2017-03-01 12:02:35

Reklama

BLOG Adam Kitkowski

Blog

Ocalić od zapomnienia. Rocznica żołnierzy wyklętych - niezłomnych

Reklama

Tylko refleksja nad dziejami narodu, daje szansę jego istnienia w przyszłości. Daj nam Boże łaskę przebaczenia, ale uchroń nas od grzechu niepamięci.

W dniu 1 marca obchodzimy kolejną rocznicę Dnia Żołnierzy Wyklętych – Niezłomnych. W Polsce obchodzimy ją już siódmy raz. Inicjatorem proklamowania Dnia Żołnierzy Wyklętych i wyboru 1 marca jako jego terminu był śp. dr hab. Janusz Kurtyka, prezes Instytutu Pamięci Narodowej. Dlaczego wybrał te datę? Bo to data symboliczna – 1 marca 1951 r. życie stracili, zamordowani „w majestacie komunistycznego prawa” członkowie IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, największej niepodległościowej struktury poakowskiej.

A jednak ciągle mamy problem z pełną akceptacją tego święta i tych żołnierzy. Zanim je wymienię, przypomnijmy kilka faktów.

Żołnierze zbrojnego podziemia lat 1944 – 1956 należeli do różnych organizacji wojskowych: Wolność i Niezawisłość, Narodowe Siły Zbrojne, Narodowy Związek Wojskowy, Narodowe Zjednoczenie Wojskowe. Zbrojne podziemie było jednym z elementów oporu zniewalanego narodu, który nie chciał i nie umiał pogodzić się z decyzją naszych zachodnich aliantów oddających Polskę Stalinowi (formalnie w Teheranie i Jałcie). Po II wojnie, żołnierze podziemia antykomunistycznego byli więzieni, przesłuchiwani, torturowani, zabijani. Niszczono również o nich pamięć lub nazywano „zaplutymi karłami reakcji”. Między innymi w tym celu władza komunistyczna powołała UB i KBW, a przez pierwsze lata Polski Ludowej eksterminacją żołnierzy polskiego podziemia zajmowali się również rezydenci NKWD. Liczbę członków wszystkich organizacji i grup konspiracyjnych określa się na 120-180 tysięcy osób. W latach 1944-1956 z rąk polskich i sowieckich komunistów zginęło prawie 9 tysięcy żołnierzy podziemia niepodległościowego i wykonano ponad 4 tysiące wyroków śmierci na polskich patriotach.

Warto wiedzieć, że ostatni znany z imienia oficer, por. Anatol Radziwonik, ps. „Olech” poległ w walce z NKWD 12 maja 1949 roku na terenach dzisiejszej Białorusi, a ostatni „żołnierz wyklęty” – Józef Franczak „Lalek” zginął w walce podczas obławy w Majdanie Kozic Górnych 21 października 1963 roku! Wielu z nich jeszcze czeka nas swój „prawdziwy” pogrzeb, np. rotmistrz Witold Pilecki.

Określenie „żołnierze wyklęci” powstało w 1993 roku – użyto go pierwszy raz w tytule wystawy Żołnierze Wyklęci – antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku, organizowanej przez Ligę Republikańską na Uniwersytecie Warszawskim. Jego autorem był Leszek Żebrowski. Stanowi ono bezpośrednie odwołanie do listu otrzymanego przez wdowę po jednym z żołnierzy podziemia, w którym, zawiadamiając o wykonaniu wyroku śmierci na jej mężu, dowódca jednostki wojskowej pisze o nim: wieczna hańba i nienawiść naszych żołnierzy i oficerów towarzyszy mu i poza grób. Każdy, kto czuje w sobie polską krew, przeklina go – niech więc wyrzeknie się go własna jego żona i dziecko.

Jakie to powody kierują moimi rodakami, że nie wszyscy akceptują to święto i tych żołnierzy. Nie wszyscy rozumieją (wiedzą) co tak naprawdę stało się w Polsce po 1945 roku. Nie było mowy o odzyskaniu pełnej wolności niepodległości. Obaj okupanci - i niemiecki, i sowiecki dążyli do eksterminacji naszego narodu. Przecież deportacje w głąb Rzeszy i na Syberię, aresztowania, łapanki, obozy śmierci, np. Auschwitz, Treblinka, Gross-Rosen i te na Kołymie, w Irkucku, Workucie miały doprowadzić do biologicznego wyniszczenia tkanki narodowej, szczególnie tej wykształconej i silnej moralnie. Nie było przypadkiem rozpoczęcie eksterminacji naszego narodu od oficerów WP, sędziów, naukowców, lekarzy i nauczycieli.

Maj 1945 roku był tylko zamianą jednej okupacji na drugą. Odchodzą świadkowie tamtych powojennych lat. Nie wszyscy „ugięli kark” przed Rosją Sowiecką, a mówiąc bardziej ogólnie przed azjatyckim modelem państwa i narodu. Ten model polegał, m. in. na rozpijaniu społeczeństwa, donosicielstwie, tworzeniu wrogów klasowych, szykanowaniu, a nawet zabijaniu ludzi niezależnych w poglądach, niszczeniu religii i kościoła, indoktrynacji dzieci i młodzieży, niszczeniu więzi rodzinnych. Temu wszystkiemu przeciwstawiła się niewielka (liczebnie) grupa żołnierzy polskiego podziemia, która wychowana była przed II wojną na zupełnie innych wartościach. Ich opór był rzeczą naturalną. Ta garstka potrafiła stawić zdecydowany i silny opór władzy komunistycznej, wspieranej przez jednostki specjalne Związku Sowieckiego, np. NKWD. Ta garstka „niezłomnych” potrafiła pociągnąć za sobą młodych Polaków, którzy dorastali (też ideowo) i podejmowali różne formy oporu w czasie II wojny i po jej zakończeniu. I ta grupa żołnierzy polskiego zbrojnego podziemia zapłaciła za ten opór wysoka cenę – wieloletnie więzienie, utrata zdrowia, a często życia. Ale znaczna część mojego narodu milcząco zaakceptowała życie w PRL-u, a nawet świadomie czy też nieświadomie stawała się niewolnikami systemu (homo sovieticus). Jest zatem dziś naszym moralnym obowiązkiem mówić w domu i w szkole, mówić w przestrzeni publicznej i pisać na murach dawnych katowni „cześć i chwała bohaterom”.

Nie wszyscy obywatele dzisiejszej Polski utożsamiają się z naszą tradycją narodową, czasów dawnej Rzeczypospolitej i tej z okresu międzywojennego. Niektórzy wręcz hołdują lewicowej (internacjonalistycznej) wizji Polski i Europy. Tacy ludzie nigdy nie zaakceptują walki o wolność jednostkową i narodową. Zawsze będą dążyć do niszczenia pamięci o bohaterach, którzy walczyli o niepodległość „tylko” własnego kraju. Często obecnie tacy ludzie są na usługach obcych wywiadów, są agentami wpływu ościennych państw czy „wynajęli się” do promowania szkodliwych ideologii. Musimy taka postawę oceniać krytycznie, wręcz napiętnować i odrzucać.

Inną grupę stanowią współcześnie żyjący Polacy, którzy nie akceptują postawy ideowej i działalności zbrojnej niektórych żołnierzy wyklętych – niezłomnych. Są jeszcze wśród nas tacy, którzy pamiętają lata tuż po wojnie, pamiętają wydarzenia z udziałem UB, MBP, rezydentów NKWD, ale pamiętają również ( niestety niechlubne) działania grup zbrojnych zabijających bez potrzeby, bez sensu, bez sprawdzenia kto wróg, a kto przyjaciel. Jest wielu żyjących mieszkańców podhalańskich wiosek, którzy nie akceptują stawiania pomników Józefowi Kurasiowi, ps. „Ogień”, jest wielu mieszkańców wiosek pod Białymstokiem, którzy Romualda Rajsa, ps. „Bury” nie uważają za bohatera naszego narodu. Trzeba takich ludzi rozumieć, akceptować ich punkt widzenia, który czasem oparty jest na własnych, dramatycznych przeżyciach.

Ja, stykając się z żołnierzami niezłomnymi w mojej rodzinie czy wśród znajomych, słyszałem o ich wątpliwościach co do przeszłości. Tę przeszłość należy rozwikłać i rzetelnie ocenić. Wielką rolę w tej materii może odegrać IPN oraz grono historyków z wielu uczelni.

Niestety jest też wielu Polaków, którzy nie mają własnego zdania na wiele tematów współczesnych, a co dopiero na temat przeszłości. Przecież słyszymy codziennie bezrefleksyjnych, często sfrustrowanych (bezideowych) naszych sąsiadów, znajomych, którym w zupełności wystarcza „ciepła woda w kranie”, samochód i wczasy. Ich jakże wygodna życiowa postawa w dłuższej perspektywie niszczy ducha narodowego, przyczynia się do osłabiania postawy moralnej najmłodszych Polaków i osłabia, a nawet neguje sens istnienia państwa narodowego. Jest naszym zadaniem „walczyć” z taką postawą, mocno ją negować.

Dziś po ponad 70 latach nadszedł czas na przypomnienia tamtej historii, zgłębienia prawdy. Dziś nadszedł czas odnalezienia szczątków pomordowanych żołnierzy, których władza komunistyczna chciała koniecznie „wykląć”, a my chcemy na ich grobach napisać „niezłomni”. Jako puentę warto przytoczyć słowa senatora RP Piotra Andrzejewskiego wypowiedziane ongiś przy symbolicznej leśnej mogile żołnierzy konspiracyjnego Wojska Polskiego - Historię tamtych dni trzeba poznawać nie w imię zemsty, lecz sprawiedliwości, prawdy historycznej i przestrogi dla następnych pokoleń.

Adam Kitkowski – TWP Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Reklama

Komentarze Facebook

Powyższe komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu społecznościowego Facebook.
Redakcja 24tp.pl nie wpływa na treść oraz nie odpowiada za wpisy dokonane przez użytkowników portalu Facebook.

Dodaj komentarz

Reklama

zakopiańczyk 2017-03-03 11:32:51

dziękuje, że tylu z Państwa miało chęć przeczytać moje refleksje o "żołnierzach wyklętych". Dziękuję też za komentarze.
Rzeczywiście, ci zazwyczaj młodzi ludzie w latach powiojennych poszli do lasu z karabinem, by kiedyś ich wnukowie tego nie musieli robić. I nam sie na razie udało.
Ja tym tematem zajmuje się od wielu lat, gdyż miałem okazje wielu takich żołnierzy poznac osobiście. Niektórzy byli w mojej rodzinie, a inni po sąsiedzku. Wtedy nie było chetnych wstawic sie za nimi, a nawet ich posłuchać ( wieczorne Polaków rozmowy). Dziś łatwo, oj jakże łatwo powiedzieć: to juz ograny, nudny temat, mówmy o czymś wesołym. Spróbujcie Panstwo dokonać dzisiaj wyboru (teoretycznie) - zostaje partyzantem i walcze zbrojnie o rodzine, o kraj czy ide na wspólpracę z okupantem ( mniejsza o jego rodzaj, np. armia chinska, ISIS, armia niemiecka). dzisiaj odwaga jest w interniecie (bo nie trzeba stanąc twarzą w twarz). Słyszałem od tych staruszków, że po wojnie nie tez mieli wybór, ale nie wahali się, byli przekonani o swojej racji.
Pozdrawiam i nie zycze nikomu takiego wyboru. Ale niestety historia lubie sie powtarzać.

llllllllllll 2017-03-03 08:59:05

Podhalan13 nie wiem kto to pisal :) ale troche smiesznie sie to czyta :)

wiktoria 2017-03-03 08:39:15

@kierowca 1234, takoż cię dzieje , toż my na karcie wyborczej zaznaczyli tych co nareszcie są prawdziwymi gospodzrzami , ci co doili toż teraz kwiczą razem z KOD i gorszym sortem chwała PIS i Kaczyński

Podhalan13 2017-03-02 20:44:05

Pan Kitkowski to bardzo przyzwoity człowiek. Ponadto ma bogatą wiedzę historyczną i ogólną. Jego blog z przyjemnością można czytać, czego nie powiem o innych. Apropo aktualnego tematu, jego poglądy są zbieżne z polityką PIS toteż uważam, że powinien otrzymać intratne stanowisko od obecnych władz. Nie wiem czemu dotąd tak się nie stało. Może aktualne władze to kryptokomuna?

majachogori 2017-03-02 13:14:49

Słyszałam, że obudziła się głęboko uśpiona Armia Krajowa (AK), ogólnopolski ruch oporu przeciwko reżimowi posła Kaczyńskiego i "dojnej zmianie". Będa szkolić komandosi z misji w Afganistanie i Iraku, wyrzuceni z Wojska Polskiego przez ministra Macierewicza.

kierowca1234 2017-03-02 11:26:29

Tak samo śmieszne jest nazywanie WSZYSTKICH walczących po 45 roku z komunistycznym państwem polskim bohaterami, właśnie przez to że byli między nimi tacy mordercy polskich obywateli jak Bury, jak i śmieszne jest nazywanie wszystkich żołnierzy podziemia z tamtego okresu bandytami. Oba sądy są nieuprawnione i niepoważne. Dodatkowo brak we wspominaniu o niezłomnych, tego co powiedział jeden z nich wczoraj, tego że oni walczyli wtedy po to żeby młodzi dzisiaj nie musieli brać broni do ręki. Żeby mogli normalnie i szczęśliwie żyć. Bo wojna ( a szczególnie domowa, a właśnie wojna domowa była na niektórych terenach Polski wtedy) to zło. Wyzwala w ludziach to co najgorsze.
Oczywiście autor chyba nie za bardzo wcześniej zajmował się tematem, bo powinien wiedzieć że wyklęci są uczczenie przez Rzeczpospolitą swoim świętem od 2011 roku a nie od "dzisiaj".
A dodatek o "ciepłe wodzie" autora jak najbardziej na miejscu. Szczególnie teraz kiedy jedna partia zawłaszcza samorządy, sądy, prokuratury, trybunały, firmy skarbu państwa, a część obywateli leży z pilotem na kanapie i nawet nie wie czy pójdzie na najbliższe wybory. Dzisiaj patriotyzm to na szczęście nie bieganie z karabinem po lesie, ale zaznaczenie na karcie wyborczej kogoś kto będzie naszą ojczyznę szanował a nie doił.

ana 2017-03-01 14:08:34

dobrze napisane -ale:
Może warto było trochę więcej opowiedzieć o ubeckich prowokacjach na biednej ,zagubionej rzeczywistością ludności przez czerwoną hołotę podającą się za partyzantów m.in Ognia? "Pamiętnik "Ognia" " to falsyfikat stworzony przez UB-eckiego konfidenta Władysława Machejkę..to fakt już niezaprzeczalny.

Paździochowa 2017-03-01 13:14:27

Temat zaczyna mnie nudzić. Wręcz mam podejście odwrotne od zamierzonego jaki jest w artykule. Non stop nawijanie makaronu na uszy.

Reklama

Galerie

Szkolnie i kolędowo

Zaglądamy do Czerwonego Dworu

Jedla z koncertem w Atmie

Żółty żonkil nadzieją dla hospicjum

Złote, srebrne i brązowe medale dla karateków

Wychowanie fizyczne na nartach

Kraków - Zakopane - 50 lat elektryfikacji linii kolejowej

Powiatowa Gala Stypendialna w Teatrze Witkacego

Górskie serki i pasterskie dzwonki

Fenomen szopki krakowskiej

Nagrodzeni zasłużeni dla Kościeliska

Tatry dla krwiodawców i nie tylko

Joanny Wnuk-Nazarowej opowieść o Henryku Mikołaju Góreckim

Jubileuszowe spotkanie krwiodawców w Witkacym

Wymiana desek z Sopotem za nami, sezon zimowy otwarty

Nocne niebo na Stacji Kultura Zakopane

Kapitan Barbara Grocholska-Kurkowiak ma ciepły dom

Podhalańskie mamuty i astronauci z Gliczarowa

Wielkie Forum Samorządowe pod Giewontem

Grecko-chrześcijańskie tropy pod Giewontem

Dom Pamięci w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem

Tu króluje rzeźba, "Jutrzenka", sala po prawej

Na osnowie czasu, czyli pół wieku Małgorzaty Kowalczyk

Agata Kowal w "Jutrzenkowej" Galerii ARTPARK

Okno pogodowe nad Morskim Okiem

Morskie Oko w komiksie

Po ślubowaniu i pasowaniu

Odkopywanie Zakopanego w Hyrnym

Pamiętają o Tischnerze, pamiętają o Szymanowskim

Szpulki w Jutrzence

Zobacz pozostałe galerie

Ogłoszenia zobacz więcej dodaj ogłoszenie

NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
Sprzedam bez pośredników ATRAKCYJNĄ NIERUCHOMOŚĆ zabudowaną BUDYNKIEM MIESZKALNYM 135 m2, działka 19 ar, widokowa, pełne uzbrojenie. Dojazd i lokalizacja idealne. Okolice Raby Wyżnej/Skawy na Łysej Górze. 510 386 494 do godz. 18-tej.
USŁUGI | budowlane
ELEKTRYK SZUKA ZLECEŃ - 602 317 519.
PRACA | dam
Górska Grupa Inwestycyjna - Firma wynajmująca apartamenty zatrudni KONSERWATORA/PRACOWNIKA TECHNICZNEGO do obsługi apartamentów w Zakopanem i Kościelisku. Oferujemy stabilne zatrudnienie i atrakcyjne wynagrodzenie. Wymagane prawo jazdy i doświadczenie. Osoby zainteresowane prosimy o przesłanie CV na adres a.rysula@gorskagrupa.pl lub telefon 535391391.
PRACA | dam
Produkcja pączków, piekarz Pączkarnia-ZAKOPANE przyjmie do pracy dziewczynę-kobietę z Zakopanego lub okolic,do produkcji pączków. Praca na stałe, zmianowa, w godzinach od 6.oo-18.00. Informacja tylko telefonicznie. 609097999
Tel.: 609097999
SPRZEDAŻ | różne
PIERZE I PUCH Z GĘSI. 536 88 77 35.
USŁUGI | budowlane
WYKAŃCZANIE WNĘTRZ, ZABUDOWY GK, MALOWANIE. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
ADAPTACJE PODDASZY, OCIEPLANIE WEŁNĄ MINERALNĄ. 660 079 941.
USŁUGI | budowlane
REMONTY, WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Sprzedaż NIERUCHOMOŚCI na Podhalu. Zadzwoń 792 250 793 lub skorzystaj z formularza na www.dobrasprzedaz.pl
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Kupię MIESZKANIE w Nowym Targu. Bezpośrednio od właściciela. Może być do remontu. Pomogę załatwić formalności. Tel. 603 607 360.
PRACA | szukam
PRZERÓBKI - KOŻUCHÓW, FUTER, NA PILOTKI NOWEGO KROJU. NIEDROGO, PROFSJONALNIE. 606989935.
MOTORYZACJA | sprzedaż
Sprzedam Toyotę Rav4 , z niezawodnym silnikiem 2.0 benzyna , 151 KM, rocznik 2015. Auto z polskiego salonu. Dwa komplety opon, opony zimowe po jednym sezonie. Więcej info pod numerem telefonu. 880869664 telka.mirabelka@gmail.com
Tel.: 880869664
USŁUGI | inne
WYCINKA, PRZYCINKA DRZEW W TRUDNYCH WARUNKACH - 691 317 098.
USŁUGI | budowlane
WYKOŃCZENIA WNĘTRZ, REMONTY, ZABUDOWY GK, ADAPTACJA PODDASZY. 660 079 941.
SPRZEDAŻ | różne
OPAŁ BUK. 660 079 941.
PRACA | dam
Sprzątanie apartamentów, pokojowa, Zatrudnie do sprzątania apartamentów w okolicy ul. Strążyskiej w Zakopanem (wskazane auto w celu dojechania do apartamentów). Praca na stałe, 3-4 dni w tygodniu (gdy są wyjazdy w weekendy również) w godzinach 9-15.. 609097999
Tel.: 609097999
NIERUCHOMOŚCI | wynajem
Zakopane centrum - MAŁY POKÓJ Z BALKONEM NA DŁUŻEJ - TANIO - 502 879 648.
PRACA | dam
Poszukujemy OSÓB DO OBSŁUGI KLIENTA w biurze Szkoły Narciarskiej na Polanie Szymoszkowej w Zakopanem! Praca sezonowa: grudzień - marzec. ZAKRES OBOWIĄZKÓW. - Obsługa klientów bieżących w biurze szkoły, - Obsługa e-maila i przyjmowanie rezerwacji telefonicznych, - Sprzedaż usług szkoły narciarskiej, - Rozliczanie lekcji oraz współpraca z instruktorami. WYMAGANIA: - Komunikatywność i cierpliwość, - Dobra organizacja pracy i umiejętność samodzielnego działania, - Umiejętność obsługi komputera, - Łatwość w nawiązywaniu kontaktów, - Zdolność do pracy przy kilku zadaniach jednocześnie, - Komunikatywna znajomość języka angielskiego. OFERUJEMY: - Pracę w przyjaznej, sportowej atmosferze, - Możliwość nauki i rozwoju w branży turystyczno-narciarskiej, - Zimowy sezon pełen dobrej energii i górskiego klimatu! OSOBY ZAINTERESOWANE prosimy o przesyłanie aplikacji na e-mail: szkola@szymoszkowa.pl lub kontakt telefoniczny: 734 011 011. CZEKAMY WŁAŚNIE NA CIEBIE!
MOTORYZACJA | sprzedaż
CITROEN JUMPER, r.p. 2013, cen do uzgodnienia - 604 102 804.
MOTORYZACJA | sprzedaż
VW TRANSPORTER, r.p. 2013, cena do uzgodnienia, 604 102 804.
USŁUGI | budowlane
FLIZOWANIE, REMONTY, WYKOŃCZENIA. 882080371.
USŁUGI | budowlane
KAMIENIARSTWO. 882080371.
MOTORYZACJA | inne
PELLET!!! W sprzedaży posiadamy pellet olczyk i barlinek w najlepszej cenie na Podhalu!!!. 607695394 romar.zakopane@wp.pl
Tel.: 607695394
NIERUCHOMOŚCI | sprzedaż
SPRZEDAM MIESZKANIE KRAKÓW - KURDWANÓW - ŚWIETNA LOKALIZACJA. Oferujemy na sprzedaż jasne i przestronne mieszkanie położone w zadbanym budynku na osiedlu Kurdwanów. Powierzchnia 28,12 m kw. Budynek wyposażony jest w trzy windy, w tym jedną towarową. UKŁAD MIESZKANIA: - duży pokój z wnęką (nyżą), - jasna kuchnia z oknem, - duża, oszklona loggia, - piwnica przynależna do mieszkania. Mieszkanie jest słoneczne i ustawne, IDEALNE DLA SINGLA, PARY lub JAKO INWESTYCJA POD WYNAJEM. Lokalizacja zapewnia szybki dojazd do centrum oraz dostęp do pełnej infrastruktury - sklepy, przystanki komunikacji miejskiej, szkoły i tereny zielone w zasięgu kilku minut spacerem. SPRZEDAŻ BEZ POŚREDNIKÓW. Cena 450 tys zł - do negocjacji. Kontakt: 604 08 16 43
PRACA | dam
PAPI SERVICE SP. Z O.O. ZATRUDNI KIEROWCÓW. WYMAGANE KAT. C+E ORAZ UPRAWNIENIA ADR. MOŻLIWE PRZESZKOLENIE ADR/TDT Z ZAKRESU PRZEWOZU PALIW PŁYNNYCH . TEL.602290555
PRACA | dam
Stacja Narciarska Polana Szymoszkowa zatrudni na sezon zimowy do pracy w gastronomii: PIZZERÓW, BARMANKI, BUFETOWE, POMOCE KUCHENNE, OSOBY NA ZMYWAK, OSOBY DO SPRZĄTANIA SALI. Kontakt osobisty pod nr tel.: 693 319 707
NIERUCHOMOŚCI | kupno
Skupujemy nieruchomości za GOTÓWKĘ, PODHALE. 600404554
Tel.: 600404554
NIERUCHOMOŚCI | pośrednictwo
Zarządzanie domkami i apartamentami na wynajem krótkoterminowy. 788 63 36 33 www.zarzadzanieapartamentami.info
Tel.: 788 63 36 33
WWW: www.zarzadzanieapartamentami.info
USŁUGI | budowlane
MALOWANIE DACHÓW I ELEWACJI. 602 882 325.
SPRZEDAŻ | różne
DREWNO KOMINKOWE. 501 577 105.
USŁUGI | budowlane
OGRODZENIA, www.hajdukowie.pl. 692 069 284.