2015-02-06 09:22:10

Czy przewodnik tatrzański może chodzić w Tatry Słowackie?

Poniżej przedstawiamy opracowanie Huberta Jarzębowskiego dotyczące uprawnień przewodnickich na Słowacji. To pisemna wersja jego wystąpienia zaprezentowanego na zakończeniu sezonu przewodników tatrzańskich.

Sławkowski Szczyt w Tatrach Słowackich

Od czasu opublikowania przez słowackie Górskie Pogotowie Ratunkowe (Horská záchranná služba, dalej: HZS) dwóch regulaminów poruszania się po terenach górskich - pierwszego poświęconemu ogólnym zagadnieniom bezpieczeństwa w górach oraz drugiemu dotyczącemu grup zorganizowanych - nie milkną dyskusję w środowisku polskich przewodników.

Niektórzy wpadli w euforię z powodu rzekomego otwarcia nieudostępnionych znakowanymi szlakami szczytów Tatr Wysokich (w tym najpiękniejszych tatrzańskich olbrzymów - Gerlacha, Łomnicy, Lodowego, Wysokiej) dla przewodników UIMLA. Inni panikowali z powodu całkowitego zamknięcia Tatr Słowackich dla polskich przewodników tatrzańskich. Niniejszy artykuł stanowi próbę opracowania tego, co wolno, a czego nie wolno polskim przewodnikom na Słowacji.

Horský vodca czy horský sprievodca?

Opublikowane na stronie http://www.hzs.sk/pokyny-hzs/ i dostępne po słowacku, angielsku, niemiecku, węgiersku i polsku regulaminy HZS odnoszą się do terenów górskich. Na Słowacji za takie uważane są Tatry Wysokie, Zachodnie i Bielskie, Niżne Tatry, Mała i Wielka Fatra, Pieniny, Słowacki Raju oraz tzw. Stredné Beskydy, czyli najwyższa część tego pasma z Babią Górą, Pilskiem i Wielką Raczą.

Regulaminy te wyznaczają reguły uprawiania w wyżej wymienionych górach turystyki, taternictwa, narciarstwa, innych sportów oraz działalności speleologicznej. Tekst poświęcony działaniom zorganizowanym natomiast reguluje działalność przewodników wysokogórskich oraz przewodników górskich.

Czym zatem różni się przewodnik wysokogórski (horský vodca) od przewodnika górskiego (horský sprievodca)? Odpowiedź jest prosta: ten pierwszy posiada uprawnienia przewodnika IVBV/UIAGM/IFMGA (w naszym kraju są to przewodnicy zrzeszeni w Polskim Stowarzyszeniu Przewodników Wysokogórskich - PSPW, których listę znaleźć można na stronie internetowej http://pspw2014.wix.com/pspw), a ten drugi posiada uprawnienia UIMLA.

W Polsce przewodnicy UIMLA zrzeszeni są w Stowarzyszeniu Międzynarodowych Przewodników Lider, a ich lista znajduje się pod adresem internetowym http://www.przewodnik-lider.pl/. Lista słowackich przewodników UIMLA znajduje się na stronie: http://www.mountainleader.sk/horskisprievodcovia, natomiast przewodników IVBV należy szukać pod adresem: http://www.mountainleader.sk/horskisprievodcovia.

Przewodnik wysokogórski IVBV może prowadzić swoich klientów wszędzie tam, gdzie nie zabraniają mu tego przepisy parkowe związane z ochroną przyrody (a więc do ścisłych rezerwatów przyrody, takich jak masyw Młynarza, Szerokiej Jaworzyńskiej). Z przewodnikiem IVBV, oprócz wejść turystycznych na największe szczyty Tatr, wybrać się można również na drogi wspinaczkowe, zarówno skalne jak i lodowe, oraz na tury skialpinistyczne dowolnej trudności

Przewodnik górski natomiast prowadzić może wycieczki po szlakach znakowanych oraz poza nimi, ale tylko w terenie nie wymagającym użycia asekuracji. Według regulaminu HZS przewodnik UIMLA prowadzić może:

"a) po oznaczonych trasach turystycznych poza nimi, bez pokrycia śniegiem do pierwszego stopnia trudności wspinaczkowej zgodnie z międzynarodową skalą trudności dróg skalnych UIAA,

b) poza trasami turystycznymi i trasami z przykrywą śnieżną na nartach biegowych i rakietach śnieżnych,

c) na turystycznych oznaczonych trasach z pokrywą śnieżną z wykorzystaniem sprzętu narciarskiego".

Należy dodać, że według słowackich górskich definicji stopni trudności szczyty budzące największe zainteresowanie turystów (i, rzecz jasna, przewodników), takie jak Gerlach, Wysoka, Ganek, Szatan, łomnica, Lodowy, Pośrednia Grań nie są "jedynkowe", lecz trudniejsze i jako takie niedostępne dla przewodnika UIMLA.

Dodać należy, iż regulaminy HZS nie mają mocy prawnej. Dokumentami regulującymi co wolno, a czego nie wolno robić w słowackich górach są regulaminy parków narodowych. To do nich w pierwszej kolejności muszą zastosować się grupy zorganizowane. Przewodnictwo oraz ratownictwo na Słowacji reguluje Ustawa 544/2002 Z.z. o Górskim Pogotowiu Ratunkowym. W chwil obecnej do ustawy wpisana jest tylko definicja przewodnika wysokogórskiego (horský vodca) i tylko jego obowiązki są prawnie zdefiniowane. Horský sprievodca, a więc przewodnik górski UIMLA, nie jest jeszcze uwzględniony w słowackim prawie (ostatnia poprawka do ustawy pochodzi z roku 2014), prowadzić zatem może w wyznaczone przez HZS miejsca na zasadzie umowy o charakterze "dżentelmeńskim". Prowadzone są natomiast prace, by definicja przewodnika górskiego zagościła w słowackim prawie jak najszybciej.

Czy przewodnik tatrzański może chodzić w Tatry?

Tak postawione pytanie jest trudne i nie pozwala na udzielenie jednoznacznej odpowiedzi. Mimo, iż przewodnictwo tatrzańskie ma po południowej stronie równie długą tradycję jak po naszej, a spiskoniemieccy, węgierscy i słowaccy przewodnicy zapisali się w historii poznania Tatr złotymi zgłoskami, przewodnictwo tatrzańskie na Słowacji nie istnieje. Słowackie prawo również nie zna pojęcia "przewodnika tatrzańskiego".

Należy zatem zadać pytanie: gdzie i kiedy polski przewodnik tatrzański wycieczek prowadzić nie może? Gdzie jest to zabronione. Odpowiedź jest pozytywna. Po słonecznej stronie Tatr, w Małej i Wielkiej Fatrze, w Słowackim Raju i w Pieninach polski przewodnik tatrzański ma podobne możliwości jak pilot wycieczek (słow. turistický sprievodca) oraz, co trzeba dodać, praktycznie każda dorosła osoba. Prowadzić może zatem wycieczki po znakowanych szlakach, w dozwolonym terminie i przy respektowaniu zasad ochrony przyrody.

W Tatrach, według słów Strażnika TANAP, Pavla Tajboša, "Przewodnik tatrzański" może prowadzić grupę po wszystkich turystycznych znakowanych szlakach w okresie od 16.06 do 31.10. W czasie sezonowego zamknięcia szlaków od 1.11 do 15.06 wyłącznie po szlakach nie objętych zakazem. Zdanie przedstawiciela Parku Narodowego potwierdza płk. inż. Jozef Janiga, naczelnik HZS. Jak tłumaczy: "My nie znamy pojęcia "przewodnik tatrzański" oraz nie posiadamy wiadomości na temat jego wykształcenia w ramach działalności przewodnickiej. Nie jest jednak zakazane chodzić z grupą klientów po znakowanych szlakach".

Doprecyzowuje on: "polski przewodnik może w górach Słowacji prowadzić wycieczki wyłącznie po znakowanych szlakach turystycznych. W przypadku posiadania legitymacji UIMLA może prowadzić po szlakach, oraz poza nimi do I stopnia UIAA, czyli w myśl wskazówek HZS i respektowania innych prawnych norm jak np. Regulaminu stosownego parku narodowego".

W innych górach Słowacji

Dobre wiadomości dla polskich przewodników tatrzańskich napłynęły również z innych pasm górskich Słowacji. Nie będą tam oni traktowani jako intruzi. Dyrektor Parku Narodowego Mała Fatra, mgr Michal Kalaš daje zielone światło dla pracy przewodnika tatrzańskiego: "Z punku widzenia ochrony przyrody obowiązują wytyczne ustawy (543/2002 w brzmieniu późniejszych poprawek) oraz regulamin wstępu. Na naszym terenie obowiązuje tylko sezonowe zamknięcie trzech szlaków turystycznych (Rozsutec, Obšívanka, Vendovka - Malý Kriváň).

Poruszanie się po Parku dozwolone jest wyłącznie po znakowanych szlakach, także kiedy pójdziecie po oficjalnych znakowanych szlakach będzie to w porządku. Nie obowiązuje parkowa licencja. Regulamin poruszania się po Parku można znaleźć na naszej stronie".

W podobnych duchu wypowiada się Dan Harťanský, przewodniczący straży parku NAPANT. Uspokaja, że nikt nie będzie polskiemu przewodnikowi zakazywał wędrowania po Niżnych Tatrach z grupą: "W Tatrach Niżnych przewodnik UIMLA oraz polski "przewodnik tatrzański" może swoich klientów prowadzić po istniejących znakowanych szlakach turystycznych, przy czym on oraz jego klienci powinni dotrzymywać wszystkich punktów regulaminu oraz innych obowiązujących przepisów o ochronie przyrody.

Jeżeli chodzi o wstęp do jaskiń przewodnik może ze swoimi klientami wstępować tylko do udostępnionych jaskiń, a do wejścia dotrzeć może wyłącznie istniejącym znakowanym szlakiem. Do prowadzenia po istniejących turystycznych szlakach znakowanych nie potrzebuje przewodnik żadnej licencji od parku narodowego, ani od innego organu ochrony przyrody". Prosi on tylko, by grupy przekraczające 50 osób zgłaszać naprzód zarządowi parku na adres e-mail: napant@sopsr.sk.

Żadnych negatywnych odpowiedzi nie otrzymałem również od dyrekcji żadnego innego górskiego parku narodowego na Słowacji.

Podsumowanie

Najlepszą i najbardziej jasną sytuację na Słowacji mają przewodnicy wysokogórscy IVBV. Sympatycy przewodników UIMLA powinni trzymać kciuki za jak najszybsze uwzględnienie definicji przewodnika górskiego w słowackim prawodawstwie. Już teraz natomiast mogą prowadzić w ściśle określone miejsca na zasadzie dżentelmeńskiej umowy. Najwyższe szczyty Tatr są i jeszcze przez jakiś czas pozostaną dla nich niedostępne. Polski przewodnik tatrzański nie ma na dobrą sprawę żadnych szczególnych uprawnień na Słowacji, ale nie powinien czuć się jak niechciany intruz.

Przedstawiciele wszystkich Parków Narodowych oraz ratownicy do przewodnictwa tatrzańskiego nastawieni są pozytywnie i serdecznie zapraszają przewodników wraz z grupami. Podobnie zresztą zapraszają pilotów wycieczek, nauczycieli i innych chętnych do prowadzenia wycieczek. Przed przewodnikami tatrzańskimi stoi trudne zadanie wywalczenia klienta wyłącznie za pomocą swojej wiedzy, umiejętności jej przekazania, osobowości i charyzmy, a nie posiadania specjalnych uprawnień.

Hubert Jarzębowski

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

trochę z boku 2017-01-26 20:32:21

do Góral z Trójmaista
Chłopie w jakim ty świecie żyjesz? W XIX wieku w Tatry pojedyncze osoby się wybierały i to generalnie pod opieką przewodnika. Dziś jak sie widzi te kilka - kilkanaście tysięcy ludzi dziennie walących do moka to się odechciewa chodzić po górach. Dobrze, że są strefy gdzie wchodzić nie wolno. Jakby wszędzie te tłumy mogły włazić to te góry nie byłyby już takie same.

Parc3r 2015-02-11 08:27:59

Witam, a jak jest z innymi słowackimi pasmami, dajmy przyklad popularnego Słowackiego Raju. Czy przewodnik beskidzki moze legalnie pojechać tam z grupą?

Góral z Trójmiasta 2015-02-07 09:50:35

Mnożenie przepisów trochę mi się kłóci się z tą tak opiewaną w pieśniach "górską wolnością".
Góry mamy małe, za to regulacje do nich największe na świecie i wciąż rosnące.
W XIX i na początku XX wieku chodzić po całych Tatrach mógł każdy, na własne ryzyko, o dowolnej porze roku.
I komu to przeszkadzało ? ;)

FanclubBeaty 2015-02-07 07:17:15

Może o ile nie ubiera skarpet do sandali jak mąż Czerskiej

Murański 2015-02-06 21:38:41

Tak jest... tylko zyczyć sobie nowych i nowych regulacji, swoboda to przecież wstecznictwo, co ja czytam...

gcfhlk 2015-02-06 20:23:36

A co to za twór ten przewodnik UIMLA?

atosi4 2015-02-06 11:49:15

A 50 lat temu można było na Słowacji chodzić wszędzie .

Fib! 2015-02-06 10:48:54

Jak niema nogi jak kapitan Cook to moze chodzic.

Reklama

Galerie

Szczęśliwa trzynastka, czyi Miś Zakopiański wybrany

Morskie Oko okiem młodych artystów

W sąsiedztwie Domu Doktora

Młodzi artyści i ich wizje kubizmu

Hasior - rekonesans w Czerwonym Dworze

Zawody Koziołka Matołka 2025

Aukcja dla Domu Doktora

Cześć i chwała żołnierzom wyklętym

Drań Witkacy na nas patrzy

Odważnej Estery Karp wyprowadzanie z zapomnienia

Tomasz Gluziński i jego twórczość w Opolance

Dzień Babci i Dziadka w SP Ciche 1

Dom Doktora powstaje po pożarze

Otwarcie 31. Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w Sportach Zimowych

Świat dorożek i powozów na Podhalu

Urodzinowy Chasior u Hasiora

WOŚP na Chotarzu w Kościelisku

Śleboda Józefa Koszarka w Okszy

Premierowa "Wdowa po sołtysie"

Kolędy i pastorałki w Miejskiej Galerii Sztuki

Noworoczne kolędowanie w Czerwony Dworze

Święto gwary w Białym Dunajcu

Cudnej mimozie - wstrętna pokrzywa, czyli duch Makuszyńskiego w Opolance

Halina Rząsa - dokumentalistka pra-ekologii

"Widziałam Joannę" Mariusza Koperskiego w Gwarno

Benefis Eugeniusza Karkoszki z Lipnicy Wielkiej

Pokonkursowa wystawa Moje Zakopane

Jubileuszowa Gala konkursu Tatrzańska Jesień

Gala Stypendialna Powiatu Tatrzańskiego

Fenomen krakowskiej szopki

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO, ELEWACJE, OGRODZENIA - WSZYSTKO Z KAMIENIA. 509 169 590.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia MIESZKANIE 39 m2 wraz z miejscem parkingowym w podziemnym garażu w cenie wynajmu - Nowy Targ, Polana Szaflarska. 2.500 zł/mc. 889 228 159, timeless.solutions2020@gmail.com
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
MIESZKANIE 39 m2 wraz z miejscem parkingowym w podziemnym garażu - Nowy Targ, Polana Szaflarska. Sprzeda właściciel 889 228 159, timeless.solutions2020@gmail.com
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Zakopane -kupie pilnie mieszkanie gotówka około 40-50 m2 tel 660797241.
USŁUGI | inne
Strony internetowe. Materiały reklamowe. 787839330 vprojekt@hoga.pl
Tel.: 787839330
PRACA | dam
PRZYJMĘ PANIĄ DO SPRZĄTANIA POKOI W PENSJONACIE W ZAKOPANEM. 601 45 33 91.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DZIAŁKĘ ROLNĄ 31 arów w Niedzicy z dobrym dojazdem tel. 503-723-789.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam 2 HEKTARY POLA i DZIAŁKĘ 20 AR. 505 429 375.
PRACA | dam
Spółka "Tesko" Tatrzańska Komunalna Grupa Kapitałowa poszukuje SPECJALISTY DS. OCHRONY ŚRODOWISKA. ZAKRES OBOWIĄZKÓW: 1. Identyfikacja potrzeb firmy wymaganych ustawodawstwem krajowym i unijnym z zakresu ochrony środowiska, wraz z określeniem stosownych działań zmierzających w kierunku spełnienia wymagań. 2. Opracowywnie wniosków o wydanie lub aktualizację wszystkich niezbędnych zezwoleń i decyzji środowiskowych z zakresu gospodarki odpadami, wymaganych w związku z działalnością prowadzoną przez Spółkę. 3. Bieżący kontakt z instytucjami wydającymi zezwolenia i decyzje, w celu prawidłowego przygotowania wniosków oraz uzyskania stosownych dokumentów. 4. Kompletowanie dokumentów niezbędnych do określenia wpływu firmy na środowisko, wraz z naliczaniem związanych z tym opłat. 5. Wykonywanie postanowień zawartych umów na odbiór i zagospodarowanie odpadów w zakresie informacyjnym i sprawozdawczym. 6. Sporządzanie wymaganych sprawozdań z zakresu gospodarki odpadami i ochrony środowiska. 7. Ustalanie właściwego zakresu monitoringu środowiskowego, wynikającego z posiadanych decyzji i przepisów prawa, wraz ze zlecaniem stosownych badań monitoringowych w odpowiednich terminach. 8. Określanie właściwego zakresu monitoringu wizyjnego, zgodnie z Ustawą o odpadach, oraz zapewnienie wymaganego dostępu dostępu dla odpowiednich organów. 9. Redagowanie korespondencji z zakresu swojej działalności. Godziny pracy: 7:00-15:00 (poniedziałek - piątek). Umowa o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, stabilne warunki zatrudnienia WYMAGANIA: - Samodzielność, dobra organizacja pracy i umiejętność planowania zadań, - Wykształcenie wyższe - preferowane. KONTAKT: tesko@tesko.pl, ul. Szymony 17a, Zakopane, tel. 18 20 25 620. Uprzejmie informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi Kandydatami, którzy zostaną powiadomieni telefonicznie o terminie rozmowy kwalifikacyjnej.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam BACÓWKĘ, nowo wybudowaną na Sralówkach. 515 503 494, 18 265 39 77.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Do wynajęcia BIURO w centrum Zakopanego. Kontakt 886489296.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA W GORCACH 30 arów. 503 868 728.
SPRZEDAŻ | różne
Całe kompletne HOMONTO góralskie, 1400 zł., do negocjacji. SERDAK GÓRALSKI. 725 071 681.
BIZNES
Spółka POLSKIE TATRY S. A. zaprasza do składania ofert na postępowanie nr 03/DT/2025 pn.: "Dzierżawa obiektu gastronomicznego "Szałas pod Wilkiem" zlokalizowanego w miejscowości Małe Ciche na Polanie Zgorzelisko." Aby uzyskać szczegółowe informacje o przetargu zapraszamy do odwiedzenia strony: www.bip.polskietatry.pl. Kontakt: 18 20 637 30 wew. 22. Zapraszamy do składania ofert.
USŁUGI | budowlane
BUDOWY DOMÓW OD PODSTAW ORAZ WIĘŹBY DACHOWE WRAZ Z POKRYCIEM. 572624414.
USŁUGI | budowlane
REMONTY I WYKOŃCZENIA od A do Z. 572624414.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam DOM CENTRUM - ZAKOPANE - 609 09 35 99.
USŁUGI | budowlane
Witam, oferujemy Państwu kompleksowe usługi prac brukarskich.Wykonujemy między innymi: - odwodnienia - korytowanie - utwardzanie terenu - przygotowanie terenu pod ogrody-k W celu jakichkolwiek pytań i informacji proszę o kontakt 798 366 466. 798366466 biuro@czorsztynski.com biuro@czorsztynski.com
Tel.: 798366466
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Wynajmę lokal do prowadzenia działalności gastronomicznej (kuchnia i sala dla gości) w centrum Zakopanego- gotowy bądź do niewielkiego remontu-tel. 666522367
Tel.: 666522367
PRACA | dam
WIZY USA, WYJAZDY, ZIELONA KARTA. 501 809 644
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
DO WYNAJĘCIA MIESZKANIE lub POKÓJ - 880 390 028.
USŁUGI | inne
MYCIE DOMÓW DREWNIANYCH - 880 363 281.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni KIEROWCĘ. Dobre warunki pracy. 604 102 804, 602 285 793.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni EKSPEDIENTKĘ. Bardzo dobre warunki pracy. 604 102 804, 602 285 793.
PRACA | dam
Piekarnia w Zakopanem zatrudni PIEKARZA. Praca stała, dobre warunki. 604 102 804, 602 285 793.
PRACA | szukam
KUCHARKA, POMOC KUCHENNA, POSPRZĄTAM. 796 358 958.
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię działkę budowalną min 10 arów z widokiem na Tatry. Koniecznie dojazd uregulowany, widok na góry. Zakopane, Ząb, Kościelisko, Gliczarów.. 600404554 grz.wicik@gmail.com
Tel.: 600404554
SPRZEDAŻ | zwierzęta
SHIH TZU.730 519 594.
ZDROWIE I URODA
Poszukiwany/a: Rehabilitant/Rehabilitantka OWR Krywań I Murzasichle Szukamy ambitnego i zaangażowanego rehabilitanta, który wspólnie z nami bedzie pomagał pacjentom wracać do sprawności.. 601544146 www.krywan-tatry.pl biuro@krywan-tatry.pl
Tel.: 601544146
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE PODDASZY WEŁNĄ MINERALNĄ, ADAPTACJA PODDASZY, ZABUDOWA GK. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
KOMPLEKSOWE WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, MALOWANIE, PANELE, MONTAŻ DRZWI, ŁAZIENKI, ZABUDOWY GK. 660 079 941.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DOM W JABŁONCE centrum. 605 306 294.
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
DZIAŁKA BUDOWLANA W MURZASICHLU 19 arów, kameralna. 517 018 380
PRACA | dam
ZATRUDNIMY W KARCZMIE oraz W BARZE MLECZNYM: KUCHARZA, POMOC KUCHENNĄ, OBSŁUGĘ BARU MLECZNEGO. Zakopane, bez zakwaterowania - 600 035 080, 600 035 355.
USŁUGI | budowlane
USŁUGI BLACHARSKO-DEKARSKIE, KRYCIE I PRZEKRYCIA DACHÓW, KOMINY, BALKONY, RYNNY, GZYMSY, FASADY. 889 388 484.
MOTORYZACJA | sprzedaż
MITSHUBISHI OUTLANDER 2,2 DI-D, 4X4, r.p.2014, przebieg 224 tys. km, I właściciel, bogata wersja Intense Plus, dodatkowo kpl. kół zimowych z felgami, zdejmowany hak,oryginalny bagażnik dachowy. 605 564 270.
SPRZEDAŻ | różne
NOWE KILIMY RĘCZNIE TKANE (z owczej wełny). Wzór: jarzębina (60/80). Tel. 793 887 893
SPRZEDAŻ | różne
Sprzedam GOBELIN - pejzaż zimowy - (145/80). TORBY JUHASKIE. Tel. 793 887 893
USŁUGI | budowlane
OCIEPLANIE DOMÓW na materiałach wysokiej jakości. 787 479 002.
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.