego fotografa. Był to ostatni zrealizowany przez niego projekt, ukończony tuż przed śmiercią. Zdjęcia wykonano na tle malowanych plansz przedstawiających Tatry, a wśród nich znajdą się portrety obojga artystów utrzymane w zakopiańskim klimacie - z nartami w dłoniach lub w góralskich pelerynach. Seria prac wykorzystuje archiwalne fotografie pochodzące z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego, ukazujące przedwojenne Krupówki, Gubałówkę, zakopiański dworzec oraz górskie pejzaże. To kadry pełne humoru i nostalgii za miejscem, które od zawsze przyciągało ludzi z temperamentem i potrzebą tworzenia. Zdjęcia Andrzeja Świetlika będą integralną częścią wystawy. 

Wystawę można oglądać od 31 grudnia do 6 stycznia w Teatrze im. S.I. Witkiewicza przy ul. Chramcówki 15 w Zakopanem. Wstęp jest bezpłatny!