Przewodnicki licencjat

Dwuletni kurs na przewodnika tatrzańskiego, to jakby studia w wyższej szkole górskiej, w której poza pogłębianiem wiadomości o Tatrach i uzupełnianiem umiejętności górskich, nabywa się także umiejętności metodyczne do prowadzenia grup i indywidualnych osób w Tatry. Z powyższego wynika, że na taki kurs powinny się zgłaszać osoby, które nie tylko mają już pewien zasób wiedzy o Tatrach i poznały je dobrze pod względem turystycznym i topograficznym, ale są też z nimi związane emocjonalnie, poprzez uprawianie wspinaczki górskiej, taternictwa jaskiniowego lub ski-alpinizmu albo są ratownikami górskimi. Daje to niejako gwarancję, że ukończenie przez nich takiego kursu jest realne, a zdanie egzaminu nie powinno nastręczać większych trudności.

Zapisywanie się na kurs osób \"prosto z ulicy\", które w przewodnictwie widzą tylko intratny zawód, jest pomyłką. Przewodnictwo tatrzańskie powinno być ukoronowaniem edukacji i działalności górskiej, a nabyta wiedza i doświadczenie górskie powinny być potem przekazywane tym, których w Tatry prowadzimy. Dlatego też organizator kursu powinien dokonywać selekcji chętnych, przeprowadzając egzamin wstępny – teoretyczny i praktyczny. Wówczas unika się przypadkowości. Większość organizowanych dotychczas kursów spełniała te wymogi. W ciągu ostatnich 10 lat kursy dla kandydatów na przewodników tatrzańskich były organizowane w Zakopanem przez Stowarzyszenie Przewodników Tatrzańskich im. Klemensa Bachledy oraz przez Zarząd Oddziału Tatrzańskiego PTTK, a w Krakowie przez Akademickie Koło Przewodników Tatrzańskich im. Zofii i Witolda Paryskich oraz przez Koło Przewodników Tatrzańskich im. Macieja Sieczki.

Właśnie to ostatnie koło było organizatorem kursu, którego część absolwentów zdawała w ostatni weekend kwietnia egzamin państwowy. Zdało go kilkanaście osób, co należy uznać za wynik dobry. Koło to już wcześniej przeprowadziło u siebie tzw. egzamin wewnętrzny, który był pewną selekcją kandydatów przed przystąpieniem do egzaminu państwowego, przed członkami komisji egzaminacyjnej, powołanej przez Małopolski Urząd Marszałkowski w Krakowie. Przedstawicielem tego urzędu w komisji egzaminacyjnej była Izabela Kowalczyk, pełniąca funkcję sekretarza komisji, a egzamin przeprowadzały trzyosobowe zespoły, powołane przez Krzysztofa Kuleszę, przewodniczącego tej komisji.

Do testu pisemnego, kodowanego, przystąpiło 22 kandydatów po kursie u \"Sieczków\" oraz dwóch z ostatniego kursu zakopiańskiego. Wymaganą liczbę co najmniej 40 pkt. uzyskało 18. Jeszcze w tym samym dniu odbył się egzamin ustny, do którego przystąpiło 23 kandydatów, w tym również kilku absolwentów poprzednich kursów, którzy odpadli na tym etapie egzaminu w czasie poprzednich sesji. Wiedzę, głównie z zakresu topografii i przyrody Tatr oraz znajomości Podtatrza, sprawdzały dwie komisje w składzie: Jacek Mizerski, Paweł Skawiński i Jan Gąsienica Roj starszy oraz Józef Posadzki, Krzysztof Kulesza i niżej podpisany. Sześciu zdających nie uzyskało pozytywnej oceny i tym samym nie zostało dopuszczonych do egzaminu praktycznego.

Egzamin metodyczny w terenie pozwala ocenić zarówno wiedzę, jak i umiejętności przewodnickie kandydata, sposób nawiązywania kontaktu z grupą oraz dobór i sposób przekazywania informacji, a także bezpieczne prowadzenie jej uczestników. Jest to bodaj najważniejsza część całego egzaminu, na podstawie której można ocenić przydatność kandydata do zawodu przewodnickiego. Pięciu zdających prowadziło kolejno wycieczkę z Kuźnic na Halę Gąsienicową, a ich umiejętności oceniała komisja w składzie: Józef Posadzki, Jacek Mizerski i Leszek Lassota, natomiast tyle samo osób prowadziło wycieczkę z Kuźnic przez Kalatówki na Kondratową. Oceniali ich Rajmund Starzyk, Krzysztof Kulesza i niżej podpisany.

Dwa dni trwał egzamin praktyczny w rejonie skałkowym, z zakresu podstawowych elementów taternictwa i udzielania pierwszej pomocy. Chociaż przewodnik tatrzański III klasy nie prowadzi turystów poza szlakami i po drogach taternickich, to jednak umiejętności z zakresu asekuracji, zakładania stanowisk, opuszczania na linie i awaryjnego wycofywania się z terenu trudnego, mogą się zdarzyć w różnych warunkach, na eksponowanych szlakach turystycznych. O tym, że umiejętność udzielania pierwszej pomocy przez przewodnika jest niezwykle ważna, nie trzeba nikogo przekonywać. W tym zakresie kandydatów egzaminowali: Mieczysław Ziach, Robert Janik i Jan Gąsienica Roj starszy. Egzaminu praktycznego nie zdały trzy osoby.

Po zakończeniu wszystkich egzaminów ustalono listę kandydatów, którzy egzamin państwowy zdali: Magdalena Balcarczyk, Bogusława Chlipała, Grzegorz Filipowicz, Daniel Kędra, Łukasz Kiełt, Marcin Kisiel, Agnieszka Leśniak, Piotr Łupicki, Roman Płatkowski, Tomasz Popiołek, Maria Tokarz-Olszańska, Wojciech Sowa i Maria Stanisławska. Po złożeniu wymaganych dokumentów w Małopolskim Urzędzie Marszałkowskim, osoby te uzyskają uprawnienia przewodnika tatrzańskiego.

Apoloniusz Rajwa